Rush : Η ιστορία πίσω από τον θρυλικό "Starman"

Rush-Starman

Η ιστορική φιγούρα του 2112 και η επιρροή της Ayn Rand στον Neil Peart.

Το 1975 οι Rush κυκλοφορούν δύο δίσκους μέσα σε μία χρονιά, με το δεύτερο Caress Of Steel να δέχεται μέτριες κριτικές από τον τύπο της εποχής, παραλίγο δε να αποτελέσει την ταφόπλακα του group. Η ιστορία θα γραφόταν πολύ διαφορετικά ένα χρόνο αργότερα. Το 2112, αυτό το κομψοτέχνημα του progressive rock, θα είναι το μεγάλο στοίχημα της τριάδας Geddy, Alex και Neil, το οποίο θα τους βγει πανηγυρικά. Παρόλη την πίεση της εταιρείας τους για ένα πιο commercial δίσκο όπως το ντεμπούτο τους, η μπάντα θα τραβήξει το δρόμο της και θα παρουσιάσει δίσκο με 20λεπτο τραγούδι μέσα, κάτι που φυσικά όταν το πρωτοάκουσαν οι υπεύθυνοι της Mercury Records φρίξανε. Με τα πολλά το 2112 έφτασε στο νούμερο 61 του Billboard, έγινε χρυσό ένα χρόνο αργότερα, βρίσκεται μέχρι σήμερα σε κάθε λίστα με τα 5-10 καλύτερα prog albums όλων των εποχών, και αποτέλεσε την απαρχή για την κορυφαία μπάντα του γαλαξία ώστε να ξεδιπλώσει το τεράστιο ταλέντο της και να μας δώσει το ένα απίστευτο album μετά το άλλο. Το ομώνυμο εικοσάλεπτο έπος στέκει μέχρι σήμερα ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα θέματα του συγκροτήματος, ενώ το στιχουργικό του κομμάτι στάθηκε αφορμή ώστε να δημιουργηθεί μία από τις πιο αγαπημένες μασκότ του ροκ. Ενώ στο εξώφυλλο δέσποζε το το Κόκκινο Αστέρι της Ηλιακής Ομοσπονδίας, concept λίγο πολύ γνωστό σε κάθε φανατικό οπαδό του group, στο οπισθόφυλλο είχαμε ένα σχέδιο που έντυσε άπειρους τοίχους, μπουφάν, σχολικά θρανία, ανθρώπινα σώματα και φυσικά πολλά από τα επόμενα θέματα των ίδιων των Rush, τον «Starman».

Rush2112

Σύμφωνα με τον ίδιο τον Neil Peart (RIP), ο Starman εκφράζει τη θέληση και την ιδιότητα του ατόμου, απέναντι στη μάζα, στην καταπίεση κάθε κολλεκτίβας, η οποία αποδίδεται από το κόκκινο αστέρι. Κατά το έτος 2112, όλες οι πτυχές της ανθρώπινης ζωής ελέγχονται από τους λίγους και εκλεκτούς (Priests of the Temples of Syrinx), οι οποίοι μέσα στο οργουελικό δυστοπικό περιβάλλον που περιγράφεται στο album, αποφασίζουν για τα κείμενα που θα διαβαστούν, τη μουσική που θα ακουστεί, σε μια διάδραση μεταξύ ανωτέρων και απλού λαού η οποία δεν επιδέχεται αμφισβήτησης, θυμίζοντας εν μέρει τα ολοκληρωτικά καθεστώτα που μέχρι σήμερα ταλαιπωρούνε την ανθρωπότητα. Ο άνθρωπος μπροστά στο αστέρι είναι γυμνός, κάτι που σύμφωνα με το δημιουργό του concept τον ίδιο τον Peart, καταδεικνύει την αγνότητα του και συμβολίζει κατά μία έννοια το γεγονός πως στο συγκεκριμένο περιβάλλον μπορούσε να πλαστεί σε ολοκληρωτικό βαθμό σύμφωνα με τις επιταγές τρίτων, χωρίς να έχει το παραμικρό ουσιαστικά μερίδιο στην όποια επιλογή του. Βασική έμπνευση για την όλη ιστορία αποτέλεσε το ιστορικό βιβλίο της Ayn Rand «Ύμνος» (Anthem, λέξη ταυτόσημη ως ένα βαθμό με την ιστορία των Rush), το οποίο κι αυτό περιγράφει με τη σειρά του ένα δυστοπικό περιβάλλον, με την τεχνολογική εξέλιξη υπό πλήρη έλεγχο και έννοιες όπως ελευθερία και ισότητα να αντιμάχονται συνεχώς.

Photo by learnliberty.org
Photo by learnliberty.org

Η Rand αποτελεί μέχρι σήμερα μια προσωπικότητα που προκαλεί ποικίλες αντιδράσεις, καθώς υπάρχουν αυτοί που έχουν κάνει το έργο της ευαγγέλιο ενώ κάποιοι άλλοι την κατατάσσουν στους «επικίνδυνους» της παγκόσμιας λογοτεχνίας, κάτι που έκανε κι ο γνωστός καθηγητής Νόαμ Τσόμσκι παλιότερα. Η γεννημένη το 1905 Άυν Ράντ θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες συγγραφείς-φιλοσόφους του 20ου αιώνα και πιστώνεται αφενός με το κίνημα του Αντικειμενισμού, αφετέρου με την τεράστια επιρροή της στην εξέλιξη της Φιλελεύθερης ιδεολογίας. Ρωσοαμερικανίδα στην καταγωγή, έφυγε νωρίς από τη Σοβιετική Ένωση μη μπορώντας να αντέξει το ανελεύθερο του καθεστώτος και έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της στις ΗΠΑ, αναπτύσσοντας όπως προαναφέρθηκε το κίνημα του Αντικειμενισμού. Το κίνημα αυτό βασίστηκε στην άρνηση κάθε κολλεκτιβοποίησης και κρατικής παρέμβασης στις πτυχές της ζωής του ανθρώπου, στην εξύψωση της λογικής εις βάρος του συναισθήματος ως θεμέλιο της ανθρώπινης ύπαρξης, στην υποστήριξη του laissez-faire καπιταλισμού, ήτοι του καπιταλισμού που αντιτίθεται στους κανονισμούς (regulations) και τέλος θα μπορούσε να συνοψιστεί στη φράση «τα άτομα πρέπει να ζουν για λογαριασμό τους, ούτε να θυσιάζουν τον εαυτό τους για τους άλλους, ούτε να θυσιάζουν άλλους για τον εαυτό τους». Η ίδια συνήθισε να λέει πως ο Αντικειμενισμός είναι μια φιλοσοφία για τη ζωή πάνω στη γη, η φιλοσοφία του ανθρώπου ως ηρωικού όντος με τη δική του ευτυχία ως τον απόλυτο ηθικό σκοπό της ζωής του και ευγενέστερή του δραστηριότητα, το pursuit of happiness της Διακύρηξης της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας ουσιαστικά. Τα βιβλία της μοσχοπουλάνε, θεωρούνται τα σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα μετά το «Γέρος και η Θάλασσα» του Χέμινγουεϊ», ο «Ύμνος», το «Εμείς οι Ζωντανοί» και το «Κοντά στον Ουρανό» στέκουν ως σημεία αναφοράς μέχρι σήμερα, αλλά το έργο της θα μπορούσε να συνοψιστεί στο αριστούργημα του 1957. «Ο Άτλας επαναστάτησε», το επικό μυθιστόρημα της Ραντ ,αποτελεί ορόσημο για την παγκόσμια λογοτεχνία αλλά κι ένα από τα πιο εμπορικά μυθιστορήματα παγκοσμίως. Πρόκειται για ένα ογκώδες µανιφέστο ιδεών, με την ιστορία των πιο παραγωγικών και δημιουργικών μελών της κοινωνίας οι οποίοι αποφασίζουν να απεργήσουν µε έναν απρόσµενο τρόπο (ο αρχικός τίτλος του µυθιστορήµατος ήταν «Απεργία»), στήνοντας μια ανεξάρτητη ελεύθερη οικονοµία µε επικεφαλής τον περίφηµο John Galt, τον άνδρα που θα σταματούσε τη μηχανή του κόσμου. Η φράση «Who is John Galt?» αποτελεί μέχρι σήμερα μία από τις πλέον διαδεδομένες στην Αμερικανική ποπ κουλτούρα, προερχόμενη από ένα εκπληκτικό πανόραμα της ανθρώπινης ζωής, όπως αυτό περιγράφεται στο βιβλίο.

Το 2112 θα αφιερωθεί «στην ιδιοφυία της Ayn Rand», η επιρροή της οποίας εκείνη την εποχή ήταν έκδηλη στον Neil Peart, παρότι στα 90s δήλωσε πως είχε απομακρυνθεί από την ιδεολογία αυτή. Η ιδέα μιας κοινωνίας ολοκληρωτικής και αυταρχικής, όπως παρουσιάζεται στα βιβλία της Rand, ήταν αυτό που ενέπνευσε τον Peart για το concept του ομώνυμου τραγουδιού, στο περιβάλλον του οποίου ακόμα και η ανακάλυψη μιας παλιάς κιθάρας είναι κάτι το επικίνδυνο και αποτελεί παρέκκλιση από όλα αυτά που έχουν θεσπιστεί για το σύγχρονο άνθρωπο, χωρίς φυσικά αυτός να ρωτηθεί ποτέ. Εννοείται και το Anthem από το Fly By Night του 1975 είχε παρόμοια θεματολογία με επίκεντρο την ατομική ελευθερία και γενικότερα δεν είναι τυχαίο το ότι οι Rush είναι το μοναδικό συγκρότημα που έχει δει το όνομα του να αναφέρεται στην επίσημη εφημερίδα του Ayn Rand Studies Institute. Η επιρροή της Rand ήταν φανερή και σε μετέπειτα τραγούδια των Rush όπως το Freewill και φυσικά το Tom Sawyer (His mind is not for rent, to any God or government) και παρόλο που τα τελευταία χρόνια ο Peart με δηλώσεις του έχει πάρει αποστάσεις από τη φιλοσοφία της, είναι δεδομένο πως τουλάχιστον το πρώτο μισό καριέρας των Rush είναι ποτισμένο με το πνεύμα των γραπτών της, τα ιδανικά της ατομικής ελευθερίας και της ελεύθερης βούλησης.

Ο σχεδιαστής του Starman είναι ο Hugh Syme, το τέταρτο μέλος των Rush, ο άνθρωπος πίσω από τα μαγικά εξώφυλλα τους τα οποία έχουν παίξει τεράστιο ρόλο στο χτίσιμο του μύθου τους, όσο πιθανόν και τα τραγούδια τους τα ίδια. O Starman αποτέλεσε την πρώτη ουσιαστική συνεργασία του Syme με τον Peart με τον δεύτερο να τονίζει πως το concept του σχεδίου πρέπει να είναι η πλήρης αντίθεση στην ελεύθερη σκέψη και δημιουργικότητα. Και όπως ήταν αναμενόμενο κανείς από το συγκρότημα δε μπορούσε να φανταστεί την απήχηση ενός σχεδίου που μέχρι τότε προοριζόταν απλά να γεμίσει το back cover ενός album. Έκτοτε ο Starman έχει αναφορές σε πληθώρα εξωφύλλων του group, έχει γίνει η ανεπίσημη μασκότ του και το πλέον αναγνωρίσιμο calling card του, έχει ντύσει t-shirts, επανακυκλοφορίες, greatest hits, εννοείται τα τύμπανα του Neil Peart και ο κατάλογος είναι ατελείωτος όσον αφορά και το merchandise των Rush. Συν το γεγονός πως ως γνωστόν οι Rush δεν είχαν σταθερό λογότυπο, με την μπάντα και τον Syme να είναι εξίσου αντίθετοι σε αυτό, κάτι που έκανε τον κόσμο να ταυτιστεί περισσότερο με το Starman ως τη δική του εικόνα αναφοράς, το δικό του Rush λογότυπο.