JOHN LENNON – Jealous Guy (1971)
Το Jealous Guy (Ζηλιάρης), που βρίσκεται στο άλμπουμ του Lennon, Imagine, είναι ένα καθολικής απήχησης τραγούδι. Ο λόγος είναι η όμορφη, μελωδική μουσική του, αλλά κυρίως οι απολογητικοί στίχοι του, που το καθιστούν κάτι σαν ύμνο των ζηλιάρηδων. Το ποιητικό υποκείμενο (αν θεωρήσουμε το τραγούδι ποίημα και αν δεχτούμε τις φαιδρότητες των φιλολόγων-αφηγηματολόγων, οι οποίοι δεν λένε πια «ο ποιητής», «ο στιχουργός», αλλά «το ποιητικό υποκείμενο») ζητά συγνώμη από την αγαπημένη του, επειδή της φέρθηκε άσχημα και απότομα, με αποτέλεσμα να την πληγώσει.
Το ότι η αγάπη είναι ταυτισμένη (και) με τη ζήλια δεν είναι κάποιο μυστικό. «Όποιος αγαπά, ζηλεύει», ρήση που, ωστόσο, δέχεται πολύ μεγάλη συζήτηση ως προς την ορθότητά της. Άλλο η αγάπη, άλλο η κτητικότητα, η ψυχοπνευματική ανωριμότητα, η συναισθηματική ανασφάλεια. Όλα αυτά, ωστόσο, υποβιβάζονται, αγνοούνται, ακριβώς διότι είναι κεντρικά χαρακτηριστικά πάρα πολλών ανθρώπων και χρειάζεται πολλή δουλειά σε προσωπικό επίπεδο για να διορθωθούν. Δουλειά που οι περισσότεροι ζηλιάρηδες δεν έχουν καμιά διάθεση να κάνουν, για αυτό εξάλλου επαναλαμβάνουν το «σε αγαπώ, για αυτό και σε ζηλεύω», σαν να είναι κάποιος έπαινος, και όχι μειονέκτημα.
Το τραγούδι διαθέτει -τουλάχιστον- τρία άκρως εκνευριστικά σημεία, για όποιον έχει την ατυχία να μην είναι ζηλιάρης, άρα να μην αγαπά πραγματικά, σύμφωνα με την παραπάνω λογική.
-“I didn’t mean to hurt you/ I’m sorry that I’ve made you cry”: «Δεν το ήθελα να σε πληγώσω/ Συγνώμη που σ’ έκανα να κλάψεις». Τερατώδες ψέμα. Μοναδικός σκοπός του ζηλιάρη, όταν δημιουργεί σκηνές (σχεδόν πάντα παράλογες και άνευ λόγου) στο ταίρι του, είναι να το κάνει να πονέσει, να το πληγώσει, να το κάνει να κλάψει. Σκοπός του είναι να το κάνει να νιώσει το ίδιο άσχημα με το πώς νιώθει ο ίδιος ο ζηλιάρης, που αναλώνει τη σκέψη του σε υποθετικά σενάρια απιστίας και έλλειψης αγάπης του συντρόφου του και για αυτό υποφέρει. Σκοπός του είναι να υποφέρει και ο σύντροφός του, έτσι για να δει τη γλύκα.
-“I’m just a jealous guy”: «Είμαι απλά ένας ζηλιάρης». Το «απλά» σε αυτόν τον στίχο, μόνο τυχαίο ή μη δικαιολογημένο δεν είναι. Η αφοπλιστική του ... απλότητα συνδέεται άρρηκτα με πόσο συνδυασμένη είναι η αγάπη με τη ζήλια στο μυαλό του στιχουργού -και όχι μόνον. Έτσι σου δείχνω ότι σε αγαπώ, βρε κουτό. Όχι, φίλε (Τζον)! Έτσι μου βάζεις τα δυο πόδια σε ένα παπούτσι, μου στερείς το οξυγόνο, με αναγκάζεις να συμπεριφέρομαι σαν να είμαι κάποιος άλλος και όχι ο εαυτός μου.
-«Watch out baby I'm just a jealous guy/ Look out baby I'm just a jealous guy»: «Πρόσεχε, μωρό μου, είμαι απλά ένας ζηλιάρης/ Φυλάξου, μωρό μου, είμαι απλά ένας ζηλιάρης». Προς το τέλος του τραγουδιού, τα προσωπεία πέφτουν εντελώς και καθιστούν τη συγνώμη, που ζήτησε πριν, άχρηστη, κενή νοήματος αλλά και ειλικρίνειας. Ούτε κάποια υπόσχεση ότι δεν θα το επαναλάβει, ούτε έστω και ένας αμυδρός υπαινιγμός ότι θα προσπαθήσει να αλλάξει και να διορθώσει την συμπεριφορά του, ούτε τίποτε. Κυνική, αφοπλιστική παραδοχή ότι είναι ζηλιάρης και δεκάρα δεν δίνει για να βελτιωθεί, ως προς το φέρσιμό του. Το ταίρι του πρέπει, «απλά», να προσαρμοστεί σε αυτό του το χαρακτηριστικό. Πράγμα, βέβαια, που πετά στα σκουπίδια τη συγνώμη, την οποία έχει υποκριτικά ζητήσει πριν.
Για όλους αυτούς τους λόγους, δεν αναρτάται το Jealous Guy, αλλά ένα τραγούδι πραγματικό αριστούργημα, των σπουδαίων Fleetwood Mac. Ένα τραγούδι που μιλά για το ποια πρέπει να είναι ο υγιής στάση κάποιου, όταν θεωρεί πως το ταίρι του δεν τον αγαπά και δεν νοιάζεται για αυτόν.
«Απλά», το αφήνει να τραβήξει τον δρόμο του. Δεν το ταλαιπωρεί, ούτε το βασανίζει.
