Σε ένα πρόσφατο ταξίδι μου στις Ην. Πολιτείες είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω σε τηλεοπτικό πρόγραμμα ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή και τη δράση του μαύρου τραγουδιστή Sam Cooke, που δολοφονήθηκε κάτω από απροσδιόριστες και περίεργες συνθήκες σε ηλικία 33 ετών κι ενώ βρισκόταν στο αποκορύφωμα της επιτυχίας του.
Κανείς άλλος μαύρος τραγουδιστής, με εξαίρεση ίσως τον James Brown, ο οποίος είχε δηλώσει ότι είναι φανατικός φίλος της μουσικής τού Cooke, δεν έχει επηρεάσει με τα τραγούδια του τόσους πολλούς λευκούς και μαύρους τραγουδιστές.
Δεν είναι τυχαίο το ότι οι ιστορικοί της μουσικής τον αναφέρουν ως τον πιο χαρισματικό τραγουδιστή της γενιάς του, που ο απόηχος της φήμης του παραμένει μέχρι σήμερα ισχυρός, παρά το γεγονός ότι έχουν περάσει σχεδόν 46 χρόνια από την ημέρα που δολοφονήθηκε.
Ενα από τα τραγούδια που σημάδεψαν την εκλογή τού Barack Obama ως προέδρου των Ην. Πολιτειών, ήταν το Α Change Is Gonna Come, που το έγραψε ο Sam Cooke αρχικά με τον τίτλο My Brother, ως συνέχεια του Blowin' Ι The Wind του Bob Dylan. Ο Cooke το είχε ακούσει στην ερμηνεία του από το συγκρότημα των Peter, Paul, and Mary και είχε εντυπωσιαστεί. Το Α Change Is Gonna Come κυκλοφόρησε μετά τον θάνατό του το 1965 σηματοδοτώντας την επιστροφή του ως καλλιτέχνη, έστω και μετά θάνατον, στις ρίζες του, που ήταν η θρησκευτική μουσική. Ο Cooke ήθελε, με τη σειρά του, να δώσει το μήνυμα της ελπίδας για αλλαγή σε εκατομμύρια μαύρους, που μέχρι τότε ανάμεσα στους περιορισμούς που υπήρχαν ήταν και το ότι στις συναυλίες που έδιναν οι μαύροι καλλιτέχνες στον αμερικανικό Νότο, οι μαύροι θαμώνες ήταν υποχρεωμένοι να περιορίζονται σε συγκεκριμένο χώρο, χωριστά από τους λευκούς, γι' αυτό και ο μεγάλος τραγουδιστής αρνήθηκε να κάνει εμφανίσεις κάτω από αυτές τις συνθήκες.
Η ιστορία του Sam Cooke είναι ουσιαστικά η ιστορία της σύγχρονης μουσικής σόουλ και ως τρόπος ζωής, φτάνει στα σημερινά μεγάλα αστέρια από τον χώρο του χιπ χοπ.
Ξεκίνησε ως τραγουδιστής των αθώων τραγουδιών από τον χώρο της gospel, ήταν ο πρώτος που έκανε δικιά του δισκογραφική και εκδοτική εταιρεία για τις συνθέσεις του, ανοίγοντας πολύ νωρίς τον δρόμο για μεγάλα ονόματα της μουσικής, όπως οι Beatles και Rolling Stones. Επίσης είχε δικιά του εταιρεία εκμετάλλευσης καλλιτεχνών και κατέληξε να δολοφονηθεί έξω από το δωμάτιο μιας πόρνης σε ξενοδοχείο του Χόλιγουντ στο Λος Άντζελες, από την Bertha Franklin, που ήταν η μάνατζερ του μοτέλ και ισχυρίστηκε ότι βρισκόταν σε αυτοάμυνα.
Η μουσική και τα τραγούδια του Sam Cooke, μαζί με αυτήν του Ray Charles, αποτέλεσαν τον ακρογωνιαίο λίθο για τη δημιουργία της μουσικής σόουλ, που βασιζόταν στα godspel και μέχρι το 1963 λεγόταν Ρυθμ εντ μπλούζ.
Ο Cooke, που ήταν είδωλο του σεξ για τους μαύρους, παρότι τραγουδούσε αρχικά θρησκευτικά τραγούδια, έκανε την πρώτη του εμφάνιση με ποπ τραγούδια σε μυστική τοποθεσία, που δεν είχε ανακοινωθεί επίσημα, για να αποφύγει τις αντιδράσεις των οπαδών του, και κυκλοφόρησε το πρώτο του τραγούδι, Lovable, στην ποπ μουσική με το ψευδώνυμο Dale Cooke. Αμέσως μετά κυκλοφόρησε με το πραγματικό του όνομα το You Send Me και άρχισε την αλυσίδα των ατελείωτων επιτυχιών του με τραγούδια, των οποίων ο απόηχος φτάνει μέχρι και τις μέρες μας.
Γεννημένος το 1935 στο Σικάγο, σε οικογένεια με 8 παιδιά, με το όνομα Sam Cook, το e το πρόσθεσε αργότερα στο όνομά του, έφτιαξε το νεανικό συγκρότημα gospel με το όνομα Highway QCs και από το 1951 έγινε τραγουδιστής του συγκροτήματος Soul Stirrers, μέλος των οποίων αργότερα έγινε και ο Johnny Taylor. Στο συγκρότημα αυτό ο Cooke παρέμεινε σχεδόν για έξι χρόνια.
Έχοντας πρότυπο τον Louis Armstrong, έγραφε ασταμάτητα τραγούδια, όπου και αν βρισκόταν, σε χαρτοπετσέτες, στα αυτοκίνητα, στα δωμάτια των ξενοδοχείων και αργότερα σε ένα σημειωματάριο που του χάρισε ο μάνατζερ J.W. Alexander. Στην αρχή έκανε τραγούδια ιστορίες από τη Βίβλο που του είχε μάθει ο πατέρας του, ο οποίος ήταν παπάς.
Ψηλός, με εντυπωσιακή εμφάνιση, που έμοιαζε αρκετά στα δύο άλλα μαύρα είδωλα της εποχής, που ήταν ο Harry Belafonte και ο Sydney Poitier, ο Cooke ξεχώρισε σύντομα από τους άλλους μαύρους τραγουδιστές της εποχής.
Φανατικός πολέμιος των φυλετικών διακρίσεων από τα πρώτα βήματα της καλλιτεχνικής του πορείας, υπερασπίστηκε με πάθος τα δικαιώματα της μειονότητας στην πατρίδα του και πέτυχε τα τραγούδια του να γίνονται αποδεκτά από λευκούς και μαύρους, επηρεάζοντας παράλληλα και τις δύο φυλές.
Ήταν ο μαύρος που εμφανίστηκε στο γνωστό κλαμπ της Νέας Υόρκης Copacabana μπροστά σε λευκό κοινό, σπάζοντας το μέχρι τότε εμπάργκο, που δεν επέτρεπε στους μαύρους να εμφανίζονται εκεί, ως καλλιτέχνες ή θεατές. Μέχρι τότε το εμπάργκο είχε σπάσει μόνον ο Harry Belafonte, αφού και αυτός όμως αρχικά είχε απορριφθεί για αρκετά χρόνια.
Είναι χαρακτηριστικό το ότι ανάμεσα στους φανατικούς φίλους και αντιγραφείς του ερμηνευτικού του ύφους συμπεριλαμβάνονται ονόματα όπως οι Otis Redding, Marvin Gaye, Al Green, Rod Stewart, Mick Jagger και πολλοί άλλοι. Στα τραγούδια του, που γνώρισαν πολλές διασκευές, ίσως τις περισσότερες από κάθε άλλο μαύρο τραγουδιστή, ξεχωρίζουν τα Bring It On Home Το, με τους Animals και αργότερα τον Eddie Floyd να γνωρίζουν μεγάλη επιτυχία με τη διασκευή τους, το Another Saturday Night που διασκεύασε ο Cat Stevens, Cupid, με αμέτρητες ερμηνείες από ονόματα όπως οι Johnny Nash, Spinners και Johnny Rivers, Little Red Rooster, που ήταν γραμμένο από τον Willie Dixon ως Red Rooster και ηχογραφήθηκε αρχικά από τον Howlin' Wolf και έγινε Νο 1 στην Αγγλία για τους Rolling Stones ακριβώς μία εβδομάδα πριν από τον θάνατο του μεγάλου μαύρου τραγουδιστή. Στην ηχογράφηση του Sam Cooke όργανο παίζει ο 16χρονος τότε Billy Preston, Only Sixteen, το οποίο εμπνεύστηκε από τα γενέθλια της 16χρονης θετής αδελφής τού φίλου του Lou Rawls, Eunice, από τον Dr. Hook, Wonderful World, που έγραψαν οι Lou Adler και Herb Alpert, αλλά κανείς δεν τολμούσε να κυκλοφορήσει σε δίσκο λόγω των αντιδραστικών για την εποχή στίχων του, που έλεγαν ότι δεν τον ενδιέφεραν Ιστορία, Γεωγραφία, Γεωλογία και άλλα μαθήματα, αλλά μόνον ο έρωτας, από τους Herman's Hermits, Art Garfunkel και Bryan Ferry, Twistin' The Night Away από τον Rod Stewart, Shake από τον Otis Redding, Chain Gang, τραγούδι με αρκετές διασκευές και στο οποίο αναφέρονται οι Pretenders στο δικό τους Back On The Chain Gang, You Send Me από τον Rod Stewart, που έχει διασκευάσει αρκετά από τα κλασικά αμερικάνικα τραγούδια που είχε μάθει από τις ερμηνείες του Cooke κ.ά.
Ενα άλλο τραγικό χαρακτηριστικό στη ζωή του ήταν οι συχνές ατυχίες, που είχαν τραγικές συνέπειες στο οικογενειακό του περιβάλλον: στις 10 Νοεμβρίου 1958 αυτός και ο φίλος του Lou Rawls, με τον οποίο ήταν μέλη στο συγκρότημα των Pilgrim Travelers, τραυματίζονται σοβαρά σε τροχαίο· έναν χρόνο αργότερα, η πρώτη του γυναίκα σκοτώνεται στο Fresno της Καλιφόρνιας σε αυτοκινητικό δυστύχημα· το καλοκαίρι του 1963 ο μικρότερος γιος του Vincent πνίγεται στην πισίνα του σπιτιού τους και φτάνουμε στον θάνατό του, τον Δεκέμβριο του 1964. Σε ταυτόχρονη τελετή, που έγινε σε Λος Άντζελες και Σικάγο, 200.000 άτομα παρακολούθησαν την κηδεία του.
Εντυπωσιακό τέλος για μία ανάλογα εντυπωσιακή καλλιτεχνική πορεία.
Η κόρη του, Linda, ήταν γυναίκα του Cecil Womack και η γυναίκα του, Barbara Campbell, 3 μήνες μετά τον θάνατό του είχε παντρευτεί τον Bobby Womack
