Η C-PAP δεν αντικαθιστάται από τα  “μουστάκια” παροχής οξυγόνου δεν θεραπεύουν την άπνοια

Τις τελευταίες ημέρες δημοσιεύονται δηλώσεις ανθρώπων ευρείας αναγνωρισιμότητας, που πιθανόν πάσχουν από υπνική άπνοια αλλά δηλώνουν ότι δεν μπορούν να φορέσουν την ειδική μάσκα (C-PAP) και ότι χρησιμοποιούν αντί γι' αυτό "οξυγόνο με ρινική κάνουλα" (τα γνωστά "μουστάκια").

Η πρόθεση δεν είναι να κατηγορηθεί κανείς — όμως τέτοιες δηλώσεις μπορούν να οδηγήσουν σε επικίνδυνα συμπεράσματα.

Η C-PAP δεν είναι παροχή οξυγόνου.
Η μάσκα C-PAP (Continuous Positive Airway Pressure) διοχετεύει αέρα δωματίου με θετική πίεση στους αεραγωγούς, κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Η λειτουργία της είναι μηχανική: σπρώχνει αέρα ώστε να κρατάει ανοιχτό τον φάρυγγα και να μην καταρρέει [1], είτε από χαλαρούς ιστούς είται από ανατομική ιδιομορφία. Αυτό είναι το πρόβλημα στην άπνοια ύπνου — όχι η έλλειψη οξυγόνου καθαυτή, αλλά η απόφραξη του αεραγωγού.

Το οξυγόνο από τη ρινική κάνουλα δεν δημιουργεί πίεση.
Απλώς χορηγεί οξυγόνο παθητικά. Αν ο αεραγωγός έχει καταρρεύσει (δηλαδή έχει «κλείσει» όπως συμβαίνει στην άπνοια), δεν έχει από πού να περάσει, όσο καθαρό και να είναι το οξυγόνο. Είναι σαν να προσπαθείς να στείλεις νερό σε σωλήνα που έχει τσακίσει — δεν φτάνει στον προορισμό του [2].

Αντίθετα, το C-PAP προλαμβάνει το φαινόμενο της άπνοιας. Δεν περιμένει πρώτα να πέσει ο κορεσμός και μετά να δράσει — δεν "θεραπεύει το αποτέλεσμα", αλλά την αιτία.

Συνεπώς, η χρήση οξυγόνου αντί για C-PAP δεν είναι ισοδύναμη, δεν θεραπεύει την υπνική άπνοια, και δεν υποκαθιστά την ανάγκη για θετική πίεση στους αεραγωγούς. Μπορεί να χρησιμοποιείται σε ειδικές περιπτώσεις (π.χ. σύνδρομο Cheyne–Stokes ή ταυτόχρονη καρδιοαναπνευστική ανεπάρκεια), αποκλειστικά με ιατρική καθοδήγηση [3].

Η υπνική άπνοια δεν είναι απλή υπόθεση. Σχετίζεται με καρδιαγγειακά συμβάματα, υπέρταση, εγκεφαλικά επεισόδια, ημερήσια κόπωση, μείωση της ποιότητας ζωής — και όταν μείνει χωρίς σωστή αντιμετώπιση, οι συνέπειες είναι σοβαρές [4].

Αν έχετε δυσκολία με τη μάσκα C-PAP, μην εγκαταλείπετε. Υπάρχουν πολλές επιλογές: διαφορετικοί τύποι μασκών, καλύτερες ρυθμίσεις πίεσης, βοήθεια από εξειδικευμένο τεχνικό ή γιατρό ύπνου. Το σημαντικό είναι να μην αρκείστε σε λύσεις που δεν λειτουργούν — απλώς επειδή είναι πιο "εύκολες".

Αν έχετε φίλους ή συγγενείς με υπνική άπνοια, μιλήστε τους. Βοηθήστε τους να καταλάβουν. Οι λέξεις έχουν βάρος — αλλά η επιστημονική αλήθεια έχει ζωή.

Ενδεικτικές πηγές:

1. Epstein LJ, et al. (2009). Clinical guideline for the evaluation, management and long-term care of obstructive sleep apnea in adults. J Clin Sleep Med.
2. Gay P. (2004). Complications of CPAP therapy: how to avoid them. Sleep Med Clin.
3. Somers VK, et al. (2008). Sleep apnea and cardiovascular disease: an American Heart Association / ACC Foundation scientific statement. Circulation.
4. Punjabi NM. (2008). The epidemiology of adult obstructive sleep apnea. Proc Am Thorac Soc.

Επιμέλεια Δ.Φυλακτόπουλος MD PhD, έγινε χρήση εργαλείων ΑΙ 15/4/2025