Στο άκουσμα της κατηγορίας Τζαζ έρχονται τα ιστορικά ονόματα των Thelonious Monk, Dizzy Gillespie, John Coltrane, Louis Armstrong, Ella Fitzgerald, Miles Davis και άλλων. Τα πνευστά έχουν τη μερίδα του λέοντος, όπως η τρομπέτα, το σαξόφωνο, το κλαρινέτο και το τρομπόνι, με τον αυτοσχεδιασμό να αποτελεί χαρακτηριστικό για τη δημιουργία της.
Υπάρχουν καλλιτέχνες, όχι μόνο τραγουδιστές, που δεν τους μάθαμε μέσα από τη τζαζ, στην πιο «ανάλαφρη» εκδοχή της. Το πέρασμα τους από αυτήν ήταν από αξιοπρεπές ως αξιοπρόσεκτο. Διασκεύασαν είτε κλασικά τζαζ τραγούδια, είτε νέες συνθέσεις και στη συνέχεια της πορείας τους επέστρεψαν στο είδος μουσικής που καταξιώθηκαν. 12 παραδείγματα, κυρίως ποπ και ροκ ονομάτων, που φλέρταραν με τη τζαζ.
Wet Wet Wet – Maybe I’m in love (1997)
Αν και το παρουσιάσαμε πρόσφατα, για το συγκεκριμένο θέμα είναι από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα. Το σκωτσέζικο ποπ ροκ συγκρότημα που ξεχώρισε την δεκαετία του ’80 και του ’90, έδωσε ένα απρόσμενο τζαζ δείγμα το 1997. Το εκπληκτικό, χορευτικό αποτέλεσμα κυκλοφόρησε μαζί με τη διασκευή τους στο κλασικό “Yesterday” των Beatles και έφτασε ως το Νο.04 στην Αγγλία. Από το άλμπουμ “10”, περιλαμβάνει κι άλλα στον παραπάνω ήχο, που έγινε Νο.02 στην Αγγλία.
George Michael – My baby just cares for me (1999)
Ο ταλαντούχος τραγουδιστής και μουσικός «κόρταρε» αρκετές φορές με τη τζαζ, όμως το 1999 κυκλοφόρησε ολοκληρωμένο δίσκο αφιερωμένο σε αυτή. Το “Songs from the last century”, το περιεχόμενο του φωτογραφίζεται στον τίτλο, έγινε No.02 στην Αγγλία και στην Ευρώπη. Είναι το μοναδικό προσωπικό του άλμπουμ που δεν έγινε Νο.01 στη Μεγάλη Βρετανία, έχασε την κορυφή από το “Come on over” της Καναδής Shania Twain που γνώρισε παγκόσμια εμπορική επιτυχία.
Μία από τις ωραιότερες διασκευές του είναι το “My baby just cares for me” του 1930, που έχει τη σφραγίδα της Nina Simone, η οποία το ηχογράφησε το 1959 αλλά έγινε εμπορική επιτυχία το 1985, No.05 στην Αγγλία. O George Michael έδωσε πιο ρυθμική εκδοχή αλλάζοντας ελάχιστα τους στίχους, ανέφερε το χαμόγελο του Ricky Martin αντί του πιανίστα Liberace που είπε η Simone. Δεν ήταν ο μόνος που το έκανε, η Natalie Cole στη δική της ερμηνεία το 2002 ανέφερε της Lana Turner, η Amanda Lear το 2006 της Julia Roberts, ενώ ο Michael Buble το 2016 του George Clooney.
Robbie Williams – Beyond the sea (2001)
O Robbie το 2001 ηχογράφησε ένα σουίνγκ άλμπουμ, η εξέλιξη της τζαζ τη δεκαετία του ’20, το “Swing when you’re winning”. Ήταν η αντίστοιχη προσωπική του εξέλιξη, από το “Sing when you’re winning” που κυκλοφόρησε την προηγούμενη χρονιά. Εκτός από Νο.01 στην Αγγλία, έγινε πολυπλατινένιο παγκοσμίως ξεπερνώντας τα 6,5 εκατομμύρια αντίτυπα και αποδείχτηκε ο τρίτος πιο εμπορικός του δίσκος.
Ένα από τα τραγούδια που διασκεύασε είναι το γαλλικό “La mer” του 1948, έγινε γνωστό την επόμενη χρονιά από τον Charles Trenet. Με αγγλικό στίχο γνώρισε επιτυχία τo 1959, ως “Beyond the sea”, από τον Bobby Darin. Ο Robbie ήταν πλέον 27 ετών, έμπειρος, «πλαισιωμένος» από αυθεντική τζαζ ενορχήστρωση, παρουσιάζοντας ένα αξιοπρεπέστατο αποτέλεσμα.
Dany Brillant – Tant qu'il y aura des femmes (2001)
Ένας αναγνωρισμένος Γάλλος τραγουδιστής και συνθέτης με ρίζες από την Τυνησία, στο κατόπι της τζαζ τη δεκαετία του ’50, το σουίνγκ «φωνάζει» από… μακριά. Έγραψε το πέμπτο του άλμπουμ “Dolce vita” στη Ρώμη το 2001, εξού και ο ιταλικός τίτλος, σε μία κρύπτη εκκλησίας που μετέτρεψε σε στούντιο, το υπόλοιπο ηχογραφήθηκε στη Γαλλία. Έγινε Νο.09 στη χώρα του.
Το τραγούδι συνδυάζει ιδανικά τον ερωτισμό με το χορό και μας ταξιδεύει σε μία άλλη εποχή. Στα συν του Brillant είναι ότι εκτός από τη μουσική έγραψε και τους στίχους.
Bell & Spurling – Goldenballs (Mr Beckham to you) (2002)
Μουσική ιστορία αθλητικού περιεχομένου, «ντυμένη» με τζαζ ήχο. Οι Bell & Spurling είναι ο Martin Bell και ο Johnny Spurling, δύο βρετανοί μουσικοί που τα κατάφεραν και με το μικρόφωνο στο χέρι, είτε σαν ραδιοφωνικοί παραγωγοί στον Capital Gold και στον Love Sport Radio, είτε σαν τραγουδιστές σε πάρτι διασημοτήτων όπως του Rod Stewart και του Simon Cowell. Έχουν εμφανιστεί στη διάσημη τηλεοπτική μουσική εκπομπή Top of the Pops και στο Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου του 2022, που έγινε στο Κατάρ και στο Ντουμπάι.
Το ντουέτο μπήκε δύο φορές με δικές του δημιουργίες στα βρετανικά τσαρτ. Αρχικά με το “Sven, Sven, Sven” το 2001, κάνοντας αναφορές στην ποδοσφαιρική ομάδα της χώρας τους, για την εμφατική νίκη και πρόκριση της Αγγλίας απέναντι στη Γερμανία και μάλιστα εκτός έδρας με 5-1 το 2001, για τα προκριματικά του παραπάνω κυπέλλου. Στον ίδιο όμιλο συμμετείχε και η Ελλάδα. Η δεύτερη είναι με το “Goldenballs (Mr Beckham to you)” το 2002, φτάνοντας στο Νο.25 της Αγγλίας. Παρόλο που ο Michael Owen έβαλε έξι γκολ για να προκριθούν οι Άγγλοι στα τελικά ενώ ο David Beckham τρία, ο δεύτερος ήταν αυτός που αποθεώθηκε μουσικά.
Chris Botti feat. Michael Buble – Let there be love (2005)
Η τζαζ μέσα από μία τρομπέτα. Ο βραβευμένος με Grammy Αμερικανός τρομπετίστας και συνθέτης, με σημαντική δισκογραφία, το 2005 ένωσε τις δυνάμεις του με τον Καναδό ποπ τραγουδιστή. Διασκεύασαν τη διαχρονική σύνθεση του 1940 που ερμήνευσαν μεγάλα ονόματα, κατά χρονολογική σειρά οι: Tony Bennett, Mel Tome, Julie London, Shirley Bassey, Nat King Cole, Matt Monro και Natalie Cole, ξεχωρίζει αυτή του ανεπανάληπτου Nat King Cole το 1962.
Ο Chris Botti το συμπεριέλαβε στο άλμπουμ “To love again (The duets)” που περιλαμβάνει τέσσερις συνθέσεις με την τρομπέτα του και εννέα «ντουέτα», την οποία συνόδευσαν με τις φωνές τους καταξιωμένοι καλλιτέχνες όπως η Gladys Knight, ο Sting, ο Steven Tyler των Aerosmith και ο Michael Buble. Η συνεργασία με τον Buble ξεχώρισε περισσότερο στο ραδιόφωνο.
Kevin Spacey – Mack the knife (2005)
Γερμανόφωνη σύνθεση του 1928 με τίτλο “Moritat”, που ακούστηκε για πρώτη φορά στο θεατρικό δραματικό μιούζικαλ «Η όπερα της πεντάρας», από τα πιο δημοφιλή έργα του Bertolt Brecht. Σε δίσκο 78 στροφών κυκλοφόρησε το 1929. Μετά την παγκόσμια επιτυχία του έργου μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1931, επίσης στα γερμανικά. Από τους πιο σπουδαίους καλλιτέχνες που το τραγούδησαν με αγγλικό στίχο, ως “Beyond the sea”, είναι ο Louis Armstrong το 1955 και ο Bobby Darin το 1959. Η τελευταία εκτέλεση έγινε μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία, Νο.01 στην Αγγλία και στην Αμερική, με κερδισμένα δύο βραβεία Grammy, «Ηχογράφηση της Χρονιάς» και στον Darin ως ο «Καλύτερος Νέος καλλιτέχνης του 1959». H ζωντανή ηχογράφηση της Ella Fitzgerald το 1960 στο Βερολίνο «φλέρταρε» με τέσσερα Grammy κατακτώντας τα δύο, «Καλύτερη Γυναικεία ερμηνεία» και «Καλύτερη φωνητική απόδοση σε Άλμπουμ».
To 2004 o Kevin Spacey ανέλαβε τη σκηνοθεσία της ταινίας “Beyond the sea”, όπου και πρωταγωνίστησε, μεταφέροντας στη μεγάλη οθόνη τη ζωή του Bobby Darin. Ως ηθοποιός απέκτησε υποψηφιότητα για Χρυσή Σφαίρα και μία ακόμη για Grammy, μαζί με τον παραγωγό Phil Ramone, για το soundtrack. Αξιοπρόσεκτη η ερμηνεία του στο “Mack the knife”.
Geri Halliwell – So I give up on love (2005)
H Βρετανίδα τραγουδίστρια και στιχουργός, εκτός από μέλος του επιτυχημένου γυναικείου γκρουπ Spice Girls, με πολυπλατινένιους δίσκους, έκανε και σόλο πορεία. Στο τρίτο και τελευταίο, μέχρι σήμερα, προσωπικό άλμπουμ με τίτλο “Passion”, έδειξε ένα κρυμμένο πάθος στη τζαζ μουσική συμπεριλαμβάνοντάς την σε μερικά τραγούδια, πέρα από την ποπ. Το συγκεκριμένο είναι σε δικούς της στίχους, συμμετέχει και στη σύνθεση, ερμηνεύοντάς το με θεατρικότητα.
Carly Simon – I've got you under my skin (2005)
Ο κορυφαίος Cole Porter έγραψε τους στίχους και τη μουσική το 1936, για το μιούζικαλ “Born to dance” της ίδιας χρονιάς, κερδίζοντας υποψηφιότητα για Όσκαρ στην κατηγορία «Καλύτερο Τραγούδι», το έχασε από το “The way you look to-night” του Fred Astaire για την ταινία “Swing time”. Συνδέθηκε άρρηκτα με τη φωνή του Frank Sinatra που το διασκεύασε το 1956, συνοδευόμενος από την ορχήστρα του Nelson Riddle, παρόλο που μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία γνώρισε από τους Four Seasons το 1966, Νο.09 στην Αμερική και Νο.12 στην Αγγλία.
H Carly Simon στη λαμπρή διαδρομή της, από τη δεκαετία του ’70, έχει συνδεθεί κυρίως με τη ροκ και ποπ μουσική, λιγότερο με τα μπλουζ και το τζαζ ηχόχρωμα. Το 2005 κυκλοφόρησε το εκπληκτικό ατμοσφαιρικό άλμπουμ “Moonlight serenade”, το «προδίδει» άλλωστε και ο τίτλος. Ειλικρινά δεν ξέρουμε ποιο να πρωτοακούσουμε. Ήταν υποψήφιο για Grammy στην κατηγορία «Καλύτερο Παραδοσιακό Ποπ Άλμπουμ με φωνητικά». Μέσα από αυτό, η δική της εκδοχή στη διαχρονική μελωδία.
Rod Stewart – Let’s fall in love (2005)
Τραγούδι του 1933 που έγραψε ο Ted Koehler και συνέθεσε ο Harold Arlen για την ταινία “Let’s fall in love” της ίδιας χρονιάς, με τον Edmund Lowe και την Ann Sothern να πρωταγωνιστούν. Ο Lowe το ερμήνευσε στην αρχή του φιλμ, η Sothern στο δεύτερο μισό του, ενώ ακούστηκε και από όλο το cast στο τέλος.
Τον Rod Stewart τον αγαπήσαμε μέσα από τη ροκ και την ποπ μουσική, είτε ως μέλος συγκροτημάτων είτε από την προσωπική του καριέρα. Το 2002 παρουσίασε ένα αφιέρωμα στα πιο γνωστά τραγούδια του πρώτου μισού του 20ού αιώνα, ηχογραφώντας τη συλλογή “Great American Songbook”. Εμπορικά πήγε τόσο ανέλπιστα καλά, που μέσα σε μία τετραετία κυκλοφόρησε πέντε διαδοχικά, κερδίζοντας για την καθεμία υποψηφιότητα για βραβείο Grammy. Στα 54 χρόνια της σόλο διαδρομής του, το ένα και μοναδικό που έγινε δικό του είναι για μία από αυτές. Έχουμε κάνει αφιέρωμα στο παρελθόν, για αυτή τη δεύτερη καριέρα.
Στο τέταρτο του “Great American Songbook” το 2005, με τίτλο “Thanks for the memory: The great American songbook Volume IV”, διασκεύασε υποδειγματικά το ελπιδοφόρο “Let’s fall in love” .
Tony Bennett & Lady Gaga – The lady is a tramp (2011)
Χαρακτηριστικό τζαζ αριστούργημα που μετρά αισίως τα 86 χρόνια ζωής. Η πρώτη ηχογράφηση έγινε το 1937, ακούστηκε στο μιούζικαλ του Μπρόντγουεϊ “Babes in arms” από την 17χρονη ήδη σταρ ηθοποιό Mitzi Green, πρωτοεμφανίστηκε στη μεγάλη οθόνη σε ηλικία μόλις τριών ετών με τους γονείς της ως Little Mitzi, ενώ στα 10 της πρωταγωνιστούσε σε ταινίες ως Mitzi Green. Το θεατρικό έργο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1939, με πρωταγωνιστές τον Mickey Rooney και τη Judy Garland, όπου ακούστηκε η ορχηστρική εκδοχή του. Ξεχωρίζουν οι διασκευές των Lena Horne, Ella Fitzgerald, Frank Sinatra, Supremes και του Tony Bennett το 1976.
Ο Bennett το επανεκτέλεσε μαεστρικά σε ηλικία 85 ετών μαζί με την 25χρονη Lady Gaga, το 2011, με την τελευταία να το ερμηνεύει επίσης μόνη της το 2016. Ντουέτο το είχαμε ξανακούσει το 1993 από τον Frank Sinatra με τον Luther Vandross, που συμπεριλήφθηκε στο άλμπουμ του πρώτου με τίτλο “Duets”. Μπορεί ο αλησμόνητος Αμερικανός καλλιτέχνης να έχει συνδέσει το όνομά του με τη τζαζ, όχι όμως και η Gaga που τα πήγε περίφημα. Οι κριτικοί έγραψαν ότι μπορεί να δημιουργήσει τη δική της τζαζ μουσική, ενώ το MTV εκθείασε το ντουέτο. Από όλες τις εκτελέσεις, η συγκεκριμένη ενορχήστρωση είναι η πιο εντυπωσιακή, η πιο «φανταχτερή».
Ms. Lauryn Hill – Feeling good (2015)
Σύνθεση του μετέπειτα επιτυχημένου Βρετανού τραγουδιστή Anthony Newley, μαζί με τον Leslie Bricusse, του 1964. Το ερμήνευσε πρώτος τον Ιανουάριο του 1965, ενώ μόλις τρεις μήνες αργότερα η εμβληματική Nina Simone έβαλε την ανεξίτηλη στάμπα της, ξεκαθαρίζοντας εξαρχής σ’ όσους θελήσουν να το διασκευάσουν ότι δεν θα την ξεπεράσουν ποτέ.
To 2015 η Αμερικανίδα ράπερ και παραγωγός Lauryn Hill το διασκεύασε με πανομοιότυπο τρόπο, «πάτησε» στις ίδιες νότες, κλίμακες, προσθέτοντας στην ενορχήστρωση ηλεκτρική κιθάρα. Κι αισθάνθηκε αυτή καλά κι εμείς καλύτερα.
