Σκαλίζοντας τη μουσική συναντούμε φανταστικές και αληθινές ιστορίες. Ένα σενάριο γραμμένο από έναν ευφάνταστο στιχουργό είναι διαφορετικό από αυτό που γράφει η ίδια η ζωή. Όταν συμβαίνει το δεύτερο είναι πιθανότερο να σκιαγραφούνται δικές μας εικόνες, οι οποίες είναι λογικό να μας αγγίζουν βαθύτερα. Πόσο μάλλον, αν το τέμπο της μουσικής «συμβαδίζει» με τα λεγόμενα των στίχων.
Αν ένα τραγούδι σας πει κάποια μια πικρή αλήθεια μην το κατηγορήσετε, δεν σας γνωρίζει προσωπικά. Είναι σαν να δηλώνει: «Οποιαδήποτε ομοιότητα με πρόσωπα και καταστάσεις είναι συμπτωματική». 15 από αυτά, με εναρκτήριο λάκτισμα τη δεκαετία του ’60 και προορισμό το σήμερα.
A house is not a home – Dionne Warwick (1964)
“And a house is not a home, when the two of us are far apart”.
Τέσσερις τοίχοι κι ένα πάτωμα δεν είναι μόνο ένα μέρος για να τρώμε και να κοιμόμαστε, αλλά ένα σπίτι που αισθανόμαστε ασφάλεια, που νιώθουμε ότι μας αγαπούν.
Σύνθεση του σπουδαίου Burt Bacharach το 1964, με τους στίχους του Hall David δημιουργήθηκε για την ομώνυμη ταινία της ίδιας χρονιάς. Στο φιλμ ακούστηκε η εκτέλεση του Brook Benton, No.75 στην Αμερική, ενώ δύο εβδομάδες αργότερα κυκλοφόρησε η εκδοχή της Dionne Warrick που έφτασε ως το Νο.71.
Για την ιστορία, ο Luther Vandross το διασκεύασε το 1981. Στο πέρασμα του χρόνου πιστοποιήθηκε χρυσό σινγκλ στην Αμερική, αφού συνυπολογίζοντας τις φυσικές πωλήσεις με αυτές του streaming ξεπέρασε το μισό εκατομμύριο.
People are strange – Doors (1967)
“People are strange when you're a stranger”.
Διπλός συμβολισμός στους στίχους. Είμαστε ξένοι σε όσους δεν μας αφήνουν να τους γνωρίσουμε αληθινά, πόσο μάλλον όταν δε γνωρίζουμε εμείς τον πραγματικό εαυτό μας.
Ο Jim Morrison έγραψε τους στίχους, ο κιθαρίστας του γκρουπ Robby Krieger τη μουσική, παρόλο που αναφέρονται όλα τα μέλη των Doors ως συνδημιουργοί. Ο εμβληματικός ηγέτης τους έπασχε από κατάθλιψη εκείνη την περιόδο, συνειδητοποιώντας πως όταν είμαστε «παράξενοι» το ίδιο μας φαίνονται και οι άλλοι. Ως ξεχωριστό τραγούδι κυκλοφόρησε B-side του “Unhappy girl” το 1967, φτάνοντας στην κορυφή του Καναδά ενώ στο Νο.12 της Αμερικής.
Παρεμφερής τίτλος δόθηκε και στο άλμπουμ, δεύτερο κατά σειρά, το “Strange days” της ίδιας χρονιάς ξεπέρασε το ένα εκατομμύριο αντίτυπα στις Ηνωμένες Πολιτείες και αναδείχτηκε πλατινένιο, ενώ χρυσό στην Αγγλία πουλώντας 100.000 αντίτυπα.
Those were the days – Mary Hopkin (1968)
“Then the busy years went rushing by us. We lost our starry notions on the way”.
Οι στίχοι φωτογραφίζουν την πραγματικότητα της καθημερινότητας, στο αδυσώπητο πέρασμα του χρόνου. Πρόκειται για ένα ακυκλοφόρητο ρομαντικό ρωσικό τραγούδι, που ηχογραφήθηκε το 1926 από τον Alexander Vertinsky αλλά κυκλοφόρησε για πρώτη φορά με τη φωνή της Tamara Tsereteli το 1929, στην ίδια γλώσσα.
Στα αγγλικά το πρωτοερμήνευσε το φολκ συγκρότημα των Lumiters το 1962, επιτυχία όμως γνώρισε από την Ουαλή Mary Hopkin το 1968. Έγινε Νο.01 σε Καναδά, Αγγλία, Γερμανία, Βέλγιο και Ελβετία, ενώ Νο.02 στην Αμερική, έχασε την κορυφή από το “Hey Jude” των Beatles. Η παραγωγή ανήκει στον Paul McCartney, γεγονός που έκανε το θρυλικό μέλος των «σκαθαριών» να καταλάβει τις δύο πρώτες θέσεις του Billboard με διαφορετική ιδιότητα.
The way we were / Try to remember – Glady’s Knight & the Pips (1974)
“The grass was greener, the skies were bluer and smiles were bright”.
Πόσες αλήθειες χωρούν σ’ ένα τραγούδι;
Ζωντανή ηχογράφηση δύο νοσταλγικών μελωδιών σε μία, το λεγόμενο medley. Περιλαμβάνει το αξέχαστο No.01 στην Αμερική “The way we were” με τη Barbra Streisand του 1973 και το “Try to remember” που τραγούδησε πρώτος ο Jerry Orbach το 1960, για το μιούζικαλ “The Fantasticks”.
To αμερικανικό οικογενειακό γκρουπ Gladys Knight and the Pips, τρία αδέλφια και δύο ξαδέλφια, το παρουσίασε με μικρή παραλλαγή στους στίχους στην εμφάνισή του στο Pine Knob Music Theater του Μίσιγκαν το 1974. Κέρδισε υποψηφιότητα για βραβείο Grammy, στην κατηγορία «Καλύτερη Ποπ εμφάνιση με φωνητικά από συγκρότημα». Αριστουργηματική και συνάμα συγκινητική η ερμηνεία της χαρισματικής Gladys Knight, με αφηγηματικό τρόπο.
Sorry seems to be the hardest word – Elton John (1976)
“What do I say when it's all over? Sorry seems to be the hardest word”.
Αισθαντική σύνθεση του Βρετανού πολυτάλαντου καλλιτέχνη με τον σταθερό συνεργάτη του στους στίχους Bernie Taupin, του 1976. Ο Elton John το έγραψε την προηγούμενη χρονιά στο Λος Άντζελες, από τις λίγες φορές στη συνεργασία τους που πρώτα δημουργήθηκε η μελωδία και μετά οι στίχοι. Αναφέρεται στο τέλος μιας ερωτικής σχέσης και πόσο σκληρή ακούγεται η συγνώμη, ακόμα και αν είναι ειλικρινής. Το παράδοξο είναι ότι στη γενέτειρα χώρα του δεν έγινε Τοπ 10, έφτασε ως το Νο.11. Επρεπε να το τραγουδήσει ντουέτο με το επιτυχημένο αγορίστικο γκρουπ των Blue για να φτάσει στη βρετανική κορυφή, 26 χρόνια αργότερα, το 2002.
Fragile – Sting (1987)
“Lest we forget how fragile we are”.
Αξεπέραστο άκουσμα του Βρετανού μουσικού και τραγουδιστή. Με αυτό τον τρόπο αποτίει φόρο τιμής στον Ben Linder, έναν εθελοντή Αμερικανό μηχανικό στη Νικαράγουα που δολοφονήθηκε το 1987 από την οργάνωση Contras, η οποία στηριζόταν από την CIA. O Linder εκτός από την επαγγελματική του προσφορά δούλευε σ’ ένα υδροηλεκτρικό φράγμα, ενώ στον ελεύθερο χρόνο του ψυχαγωγούσε τα μικρά παιδιά κάνοντας τον ζογκλέρ και τον κλόουν. Ο Sting έγραψε τους στίχους, τη μουσική, έπαιξε κιθάρα και ερμήνευσε το “Fragile” την ίδια χρονιά με το συμβάν, ενώ την επόμενη το παρουσίασε στα ισπανικά και πορτογαλικά ως "Frágil" και "Fragilidad" αντίστοιχα.
Advice for the young at heart – Tears for Fears (1989)
“Soon we will be older. When we gonna make it work?”
Πικρή αλήθεια, o χρόνος είναι το μοναδικό ρολόι που δε σταματά. Έβαλε τις λέξεις στη σειρά ο Roland Orzabal, το έτερον ήμισυ των Tears for Fears, εκφράζοντας τον φόβο, την ανασφάλεια και την αβεβαιότητα για το μέλλον. Από τα ωραιότερα τραγούδια της βρετανικής μπάντας για το τρίτο τους άλμπουμ “The seeds of love”, του 1989.
Life of surprises – Prefab Sprout (1989)
“Never let your conscience be harmful to your health. Let no neurotic impulse turn inward on itself”.
Αριστούργημα του βρετανικού ποπ συγκροτήματος. Συμπεριλήφθηκε στον τέταρτο στούντιο δίσκο τους “Protest songs” το 1989, έγινε όμως γνωστό όταν συμπεριλήφθηκε στη συλλογή με τις μεγαλύτερες επιτυχίες τους “The best of Prefab Sprout: A life of surprises” το 1992, τότε κυκλοφόρησε και ως σινγκλ. Άξιοι αναφοράς είναι και οι στίχοι: «Πες πως ήσουν ευτυχισμένος, όσο αυτό ήταν εφικτό. Και πες στον εαυτό σου ότι αυτό θα πρέπει να κάνει στο παρόν».
Crazy – Seal (1990)
“But we're never gonna survive, unless we get a little crazy”.
Ειδικά στις μέρες μας η παραπάνω «θεωρία» ίσως να κρίνεται επιτακτική, για την ψυχική μας ισορροπία. Εκπληκτικό αποτέλεσμα από τον ταλαντούχο Βρετανό καλλιτέχνη το 1990, έγραψε τους στίχους εμπνευσμένος από την πτώση του τοίχους του Βερολίνου, φωτογραφίζεται στους εξής: "And through a fractal on a breaking wall, I see you my friend, and touch your face again". Χάρη σε αυτό, ο Seal κέρδισε το ύψιστο βραβείο των δημιουργών Ivor Novello το 1992. H παραγωγή είναι του μετέπειτα βραβευμένου με Grammy Trevon Horn, το κέρδισε δουλεύοντας πάλι με τον Seal, στο “Kiss from a rose” το 1994, στην κατηγορία «Ηχογράφηση της χρονιάς».
This is your life – Banderas (1991)
“There is no rehearsal, no second chance”.
Η μεγαλύτερη αλήθεια της ζωής σε δύο φράσεις. Η ζωή είναι μία και μοναδική, χωρίς πρόβα, χωρίς δεύτερη ευκαιρία.
Το βρετανικό γυναικείο ντουέτο, η Caroline Buckley με την Sally Herbert, αρχικά συμμετείχε στους Communards. Η Caroline έκανε φωνητικά, ενώ η Sally έπαιζε βιολί. Όταν ο Jimmy Somerville χώρισε τους δρόμους του με τον Richard Coles το 1988, μετά από μόλις τρία χρόνια κοινής πορείας, οι δύο γυναίκες ένωσαν τις δυνάμεις τους δημιουργώντας τις Banderas. Δυστυχώς κυκλοφόρησαν έναν και μοναδικό δίσκο το 1991, το “Ripe”, πριν διαλυθούν κι’ αυτές με τη σειρά τους. Εκτός από τη μεγαλύτερη επιτυχία τους “This is your life”, έχει στοιχεία από το “Crack attack” της Grace Jones του 1989, άξια αναφοράς είναι τα “The comfort of faith”, “She sells”, “Too good”.
Strange world – Ké (1995)
“Strange world, people talk and tell only lies. Strange world, people kill an eye for an eye”.
Αλήθειες με κυριολεκτική και μεταφορική έννοια από τον Αμερικανό τραγουδιστή, στο απίθανο τραγούδι που έγραψε και ερμήνευσε το 1995, συμμετέχει επίσης στην παραγωγή του. Μπορεί η ροκ μπαλάντα με το κρεσέντο του βιολιού να μη ξεχώρισε στη χώρα του, παρά μόνο το ρεμίξ του Junior Vasquez που έφτασε ως το Νο.09 στο “Dance Club Songs” του Billboard, γνώρισε όμως μεγάλη επιτυχία στην Ευρώπη, κυρίως στην Ιταλία, τη Γερμανία και την Ελλάδα. Παγκοσμίως ξεπέρασε τα τρία εκατομμύρια αντίτυπα.
Life’s too short – Little Red Riding Hood (1996)
“It’s never too late to start, to put love in your heart”.
Υπάρχουν τουλάχιστον πέντε διαφορετικές συνθέσεις με τον τίτλο αυτό. Θα ξεχωρίσουμε το συγκεκριμένο, όχι μόνο για τους ενθαρρυντικούς στίχους «Δεν είναι ποτέ αργά να βάλεις αγάπη στην καρδιά σου», αλλά γιατί ο εναλλακτικός ήχος του είναι αξιοπρόσεκτος. Σαν σινγκλ κυκλοφόρησε το 1996, όπως και ο μοναδικός δίσκος του γκρουπ με τίτλο το όνομά τους.
If you tolerate this then your children will be next – Manic Street Preachers (1998)
“The future teaches you to be alone, the present to be afraid and cold“.
Ο τίτλος του τραγουδιού δεν είναι πεσιμιστικός, είναι ρεαλιστικός. Κάθε είδους ανοχή που βιώνουμε, εμμέσως αποδεχόμαστε, είναι πολύ πιθανό να συνεχιστεί και να επηρεάσει τις επόμενες γενιές. Από τις ηχηρότερες φράσεις σε τίτλο σύνθεσης, στην απίθανη ροκ μπαλάντα που κυκλοφόρησε το 1998. Αναφέρεται στον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο του ‘30 και τον ιδεαλισμό των ανθρώπων από όλο τον κόσμο, οι οποίοι προσφέρθηκαν εθελοντικά να ενταχθούν στη Διεθνή Ταξιαρχία κατά του φασίστα Φράνκο. Για την ιστορία, στο κίνημα εντάχτηκαν 40.000 πολίτες από 53 χώρες, μεταξύ αυτών 500 περίπου Έλληνες. Εξού και οι στίχοι: «Έτσι, αν μπορώ να πυροβολήσω λαγούς, τότε μπορώ να πυροβολήσω φασίστες».
Ανέβηκε στο Νο.01 της Αγγλίας, ενώ με το πέρασμα του χρόνου οι φυσικές πωλήσεις με αυτές του streaming ξεπέρασαν τις 600.000 αναδεικνύοντάς το δικαίως πλατινένιο. Είναι το μοναδικό σινγκλ του βρετανικού συγκροτήματος που γνώρισε επιτυχία στη Βόρεια Αμερική, φτάνοντας στο No.19 του καναδικού περιοδικού RPM στην κατηγορία ”Rock/Alternative”. Από το άλμπουμ “This is my truth tell me yours” που κατέληξε τριπλά πλατινένιο στη Μεγάλη Βρετανία πουλώντας ένα εκατομμύριο αντίτυπα, ενώ παγκοσμίως ξεπέρασε τα πέντε.
Più che puoi – Eros Ramazzotti and Cher (2001)
“You gotta take this life and live it. All you can, all you can and never let it go”.
Οι στίχοι του “Όσο περισσότερο μπορείς” εκφράζουν τη σημαντικότητα να ζούμε κάθε στιγμή του σήμερα, ενώ τον πόνο που δεν καταφέρνουμε να γιατρέψουμε πρέπει να τον αποδεχόμαστε. Υπέροχο ερωτικό τραγούδι του 2001, συνεργασία του Eros Ramazzotti με τη Cher. Ο Ιταλός σταρ το αποδίδει στη μητρική του γλώσσα, η αειθαλής Αμερικανίδα ντίβα στα αγγλικά, ενώ όταν συναντιούνται οι φωνές τους το ερμηνεύουν και στις δύο.
Nuestra soledad – Biagio Antonacci (2024)
“Θλίβομαι για τη μοναξιά μας”
Ακυκλοφόρητη ισπανόφωνη μπαλάντα του επιτυχημένου Ιταλού καλλιτέχνη, είναι διαθέσιμη μόνο ψηφιακά. Έγραψε τη μουσική, τους στίχους και το ερμήνευσε ειδικά για την ταινία “A journey to the heart, The Wingwalker”, κατόπιν προτροπής του Μεξικανού σκηνοθέτη της Alonso Álvarez-Barreda.
Απόλυτα εναρμονισμένο με τη θεματολογία του δραματικού φιλμ, το διεισδυτικό “Nuestra soladad” αποτελεί το βασικό θέμα του. Η χροιά της φωνής του Antonacci είναι επιδραστική, με το τραγούδι να είναι από μόνο του μια ιστορία ικανή να μας συγκινήσει και να μας προβληματίσει, καθώς οι στίχοι πραγματεύονται τη μοναξιά και την αναγκαιότητά της κάποιες φορές για την αναζήτηση του αληθινού εαυτού μας.