Οι κοινωνικά απομονωμένοι ηλικιωμένοι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη

Οι ηλικιωμένοι που δήλωσαν ότι είναι κοινωνικά απομονωμένοι είχαν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν διαβήτη και να έχουν κακό γλυκαιμικό έλεγχο.

Ο μέσος δείκτης γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης HbA1c ήταν υψηλότερος στους κοινωνικά απομονωμένους ενήλικες σε σύγκριση με εκείνους που δεν ήταν απομονωμένοι.

Τι είναι η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη;

Είναι αιματολογική εξέταση που δείχνει τον μέσο όρο του σακχάρου αίματος τους τελευταίους 2-3 μήνες.

Τι μετρά:

Το ποσοστό της αιμοσφαιρίνης που έχει συνδεθεί με γλυκόζη.

Τιμές:

• Φυσιολογική: < 5,7%
• Προδιαβήτης: 5,7% – 6,4%
• Διαβήτης: ≥ 6,5%
• Κακός γλυκαιμικός έλεγχος: Συνήθως > 8%

Οι ηλικιωμένοι που δηλώνουν ότι βιώνουν μεγαλύτερη κοινωνική απομόνωση έχουν αυξημένη πιθανότητα να εμφανίσουν διαβήτη και να έχουν HbA1c πάνω από 8%. Οι ηλικιωμένοι είναι πιο ευάλωτοι στην κοινωνική απομόνωση και μοναξιά λόγω παραγόντων όπως η γήρανση, η απώλεια αγαπημένων προσώπων, η μειωμένη κινητικότητα και άλλες συνθήκες. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει συσχετίσεις μεταξύ κοινωνικής απομόνωσης και παθήσεων όπως η κατάθλιψη και τα καρδιαγγειακά νοσήματα, όμως τα δεδομένα για τη σχέση με τον διαβήτη είναι περιορισμένα.

Οι ερευνητές διεξήγαγαν μια διατομεακή μελέτη σε 3.833 ενήλικες ηλικίας 60 έως 84 ετών, οι οποίοι συμμετείχαν στην Εθνική Έρευνα Εξέτασης Υγείας και Διατροφής (NHANES) για τα έτη 2003 έως 2008. Ένα άτομο θεωρήθηκε κοινωνικά απομονωμένο αν είχε σκορ απομόνωσης 2 ή υψηλότερο. Ο κακός γλυκαιμικός έλεγχος ορίστηκε ως HbA1c πάνω από 8%. Οι διαγνώσεις διαβήτη ήταν αυτοαναφερόμενες από τους συμμετέχοντες.

Από το συνολικό δείγμα, το 14% ταξινομήθηκε ως κοινωνικά απομονωμένο (μέση ηλικία 70,9 ετών, 40,7% άνδρες, 77,5% λευκοί), ενώ το υπόλοιπο δεν ήταν (μέση ηλικία 69,6 ετών, 45,5% άνδρες, 85% λευκοί). Σε σύγκριση με όσους δεν ήταν κοινωνικά απομονωμένοι, μεγαλύτερο ποσοστό των απομονωμένων είχε:

• εκπαίδευση κάτω του επιπέδου λυκείου (34,8% έναντι 21%, P < .001),
• εισόδημα κάτω από το όριο φτώχειας (16,1% έναντι 5,4%, P < .001),
• και δεν ήταν σωματικά δραστήριοι (70,1% έναντι 58,4%, P < .001).

Μεγαλύτερο ποσοστό των κοινωνικά απομονωμένων ατόμων είχε διαβήτη και HbA1c πάνω από 8%, σε σχέση με όσους δεν ήταν απομονωμένοι. Ο μέσος HbA1c ήταν υψηλότερος στους κοινωνικά απομονωμένους σε σύγκριση με τους μη απομονωμένους.

Αρκετοί πιθανοί μηχανισμοί που μπορεί να εξηγούν τη σχέση αυτή, όπως:

• χρόνιο στρες,
• κακές συμπεριφορές υγείας,
• και μειωμένη αλληλεπίδραση με το σύστημα υγείας.

Όταν εξετάστηκαν μεμονωμένα τα επιμέρους στοιχεία του σκορ απομόνωσης:

• οι χήροι, διαζευγμένοι ή ποτέ παντρεμένοι είχαν αυξημένες πιθανότητες κακού γλυκαιμικού ελέγχου σε σχέση με τους έγγαμους
• ενώ τα άτομα με ανεπαρκή οικονομική υποστήριξη είχαν επίσης αυξημένες πιθανότητες κακού ελέγχου σε σύγκριση με όσους είχαν επαρκή υποστήριξη.

Μερικές από τις μελλοντικές κατευθύνσεις για επιπλέον μελέτη, θα ήταν η ανάλυση διαχρονικών δεδομένων για αναλύσεις υποομάδων — για παράδειγμα, να εξεταστούν  παράγοντες όπως η φυλή, το εισόδημα, η εκπαίδευση και η εθνικότητα διαφέρουν ανάμεσα στις ομάδες απομόνωσης και πώς αυτοί μπορεί να τροποποιούν τη σχέση μεταξύ κοινωνικής απομόνωσης και διαβήτη.

Είναι αναγκαία η διεξαγωγή περαιτέρω ερευνών για την ανάπτυξη παρεμβάσεων που θα αντιμετωπίζουν την κοινωνική απομόνωση σε ευάλωτους πληθυσμούς και να εξεταστεί πώς αυτές οι παρεμβάσεις ενδέχεται να επηρεάζουν τα αποτελέσματα του διαβήτη.

Πηγή: Khan S, et al. Abstract OR24-07. Presented at: ENDO annual meeting; July 12-15, 2025; San Francisco.

https://www.healio.com/news/endocrinology/20250722/socially-isolated-older-adults-more-likely-to-develop-diabetes

Δημήτριος Φυλακτόπουλος MD-PhD