Ο κόσμος συνήθως ταυτίζει το να είναι ευτυχισμένος με το να χαίρεται αυτό που του συμβαίνει. Λέει κανείς: «είμαι τόσο ευτυχισμένος!» την ημέρα που όλα πάνε κατ’ ευχήν, ή κάθε φορά που βιώνει κάτι ευχάριστο.
Αν ζητήσουμε από μια ομάδα ανθρώπων να φανταστούν, για παράδειγμα, μια σκηνή όπου ο κόσμος είναι ευτυχισμένος, οι περισσότεροι θα φέρουν αμέσως στο μυαλό τους ανθρώπους να γελάνε, να παίζουν ή να πίνουν σε μια γιορτή. Πολύ λίγοι θα φανταστούν ένα ζευγάρι που μεγαλώνει ένα παιδί, ένα ζευγάρι που συμπληρώνει πενήντα χρόνια γάμου, κάποιον που διαβάζει ένα βιβλίο ή κάποιους ανθρώπους την ώρα που ασχολούνται με κάτι σημαντικό.
Όμως, το «περνάω καλά» δεν δημιουργεί την ευτυχία, γιατί – όπως συμβαίνει πάντα με τη διασκέδαση – , η χαρά που προσφέρει χάνεται τη στιγμή που τελειώνει το γλέντι. Από εκείνη τη στιγμή και μετά, όσοι ήρθαν στη γιορτή δυστυχισμένοι αρχίζουν να αισθάνονται ξανά τη δυστυχία τους, και καταλήγουν έτσι εξαρτημένοι από μια ξέφρενη αναζήτηση της ευχαρίστησης ως μοναδικού τρόπου απόδρασης. Περιττεύει, νομίζω, να εξηγήσουμε ότι αυτό συνωμοτεί εναντίον της ευτυχίας αντί να την προσεγγίζει.
Τα νόστιμα φαγητά μπορεί να είναι μεγάλη πηγή ευχαρίστησης για μας που αγαπάμε πολύ τις γεύσεις, αλλά βέβαια, αν αφήσουμε να περνάει η ικανότητά μας να πάρουμε χαρά αποκλειστικά από το στομάχι μας, αργά ή γρήγορα οι παλιές γαστρονομικές απολαύσεις θα γίνουν πηγή δυστυχίας και όχι ευτυχίας.
Αυτή η σύγχυση μεταξύ της στιγμιαίας ευχαρίστησης και της ευτυχίας, είναι που κάνει πολλούς άντρες και γυναίκες να υποστηρίζουν σθεναρά ότι, αφού δεν μπορούμε να χαιρόμαστε διαρκώς για ό,τι συμβαίνει, η ευτυχία δεν είναι παρά φευγαλέες ευχάριστες στιγμές.
Ας ξαναπάρουμε το παράδειγμα του φαγητού κι ας φανταστούμε ένα πιάτο μαγειρεμένο σύμφωνα με τους παραδοσιακούς κανόνες της υγιεινής διατροφής ως μεταφορά όλων των βασικών αναγκών της ζωής μας: τα θρεπτικά στοιχεία αντιπροσωπεύουν τις καθημερινές μας ασχολίες και τα καρυκεύματα ισοδυναμούν με τη διασκέδαση ή την ευχαρίστηση.
Παρόλο που για πολλούς είναι βέβαιο πως φαγητό χωρίς καρυκεύματα θα έκανε το γεύμα να μοιάζει με εργασία, κανείς δεν αγνοεί το γεγονός ότι δεν θα μπορούσαμε να τρεφόμαστε μόνο με μπαχαρικά. Όχι μόνο επειδή το φαγητό περιέχει θρεπτικά στοιχεία απαραίτητα για τον οργανισμό, αλλά γιατί, στην πραγματικότητα, τα καρυκεύματα χρησιμεύουν μόνο για να αναδείξουν τη γεύση της τροφής στην οποία τα έχουμε προσθέσει.
Υπάρχουν άνθρωποι που μεγάλωσαν με τέτοιον τρόπο – θεωρώντας, δηλαδή, την ευχαρίστηση που παίρνει κανείς από το φαγητό αρρώστια ή αμαρτία – και ίσως αυτοί να είναι πράγματι πιο υγιείς. Όμως, οι περισσότεροι απ’ αυτούς δεν θα απολαύσουν ποτέ ένα ωραίο δείπνο.
Αν μου πάει κάτι καλά, αν κλείσω μια καλή εμπορική συμφωνία, αν κερδίσω πολλά λεφτά, μπορεί να νιώσω ευτυχισμένος μπορεί και όχι. Αληθινά, δεν μπορεί κανείς να εγγυηθεί πως κάτι ευχάριστο, που μου δίνει λίγη χαρά, ταυτίζεται με την ευτυχία. Το ότι μου λένε ένα ανέκδοτο και γελάω, δε σημαίνει πως εκείνη τη στιγμή είμαι ευτυχισμένος.
Από το βιβλίο « Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ» του Χόρχε Μπουκάι – εκδ. opera