Μήνας διακοπών ο Αύγουστος. Μήνας ευκαιρίας για διάβασμα θα γράψω. Βρήκα τον χρόνο να διαβάσω βιβλία Ελλήνων και ξένων λογοτεχνών που είχα στη λίστα μου καιρό. Έξι βιβλία είναι ο απολογισμός: τρεις συλλογές διηγημάτων και τρία μυθιστορήματα. Ξεκίνησα το καλοκαίρι μου με τα διηγήματα του Ανδρέα Νικολακόπουλου από τις εκδόσεις Ηδύφωνο και Ίκαρος με τους τίτλους Μάκινα και Σάλτος αντίστοιχα.
Το Μάκινα περιλαμβάνει δεκατρία διηγήματα που λαμβάνουν χώρα κατά την περίοδο της σταφιδικής κρίσης στα χωριά της ορεινής Αιγιαλείας. Οι ήρωες των διηγημάτων είναι άνθρωποι βγαλμένοι από τη καθημερινή ζωή που βιώνουν τον ρατσισμό, τον κοινωνικό αποκλεισμό, που αντιμετωπίζουν τις κακουχίες του πολέμου, που καλούνται να έρθουν αντιμέτωποι με τις προκαταλήψεις των καιρών τους. Η συλλογή τιτλοφορείται Μάκινα, τίτλος άμεσα σχετιζόμενος με την περίοδο που διαδραματίζονται τα γεγονότα. Μάκινα ονομάζεται ο διαλογέας της σταφίδας όπως μας πληροφορούμαστε από το οπισθόφυλλο του βιβλίου. Η συλλογή αυτή του Νικολακόπουλου αποτελεί το πρωτόλειό του. Ωστόσο, η φροντισμένη γραφή του, η δομή των ιστοριών, η σκιαγράφηση των χαρακτήρων, η χρήση της ντοπιολαλιάς με κέρδισε από τις πρώτες σελίδες. Το στοιχείο που ξεχώρισα στις ιστορίες είναι η απουσία ερωτημάτων καθώς το τέλος είναι ξεκάθαρο αλλά ταυτόχρονα οδηγεί τον αναγνώστη στην κάθαρση.
Το Σάλτος μπορεί να είναι η τρίτη συλλογή διηγημάτων και το τρίτο έργο του συγγραφέα ωστόσο το διάβασα πρώτο και μου τράβηξε την προσοχή ο σκοτεινός χαρακτήρας του. Ο μαγικός ρεαλισμός συνυπάρχει άριστα με το ελληνικό στοιχείο δίνοντας έμφαση στη φροντισμένη γλώσσα και στις παραδόσεις όπως μπορεί να εντυπώθηκαν στο συγγραφέα. Ταξιδεύουμε και μεταφερόμαστε σε τόπους από την Καταλονία στο Μπρίστολ και από το Μεξικό στη Σιβηρία, γιατί η λογοτεχνία είναι ένα ταξίδι και ο Νικολακόπουλος μπορεί και διαχειρίζεται τα θέματά του, που δεν είναι άλλα από τη μνήμη και το θάνατο, σε κάθε χωροχρονικό πλαίσιο ανάλογα με τις ανάγκες. Από αυτήν την συλλογή πολλές ιστορίες έγιναν αγαπημένες μου, όμως θα ξεχωρίσω την ομότιτλη με το βιβλίο όπου στάθηκε η αφορμή να ολοκληρώσω την ανάγνωσή του σ’ ένα απόγευμα.
Η συλλογή Λυκοχαβιά του Κώστα Μπαρμπάτση δεν μπορεί να αφήσει ασυγκίνητο τον αναγνώστη. Μολονότι η γλώσσα είναι τραχιά, μιας και φέρει πολλά γλωσσικά δείγματα του βόρειου ιδιώματος, γίνεται προσιτή και αγαπητή χάρη στην αμεσότητα και ζωντάνια που προσφέρει η ντοπιολαλιά. Έπειτα οι ιστορίες χαρακτηρίζονται από την καθημερινότητα των ανθρώπων της εποχής με όσα προβλήματα και έγνοιες μπορεί να συνοδεύεται. Ο συγγραφέας δίνει έμφαση στο ιστορικό υπόβαθρο, από την περίοδο του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου μέχρι και τον Εμφύλιο. Όλες οι ιστορίες είναι σκληρές, με τη βία να πρωταγωνιστεί σε κάθε ζωντανό όν. Άνθρωποι και ζώα βασανίζονται. Αυτό που κράτησα από όλα τα διηγήματα είναι ο ανεπιτήδευτος λόγος που δεν αγγίζει την υπερβολή.
Καιρό ήθελα να διαβάσω το Άσμα της Αννέτ της Άννε Βέμπερ από τις εκδόσεις Εστία. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα έμμετρο αφήγημα που αφορά τη ζωή της Γαλλίδας Αννέτ Μπομανουάρ. Η Αννέτ αντιδρά στη ναζιστική κατοχή, σώζει Εβραίους με το σύντροφό της, σπουδάζει, παντρεύεται έναν Γάλλο κομμουνιστή γιατρό μετά τον θάνατο του Ρολάν και συνεχίζει τον αγώνα της μέχρι που θα φτάσει η στιγμή να θεωρηθεί σύμβολο αντίστασης αποκτώντας τον τίτλο «Δίκαιη των Εθνών». Η έμμετρη αφήγηση προσφέρει λιτότητα στη παρουσίαση των βιογραφικών στοιχείων, εστιάζοντας παράλληλα στην αλληλεγγύη και ανθρωπιά του βιογραφούμενου προσώπου
Napoli mon amour του Alessio Forgione από τις εκδόσεις Πόλις είναι το μυθιστόρημα που πρότειναν να διαβάσω καθώς έχω αδυναμία στην ιταλική λογοτεχνία. Η ιστορία διαδραματίζεται στη Νάπολη και ήρωας είναι ένας τριαντάχρονος άντρας, ο Αμορεζάνο, ένας νέος με μόρφωση αλλά άνεργος. Αισθάνεται ότι βρίσκεται σε αδιέξοδο έπειτα από τις αποτυχημένες προσπάθειες να βρει εργασία. Ο έρωτας θα τον βοηθήσει να δει πρόσκαιρα με αισιοδοξία τη ζωή. Σε γενικές γραμμές το μυθιστόρημα αυτό εστιάζει στην παραίτηση από τις επιθυμίες, στην απόσυρση από τη ζωή. Ο Φορτζόνε μολονότι δεν γράφει ένα «ευχάριστο» ανάγνωσμα καταφέρνει να κρατήσει τον αναγνώστη μέχρι τη τελευταία σελίδα. Η πλοκή, η σκιαγράφηση του κεντρικού ήρωα που τον καθιστά συμπαθή, οι ατμοσφαιρικές περιγραφές γεγονότων που διαδραματίζονται σε δρόμους, πλατείες και γειτονιές της Νάπολης είναι τα στοιχεία αυτά που δεν αφήνουν τον αναγνώστη να εγκαταλείψει την ιστορία, μολονότι διαισθάνεται το τέλος, ένα τέλος που οδηγεί στην κάθαρση.
Άφησα τελευταίο το μυθιστόρημα που με επηρέασε συναισθηματικά και με προβλημάτισε καθώς εστιάζει στην κακοποίηση της γυναίκας. Στο μυθιστόρημα Η δυστυχία του υπογάστριου η συγγραφέας Bayard με γλώσσα απλή αλλά σκληρή στις περιγραφές αφηγείται τις βασανιστικές μέρες της ηρωίδας μετά τον βιασμό της. Ο αναγνώστης από την πρώτη σελίδα γνωρίζει την κατάληξη της Μαρί και της οικογένειάς της. Στόχος της συγγραφέα δεν ήταν να γράψει ένα μυθιστόρημα πλοκής όπου ο αναγνώστης θα φτάσει σταδιακά στο τέλος, αλλά να του καλλιεργήσει την ενσυναίσθηση και να παρουσιάσει για ακόμη μια φορά με τον δικό της τρόπο όλους τους βιασμούς που βιώνει μια γυναίκα στην εργασία της, στην οικογένειά της. Το μυθιστόρημα αυτό φανερώνει την κατάρρευση του κοινωνικού συστήματος, την κρίση των ηθικών αξιών και την ελλιπή προστασία των γυναικών από το κράτος.
