«Ανατολικά της Εδέμ / East of Eden»
7,5/10
Μετά από τρία ρολάκια, λίγο θέατρο και πολύ τηλεόραση ο φέρελπις ηθοποιός James Dean (1931-1955) συναρπάζει το Hollywood με τρεις πρωταγωνιστικούς ρόλους (Επαναστάτης Χωρίς Αιτία - Rebel Without a Cause, 1955, 8/10, Ανατολικά της Εδέμ – East of Eden, 1955 και Ο Γίγας – Giant, 1956, 7,5/10), πριν πεθάνει σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Για τις δύο τελευταίες ερμηνείες του έλαβε μεταθανάτιες, οσκαρικές υποψηφιότητες.
Το φιλμ σκηνοθετεί ο – συνεργαζόμενος με την επιτροπή McCarthy – Ελληνοαμερικανός Elia Kazan (/Kazantzoglou) (1909-2003), ενώ το σενάριο του Paul Osborn (1901-1988) βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα (1952) του John Steinbeck (1902-1968) (ιδανικά εφηβικά αναγνώσματα: Άνθρωποι και ποντίκια, Ο δρόμος με τις φάμπρικες, Τα σταφύλια της οργής, Ανατολικά της Εδέμ). Kazan και Osborn προτάθηκαν για Όσκαρ στην κατηγορία τους. Η δράση εκτυλίσσεται εν έτει 1917 στα περίχωρα του Monterey. Ο Dean υποδύεται το γιο (Cal-eb Trask), που έχει κακή σχέση με τον πατέρα του Adam Trask (Raymond Massey, 1896-1983). Θεωρεί πως ο πατέρας του αγαπά περισσότερο τον αδελφό του και για αυτό ζηλεύει τον δίδυμο Aron Trask (Richard Davalos, 1930-2016). Ο ανταγωνισμός των δύο εφήβων θα φτάσει σε επικίνδυνο σημείο, όταν ο Cal θα διεκδικήσει το κορίτσι του Aron Abra (Julie Harris, 1925-2013), αλλά και με λάθος τρόπο την αγάπη του πατέρα του, έχοντας νοιώσει την απόρριψη της μητέρας του Kate (Jo Van Fleet).
Ουσιαστικά η ιστορία παραλληλίζεται με το βιβλίο της Γενέσεως (4: 1-16) - πρώτο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης - και την αναφορά στη διαμάχη Κάιν και Άβελ. Όπως ο Cal-eb Trask μεγάλωσε χωρίς τη μητέρα του, έτσι και ο Dean ορφάνεψε από μάνα στα εννιά του χρόνια. Και στην πραγματική του ζωή ο Dean δεν διατηρούσε στενή σχέση με τον δικό του πατέρα. Το γεγονός ότι έπρεπε να κρύβει την ομοφυλοφιλία του (3:21, Elizabeth Taylor at the GLAAD Media Awards ) και την πενταετή σχέση του με τον συνομήλικο συμφοιτητή του, συγγραφέα και σεναριογράφο William Bast (The Colbys, 1985-1987), δεν διευκόλυνε τα πράγματα. Διόλου τυχαίο ότι υπήρξε φίλος με τον bisexual Sammy Davis Jr (1925-1990), αλλά και το ότι δεν τα πήγαινε καλά στα γυρίσματα του Γίγαντα με τον επίσης κρυφο-ομοφυλόφιλο Rock Hudson. Το στούντιο Warner Brothers του φόρτωσε ψεύτικες σχέσεις με διάφορες starlets, όπως έκανε και με τους Rock Hudson και Tab Hunter.
Προσέξτε τα άνισα πλάνα του σκηνοθέτη, όταν εμβαθύνει στην ψυχολογία των ηρώων και τους αυτοσχεδιασμούς του Dean, ειδικά στη σκηνή, που ξεστομίζει τη φράση «Σε μισώ» στον πατέρα του, αλλά και το πως τοποθετεί γενικότερα το σώμα του. Σε άλλο επίπεδο η σκηνή με τα δύο αδέλφια κάτω από το δέντρο της γνώσης του καλού και του κακού. Η Jo Van Fleet (1915-1996) απέσπασε το Όσκαρ για καλύτερη, γυναικεία ερμηνεία σε δεύτερο ρόλο, υποδυόμενη τη μητέρα των Aaron και Caleb, ενώ η Lois Smith (1930) πραγματοποιεί εντυπωσιακό ντεμπούτο στο μικρό ρόλο μιας γκαρσόνας. Στο σύντομο ρόλο της νοσοκόμας η Barbara Baxley (1923-1990) αφήνει το στίγμα της και αυτή στο κινηματογραφικό της ντεμπούτο.
Trivia: Το σάουντρακ υπογράφει ο Leonard Rosenman (1924-2008), ο οποίος υπήρξε δάσκαλος πιάνου του Dean.
Το φιλμ επανεκδίδεται στις 28 Ιουλίου από την Bibliotheque Open με ολοκαίνουγιες ψηφιακές κόπιες, αποκλειστικά στους εξής θερινούς κινηματογράφους:
σινέ ΒΟΞ [εξάρχεια] ώρα προβολής 8.50 μμ
σινέ ΖΕΦΥΡΟΣ [πετράλωνα] ώρες προβολής 9.00 - 11.00 μμ
σινε ΟΑΣΗ [παγκράτι] ώρες προβολής 9.00 - 11.05 μμ
σινε ΑΤΕΝΕ [πατησίων] ώρες προβολής 9.00 - 11.00 μμ
σινε ΑΣΤΕΡΙ [ίλιον] πέμπτη με Κυριακή 10.30 μμ – Δευτέρα με Τετάρτη στις 9.00 και 11.00 μμ
Trailer:
