Ένοχος για σεξουαλική επίθεση ο άλλοτε «ισχυρός του Χόλυγουντ» Χάρβεϊ Γουάινσταϊν μετά την επανάληψη της δίκης στη Νέα Υόρκη
Ένοχος για σεξουαλική επίθεση ο άλλοτε «ισχυρός του Χόλυγουντ» Χάρβεϊ Γουάινσταϊν μετά την επανάληψη της δίκης στη Νέα Υόρκη
Είχε ό,τι επιθυμούσε χρήματα, φήμη, επιρροή. Ποιά είναι τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων που μετατρέπονται σε αρπακτικά;
Η υπόθεση του Χάρβεϊ Γουάινσταϊν συγκλόνισε παγκοσμίως, όχι μόνο λόγω της φρίκης των πράξεων του, αλλά και γιατί φανέρωσε το σκοτεινό παρασκήνιο εξουσίας, φόβου και σιωπής σε χώρους «λαμπερούς». Οι άνθρωποι που μετατρέπονται σε «αρπακτικά» δεν γεννιούνται έτσι — αλλά διαμορφώνονται μέσα σε συγκεκριμένα περιβάλλοντα, με ιδιαίτερα ψυχοκοινωνικά χαρακτηριστικά. Ας δούμε μερικά από αυτά:
1. Ναρκισσισμός και μεγαλομανία
Τέτοια άτομα συχνά έχουν έντονη ναρκισσιστική προσωπικότητα: θεωρούν τον εαυτό τους ανώτερο, υπεράνω κανόνων και συνέπειας. Πιστεύουν πως τους αξίζουν τα πάντα – σώματα, θαυμασμός, εξουσία – και ότι μπορούν να τα αποκτήσουν χωρίς συνέπειες.
2. Κατάχρηση εξουσίας
Όταν κάποιος αποκτά χρήμα, φήμη ή επιρροή και δεν ελέγχεται, συχνά αναπτύσσει την ψευδαίσθηση ότι έχει δικαίωμα να καταπατά τα όρια των άλλων. Στην περίπτωση του Γουάινσταϊν, η εξουσία του στο Χόλυγουντ τον καθιστούσε σχεδόν «άθικτο». Αυτό ενίσχυσε την ατιμωρησία και επέτρεψε τη συστηματική κακοποίηση.
3. Έλλειψη ενσυναίσθησης
Τα «αρπακτικά» βλέπουν τους άλλους ως μέσα για να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες τους. Δεν αναγνωρίζουν τη συναισθηματική ή σωματική οδύνη που προκαλούν. Αντίθετα, μερικές φορές απολαμβάνουν την εξουσία που έχουν πάνω στο θύμα.
4. Σεξουαλική επιθετικότητα και αντικειμενοποίηση
Αντί να σχετίζονται ερωτικά ή συναισθηματικά, βλέπουν τη σεξουαλική πράξη ως πράξη κυριαρχίας. Δεν είναι σπάνιο να συγχέουν την επιρροή με την επιθυμία – να πιστεύουν πως «τους θέλουν» επειδή «τους φοβούνται».
5. Συστήματα σιωπής και συνενοχής
Ο Γουάινσταϊν δεν έδρασε μόνος. Το περιβάλλον του ήξερε και σιωπούσε. Συνεργάτες, νομικοί, ακόμα και θύματα, λόγω φόβου, ντροπής ή εξάρτησης, σιώπησαν για χρόνια. Η ατιμωρησία γέννησε την επανάληψη.
6. Ιστορικό τραύματος ή βίας (όχι ως δικαιολογία, αλλά ως πλαίσιο)
Μερικές φορές τα άτομα αυτά έχουν βιώσει εγκατάλειψη, κακοποίηση ή παραμέληση στην παιδική ηλικία. Αυτό μπορεί να συμβάλει σε διαταραγμένη εικόνα για τις σχέσεις, την εξουσία και τη σεξουαλικότητα. Δεν είναι αιτία – αλλά μπορεί να αποτελεί μέρος της εξήγησης.
7. Πολιτισμική ανοχή στη σεξουαλική επιθετικότητα
Όταν η κοινωνία εξιδανικεύει την επιτυχία και αγνοεί τη συμπεριφορά των ισχυρών, τότε ενισχύει την αλαζονεία και την κουλτούρα βιασμού. Στο Χόλυγουντ (και όχι μόνο), για χρόνια υπήρχε η σιωπηρή παραδοχή ότι «αυτά συμβαίνουν».
Ηθικό δίδαγμα:
Η υπόθεση Γουάινσταϊν ήταν ένα καμπανάκι. Όχι μόνο για το πώς λειτουργούν οι θύτες, αλλά και για το πόσο σημαντικό είναι να σπάει η σιωπή, να προστατεύονται τα θύματα και να ελέγχεται η εξουσία, όσο «λαμπερή» κι αν φαίνεται.
Δημήτρης Φυλακτόπουλος 12/6/2025
