Μπιλ Γκέιτς: «Ας μην τρέφουμε άλλες αυταπάτες για το περιβάλλον»

«Ας μην τρέφουμε άλλες αυταπάτες για το περιβάλλον»

Ο Μπιλ Γκέιτς κάνει την εμφάνισή του μέσω βιντεοδιάσκεψης από το γραφείο του στο Σιάτλ – προφανώς μέσω της Microsoft Teams και όχι του Zoom. Κάθεται, κάπως εκκεντρικά, αρκετά μακριά από την κάμερα, πίσω από ένα μεγάλο γραφείο σε σχήμα νεφρού, στη μια πλευρά του οποίου βρίσκεται ο διευθυντής επικοινωνίας του.

Ο 65χρονος αποπνέει τον αέρα του μεγαλείου και της ήπιας μακροθυμίας που συνοδεύει έναν άνθρωπο ο οποίος συνοδεύεται από τη φήμη του εξυπνότερου από όλους. Σε αντίθεση με τους Ελον Μασκ και Λάρι Ελισον αυτού του κόσμου, πάντως, ο Γκέιτς θεωρείται λογικός, μη βολεμένος, μετριοπαθής και ως κάποιος που έχει ορκιστεί να μην καταστρέψει τα παιδιά του με μια ανεξάντλητη κληρονομιά, ούτε να σπαταλήσει ενέργεια για να φτάσει τον Αρη. Ο Γκέιτς έχει κερδίσει τη φήμη του καλού δισεκατομμυριούχου, ο οποίος διαθέτει μια περιουσία μέσω του ιδρύματός του, καλύπτοντας έτσι αυτό που οι επικριτές του θα χαρακτήριζαν ως το μεγαλύτερο ελάττωμά του: την αδιαμφισβήτητη πίστη στην πρόοδο ως αποτέλεσμα της καπιταλιστικής ανάπτυξης.

Ολα αυτά τα στοιχεία συνδυάζονται στο νέο βιβλίο του «Πώς να αποφύγουμε μια κλιματική καταστροφή» που κυκλοφορεί σήμερα και το οποίο, όπως μου είπε, προήλθε μέσα από δύο στοιχεία: Αφενός, το ενδιαφέρον του στις επιστήμες και, αφετέρου, την πρόκληση η οποία βρέθηκε μπροστά του και δεν μπόρεσε να της αντισταθεί – το δαιμονικά δύσκολο πρόβλημα της εξεύρεσης τρόπου για να συνεχιστεί η παγκόσμια ανάπτυξη ενόσω θα μειώνονται οι εκπομπές (αερίων).

Υπάρχει βεβαίως και ένα άλλο, μεγαλύτερο εμπόδιο στον δρόμο προς τις μηδενικές εκπομπές, το οποίο έχει να κάνει με την πολιτική πρόκληση – ένα μέρος της οποίας συνίσταται και στην προσπάθεια των ακτιβιστών να περιορίσουν την έκθεσή τους στις κριτικές περί υποκρισίας. Ο ίδιος, άλλωστε, αγαπά τα ιδιωτικά αεροπλάνα – τα χαρακτηρίζει δε ως την «ένοχη απόλαυσή» του.

Είναι κάτι που, όπως εύκολα μπορεί κανείς να φανταστεί, δεν αποτελεί το πιο ισχυρό του όπλο. Αυτό που κάνει, όμως, είναι να μας βομβαρδίζει με στοιχεία και απόψεις ειδικών. Παρ’ όλα αυτά, το βιβλίο του είναι αναγκαίο να διαβαστεί.

Οι προκλήσεις

Το πιο καταθλιπτικό του τμήμα είναι αυτό που αφορά τις προκλήσεις τις οποίες έχουμε μπροστά μας, τις οποίες ο Γκέιτς χαρακτηρίζει ως εξαιρετικά επείγουσες. Υπογραμμίζει δε έναν αριθμό: 51 δισ. Πρόκειται για τους τόνους των αερίων του θερμοκηπίου που εκπέμπονται παγκοσμίως κάθε χρόνο, τους οποίους οφείλουμε να μηδενίσουμε ως το 2050. Και το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση είναι να κατανοήσουμε τι είναι αυτό που καλούμαστε να διαχειριστούμε.

Για παράδειγμα, ο κλάδος των μεταφορών, στον οποίο επικεντρώνεται το ενδιαφέρον, αναλογεί μόλις στο 16% των εκπομπών. Οπως τονίζει, ναι μεν το μέλλον της αυτοκίνησης βρίσκεται στα ηλεκτρικά οχήματα, όμως εάν ο ηλεκτρισμός παράγεται από μονάδες με πρώτη ύλη άνθρακα, τότε η στροφή έχει περιορισμένη αξία. Ετσι, το μόνο που θα μπορούσε να εξουδετερώσει το κλιματικό αποτύπωμα των μεταφορών θα ήταν κάθε όχημα να κινείται από ένα καύσιμο με μηδενικές εκπομπές. Μια λύση που προτείνει ο ίδιος είναι το καθαρό υδρογόνο.

Η αντίληψη που έχει ο Γκέιτς για τον εαυτό του μοιάζει να είναι άρρηκτα δεμένη με την επιτυχία του ως επιχειρηματία – ανεξαρτήτως του πόσο φιλάνθρωπος είναι κάποιος, από ένα σημείο και μετά η επιχειρηματική τάξη είναι πιστή μόνο στον εαυτό της. Ομως, δεν χωρεί αμφιβολία ότι ανησυχεί πολύ για τις ανισότητες. «Είναι οι πλούσιες χώρες που ευθύνονται για το σύνολο των εκπομπών, όμως είναι οι φτωχές αυτές που θα υποφέρουν. Αυτή η παγκόσμια αδικία μπορεί να σε τρελάνει» λέει.