Οι ωραιότερες «κόντρες» είναι στη μουσική, το έχουμε ξαναπεί. Ο μεγάλος νικητής είμαστε εμείς, γιατί έχουμε την ευκαιρία να αγαπήσουμε ένα τραγούδι από διαφορετικές φωνές και μουσικές προσεγγίσεις.
Ανάμεσα σε αναρίθμητες πρώτες εκτελέσεις και διασκευές, ξεχωρίσαμε τις καλύτερες από άνδρα και γυναίκα καλλιτέχνη. Μετά το πρώτο αφιέρωμα, θα παρουσιάσουμε δύο ακόμη ενδεκάδες.
Where or when – Ella Fitzgerald (1956)
Σύνθεση που «γεννήθηκε» για το σανίδι, για την παράσταση του Μπρόντγουεϊ “Babes in arms”, το 1937. Ο τζαζ ήχος του ήταν «βούτυρο στο ψωμί» για να το ερμηνεύσει η Ella Fitzgerald, το 1956. Εκπληκτική είναι και η προσέγγιση της Etta Jones, το 1960.
Where or when – Michael Buble (2018)
62 χρόνια αργότερα από την εκτέλεση της Fitzgerald και 81 από την πρωτότυπη, η ενορχήστρωση στη διασκευή του Michael Buble το 2018 δίνει την «εικόνα» παλαιότερης εποχής. Μπορεί να το τραγούδησαν ο Frank Sinatra, ο Bing Crosby και ο Tony Bennett, αλλά και ο Καναδός καλλιτέχνης έδωσε ένα εξίσου απίθανο αποτέλεσμα. Ονειρική εισαγωγή, στα δε τελευταία δευτερόλεπτα η ερμηνεία του στις ψηλές νότες είναι αξιοζήλευτη.
La boheme – Charles Aznavour (1965)
Από τις κλασικές επιτυχίες του εμβληματικού Γάλλου τραγουδιστή, σε δική του σύνθεση. Εκτός από την πρώτη εκτέλεση το 1965 στα γαλλικά, το παρουσίασε επίσης στα αγγλικά το 1967, στα ισπανικά το 1968 και στα ιταλικά το 1970. Το 2008 το έκανε ντουέτο στα γαλλικά με τον Josh Groban, ενώ το 1999 στα πορτογαλικά με τις Trio Esperanca, εκείνες το ερμήνευσαν στη γλώσσα τους ενώ εκείνος στη δική του.
«Ταξίδεψε» συνολικά σε 12 διαφορετικές γλώσσες, στα γαλλικά, αγγλικά, ιταλικά, ισπανικά, πορτογαλικά, γερμανικά, ρωσικά, φινλανδικά, κροατικά, τσέχικα, εβραϊκά και ελληνικά. Η Άννα Βίσση το διασκεύασε το 1980 με τίτλο “Ξέχασέ με”, σε στίχους του Γιάννη Πάριου.
La boheme – Gigliola Cinquetti (1966)
Η πιο χαρακτηριστική γυναικεία ερμηνεία είναι της Ιταλίδας Gigliola Cinquetti. Ήταν η πρώτη που το τραγούδησε στη μητρική της γλώσσα, τρία χρόνια πριν τον Aznavour, το 1966.
Hold me, thrill me, kiss me – Mel Carter (1965)
Μελωδία του 1952, που έγινε μεγαλύτερη επιτυχία από τον Mel Carter το 1965, Νο.08 στην Αμερική, No.01 στο “Easy Listening” του Billboard.
Hold me, thrill me, kiss me – Gloria Estefan (1994)
Η Keren Chandler ήταν η πρώτη γυναικεία φωνή που το έκανε επιτυχία, Νο.07 στην κατηγορία “Best Selling Singles” του Billboard. Έχοντας παρουσιάσει στο παρελθόν την εξαιρετική εκτέλεση της Muriel Smith του 1953, Νο.03 στην Αγγλία, αξίζει να δώσουμε τη σκυτάλη στην Gloria Estefan που το ερμήνευσε εξίσου όμορφα το 1994, φτάνοντας ως το No.11 της Αγγλίας.
Je reviens te chercher – Gilbert Becaud (1967)
Από τα 9 πρώτα δευτερόλεπτα μας ταξιδεύει στη Γαλλία, μιας άλλης εποχής, καθηλώνοντας τους λάτρεις του εν λόγω ρεπερτορίου και όχι μόνο. Το τραγούδησε το 1967, είναι σε δική του σύνθεση. Ζήτησε από τον Pierre Delanoe να γράψει τους στίχους που βασίζονται σε αληθινό γεγονός της ζωής του Becaud, ήταν σε διαμάχη με την τότε σχέση του, την Αμερικανίδα μοντέλο Kitty St. John, την οποία παντρεύτηκε το 1973.
Je reviens te chercher – Dalida (1967)
H Dalida το ερμήνευσε επίσης το 1967, λίγο μετά την απόπειρα αυτοκτονίας που έκανε, είχε προηγηθεί ένα μήνα πριν ο θάνατος του εραστή της Luigi Tenco, γεγονός που σημάδεψε τη ζωή της. To 1980 η Άννα Βίσση το τραγούδησε στα ελληνικά, με τίτλο “Κλαις εσύ και πονώ”.
Let’s stay together – Al Green (1971)
Σπουδαία σόουλ επιτυχία του Αμερικανού καλλιτέχνη, συμμετέχει στη δημιουργία του. Κυκλοφόρησε το 1971, έγινε Νο.01 στην Αμερική την επόμενη χρονιά, κατέκτησε επίσης το “R&B Chart” του Billboard για εννέα εβδομάδες, ενώ στην Αγγλία έφτασε ως το Νο.07. Το 1999, η ηχογράφηση αυτή εισήχθη στο Grammy Hall of Fame. Το 2004 το περιοδικό Rolling Stone το κατέταξε στην 60η θέση της λίστας του με τα «500 καλύτερα τραγούδια όλων των εποχών», ενώ τo 2010 προστέθηκε από τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου στο Εθνικό Μητρώο Ηχογράφησης, συμπεριλαμβάνει κάθε χρόνο τραγούδια που θεωρεί πολιτιστικά, ιστορικά ή αισθητικά σημαντικά. Με την πάροδο του χρόνου, συνυπολογίζοντας τις φυσικές πωλήσεις με το streaming, κατέληξε πλατινένιο στην Αμερική και στην Αγγλία, ενώ χρυσό στην Ιταλία και στη Δανία.
Let’s stay together – Tina Turner (1983)
Η γυναικεία φωνή που συνδέθηκε το εν λόγω τραγούδι ήταν της Tina Turner, No.01 στο “Hot Dance Club Songs” και No.03 στο “Hot R&B/Hip Hop Songs” του Billboard. Φτάνοντας στο No.06 στην Αγγλία, μία θέση παραπάνω από την εκτέλεση του Al Green, έγινε το τρίτο της Τοπ 10, τις δύο προηγούμενες φορές τα είχε καταφέρει μαζί με τoν σύζυγό της Ike Turner, με το "River deep, mountain high" και το "Nutbush city limits". Πέρα όμως από την εμπορικότητα, κατέληξε δικαίως να αποτελεί από τα ωραιότερα τραγούδια της.
Me and Mrs. Jones – Billy Paul (1972)
Ήταν ο πρώτος που το ερμήνευσε το 1972, χωρίς να έχει σοβαρό «ανταγωνιστή» μέχρι σήμερα. Η αξέχαστη σόουλ μπαλάντα έγινε Νο.01 για τρεις εβδομάδες στην Αμερική, είναι το μοναδικό του Νο.01. Χάρη σε αυτήν, κέρδισε το μοναδικό βραβείο Grammy που ήταν υποψήφιος, στην κατηγορία “Καλύτερη Ανδρική R&B εμφάνιση με φωνητικά”.
Me and Mrs. Jones – Sarah Jane Morris (1988)
H Βρετανίδα τραγουδίστρια μετέτρεψε τη σόουλ επιτυχία σε τζαζ ήχο 26 χρόνια αργότερα, το 1988. Αξίζει να αναζητήσετε και την μπόσα νόβα εκτέλεση από την ίδια.
Je suis malade – Serge Lama (1973)
Tο έγραψε με την Alice Dona το 1973 και το τραγούδησε πρώτος την ίδια χρονιά. Ατύχησε να γνωρίσει εμπορική επιτυχία από τον ίδιο, τα κατάφερε όμως η Dalida που το διασκεύασε λίγους μήνες αργότερα.
Je suis malade – Lara Fabian (1994)
Εκτός από τη Dalida το 1973, η γυναίκα που το «απογείωσε» ερμηνευτικά 21 χρόνια αργότερα, το 1994, είναι η Lara Fabian. Από τις πιο χαρακτηριστικές και αισθαντικές επιτυχίες της.
Hang on in there babe – Johnny Bristol (1974)
Ρυθμική σόουλ επιτυχία του Αμερικανού τραγουδιστή και μουσικού, που έγραψε το 1974 για τον πρώτο του δίσκο. Έγινε Νο.02 στο “R&Β Chart” του Billboard και Νο.08 στο “Hot 100”, ενώ Νο.03 στην Αγγλία.
Hang on in there babe – Gary Barlow feat. Rosie Gaines (1998)
Ο Βρετανός Gary Barlow, δύο χρόνια μετά τη διάλυση των Take That, το διασκεύασε αρχικά μόνος του και το συμπεριέλαβε στο ντεμπούτο του προσωπικό άλμπουμ το 1997. Όταν κυκλοφόρησε ως σινγκλ την επόμενη χρονιά, το τραγούδησε ντουέτο με την Αμερικανίδα Rosie Gaines. Εξαιρετική μεταφορά από σόουλ σε ποπ ήχο.
I want you – Marvin Gaye (1976)
Φέρνει στο νου τουλάχιστον τέσσερις φωνές. Αρχικά τον Marvin Gaye που το απέδωσε πρώτος το 1976, τον Robert Palmer το 1990 που «πάντρεψε» δύο επιτυχίες του Gaye σε μία, τo “Mercy mercy me” με το “I want you”, τη Madonna το 1995 και την Diana Ross το 2006. Η αρχική εκτέλεση του ταλαντούχου Αμερικανού καλλιτέχνη έγινε Νο.01 στο “Hot R&B Songs” του Billboard, κυκλοφόρησε την παραμονή των 37ων γενεθλίων του.
I want you – Madonna feat. Massive Attack (1995)
H επιτυχία πιστώνεται σε δύο. To 1995 η βασίλισσα της ποπ συνεργάστηκε για μία ακόμη φορά με τον παραγωγό του γκρουπ, τον Nellee Hooper. Αγνώριστο συγκριτικά με την πρωτότυπη εκτέλεση, 21 χρόνια μετά, έγινε πιο σκοτεινό μουσικά, πιο... εξομολογητικό ερμηνευτικά. Εκείνη έδωσε τη γνώριμη λάγνα εκδοχή της, ενώ εκείνοι, οι Massive Attack, παρουσίασαν μία από τις σπουδαιότερες δημιουργίες τους.
All the man that I need – Whitney Houston (1990)
Η Linda Clifford το τραγούδησε πρώτη το 1982, χωρίς να γνωρίσει επιτυχία. Λίγους μήνες αργότερα, οι Sister Sledge το έκαναν ντουέτο με τον David Simmons φτάνοντας στο Νο.45 του “Hot R&B Singles” στην Αμερική. H Whitney Houston το ηχογράφησε τον χειμώνα του 1989, κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1990 και εμφανίστηκε στο Νο.53 του Billboard. Δέκα εβδομάδες αργότερα ανέβηκε στο Νο.01, η ένατη κορυφαία επιτυχία της στην Αμερική, όπου παρέμεινε για δύο εβδομάδες και έγινε το δεύτερο πιο εμπορικό τραγούδι της στις Ηνωμένες Πολιτείες. Με την ανεπανάληπτη ερμηνεία της κέρδισε υποψηφιότητα για βραβείο Grammy στην κατηγορία «Καλύτερη Γυναικεία Ποπ εμφάνιση με φωνητικά», έχασε από την Bonnie Raitt με το “Something to talk about”. 31 χρόνια αργότερα, το 2021, ξεπέρασε το 1 εκατ. αντίτυπα στην Αμερική και πιστοποιήθηκε πλατινένιο, από τις φυσικές του πωλήσεις και το streaming.
All the woman that I need – Luther Vandross (1994)
Αν δεν υπήρχε η εκτέλεση της Whitney ίσως να μας είχε κερδίσει αυτή του Αμερικανού σταρ, το 1994. Παρόλο που διαθέτει και τη φωνή και την καριέρα για να το υποστηρίξει, οι δύο εκτελέσεις δεν έχουν μέτρο σύγκρισης. Κάποια τραγούδια είναι «ποτισμένα» δια βίου από έναν και μόνο καλλιτέχνη.
All alone am I – Brenda Lee (1962)
Όλα ξεκίνησαν το 1959. Ο Μάνος Χατζηδάκις υπογράφει τη μουσική της ταινίας “Το νησί των γενναίων”, με πρωταγωνιστές τον Αλέκο Αλεξανδράκη και την Τζένη Καρέζη. Ένα από τα τραγούδια που έγραψε είναι το αξέχαστο “Μην τον ρωτάς τον ουρανό”, σε στίχους του Γιάννη Ιωαννίδη, με την εμβληματική ηθοποιό να το στιγματίζει. Η Μαίρη Λω το τραγούδησε υποδειγματικά το 1988, η πρώτη Ελληνίδα όμως που το δισκογράφησε ήταν η Αλεξάνδρα (Αλεξάνδρα Κυριακάκη) το 1980. Εκτός από την ελληνική γλώσσα έχει διασκευαστεί στα αγγλικά, γερμανικά, σουηδικά, φινλανδικά, δανέζικα, τσέχικα, εβραϊκά και γαλλικά, η πρώτη που το είπε στα γαλλικά είναι η Νάνα Μούσχουρη το 1962, με τίτλο “C’est joli la mer”.
H Brenda Lee ήταν η πρώτη που το ηχογράφησε, το ερμήνευσε στα αγγλικά το 1962, και αυτή που το έκανε μεγαλύτερη επιτυχία διεθνώς. Παρέμεινε στο Νο.01 των “Middle Road Singles” του Billboard για πέντε εβδομάδες, λίστα που προκύπτει από τις μεταδόσεις των adult ραδιοφωνικών σταθμών της Αμερικής, έφτασε ως το Νο.03 στο “Hot 100”, ενώ το Νο.06 στην Αγγλία την επόμενη χρονιά.
All alone am I – Johnny Tillotson (1963)
Η επιλογή της καλύτερης ανδρικής ερμηνείας είναι πιο δύσκολη. Από τις εκτελέσεις των Johnny Tillotson το 1963, Bobby Vinton το 1965 και Timi Yuro το 1981, θα ξεχωρίσουμε την πρώτη. O Μάριος Φραγκούλης το δισκογράφησε με ελληνοαγγλικούς στίχους το 2008, στη συνέχεια το τραγούδησε ζωντανά ντουέτο με τη Lara Fabian, ενώ το 2009 συνοδευόμενος από την ορχήστρα Μάνος Χατζηδάκις το επανεκτέλεσε και το δισκογράφησε επίσης.
Μην τον ρωτάς τον ουρανό – Τζένη Καρέζη (1959)
«Δε γίνεται» να μη παρουσιάσουμε και την αρχική κινηματογραφική εκτέλεση της Τζένης Καρέζη, του 1959. Είτε από σεβασμό στο πρόσωπό της, είτε γιατί οι στίχοι είναι στη γλώσσα μας και αγγίζουν βαθύτερα την ψυχή μας. O Μάνος Χατζηδάκις το έγραψε ένα πρωινό μέσα σε 10 λεπτά, καθώς η Καρέζη περίμενε για να το παραλάβει προκειμένου να προλάβει το αεροπλάνο για την Κρήτη, όπου γίνονταν τα γυρίσματα της ταινίας “Το νησί των γενναίων”.
