Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έκανε αυτό το σαββατοκύριακο στροφή 180 μοιρών εναντίον των συμμάχων του στην Ευρώπη και τον Καναδά, τους οποίους απείλησε με βαρείς τελωνειακούς δασμούς, έπειτα από μια σύνοδο κορυφής της G7 που κατέληξε σε φιάσκο.
Πρόκειται για εντάσεις που έρχονται σε αντίθεση με την «ενότητα» η οποία επιδείχθηκε στη διάρκεια της συνόδου κορυφής στην Κίνα μεταξύ των ηγετών της Κίνας, της Ρωσίας και του Ιράν.
Χθες Σάββατο, ο Ντόναλντ Τραμπ απέσυρε ξαφνικά την υποστήριξή του από το τελικό ανακοινωθέν της διήμερης συνόδου κορυφής που πραγματοποιήθηκε στη Λα Μαλμπέ (Κεμπέκ, ανατολικός Καναδάς), παρά τον συμβιβασμό που εκπονήθηκε έπειτα από μάχη πάνω στα εμπορικά ζητήματα.
Η αντιπροσωπεία του και ο ίδιος είχαν εντούτοις εγκρίνει αυτό το έγγραφο από 28 σημεία, στο οποίο είχε καταλήξει, έπειτα από επίπονες διαπραγματεύσεις, η Ομάδα των Επτά (ΗΠΑ, Καναδάς, Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ιαπωνία).
Ο Ντόναλντ Τραμπ δικαιολόγησε αυτό το χαστούκι του προς τους συμμάχους των ΗΠΑ επικαλούμενος δηλώσεις του Τζάστιν Τριντό, του οικοδεσπότη της συνόδου, στη συνέντευξη Τύπου που αυτός ο τελευταίος έδωσε στο τέλος της συνάντησης.
Ο πρωθυπουργός του Καναδά, χώρας που πλήττεται όπως η Ευρώπη και ο υπόλοιπος κόσμος από νέους αμερικανικούς τελωνειακούς δασμούς στον χάλυβα και το αλουμίνιο, επανέλαβε στη συνέντευξη πως οι δασμοί αυτοί είναι «προσβλητικοί» έναντι της ιστορίας μεταξύ των δύο χωρών. Όπως και η Ευρωπαϊκή Ένωση, επιβεβαίωσε πως τον Ιούλιο θα ανακοινωθούν αντίποινα.
«Οι Καναδοί είναι ευγενείς, είμαστε λογικοί, όμως δεν θα αφήσουμε να μας πιέζουν», δήλωσε ο πρωθυπουργός, ο οποίος είχε προηγουμένως πλέξει το εγκώμιο του συμβιβασμού στον οποίο είχαν καταλήξει οι επτά σε μια σειρά ζητημάτων. Επρόκειτο για ένα κείμενο που δεν διευθετούσε την τρέχουσα διένεξη, όμως είχε χαιρετισθεί απ' όλους ως ένα βήμα προς την αποκλιμάκωση και τον διάλογο.
Μερικές ώρες αργότερα, ενοχλημένος απ' αυτή τη δήλωση, ο δισεκατομμυριούχος έγραψε στο Twitter από το προεδρικό αεροπλάνο Air Force One ότι έδωσε εντολή στους εκπροσώπους του να αποσύρουν την αμερικανική σφραγίδα από το τελικό ανακοινωθέν.
Χαρακτήρισε επίσης τον Τζάστιν Τριντό «ανέντιμο και αδύναμο», ενώ την παραμονή είχε πει πως η διμερής σχέση δεν ήταν ποτέ στην ιστορία των δύο χωρών τόσο καλή όσο τώρα.
Το πρακτορείο Ρόιτερ σημειώνει πως, πέρα από την κλιμάκωση του κινδύνου για έναν εμπορικό πόλεμο, η προσωπική επίθεση του Τραμπ στον Τριντό δημιουργεί εσωτερικούς οικονομικούς και πολιτικούς κινδύνους για τον καναδό πρωθυπουργό, ο οποίος έχει επιμείνει σε μια συμφιλιωτική στάση μπροστά στις αμερικανικές απειλές σχετικά με τη NAFTA και άλλα διμερή εμπορικά θέματα.
Το γραφείο του Τριντό, αιφνιδιασμένο από την ξαφνική μεταστροφή του Τραμπ μερικές ώρες αφότου οι δύο άνδρες είχαν αστειευτεί μεταξύ τους χαμογελώντας, δήλωσε μόνο ότι στη συνέντευξη Τύπου ο Τριντό δεν είπε τίποτα που δεν είχε πει προηγουμένως.
Γερμανικά αυτοκίνητα
Κυρίως ο Ντόναλντ Τραμπ επανέλαβε την απειλή του για δασμούς στα ευρωπαϊκά και ξένα αυτοκίνητα που εισάγονται στις ΗΠΑ. Πρόκειται για έναν τομέα που έχει πολύ μεγαλύτερο βάρος απ' ό,τι τα δύο μέταλλα που πλήττονταν μέχρι τώρα από τους δασμούς.
Οι ΗΠΑ είναι η μεγαλύτερη ξένη αγορά για τις ευρωπαϊκές μάρκες αυτοκινήτων. Η Γερμανία ανησυχεί ιδιαίτερα: τα αυτοκίνητα αντιπροσωπεύουν σε αξία το ένα τέταρτο του συνόλου των εξαγωγών της χώρας αυτής προς τις ΗΠΑ. Το μερίδιο των γερμανικών οχημάτων στην αμερικανική αγορά των πολυτελών αυτοκινήτων υπερβαίνει το 40%, σύμφωνα με τη γερμανική ομοσπονδία αυτοκινήτου (VDA).
Οι τελωνειακοί δασμοί που ισχύουν σήμερα είναι πράγματι διαφορετικοί μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ. Η Ευρώπη φορολογεί τις εισαγωγές οχημάτων από χώρες εκτός της ΕΕ, συνεπώς και των αμερικανικών, με 10%.
Στις ΗΠΑ, τα Audi, Volkswagen και άλλα ξένα οχήματα φορολογούνται με 2,5%.
«Δεν προξενεί εντύπωση το ότι η Γερμανία μας πουλάει τρεις φορές περισσότερα αυτοκίνητα απ' όσα εξάγουμε εμείς σ' αυτήν», έγραψε ο σύμβουλος του Ντόναλντ Τραμπ για εμπορικά θέαμτα Πίτερ Ναβάρο σε πρόσφατο άρθρο του στους New York Times.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει συχνά διαμαρτυρηθεί, σε ιδιωτικές συνομιλίες του, πως βλέπει υπερβολικά πολλές Mercedes στη Νέα Υόρκη, αλλά όχι αρκετά αμερικανικά αυτοκίνητα στους ευρωπαϊκούς δρόμους.
Για να αξιολογήσει κατά πόσον είναι δίκαιες οι εμπορικές ανταλλαγές με τους εταίρους του, ο δισεκατομμυριούχος επικεντρώνει σε μία μόνο ερώτηση: η τάδε χώρα έχει εμπορικό πλεόνασμα ή έλλειμμα με τις ΗΠΑ;
Στην περίπτωση της Γερμανίας, πρόκειται για πλεόνασμα.
Ο Εμανουέλ Μακρόν υπαινίχθηκε αυτόν τον τρόπο σκέψης του δισεκατομμυριούχου. Ο γάλλος πρόεδρος του απάντησε, στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων στη Λα Μαλμπέ, πως η Γαλλία εφαρμόζει καθεστώς ελεύθερων συναλλαγών με τη Γερμανία, όμως έχει εντούτοις εμπορικό έλλειμμα μαζί της.
Ο αρχηγός του γαλλικού κράτους ερωτήθηκε επίσης για το ενδεχόμενο ο Ντόναλντ Τραμπ να αλλάξει γνώμη και, παρά την G7, να αρχίσει έναν εμπορικό πόλεμο. «Αν είναι συνεπής στις διμερείς δηλώσεις του και σ' αυτό που υπέγραψε, δεν θα υπάρξει πλέον αρνητικό μονομερές μέτρο», απάντησε ο Εμανουέλ Μακρόν. «Αυτό είναι το λογικό συμπέρασμα που βγάζω».
Οι ηγέτες της G7 είχαν αναχωρήσει από τη Λα Μαλμπέ όταν ο Ντόναλντ Τραμπ αποφάσισε να σκίσει την τελική συμφωνία της συνόδου κορυφής. Σε πρώτο χρόνο δεν σχολίασε κανείς. Το γραφείο του Τριντό αρκέσθηκε να υπενθυμίσει πως ο πρωθυπουργός το μόνο που έκανε ήταν να επαναλάβει στη συνέντευξη Τύπου δηλώσεις που είχε ήδη κάνει προηγουμένως.
Ανάμεσα στ' άλλα ζητήματα στα οποία υπήρξαν διαφωνίες, η G7 απέρριψε την πρόταση του Ντόναλντ Τραμπ να επιστρέψει στην ομάδα η Ρωσία, η οποία αποκλείσθηκε το 2014 εξαιτίας της προσάρτησης της Κριμαίας, και κάλεσε τη Μόσχα να πάψει «να υπονομεύει τα δημοκρατικά συστήματα».
Ο Ντόναλντ Τραμπ θα προσγειωθεί στη Σιγκαπούρη σήμερα γύρω στις 20:00 (τοπική ώρα, 15:00 ώρα Ελλάδας) για άλλη μια σύνοδο κορυφής, αυτή τη φορά με τον Κιμ Γιονγκ Ουν, για την οποία δήλωσε πως είναι «αληθινά σίγουρος».
Το τελικό ανακοινωθέν
«Τονίζουμε τον κρίσιμο ρόλο ενός διεθνούς εμπορικού συστήματος που βασίζεται σε κανόνες και συνεχίζουμε να πολεμάμε τον προστατευτισμό», υπογραμμίζει το τελικό ανακοινωθέν των 28 σημείων και των οχτώ σελίδων. Η αναφορά σε αναγκαίους συλλογικούς «κανόνες» αποτελούσε μια προϋπόθεση των Ευρωπαίων, που αποδοκιμάζουν τις απειλές για εμπορικό πόλεμο του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.
Το τμήμα του κειμένου που αναφέρεται στο εμπόριο, σε αντίθεση με εκείνο για το κλίμα, υπογράφηκε και από τις επτά χώρες της G7, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, ως αποτέλεσμα των επίπονων διαπραγματεύσεων που συνεχίστηκαν έως το Σάββατο.
Η ανακοίνωση περιλαμβάνει συγκεκριμένες απαιτήσεις του προέδρου των ΗΠΑ. Χρησιμοποιεί τη λέξη «αμοιβαία» για το ελεύθερο εμπόριο, το οποίο πρέπει επίσης να είναι «ελεύθερο, δίκαιο και αμοιβαία επωφελές».
«Δεσμευόμαστε να εκσυγχρονίσουμε τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (WTO) για να γίνει πιο δίκαιος το συντομότερο δυνατόν. Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μειώσουμε τους δασμολογικούς φραγμούς, τους μη δασμολογικούς φραγμούς και τις επιδοτήσεις», σημειώνεται στο κείμενο.
Η εξάλειψη αυτών των εμποδίων στο εμπόριο ήταν ένα από τα σημεία που τόνισε ο Ντόναλντ Τραμπ κατά τη διάρκεια της συνόδου.
Εντούτοις, μια ένδειξη ότι οι τωρινές εντάσεις γύρω από το εμπόριο δεν υποχώρησαν, ήταν ότι ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό, ο οικοδεσπότης της συνόδου, επιβεβαίωσε ότι η χώρα του θα επιβάλει από 1η Ιουλίου δασμούς ως αντίποινα σε εκείνους που επέβαλε η Ουάσινγκτον σε χάλυβα και αλουμίνιο.
«Αυτοί οι παράνομοι δασμοί θα πρέπει να έχουν μια ισοδύναμη απάντηση», δήλωσε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, σημειώνοντας ότι αυτά τα αντίποινα θα επιβληθούν «χωρίς δισταγμό».
Παράλληλα ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν επιβεβαίωσε επίσης ότι οι δασμοί που αποφάσισε να επιβάλει η Ευρωπαϊκή Ένωση ενάντια στις ΗΠΑ θα εφαρμοστούν από τον Ιούλιο. «Σε αυτό το θέμα δεν υπάρχει αλλαγή, θα εξαρτηθεί κατά πόσον οι ΗΠΑ αποφασίσουν να υποχωρήσουν», δήλωσε ο Μακρόν κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου.
Ο ίδιος ο Τραμπ, αποχωρώντας από τη σύνοδο το Σάββατο το πρωί, ενώ καλωσόρισε την πρόοδο που σημειώθηκε στη σύνοδο, δήλωσε ότι: «οι ΗΠΑ δεν θα επιτρέψουν σε άλλες χώρες να επιβάλλουν μαζικούς δασμούς και δασμούς στους αγρότες τους, στους εργαζομένους τους και τις επιχειρήσεις τους».
(Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ)