Στο δεύτερο μέρος του Dune, oι λάτρεις του φανταστικού κινηματογράφου βρίσκουν τοτέμ να προσεύχονται, οι οπαδοί των blockbusters αναγνωρίζουν την αρχοντιά που κρύβεται στον πυρήνα της ιστορίας, οι φανατικοί του βιβλίου συναντούν ένα στυλιστικά άρτιο οικοδόμημα της ιστορίας με σεβασμό και στη λογοτεχνική και στην κινηματογραφική τέχνη.
Σε έναn περιβάλλοντα χώρο με αχανείς έρημες εκτάσεις και ανάκτορα, όπου όλοι περιμένουν έναν κάποιο σωτήρα με θέρμη να παλέψει για την ελευθερία και την αγάπη (ανυψώνοντας τη σημασία της πίστης και της οικολογικής καταστροφής), εκτείνεται η υπερμεγέθης σε διάρκεια ταινία. O Πολ Ατρείδης αναζητά εκδίκηση απέναντι σε εκείνους που κατέστρεψαν την οικογένειά του και προσπαθεί να αποτρέψει ένα μέλλον που μόνο ο ίδιος μπορεί να προβλέψει.
Το δεύτερο μέρος του Dune, εξαιτίας της στιβαρής σκηνοθετικής προσέγγισης, πατάει ανθεκτικά στις αμμώδεις εκτάσεις, χτίζοντας καλοθεμελιωμένα παλάτια στη μέση του πουθενά. Οι επιλογές του στην οπτικοποιημένη αφήγηση μιας ιστορίας που ανήκει στον χώρο του φανταστικού είναι στιβαρές και κομψές. Δυστυχώς, ο Timothée Chalamet παραμένει το απόλυτο miscasting για το ρόλο του Paul, παραμένει υποδεέστερος να «συμμαχήσει» με το μέγεθος του ήρωά του και παντού «φαίνεται το παίξιμό του». Η Zendaya πάλι, ο Javier Bardem, o Austin Butler, ο Dave Bautista (ο τελευταίος, καλύτερος όλων) και οι ελαφρώς βαριεστημένοι Charlotte Rampling και Christopher Walken, δίνουν υπεραξία στο πρότζεκτ που έχει βάλει υψηλά τον πήχη για τις ταινίες είδους αλλά και τις διασκευές βιβλίων.
Οι Περιπέτειες του Επιθεωρητή Σαν (Inspector Sun and the Curse of the Black Widow)
Ο επιθεωρητής Σαν επιβιβάζεται σε ένα υδροπλάνο με σκοπό να κάνει διακοπές, αλλά όταν ένας αινιγματικός εκατομμυριούχος δέχεται απειλές για τη ζωή του, και εν συνεχεία σκοτώνεται, θα μπει αναγκαστικά στην υπόθεση. Παγιδευμένος σε έναν ιστό ψεμάτων, πρέπει να βρει τον ένοχο πριν να είναι πολύ αργά.
Μαζί με το «Ο Φίλος μου το Ρομπότ» είναι σίγουρα η δεύτερη καλύτερη ευρωπαϊκή ταινία κινουμένων σχεδίων της χρονιάς. Το «Οι Περιπέτειες του Επιθεωρητή Σαν» μοιάζει με παρωδία ταινίας νουάρ (με έντομα στους ρόλους ντετέκτιβ και πιθανών θυμάτων) ή φόρος τιμής σε όλους τους μυστήριους ή γκαφατζήδες χαρακτήρες που υποδύθηκε ο Πήτερ Σέλερς (Φου Μαντσού, Επιθεωρητής Ζακ Κλουζώ, Χρούντυ Β. Μπάκσι κλπ), με ξεκαρδιστικά γκαγκ που πηγάζουν από το χώρο του σλάπστικ και του βωβού κινηματογράφου.
Πρίμα Μπαλαρίνα (Joika)
Σε ηλικία δεκαπέντε ετών η Τζο αφήνει το οικογενειακό της σπίτι στο Τέξας, ώστε να ταξιδέψει στη Μόσχα και να ακολουθήσει το όνειρό της να γίνει Πρίμα Μπαλαρίνα στα παγκοσμίου φήμης Μπαλέτα Μπολσόι. Όπως και η ίδια το περίμενε, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, καθώς δέχεται ρατσισμό καταγωγής, εκπαίδευσης και σκληρό μπούλινγκ από κάθε μεριά.
Στην αστάθεια πρωτοετούς φοιτήτριας μπαλέτου σε πουέντ, η αληθινή ιστορία της Joika σαρώνεται από αντι-κινηματογραφικά λάθη: μη πειστικό καστ (η Νταιάν Κρούγκερ και η Ταλία Ράιντερ στους ρόλους της Τατιάνα Βόλκοβα και Τζόυ Γουμακ στερούνται πειστικής απόδοσης καθηγήτριας χορού και πρίμας μπαλαρίνας αντίστοιχα), φλύαρη αφήγηση, συμβατή -έως αδιάφορη- κινηματογράφηση των χορευτικών μερών, ένταση που αναλώνεται σε προσωπικές αφηγήσεις. Η όλη ταινία θυμίζει παιδική παράσταση μπαλέτου που οι γονείς χειροκροτούν τα παιδιά τους αποκλειστικά για την προσπάθεια και όχι για το αποτέλεσμα.
Άκουσέ με (Listen)
Την ίδια μέρα που ο Μπορισλάβ [στα ελληνικά Άρης για τις ανάγκες ένταξης του στην κοινότητα] θα αποβληθεί από το σχολείο, η Βαλμίρα Πολυκάρπου θα οδηγηθεί σε κέντρο για προσωρινή αποκατάσταση κώφωσης με ακουστική υποβοήθεια. Η ακοή της μειώθηκε σταδιακά όταν έπαθε μηνιγγίτιδα σε παιδική ηλικία μέχρι που έμαθε να ζει στον κόσμο της νοηματικής και της σιωπής. Στο χωριό τους υποδέχονται απρόθυμα οι κάτοικοι, καθώς ο Στάμος [και η νέα σύντροφος του Τάνια] δείχνουν την αγάπη τους για τον τόπο ακολουθώντας το νομικό μονοπάτι. Όλοι τους ανεπιθύμητοι σε έναν τόπο που ζει με φαντάσματα και πεποιθήσεις, επιλέγοντας να σιωπούν για τα προβλήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν. Τα νεαρά παιδιά αντιμετωπίζονται με ρατσισμό από τον Μάριο στην τάξη τους, με τη Βαλμίρα να τον ερωτεύεται και τον Άρη (όσο και αν δεν είναι ξεκάθαρο) να τον προστατεύει. Κανείς στον επαρχιακό τόπο δεν γνωρίζει για την εν μέρη αποκατάσταση της ακοής της Βαλμίρα, με αποτέλεσμα η ίδια να μαθαίνει όσα λέγονται πίσω από την πλάτη της και να αποδέχεται απρόθυμα και μουγκά τη λεκτική βία των γύρω.
Ενδιαφέρουσα ματιά στην αποξένωση, την επαρχιακή σκληρότητα, την ακατέργαστη βία των εφηβικών ψυχών, την επιθυμία για ανθρώπινη επαφή, επικοινωνία και αγάπη. Ρεαλιστικά διλήμματα και προσεγμένες κορυφώσεις, άψογα ερμηνευμένες ιδιαίτερα από τους Δημήτρη Κίτσο [Άρης], Ευθαλεία Παπακώστα [Βαλμίρα], Ιωάννα Μπουκόφσκα [Τάνια / Γιοάνα], Γιώργο Πυρπασόπουλο [Στάμος] και Ευαγγελία Ανδρεαδάκη [διευθύντρια σχολείου]. Στο μεγαλύτερο μέρος της είναι δείγμα συμπαγούς αφήγησης (αν και η αποκλιμάκωση της έντασης στο τέλος μοιάζει εύκολη λύση), το «Άκουσε με» αναλύει τον κίνδυνο της αδιαφορίας και της απομόνωσης, τον πόνο που προκαλούν οι ρατσιστικές επιθέσεις, το ξάφνιασμα του πρώτου έρωτα. Η αποκωδικοποίηση των συμβόλων της θάλασσας, του χταποδιού (που θυμίζει εξωγήινη παρουσία, εξυπνάδα και ανάγκη ελευθερίας) αλλά και του αχινού (που μόλις σπάσει στο σκληρό περίβλημα του, τα αγκάθια του δεν είναι ικανά να τον προστατέψουν), προσφέρουν επιπλέον ποίηση, φαντασία, δημιουργική αφήγηση.
Μια ταινία χωρίς υπακοή, για όλα τα υπόκωφα που παραμένουν ανείπωτα.
Passages
Στο Φασμπιντερικής κοπής θρίλερ, που με σημερινούς όρους μοιάζει περισσότερο με μια άνευρη αποστασιοποιημένη ιστορία για «το πάθος και το μετά», ένας αποκλειστικά αυτοαναφορικός, α-καταπίεστος, αυτάρεσκος και εγωπαθής σκηνοθέτης, ο Τόμας, θα γκαστρώσει μια συνεργάτη του χωρίς να συνυπολογίσει τις ανοιχτές πληγές που θα αφήσει στον σύζυγό του Μάρτιν. Η τρικυμιώδης φύση της απληστίας του, το χάος των πραγματικών ζητουμένων στο μονοπάτι της πληρότητάς του και πάνω από όλα η μηδαμινή ενσυναίσθηση και υπομονή του θα κάνουν τη σωρεία λανθασμένων επιλογών, «περάσματα» σε μια μεσήλικη ενηλικίωση χωρίς happy ending.
Επιλέγοντας να μην επιρρίπτει ευθύνες ούτε για τη σωρηδόν απόρριψη που θα δεχτεί τιμωρητικά στο δεύτερο μέρος, ούτε για τον απροστάτευτα σκουπιδένιο χαρακτήρα του στη σχέση και τους συνεργάτες του στο πρώτο μέρος, τα «περάσματα» είναι μια ταινία που τιμά τον τίτλο της καθώς αποτελεί σε κάποιους «πέρασμα» στην κριτική σκέψη των σημερινών σχέσεων, και για κάποιους άλλους είναι ένα «πέρασμα» στο χάος και το αδιέξοδο του.
Η προσωπική επιτυχία των περασμάτων αποτελεί συστατικό εμπορικής αποτυχίας, καθώς ο κεντρικός χαρακτήρας (πλασμένος έτσι από καθαρή επιλογή του σκηνοθέτη) είναι πηγαία αντιπαθής χωρίς να έχει στιβαρή προσωπικότητα, συναισθηματικά ανώριμος χωρίς δείγμα ενσυναίσθησης, κακότροπος για ακατανόητους λόγους χωρίς πρόθεση να αλλάξει· αυτά σε μια ταινία που στερείται πάθους για να μιλήσει κριτικά για την αποχή πάθους. Συμπαγές στα ζητούμενα του, έχει πρόθεση να κάνει το θεατή να φύγει με ένα so what. Δυστυχώς και ευτυχώς, το καταφέρνει.
Ο Πάγος Που Καίει
Έναν χρόνο νωρίτερα, η ταινία «Ajoomma» από τη Σιγκαπούρη παρουσίαζε ένα ταξίδι στην Κορέα μιας μεγάλης γυναίκας για να συναντήσει τον «κόσμο ανακούφισης» που έβλεπε στην K-POP κουλτούρα μέσα από τα Κ-Drama. Εκείνη η γυναίκα σύντομα θα μάθαινε ότι ο γιός της είχε σχέση με άνθρωπο του ιδίου φύλου και αυτός ήταν ο λόγος που δεν ήθελε να επιστρέψει στη Σιγκαπούρη.
Δύο θεωρητικά ασύνδετες ταινίες, η προηγούμενη και «Ο Πάγος Που Καίει», μοιράζονται εκτός από τον κοινό τόπο παραγωγής και το όραμα της ονειρικής ζωή στη χωρισμένη στα δύο κοντινή χώρα, και το θέμα των ανθρωπίνων σχέσεων έξω από τη συνοριακή σε κάθε διάσταση νόρμα.
Η ταινία του Άντονι Τσεν «Ο Πάγος που Καίει» γυρίστηκε μέσα στον παγωμένο χειμώνα στα σύνορα της Κίνας με τη Βόρεια Κορέα, στη μεθοριακή πόλη Γιαντζί. Τρείς νέοι, κάπου ανάμεσα στην ασιατικοποιημένη ατμόσφαιρα της πρώιμης και ύστερης νουβέλ βαγκ όπως τη συναντούμε στο «Ζιλ και Ζιμ» / «Μια Ξεχωριστή Συμμορία» και τους «Ονειροπόλους», επιτίθενται στο παγωμένο τοπίο με την ανάγκη για ζεστασιά. Σαν απάντηση στο «Η Εποχή της Βροχής», την προηγούμενη ταινία του, «Ο Πάγος που Καίει» επιχειρεί να γίνει ένας άμορφος ύμνος στη νεότητα, εκεί που το νερό που μπορεί να υπάρχει σε αέρινη, υγρή και στερεή μορφή. Κάπως έτσι και τα συναισθήματα των τριών πρωταγωνιστών αλλάζουν από τις εσωτερικές τους καιρικές συνθήκες στο βροντερό απρόβλεπτο μετεωρολογικό τους μέλλον.
Θα μπορούσε να είναι ένα μπολιγουντιανό σενάριο μουχτισμένο στα κλισέ, πασπαλισμένο από γαλλικό ρομαντισμό μιας άλλης εποχής, όμως επιδέξια αποφεύγει κάθε τι κοινότυπο ισορροπώντας σε λεπτό πάγο. Ο πάγος στο περιβάλλον, στα ποτήρια, η άχνα της ανάσας τους αποψύχεται με τα ζεστά κοντινά πλάνα τους. Σε αυτό το ερωτικό τρίγωνο με στρογγυλεμένες, χιονισμένες γωνίες δεν είναι τριών ανθρώπων που θα συναντηθούν στα σύνορα, αλλά ενός έθνους με μόνο έναν απαγορευτικά απομονωτικό γείτονα.
Το τραγούδι Arirang που ακούγεται στην ταινία, (μέρος ταυτόχρονα της πολιτιστικής κληρονομιάς της Νότιας αλλά και της Βόρειας Κορέας ως σύμβολο ένωσης των δύο τμημάτων που διχοτομήθηκαν από τον πόλεμο), γίνεται μια μετάβαση και στο κλίμα, και στους κόσμους και στις επιθυμίες τους, καθώς όλοι τους είναι χώρες με απροσδιόριστα σύνορα. Ο εύστοχος συμβολισμός προς το τέλος της ταινίας με την αρκούδα, χάνει τη μαγεία του από τα πρόχειρα CG εφέ.
Μία γυναίκα (Une femme de notre temps)
Ας τα πούμε με λόγια απλά: Ο άντρας της Ζουλιάν Βερμπέκ Κρασέ, την κερατώνει και εκείνη τον πιάνει στα πράσα. Αντί να υστεριάσει εφαρμόζει όλες τις τεχνικές που γνωρίζει από τη δουλειά και τα χόμπι της. «Τόξα, βέλη δε φοβάμαι, μόνο τον άντρα μου λυπάμαι». Αυτό είναι το «Μια Γυναίκα», με τη Σοφί Μαρσώ να βλασφημά που υπέγραψε χωρίς να διαβάσει προσεκτικά το κλισεδιάρικο σενάριο. Αγνές καρδιές απέναντι σε άγριες καρδιές, και ας δούμε ποιος κερδίζει. Αμήχανη και ασπόνδυλη ταινία που αποκαλύπτει το θέμα της 20 και βάλε λεπτά μετά την αποπροσανατολιστική της γαλλοφλύαρη έναρξη, αξιοποιώντας με τον πιο μπανάλ (για να το πούμε γαλλικά) τρόπο το εύρημα της τοξοβολίας.
ERT,gr Αλέξανδρος Ρωμανός Λιζάρδος
