Για μια παρέα φίλων που... έχει μεγαλώσει - Το The Big Chill έκλεισε τα 40 και πάει 41

Η ταινία "The Big Chill" (1983) του Lawrence Kasdan είναι μια από τις πιο χαρακτηριστικές ταινίες της δεκαετίας του 1980, η οποία άφησε το στίγμα της όχι μόνο για την ανατομία της σχέσης μιας παρέας φίλων από το παρελθόν, αλλά και για τον τρόπο που αποτυπώνει τις προσδοκίες και τις απογοητεύσεις μιας ολόκληρης γενιάς.

Γράφει ο Νίκος Γραμματικόπουλος

Με ισχυρή έμφαση στη δυναμική των χαρακτήρων και μια αναπόφευκτη νοσταλγία για το παρελθόν, το φιλμ αυτό αποτέλεσε μια πρωτοποριακή ματιά στις ψυχολογικές και κοινωνικές εντάσεις της εποχής. Ο Kasdan πήρε το πράσινο φώς να κάνει την ταινία του μετά απο την επιτυχία των σεναρίων του Star Wars, Raiders Of The Lost Ark και Body Heat που ήταν και το σκηνοθετικό του ντεμπούτο. Είπε για την ταινία του το 1984: «Θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό. Κατάφερα να κάνω μια πολύ προσωπική ταινία... ένα ασυνήθιστο πράγμα στο Χόλιγουντ».

Μπορεί να θεωρηθεί ως μέρος μιας άτυπης τριλογίας ταινιών του Lawrence Kasdan που εξετάζουν τη γενιά του. Τα άλλα δύο είναι το Grand Canyon (1991) και η Darling Companion (Ατίθαση Συντροφιά) (2012).Την έμπνευση για το σενάριο την πήρε απο δύο παλιότερες ταινίες, το The Awful Truth (Διαζύγιο Mε Προθεσμία) του Leo McCarey (1937) και το The Rules Of The Game (Ο Κανόνας Του Παιχνιδιού) του Jean Renoir (1939). 

Η πλοκή της ταινίας ακολουθεί μια ομάδα φίλων από το κολέγιο που επανασυνδέονται μετά από χρόνια με αφορμή την κηδεία του φίλου τους Άλεξ. Οι φίλοι αυτοί, που ανήκουν στη γενιά του '60, είχαν χαράξει τη ζωή τους με κοινά οράματα και φιλοδοξίες, αλλά η ενηλικίωση και οι προσωπικές επιλογές τους οδήγησαν σε διαφορετικά μονοπάτια. Το σαββατοκύριακο που περνούν μαζί, με την κηδεία του Άλεξ να λειτουργεί ως κεντρικό γεγονός, τους δίνει την ευκαιρία να επανεξετάσουν τη ζωή τους, να αναστοχαστούν για τις επιλογές τους και να ανακαλύψουν εκ νέου τη φιλία τους. Ο Alex γίνεται ένα σύμβολο για την ομορφιά και την αγνότητα της νεότητας. Γυρίστηκαν αρκετές σκηνές με τον Kevin Costner ως Alex Marshall αλλά κόπηκαν από την τελική ταινία. Ο Κόστνερ είναι μόνο ορατός ως το σώμα που ντύνεται στην αρχή της ταινίας. 

Οι χαρακτήρες είναι πρώην συγκάτοικοι κολεγίου που έχουν απομακρυνθεί με τα χρόνια. Μέλη της γενιάς του baby-boom που εισήλθαν στη νεαρή ενηλικίωση ως ιδεαλιστές αντικομφορμιστές, είναι τώρα, ως επί το πλείστον, μέλη του κατεστημένου. Οι χαρακτήρες αντιπροσωπεύουν μια σειρά από προσωπικότητες και στάσεις ζωής: η Σάρα (Glenn Close) και ο Χάρολντ (Kevin Kline) είναι το ζευγάρι που φιλοξενεί την παρέα στο σπίτι τους, ενώ ο Μάικλ (Jeff Goldblum) είναι δημοσιογράφος, ο Σαμ (Tom Berenger) είναι τηλεοπτικός ηθοποιός, η Κάρεν (JoBeth Williams) είναι νοικοκυρά, ο Νικ (William Hurt) είναι βετεράνος του Βιετνάμ, και η Μέγκ (Mary Kay Place) είναι δικηγόρος.

Ο χαρακτήρας του Άλεξ, αν και απών, παίζει καθοριστικό ρόλο στην ταινία, καθώς οι φίλοι αναλογίζονται τη ζωή του και την επιρροή που είχε πάνω τους. Και περνάνε ενα σαββατοκύριακο γλυκό και επικοδομητικό,αναπολώντας παλιότερες, πιο αγνές αλλά και τεταμένες εποχές, παρακολουθώντας τους εαυτους τους και τους φίλους τους...μεγαλωμένους. Και όταν τελειώνει,είναι διαφορετικοί. Τα πάντα είναι διαφορετικά. Αυτό το Σαββατοκύριακο τους άλλαξε και τους έδωσε νέα ζωή. Αν μη τι άλλο, η ταινία είναι λιγότερο για το θάνατο και περισσότερο για την ανάσταση. Ανάσταση των παθών τους για ζωή και ο ένας για τον άλλον.

   Τα κύρια μέλη του καστ έζησαν μαζί για λίγες εβδομάδες πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα.Tο σενάριο που έγραψε o Λόρενς Κάσνταν μαζι με την Barbara Benedek είναι γεμάτο από κοφτερές και πνευματώδεις διαλόγους, που αποκαλύπτουν τις εσωτερικές συγκρούσεις των χαρακτήρων. Καθώς οι φίλοι περνούν χρόνο μαζί, οι συνομιλίες τους αναμοχλεύουν παλιά ζητήματα, ανεκπλήρωτες φιλοδοξίες και κρυφά συναισθήματα, καθιστώντας το "The Big Chill" ένα βαθύ ψυχογράφημα της γενιάς του '60 που έφτασε στα '80s με ανάμεικτα συναισθήματα για το παρελθόν και το μέλλον.Παρά το βαρύ της όμως θέμα, διακρίνεται για τον ευχάριστο και συχνά χιουμοριστικό της τόνο, καταφέρνοντας να ισορροπήσει ανάμεσα στη μελαγχολία και τη νοσταλγία με την ελαφρότητα της φιλίας και της συντροφικότητας.

Η επιδραστικότητα της ταινίας είναι αναμφισβήτητη. Η ταινία αποτυπώνει με μοναδικό τρόπο τις ψυχολογικές και κοινωνικές μεταβολές που βιώνουν οι άνθρωποι καθώς μεγαλώνουν, ενώ καταφέρνει να συνοψίσει τα συναισθήματα μιας ολόκληρης γενιάς που ήλπιζε σε ένα καλύτερο μέλλον, αλλά βρέθηκε αντιμέτωπη με την πραγματικότητα. Με τα χρόνια απέκτησε θαυμαστές διαφορετικούς μεταξύ τους γιατί θίγει αρκετά θέματα όπως η φιλία, η απογοήτευση και η επανεκτίμηση της ζωής, οι ανεκπλήρωτες φιλοδοξίες και τα χαμένα όνειρα της νεότητάς της αλλά επίσης έχει να κάνει με την ενοχή και την απελπισία.

Οι γυναικείοι χαρακτήρες είναι ιδιαίτερα αξιόλογοι. Καταρχήν δεν είναι απλώς συμπληρωματικοί, αλλά παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της δραματουργικής έντασης και της συναισθηματικής πολυπλοκότητας της ταινίας. Έχουν κεντρικό ρόλο στην πλοκή και την ανάπτυξη της ταινίας και οι σχέσεις τους με τους άνδρες χαρακτήρες, αλλά και μεταξύ τους, είναι καίριες. Μέσα από τις σχέσεις τους με τους άνδρες χαρακτήρες, αλλά και τις δικές τους εσωτερικές αναζητήσεις, προσφέρουν μια ολοκληρωμένη εικόνα των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η γενιά τους.

 Ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα στοιχεία της ταινίας είναι το εξαιρετικό της soundtrack, το οποίο περιλαμβάνει κλασικά τραγούδια της δεκαετίας του '60, όπως το "Ain't Too Proud to Beg" των The Temptations, το "I Heard It Through the Grapevine" του Marvin Gaye και το "You Can't Always Get What You Want" των The Rolling Stones. Η μουσική δεν λειτουργεί απλώς ως συνοδεία στην ταινία, αλλά ως βασικό εργαλείο αφήγησης, καθώς αντικατοπτρίζει τη διάθεση και τα συναισθήματα των χαρακτήρων. Το soundtrack του "The Big Chill" σημείωσε τεράστια εμπορική επιτυχία και εξακολουθεί να θεωρείται ένα από τα καλύτερα soundtracks όλων των εποχών.Λόγω της επιτυχίας του soundtrack, δεκάδες τηλεοπτικές διαφημίσεις χρησιμοποίησαν μουσική από την ίδια περίοδο.

Υπάρχει μια ταινία του 1980 που λέγεται Return Of The Secaucus Seven, είναι το σκηνοθετικό ντεμπούτο του John Sayles, και διαπραγματεύεται την ίδια ιστορία. Ο Κασνταν δεν γνώριζε την ύπαρξη της. Υπάρχουν όμως πολλές ταινίες που εμπνεύστηκαν από το The Big Chill ή ακόμα που αναφέρθηκαν σε αυτήν, όπως το About Alex του 2014,όπου στο δείπνο, η Sarah (Aubrey Plaza) αναφέρει ότι αισθάνεται σαν μια μεγάλη ταινία της δεκαετίας του '80 εννοώντας βέβαια το The Big Chill στο οποίο ο χαρακτήρας του Alex αυτοκτονεί πριν από την έναρξη της ταινίας, ενώ στο "About Alex", ο χαρακτήρας Alex προσπαθεί να αυτοκτονήσει στην αρχή της ταινίας, αλλά δεν πεθαίνει.

  Το "The Big Chill" του Λόρενς Κάσνταν είναι μια ταινία που έχει καταφέρει να διατηρήσει την αξία της στο χρόνο, όχι μόνο λόγω της καλλιτεχνικής της ποιότητας, αλλά και λόγω της ικανότητάς της να αποτυπώνει με ακρίβεια τα συναισθήματα και τις συγκρούσεις μιας ολόκληρης γενιάς. Η ταινία αποτελεί μια από τις πιο εμβληματικές απεικονίσεις της φιλίας και της απώλειας στον κινηματογράφο, και συνεχίζει να επηρεάζει δημιουργούς και θεατές με την ατμόσφαιρά της, που είναι ένα μείγμα νοσταλγίας και θλίψης, αλλά και ζεστασιάς και αίσθησης του ανήκειν.