Το αδιέξοδο στη σύνοδο του ΟΠΕΚ και η ασυνήθιστη εξέλιξη της διακοπής των συνομιλιών χωρίς να οριστεί ημερομηνία για την επόμενη συνεδρίαση οδήγησαν χθες τις τιμές του πετρελαίου στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων τριών ετών. Η τιμή του αργού Δυτικού Τέξας έφτασε μια ανάσα πριν από τα 77 δολάρια το βαρέλι, συγκεκριμένα στα 76,98 δολάρια το βαρέλι, ενώ το Brent υπερέβη τα 77,84 δολάρια το βαρέλι. Αν και οι τιμές υποχώρησαν στη διάρκεια της χθεσινής συνεδρίασης, πρόκειται για εντυπωσιακά υψηλά επίπεδα λαμβανομένου υπόψη ότι την άνοιξη του περασμένου έτους, εν τω μέσω του πρώτου κύματος της πανδημίας και του πρώτου σκληρού lockdown, τα προθεσμιακά συμβόλαια πετρελαίου είχαν υποχωρήσει σε αρνητικό έδαφος. Τότε, αναλυτές της αγοράς μιλούσαν για τον θάνατο του πετρελαίου, ενώ σήμερα πολλοί διερωτώνται μήπως πρόκειται για τον οριστικό θάνατο του ΟΠΕΚ.
Χάρη στην ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας και στην αυξημένη ζήτηση, οι τιμές του «μαύρου χρυσού» κινούνται ανοδικά από την αρχή του έτους, με το αμερικανικό να έχει σημειώσει άνοδο περίπου 60% και το Brent περίπου 50%. Εχουν εν ολίγοις καλύψει όσο έδαφος έχασαν το φοβερό 2020. Η περαιτέρω άνοδος που σημείωσαν, όμως, τις τελευταίες ημέρες, εν μέσω του ασυνήθιστου δημόσιου διαπληκτισμού μεταξύ δύο μελών του ΟΠΕΚ και παραδοσιακών συμμάχων, αντανακλά την ανησυχία της αγοράς για την προσφορά «μαύρου χρυσού» σε μια στιγμή εκτίναξης της ζήτησης, καθώς η παγκόσμια οικονομία επαναλειτουργεί και ανακάμπτει από την κρίση της πανδημίας.
Το ζητούμενο της ταραχώδους συνόδου, που στιγματίστηκε από τον δημόσιο «καβγά» της Σαουδικής Αραβίας με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ήταν μια συμφωνία για αύξηση της παραγωγής από τον επόμενο μήνα μέχρι τον Δεκέμβριο. Η πρόταση του Ριάντ προέβλεπε όμως παράλληλα να δοθεί στη συνέχεια παράταση της συμφωνίας για περικοπές στην παραγωγή έως το τέλος του 2022. Τα Εμιράτα διαφώνησαν με την παράταση των περικοπών παρά μόνον αν συμφωνηθεί η αύξηση της δικής τους παραγωγής. Η κατάρρευση των συνομιλιών συνεπάγεται προφανώς πως η αύξηση δεν συμφωνήθηκε και η προσφορά «μαύρου χρυσού» αρχίζει να μην επαρκεί για να καλύψει τη ζήτηση. Επιπλέον, εμπνέει στην αγορά αβεβαιότητα για τη μελλοντική προσφορά πετρελαίου.
Οσον αφορά την επιμονή του Ριάντ να μην δεχθεί αύξηση της παραγωγής των ΗΑΕ, αναλυτές της αγοράς επισημαίνουν πως σε μια τέτοια περίπτωση το διεθνές καρτέλ πετρελαίου θα υφίστατο πιέσεις και από άλλες χώρες-μέλη της συμμαχίας, που θα ζητούσαν να τους επιτραπεί αύξηση και της δικής τους παραγωγής. Η Ρωσία, για παράδειγμα, που έχει συμμαχήσει με τον ΟΠΕΚ από το 2016, θα μπορούσε να αντιδράσει, καθώς βάσει της υφιστάμενης συμφωνίας η παραγωγή της θα μειωθεί. Στο μεταξύ, η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας κάλεσε προ ημερών τις πετρελαιοπαραγωγούς χώρες να διατηρήσουν σταθερότητα και ισορροπία στην αγορά ακριβώς επειδή πρόκειται για μια περίοδο αυξημένης ζήτησης και εύθραυστης οικονομικής ανάκαμψης. Βλέποντας το πετρέλαιο να κινείται ανοδικά επί μήνες, πολλοί αναλυτές της αγοράς πιθανολογούσαν εδώ και καιρό νέα εκτόξευσή του στα 100 δολάρια το βαρέλι. Μια εξέλιξη που σαφώς θα εξέπληττε, δεδομένου ότι είναι σε εξέλιξη η στροφή της παγκόσμιας οικονομίας στην πράσινη ενέργεια.
Μετά τις τελευταίες εξελίξεις, πάντως, πολλές διεθνείς τράπεζες προβλέπουν άνοδο των τιμών πάνω από τα 80 δολάρια το βαρέλι, που θα ισοδυναμούσε με εκτίναξη μεγαλύτερη του 50% από τον Ιανουάριο. Την ίδια στιγμή, όμως, παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν πως η ρήξη στους κόλπους του διεθνούς καρτέλ πετρελαίου μπορεί να μην διευθετηθεί, να απειλήσει τη συνοχή του ή και να οδηγήσει στη διάλυσή του, αφήνοντας έτσι χωρίς συγκεκριμένους στόχους τους παραγωγούς. Ακραία εξέλιξη ενός τέτοιου σεναρίου θα ήταν μια επανάληψη όσων συνέβησαν τους πρώτους μήνες της πανδημίας, όταν η Σαουδική Αραβία κυριολεκτικά κήρυξε πόλεμο τιμών κατά της Ρωσίας ανοίγοντας τη στρόφιγγα και οδηγώντας τον «μαύρο χρυσό» σε υποχώρηση. Ηδη οι τιμές υποχώρησαν στη διάρκεια της χθεσινής συνεδρίασης και αργά το βράδυ το αμερικανικό αργό κυμαινόταν στα 73,30 δολάρια το βαρέλι και το Brent στα 74,50 δολάρια το βαρέλι.
Τα σενάρια, πάντως, δεν εξαντλούνται. Μερίδα αναλυτών πιθανολογεί το ενδεχόμενο οι υψηλές τιμές του πετρελαίου να ενθαρρύνουν και πάλι τη σχιστολιθική βιομηχανία των ΗΠΑ να επιστρέψει στο παιχνίδι. Η κατάρρευση των τιμών στη διάρκεια του πρώτου κύματος της πανδημίας οδήγησε κυρίως τις μικρότερες αμερικανικές βιομηχανίες σχιστολιθικών υδρογονανθράκων στην πτώχευση και τον τέως πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, να ζητάει, ματαίως βέβαια, από το Κογκρέσο ειδική στήριξη για τον κλάδο.
BLOOMBERG, REUTERS, FINANCIAL TIMES
