(18 Φεβρουαρίου 1883, - 26 Οκτωβρίου 1957)
Ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο.Καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο.Το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε
Ζωή.
Ευτύς ως γεννηθούμε,αρχίζει η επιστροφή.Ταυτόχρονα το ξεκίνημα κι ο γυρισμός.Κάθε στιγμή πεθαίνουμε.Γι’αυτό πολλοί διαλάλησαν:Σκοπός της ζωής είναι ο θάνατος.
Μα κι ευτύς ως γεννηθούμε,αρχίζει κι η προσπάθεια να δημιουργήσουμε,να συνθέσουμε,να κάνουμε την ύλη ζωή.Κάθε στιγμή γεννιούμαστε.Γι’αυτό πολλοί διαλάλησαν:Σκοπός της εφήμερης ζωής είναι η αθανασία.
Στα πρόσκαιρα ζωντανά σώματα τα δύο τούτα ρέματα παλεύουν: α) ο ανήφορος,προς τη σύνθεση,προς τη ζωή.προς την αθανασία.β) ο κατήφορος,προς την αποσύνθεση,προς την ύλη,προς τον θάνατο.
Και τα δύο ρέματα πηγάζουν από τα έγκατα της αρχέγονης ουσίας.Στην αρχή η ζωή ξαφνιάζει.Σαν παράνομη φαίνεται,σαν παρά φύση,σαν εφήμερη αντίδραση στις σκοτεινές αιώνιες πηγές.Μα βαθύτερα νιώθουμε: η Ζωή είναι κι αυτή άναρχη,ακατάλυτη φόρα του Σύμπαντου.
Αλλιώς,πούθε η περάνθρωπη δύναμη που μας σφεντονίζει από το αγέννητο στο γεννητό και μας γκαρδιώνει – φυτά,ζώα,ανθρώπους – στον αγώνα;Και τα δύο αντίθετα ρέματα είναι άγια.
Χρέος μας λοιπόν να συλλάβουμε τ’όραμα που χωράει κι εναρμονίζει τις δύο τεράστιες τούτες άναρχες,ακατάλυτες ορμές και με τ’όραμα τούτο να ρυθμίσουμε το στοχασμό μας και την πράξη.
Από την Ασκητική του Ν.Καζαντζάκη
Ζωή Φωτάκη
