Διαδοχικά σοκ στην αγορά και στην κοινωνία, που παλεύει ακόμη να αντεπεξέλθει στην πρωτόγνωρη φορολαίλαπα των μέτρων του 2017, προκάλεσε η παραδοχή αξιωματούχου του υπουργείου Οικονομικών ότι δεν αποκλείεται να έρθουν νέα μέτρα το 2018 καθώς –όπως είπε– υπάρχει "τρύπα" στα φορολογικά έσοδα.
Η αναφορά αυτή δεν ήταν τυχαία. Ήταν μία κίνηση απόλυτα υπολογισμένη, καθώς η "τρύπα" επιβεβαιώθηκε με τον πιο επίσημο τρόπο μία ημέρα μετά: την Πέμπτη ανακοινώθηκαν τα στοιχεία που δείχνουν "τρύπα" 950 εκατ. ευρώ στα φορολογικά έσοδα του 8μήνου.
Η ομολογία δεν προκάλεσε σοκ μόνο στην αγορά και τα συνήθη φορολογικά υποζύγια, αλλά και στο ίδιο το Μέγαρο Μάξιμου.
Καθώς ο αξιωματούχος του ΥΠΟΙΚ μίλησε σε δημοσιογράφους περιγράφοντας ουσιαστικά την επίσημη θέση του ελληνικού διαπραγματευτικού επιτελείου, δηλαδή τη θέση που εκπροσωπεί ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος. Ο οποίος, άλλωστε, φαίνεται να εναρμονίζεται πλήρως με την εκτίμηση αυτή.
Πάντως, ο κ. Τσακαλώτος μετά το τελευταίο Eurogroup επιχείρησε να εκτονώσει την ένταση που έχει δημιουργηθεί λέγοντας ότι "το θέμα για το 2018 θα το ξέρουμε τον Νοέμβριο. Υπάρχει ανησυχία για την υστέρηση στους φόρους εισοδήματος, αλλά έχουμε υπεραπόδοση στο πεδίο των ασφαλιστικών εισφορών και του ΦΠΑ. Άρα, το καθαρό αποτέλεσμα δεν το ξέρουμε ακόμη, έχω την πεποίθηση ότι δεν θα χρειαστούμε μέτρα για το 2018, γιατί θεωρώ ότι η υπεραπόδοση και η υποαπόδοση θα εξουδετερώσουν η μία την άλλη".
Αφορολόγητο - φοροαπαλλαγές
Τι σημαίνει, όμως, στην πράξη αυτή η ομολογία; Τέσσερις μόλις μήνες μετά τα μέτρα των 6,5 δισ. ευρώ, το νέο πακέτο ετοιμάζεται και –σύμφωνα με πληροφορίες– κεντρικό του στοιχείο είναι η μείωση του αφορολογήτου νωρίτερα, από το 2018. Ο λόγος για μία από τις προτάσεις που βρίσκονται, σύμφωνα με πληροφορίες, στο τραπέζι των διαβουλεύσεων με τους δανειστές.
Συνοδεύονται από μία λίστα περικοπών ύψους 259-459 εκατ. ευρώ στα επιδόματα (κυρίως στα αναπηρικά και στα οικογενειακά) το 2017-2018, αλλά και στις φοροαπαλλαγές, καθώς και από σενάρια παρεμβάσεων στη φορολογία των αυτοαπασχολουμένων αλλά και γενικών περικοπών λειτουργικών δαπανών (με όχημα την επισκόπηση δαπανών αλλά και εκκρεμότητες που υπάρχουν στο πεδίο των μισθολογίων και των αμυντικών δαπανών).
Τι λένε οι "θεσμοί" για τα δημοσιονομικά και την εφαρμογή των προαπαιτουμένων
Το σοκ στο Μαξίμου και η αντίδραση
Η παραδοχή περί νέων μέτρων χαρακτηρίστηκε, από πηγές των δανειστών στις οποίες απευθύνθηκε το "Κεφάλαιο", ως "ρεαλιστική αποτύπωση της κατάστασης".
Ουσιαστικά, η θέση του ΥΠΟΙΚ είναι συμβατή, εξήγησαν, με το κλίμα που υπάρχει στις διαπραγματεύσεις. Δηλαδή με την ανάγκη να υπάρχει τάχιστα εφαρμογή των προαπαιτουμένων, αλλά και με τις συστάσεις που άκουσε στο Eurogroup ο κ. Ευκλείδης Τσακαλώτος...
Νέο ρήγμα
Την ίδια ώρα πολιτικές πηγές, έπειτα από την εξέλιξη αυτή, κάνουν λόγο για πρόκληση μείζονος ζητήματος και για ένα νέο ρήγμα στις σχέσεις του Μεγάρου Μάξιμου με τον ΥΠΟΙΚ, καθώς το πρωθυπουργικό γραφείο φέρεται να αιφνιδιάστηκε από τις δηλώσεις τις οποίες ευθέως "χρεώνει" στη γραμμή Τσακαλώτου.
Αιφνιδιασμός που προκάλεσε νέα δυσαρέσκεια και βάθυνε την απόσταση που εδώ και καιρό υπάρχει μεταξύ του πρωθυπουργού και του ΥΠΟΙΚ.
Σημειώνεται ότι οι δηλώσεις αυτές ήρθαν αμέσως μετά την προσπάθεια του πρωθυπουργού να χτίσει ένα θετικό αναπτυξιακό αφήγημα στη ΔΕΘ.
Η φορολαίλαπα του 2018
Οι παρεμβάσεις στο πεδίο της φορολογίας που σχεδιάζεται να βρεθούν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων πέρα από την ταχύτερη μείωση του αφορολόγητου ορίου:
- Το ξήλωμα του φορολογικού καθεστώτος το οποίο διέπει την ελληνική ναυτιλία. Ο νόμος για τη φορολόγηση της ναυτιλίας (89/1967) είναι ο μοναδικός φορολογικός νόμος στην Ελλάδα που παραμένει ανέγγιχτος για μισό αιώνα και έχει κριθεί ως άκρως επιτυχημένος, με δεδομένη την κυριαρχία της ελληνικής ναυτιλίας στον πλανήτη.
- Παρεμβάσεις στην φορολόγηση των επαγγελματιών. Στο ΥΠΟΙΚ έχουν θορυβηθεί από το ότι τα εισοδήματα που δήλωσαν οι ελεύθεροι επαγγελματίες το 2016 είναι μειωμένα κατά 20% σε σχέση με το 2015 και το αποδίδουν εν μέρει στις υπέρογκες ασφαλιστικές εισφορές που επιβλήθηκαν με τον νόμο Κατρούγκαλου και ουσιαστικά με τη σύνδεση των εισφορών με το δηλούμενο εισόδημα. Στο πλαίσιο αυτό, εξετάζουν σενάρια για μείωση της συνολικής επιβάρυνσης των ελεύθερων επαγγελματιών που δηλώνουν υψηλό εισόδημα, όπως, για παράδειγμα, πάνω από 40.000 ευρώ.
Ο αξιωματούχος του ΥΠΟΙΚ μίλησε για παρεμβάσεις που θα δώσουν κίνητρα δήλωσης εισοδήματος. Ωστόσο, "αν υπάρξει δημοσιονομικό ζήτημα, είναι γνωστό ότι κάθε αναθεώρηση φέρνει και νέα δημοσιονομική βάση" επισημαίνουν διαπραγματευτικές πηγές. Ήδη για το 2018 προβλέπονται πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα φορολογικού χαρακτήρα, όπως είναι η κατάργηση της έκπτωσης 1,5% στην παρακράτηση του φόρου εισοδήματος από μισθωτούς και συνταξιούχους.
9 παρεμβάσεις σε φοροαπαλλαγές και επιδόματα
Η κυβέρνηση έχει ήδη δεσμευθεί για την περικοπή παροχών, με στόχο την εξοικονόμηση 259 εκατ. ευρώ το 2017-2018, αλλά και για τη μεταρρύθμιση πέντε επιδομάτων (αναπηρικών, οικογενειακών, στεγαστικών, εκπαιδευτικών και μεταφορικών), με βάση την αναμενόμενη έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Πέρα από αυτήν τη δέσμευση που προκύπτει από το Μνημόνιο, πληροφορίες του "Κ" αναφέρουν πως το ΔΝΤ ζητά επιπλέον περικοπές 200 εκατ. ευρώ από τα επιδόματα για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού. Συγκεκριμένα, το νέο Μνημόνιο προβλέπει:
1) Εξορθολογισμό των φοροαπαλλαγών με στόχο την εξοικονόμηση 189 εκατ. ευρώ το 2018. Μπορεί να προκαλέσει την επανεξέταση όλων των φοροαπαλλαγών που έχουν απομείνει στα φυσικά πρόσωπα και στις επιχειρήσεις και την κατάργηση όσων κριθούν ότι είναι αναποτελεσματικές ή "άδικες", με στόχο μεγαλύτερη "εξοικονόμηση".
2) Θέσπιση μιας μεταρρύθμισης των οικογενειακών επιδομάτων τον Νοέμβριο, για να ισχύσει από τις αρχές του 2018.
3) Νομοθέτηση μεταρρύθμισης των επιδομάτων αναπηρίας τον Νοέμβριο και εφαρμογή της σε πανεθνική κλίμακα τον Ιούλιο του 2018.
4) Σχεδιασμό μιας μεταρρύθμισης των επιδομάτων για τις μεταφορές μέχρι τον Νοέμβριο του 2017 και εφαρμογή της εντός του 2018.
5) Εφαρμογή μεταρρυθμίσεων στα εκπαιδευτικά επιδόματα τον Οκτώβριο.
6) Θέσπιση νομοθεσίας για τα επιδόματα στέγασης στα τέλη Σεπτεμβρίου, αν και αυτή προβλέπεται να υλοποιηθεί τον Ιανουάριο του 2019.
7) Μείωση των επιδομάτων θέρμανσης το 2018, προκειμένου να εξοικονομηθούν 58 εκατ. ευρώ.
8) Κατάργηση των παροχών που αλληλεπικαλύπτονται από το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (εξοικονόμηση 18,5 εκατ. ευρώ το 2017-2018). Η περικοπή αυτή έχει γίνει.
9) Μείωση του επιδόματος ανεργίας για όσους εισέρχονται στην αγορά εργασίας, (εξοικονόμηση 3,5 εκατ. ευρώ το 2017-2018). Η μείωση αυτή έχει γίνει.
*Αναδημοσίευση από το "Κεφάλαιο" που κυκλοφορεί. Των Νίκο Χρυσικόπουλου - Κώστα Γιαννόπουλου
