Όλο και χειρότερα. «Ψαλίδι» ύψους 1,6 δισ. ευρώ για κοινωνικές δαπάνες το 2018

Τη μείωση της συνολικής δαπάνης για ασφάλιση, περίθαλψη και κοινωνική προστασία κατά 1,599 δισ. ευρώ για το 2018 προβλέπει ο προϋπολογισμός που κατατέθηκε χθες στη Βουλή. Συγκεκριμένα, οι δαπάνες από 21,037 δισ. ευρώ που προβλέπονται για το τρέχον έτος, εκτιμάται ότι θα μειωθούν την επόμενη χρονιά στα 19,438 δισ. ευρώ. Τα κονδύλια αυτά αφορούν το σύνολο της δαπάνης για την κοινωνική ασφάλιση, τα νοσοκομεία, τον ΕΟΠΥΥ και την κοινωνική προστασία.

Συγκεκριμένα τα συνολικά έσοδα του ενοποιημένου κοινωνικού προϋπολογισμού για το 2018 προβλέπονται μειωμένα κατά 329 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2017, κυρίως λόγω της μείωσης της κρατικής επιχορήγησης κατά 638 εκατ. ευρώ (και ειδικότερα κατά 363 εκατ. ευρώ της επιχορήγησης των νοσοκομείων, 214 εκατ. ευρώ του ΕΟΠΥΥ και 60 εκατ. ευρώ του ΟΓΑ), η οποία εν μέρει εξισορροπείται από την αναμενόμενη αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 362 εκατ. ευρώ.

Αντίστοιχα, τα έξοδα προβλέπονται μειωμένα κατά 243 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2017, κυρίως λόγω της μείωσης της συνολικής συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 151 εκατ. ευρώ. Για το 2017 το ταμειακό ισοζύγιο των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (Ασφαλιστικά Ταμεία, Οργανισμοί Απασχόλησης, ΕΟΠΥΥ) και των Νοσοκομείων - ΠΕΔΥ εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε πλεόνασμα ύψους 1.581 εκατ. ευρώ, ενώ σε δημοσιονομική βάση αναμένεται να ανέλθει σε πλεόνασμα ύψους 1.560 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα, για το έτος 2018 διαμορφώνεται σε 1.495 εκατ. ευρώ και 1.929 εκατ. ευρώ.

Πλεονασματικά τα ταμεία

Το δημοσιονομικό αποτέλεσμα των ασφαλιστικών ταμείων για το 2018 αναμένεται να διαμορφωθεί σε πλεόνασμα ύψους 859 εκατ. ευρώ, βελτιωμένο έναντι του 2017 κατά 1.057 εκατ. ευρώ. Η μεταβολή αυτή οφείλεται κυρίως:

Στην αυξημένη πρόβλεψη κατά 306 εκατ. ευρώ στο σκέλος των εσόδων, η οποία οφείλεται κυρίως στην αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών (περιλαμβανομένων και των ρυθμίσεων οφειλών) κατά 360 εκατ. ευρώ έναντι του 2017, λόγω της αύξησης των εισφορών των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα από τη βελτίωση της απασχόλησης.

Στη μειωμένη πρόβλεψη κατά 119 εκατ. ευρώ στο σκέλος των εξόδων έναντι του 2017, η οποία οφείλεται κυρίως στη μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης.

Στην επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης των απλήρωτων υποχρεώσεων των ασφαλιστικών ταμείων ως αποτέλεσμα της εντεινόμενης προσπάθειας εκκαθάρισης εκκρεμών αιτήσεων για εφάπαξ παροχές.

Παράλληλα, προωθείται η ενοποίηση της διαδικασίας είσπραξης των ασφαλιστικών εισφορών σε συνεργασία με τη φορολογική διοίκηση, γεγονός που αναμένεται να βελτιώσει την εισπραξιμότητα. Η δημιουργία ενός ενοποιημένου μητρώου εισφερόντων, καθώς και η εναρμόνιση των εισπρακτικών διαδικασιών εκτιμάται ότι θα συμβάλουν στην αποτελεσματικότερη διαχείριση του συνόλου των ασφαλιστικών εισφορών.

Πλεόνασμα στον ΟΑΕΔ
Το ισοζύγιο του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) προβλέπεται να παρουσιάσει πλεόνασμα ύψους 586 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 43 εκατ. ευρώ σε σχέση με τις εκτιμήσεις του 2017. Το αποτέλεσμα αυτό οφείλεται κυρίως:

Στην αύξηση των προβλεπόμενων εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές κατά 68 εκατ. ευρώ. Οι μεταβιβάσεις προβλέπονται στα 505 εκατ. ευρώ από τον τακτικό προϋπολογισμό και στα 130 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ, στα ίδια επίπεδα δηλαδή με το 2017.

Στην αυξημένη δαπάνη για τα προγράμματα απασχόλησης κατά 100 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2017, η οποία προβλέπεται να διαμορφωθεί σε 450 εκατ. ευρώ, με σκοπό την εφαρμογή των σχεδιαζόμενων ενεργητικών πολιτικών για την τόνωση της απασχόλησης μέσω των διαφόρων προγραμμάτων ενίσχυσης, κατάρτισης και επανένταξης στην αγορά εργασίας, καθώς και των προγραμμάτων κοινωφελούς εργασίας.

Παράλληλα, η δαπάνη για τα επιδόματα ανεργίας αναμένεται να παραμείνει στο ύψος των 986 εκατ. ευρώ, ουσιαστικά αμετάβλητη σε σχέση με το 2017.

Ενισχύεται ο ρόλος του ΣΕΠΕ
Μέσα στο 2018 θα συνεχιστούν και οι δράσεις με στόχο τη βελτίωση της εισπραξιμότητας των ασφαλιστικών εισφορών και οφειλών, την καταπολέμηση της αδήλωτης-ανασφάλιστης εργασίας μέσω και της συμβολής του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ), καθώς και την ενίσχυση της συμμόρφωσης των εργοδοτών και των ασφαλισμένων στις ασφαλιστικές υποχρεώσεις τους. Ειδικότερα, το ΣΕΠΕ ενισχύεται με νέο προσωπικό και προσλήψεις στον κλάδο της Επιθεώρησης Εργασιακών Σχέσεων και στον κλάδο της Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία.

Εξασφαλίζεται η διαλειτουργικότητα των πληροφοριακών συστημάτων ΣΕΠΕ με τα πληροφοριακά συστήματα του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και της ΑΑΔΕ. Τέλος, αξιοποιείται το σύστημα ανάλυσης κινδύνου (risk analysis) για περαιτέρω στοχευμένους ελέγχους και αντιμετώπιση του φαινομένου της υποδηλωμένης εργασίας, καθώς και το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα ΣΕΠΕ με νέες λειτουργίες.

Μεταβιβαστικές πληρωμές

Σύμφωνα με τις προβλέψεις του προϋπολογισμού που κατατέθηκε χθες στη Βουλή, οι δαπάνες για μεταβιβαστικές πληρωμές το 2018 εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 22.292 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 929 εκατ. ευρώ, έναντι του στόχου ΜΠΔΣ 2018-2021. Η υπέρβαση αυτή οφείλεται κυρίως στις εκτιμήσεις για την καταβολή της επιστροφής εισφορών υγειονομικής περίθαλψης στους συνταξιούχους και της χορήγησης κοινωνικού μερίσματος για τη στήριξη των οικονομικά ευάλωτων νοικοκυριών.

Μέσο μέρισμα 483 ευρώ σε 1,46 εκατ. νοικοκυριά

Σε 1.459.834 ανέρχονται τα νοικοκυριά που είναι δικαιούχοι του κοινωνικού μερίσματος, βάσει των κριτηρίων που τέθηκαν για τη διανομή του. Παράλληλα, το μέσο ύψος του μερίσματος εκτιμάται σε 483 ευρώ ανά νοικοκυριό.

Τα στοιχεία αυτά για τους ωφελημένους του κοινωνικού μερίσματος περιλαμβάνονται στο κεφάλαιο για την κοινωνική πολιτική του νέου προϋπολογισμού που κατατέθηκε χθες στη Βουλή. Σύμφωνα με αυτά, ο συνολικός αριθμός των μελών των δικαιούχων νοικοκυριών ανέρχεται σε 3.472.734 άτομα, δηλαδή στο 32% του πληθυσμού της χώρας.

Όπως προκύπτει από τον προϋπολογισμό, το μέσο ύψος του μερίσματος ανέρχεται σε 610 ευρώ για τα επιλέξιμα νοικοκυριά που υπάγονται στην πρώτη κατηγορία (βάσει των κριτηρίων που έχουν τεθεί για τη διανομή του), με τα αντίστοιχα ποσά για τα νοικοκυριά της δεύτερης και της τρίτης κατηγορίας να εκτιμώνται σε 547 ευρώ και 403 ευρώ.

Στην εισηγητική έκθεση του νέου προϋπολογισμού σημειώνεται ότι η διανομή κοινωνικού μερίσματος κατέστη εφικτή ύστερα από τη σημαντική υπέρβαση του στόχου 1,75% του ΑΕΠ για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2017.

Παράλληλα, όπως σημειώνεται, η μεταρρύθμιση της πολιτικής πρόνοιας, η οποία ξεκίνησε με την εισαγωγή του θεσμού του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης θα συνεχιστεί με πολλαπλές δράσεις.

Πηγή: Ναυτεμπορική, του Στέλιου Παπαπέτρου