Κριτική της κατά τον Κωνσταντίνο Ρήγο «ΛΙΜΝΗΣ ΤΩΝ ΚΥΚΝΩΝ»

Κριτική της κατά τον Κωνσταντίνο Ρήγο «ΛΙΜΝΗΣ ΤΩΝ ΚΥΚΝΩΝ»

Από τον Κωστή Δ. Μπίτσιο

«Η ΛΙΜΝΗ ΤΩΝ ΚΥΚΝΩΝ»
Βαθμολογία: 8/10

Η λίμνη των κύκνων αποτελεί την πρώτη χορογραφία του Κωνσταντίνου Ρήγου [«Ντυμένοι - Γυμνοί / Dressed - Undressed»-2015 (6/10), «Δάφνις και Χλόη»-1995/2010, «Τα καινούργια ρούχα του αυτοκράτορα»-1999/2009, «Αρκαδία»-2014 (8/10), «Έντα Γκάμπλερ»-2015 (7/10)] ως Διευθυντή του Μπαλέτου της ΕΛΣ. Το 2007 ο Ρήγος παρουσίασε, στο παλιό κτήριο της ΕΛΣ επί της οδού Ακαδημίας, το A little piece/peace of America και το 2017 στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ την παράσταση Ερωτόκριτος (10/10).
Με βάση την πρωτότυπη χορογραφία των Πετιπά / Ιβάνοφ, ο σκηνοθέτης και σκηνογράφος Κωνσταντίνος Ρήγος επιχειρεί μια νέα ανάγνωση πάνω στο γνωστό μπαλέτο. Η δράση εκτυλίσσεται σε έναν δυστοπικό κόσμο και σκανάρεται ευφυώς από τους εκπληκτικούς φωτισμούς του Χρήστου Τζιόγκα. Η λίμνη έχει υποστεί περιβαλλοντική καταστροφή. Εικόνες κυνηγών, που περιφέρουν τον θάνατο επαναλαμβάνονται. Ένστολοι φρουροί του δυσοίωνου, φουτουριστικού καθεστώτος, που βρίσκεται ένα βήμα πριν την ολοκληρωτική κυριαρχία, περιφέρονται μεταξύ των χορευτών. Στο ομιχλώδες, βιομηχανικό τοπίο λαμπυρίζουν τα εντυπωσιακά κοστούμια του Γιώργου Σεγρεδάκη, που δεν φοβήθηκε την παγιέτα, τις ροκ αναφορές και τα tribal στοιχεία, προκειμένου να αποδώσει την μετα-αποκαλυπτική ατμόσφαιρα, σε συνδυασμό με χρήση μακιγιάζ, που φώτιζε και τόνιζε το βλέμμα των πρωταγωνιστών και των κύκνων. Η απειλή του θανάτου υποβόσκει στις απίστευτης ομορφιάς σκιερές εικόνες, που πρόσφερε ο Ρήγος στους θεατές.

Ο Κωνσταντίνος Ρήγος δεν φοβήθηκε να φέρει το κοινό αντιμέτωπο με την σύγχρονη πραγματικότητα. Αν αναλογιστεί κανείς ότι το μπαλέτο της ΕΛΣ είχε καταλήξει με την ανεκδιήγητη περσινή «Ωραία κοιμωμένη» (4/10) να απευθύνεται σε ανήλικους κυρίως θεατές, με υποτιμητικό τρόπο για αυτούς, αποτελεί ευτυχία η έλευση του Ρήγου. Ο χορογράφος βάζει τα πράγματα στην θέση τους, αποδεικνύοντας ότι δεν χρειάζονται στην ΕΛΣ ξένοι χορογράφοι, όταν υπάρχουν ανώτεροι Έλληνες συνάδελφοί τους. Ο Ρήγος προσφέρει μεν το θέαμα, που θες να δεις στην εορταστική περίοδο, αλλά δεν κάνει εκπτώσεις στο ύφος και στους προβληματισμούς του. Το ανήλικο κοινό, που αισίως κατακλύζει τις παραστάσεις μπαλέτου, δεν παίρνει τα σωστά ερεθίσματα όταν παρακολουθεί λούτρινα να πετιούνται το 2017 από δω και από κει στην σκηνή της ΕΛΣ. Αντίθετα το παιδί μεστώνει, όταν εκτίθεται σε εικόνες, που οι συντηρητικοί γονείς του φοβούνται να του δείξουν, γιατί νομίζουν ότι θα τις παρεξηγήσει. Ο σκηνοθέτης ντύνει με τουτού τους άνδρες χορευτές, καθώς υπάρχουν και αρσενικοί κύκνοι στην φύση. Παρουσιάζει με κομψό τρόπο διαφορετικές σεξουαλικότητες επί σκηνής, αν και προ 10ετίας ο ίδιος κατέκρινε τον γκετοποιημένο – κατ’ αυτόν – Τύπο. Πάντα όμως είχε την υποστήριξη του γκέι κοινού, που τον παρακολουθεί φανατικά. Βέβαια αν η παράσταση δεν παιζόταν στο ΚΠΙΣΝ, ο Πρίγκιπας Ζήγκφρηντ του Ρήγου θα ήταν γυμνός, όταν πρωτοσυναντά στο μπάνιο του τον κύκνο. Εδώ φαίνεται όμως η ωριμότητα του χορογράφου, που δεν θέλει να σοκάρει με ένα οφθαλμόλουτρο, αλλά να φέρει κοντά του το κοινό της ΕΛΣ, οπότε και ντύνει με τα απαραίτητα τον πρωταγωνιστή του. Και στο τέλος κερδίζει. Κυρία στην δεύτερη σειρά τον έκραζε στο διάλειμμα, αλλά τον αποθέωνε στην αυλαία. Τί και αν κύριος στις πρώτες σειρές τον ονομάτιζε ως Αλέξανδρο Ρήγο; Θα περάσει και αυτός ο κόσμος. Η ελπίδα όλων είναι οι νεότερες γενιές, που μακάρι να είναι λιγότερο επιφανειακές από τους - έτοιμους να καταδικάσουν το διαφορετικό - γονείς τους.

Όλο το βάρος του έργου μετατοπίζεται από τον Ρήγο στον Ζήγκφρηντ. Τον ρόλο χόρεψε στις 22/12/18 ο Βαγγέλης Μπίκος, ο οποίος βρίσκεται στο απόγειο της τέχνης του. Ο χορευτής κατάφερε να μεταδώσει την ιδέα του Ρήγου ότι ο Λευκός και ο Μαύρος Κύκνος είναι κομμάτια του ίδιου του Πρίγκιπα. Από το πρώτο του σόλο ο Μπίκος έδειξε ότι η παράσταση βασίστηκε πάνω στην δεξιότητα και στην εκφραστικότητά του. Ο καλλιτέχνης σωματοποίησε ιδανικά τα συναισθήματα, που κατακλύζουν τον ήρωα. Στο τελευταίο του σόλο ο Μπίκος χορεύει απελευθερωμένος και γενναία καταθέτει την ψυχή του στο σανίδι. Στο πλάι του οι Μαρία Κουσουνή (Οντέτ) και Ελεάνα Ανδρεούδη (Οντίλ) παραδίδουν μαθήματα απαράμιλλης τέχνης. Ο Κωνσταντίνος Ρήγος παρουσιάζει στο έργο, μέσω των τριών πρωταγωνιστών, καινούργια χέρια και πόδια για τον Πρίγκιπα και τους Κύκνους. Οντέτ, Οντίλ και Πρίγκιπας έχουν τον χαρακτήρα, που έστησε για αυτούς ο Ρήγος, αν και υπάρχει ένα κοινό ύφος, που συνδέει και τους τρεις. Τα άκρα του Μπίκου έχουν ρομαντισμό, της Κουσουνή μελοδραματισμό και της Ανδρεούδη δύναμη. Τα μάτια του Μπίκου εκπέμπουν έρωτα, της Κουσουνή πάθος και της Ανδρεούδη σιγουριά. Το πρώτο ντουέτο Μπίκου-Κουσουνή σε αφήνει με ανοιχτό το στόμα. Η Ανδρεούδη παρουσιάζεται άνετη και παραστατική ως γυναίκα-αράχνη, αν και κάποια στιγμή στήνεται πιο αριστερά από ότι έπρεπε του Τζορντάνο Μπότσα. Εκφράζει πειστικά με όλη της την παρουσία την απειλή, που γίνεται πραγματικότητα. Το καθεστώς που επιβάλλεται. Την ζωή που απειλείται. Τον θάνατο που κοντοζυγώνει. Το κακό που επικρατεί. Τον φασισμό που πρέπει να νικηθεί. Όλη η Δ’ πράξη θα μπορούσε να είναι ο μόνος λόγος, για να δεις την παράσταση.

Πολύ καλός ο Γελωτοποιός του Στέλιου Κατωπόδη, που επιτέλους κουρεύτηκε, χωρίς να χάσει ίχνος της καλλιτεχνικής του δύναμης. Η μπαλαρίνα Μαργαρίτα Κώστογλου χαμογελά από την 2η σειρά της Α’ πράξης, δίνοντας όλο το κλίμα της σκηνής. Στην Β’ πράξη μεταμορφώνεται σε μία εύθραυστη παρουσία, ενώ ξεχωρίζει στον πολωνικό χορό. Στο ντουέτο με τον Γιάννη Μητράκη δημιουργούν ένα πανέμορφο ζευγάρι, που μακάρι να πρωταγωνιστήσει. Αρκεί να μην ξεχάσει ο - γεμάτος αυτοπεποίθηση - Μητράκης ότι και στην τελευταία σειρά αν είσαι, πρέπει να προσέχεις, γιατί το λάθος φαίνεται. Ο Γιάννης Μητράκης εντυπωσιάζει στην Β’ πράξη, ενώ ο Τζορντάνο Μπότσα συνεχίζει τις καλές παρουσίες. Ο Γιάννης Γκάντσιος δεν εμφανίστηκε σίγουρος, παρά την τεχνική δεξιότητα, αλλά έχει όλο τον δρόμο μπροστά του, για να χορέψει πιο σταθερά. Η Πόπη Σακελλαροπούλου βρήκε την θέση της στο έργο, καταφέρνοντας να κλέψει την παράσταση από τους Αγάπιο Αγαπιάδη και Αντώνη Κορούτη. Οι Όλγα Ζουρμπινά, Μάγδα Κούκου-Φέρρα, Αγιούκα Νίττα και Ρίνα Σιμάντα χόρεψαν υποδειγματικά στο pas de quatre των Μικρών Κύκνων, ακολουθούμενες από τους Μεγάλους Κύκνους των Αντώνη Κορούτη, Γιάννη Μητράκη, Στέλιου Κατωπόδη και Αγάπιου Αγαπιάδη. Στους λιγότερο χορευτικούς ρόλους του Ρόθμπαρτ και του Δάσκαλου οι Γιώργος Βαρβαριώτης και Στράτος Παπανούσης αντίστοιχα πρόσφεραν στιβαρότητα στο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Ο Γιώργος Βαρβαριώτης έπαιζε ακόμα και με τα ακροδάχτυλά του. Τα ρούχα του Βαρβαριώτη υπήρξαν ίσως τα πιο εντυπωσιακά μαζί με αυτά της Βασίλισσας της Αιμιλίας Γάσπαρη, η οποία χόρεψε με ωραιότητα με όλους τους παρτενέρ της. Λειτουργικές οι εικόνες, που άνοιγαν κάθε Πράξη. Ευχάριστη έκπληξη η εμφάνιση της Δέσποινας Μπισμπίκη. Ατυχής επιλογή η πολυμορφία των ρούχων στους πέντε εθνικούς χορούς, όταν δεν τους έδενε ο συγχρονισμός. Ίσως δεν χρειαζόταν το δεύτερο πέρασμα του υποβλητικού Νεκρού Βασιλιά (Βιορέλ Μπερίντε) από την σκηνή. Οι παύσεις στην μουσική του Τσαϊκόφσκι και η αντικατάστασή της με αυτή του Θοδωρή Ρέγκλη μπορεί να μην βρουν όλους σύμφωνους, αλλά ο χορός της Ανδρεούδη έκανε τουλάχιστον την τελευταία και μεγαλύτερη να αξίζει μια ευκαιρία περισυλλογής στο θέμα.

Το Corps de ballet σεβάστηκε το όραμα του σκηνοθέτη και ικανοποίησε με τον τρόπο, που χόρεψε. Καιρό είχε να ακουστεί τόσο δεμένη η Ορχήστρα της ΕΛΣ. Συγχαρητήρια για αυτό στον φέροντα την μπαγκέτα μαέστρο Ηλία Βουδούρη και τους μουσικούς. Οι μελωδίες αποδόθηκαν με τρόπο, που συνεπήραν τον κόσμο. Αρκετές φορές ήθελες να αφεθείς και να σε ταξιδέψει η ευφυΐα του Τσαϊκόφσκι.

Σύμβουλος δραματουργίας: Αλέξανδρος Ευκλείδης. Συνεργάτιδα αρχιτέκτονας: Μαίρη Τσαγκάρη. Βίντεο: Κωνσταντίνος Γαρίνης.
«Η ΛΙΜΝΗ ΤΩΝ ΚΥΚΝΩΝ» ΜΠΑΛΕΤΟ σε μουσική Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι και χορογραφία Κωνσταντίνου Ρήγου με αναφορές στις χορογραφίες των Μαριύς Πετιπά και Λεφ Ιβάνοφ από την ΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ. Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: Θοδωρής Ρέγκλης.

• Κεντρική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής - Αίθουσα «Σταύρος Νιάρχος». Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Διάρκεια: 150’ λεπτά (συμπεριλαμβανομένου ενός διαλείμματος 20 λεπτών μετά την Β’ πράξη). Λοιπές ημερομηνίες παραστάσεων: 27, 28, 29 Δεκεμβρίου 2018. Ώρα έναρξης παραστάσεων: 20.00 (Κυριακές στις 18.30). Τιμές εισιτηρίων €15, €20, €30, €35, €40, €45, €50, €70. Φοιτητικό, παιδικό: €12 / Περιορισμένης ορατότητας: €10. Πρεμιέρα 10/11/18.

Ζήγκφρηντ
Βαγγέλης Μπίκος (10, 18/11 & 20, 22/12)
Ντανίλο Ζέκα (11, 17/11 & 27, 29/12)
Ίγκορ Σιάτζκο (16/11 & 28/12)

Οντέτ
Μαρία Κουσουνή (10, 18/11 & 20, 22/12)
Ευρυδίκη Ισαακίδου (11, 17/11 & 27, 29/12)
Ελεάνα Ανδρεούδη (16/11 & 28/12)

Οντίλ
Ελεάνα Ανδρεούδη (10, 18/11 & 20, 22/12)
Μαρία Κουσουνή (11, 17/11 & 27, 29/12)
Νατάσσα Σιούτα (16/11 & 28/12)

Βασίλισσα
Αιμιλία Γάσπαρη (10/11 & 20, 22, 28/12)
Αλίνα Στεργιανού (11, 16, 17/11 & 27/12)
Νατάσσα Σιούτα (18/11 & 29/12)

Δάσκαλος του Ζήγκφρηντ
Στράτος Παπανούσης (10/11 & 20, 22, 28/12)
Γιώργος Βαρβαριώτης (11, 16, 17, 18/11 & 27, 29/12)

Ρόθμπαρτ
Γιώργος Βαρβαριώτης (10/11 & 20, 22, 28/12)
Στράτος Παπανούσης (11/11 & 27, 29/12)
Μπλέντι Λατίφι (16, 17, 18/11)