«Βαρέθηκα να μού λένε ότι είμαι όμορφη. Δεν θα μού πει κανείς ότι είμαι και καλή ηθοποιός;»
Αυτό ήταν το παράπονο τής Ειρήνης Παπά μια μέρα που κουβεντιάζαμε. Η αλήθεια είναι ότι στην πατρίδα της, η Ειρήνη δεν είχε αγαπηθεί όσο σε άλλες χώρες.
Στην Ιταλία για παράδειγμα ήτανε La Papas. Με αυτό το La μπροστά απ’ το όνομα να σημαίνει η μία και μοναδική. Όλοι ωστόσο εδώ την καμαρώναμε για τον τρόπο που εκπροσωπούσε την Ελλάδα στο διεθνή κινηματογράφο κι όχι μόνο. 3 Μαΐοu 1952, ήταν μια γουρλίδικη ημερομηνία για την Ειρήνη. Εκείνο το Σάββατο, η συμμετοχή τής Ελλάδας με την «Νεκρή πολιτεία» τού Φρίξου Ηλιάδη και τής Φίνος Φιλμ στο κινηματογραφικό Φεστιβάλ Καννών, είχε ανοίξει τον δρόμο στην Ειρήνη για την Cinecittà και την πόλη την αιώνια, την Ρώμη. Και ήρθε ύστερα το Χόλυγουντ και το γουέστερν με τον μεγάλο Τζέημς Κάγκνεϋ.
Αλλά και στα «Κανόνια τού Ναβαρόνε» τού ‘60, από τις πρώτες ξένες υπερπαραγωγές που γυρίστηκαν στη χώρα μας, υπήρχε ρόλος για την Ειρήνη. Κάποιοι πιο παλιοί από μένα που την είχαν προλάβει στα πρώτα της βήματα στο θέατρο, στην επιθεώρηση «Άνθρωποι, άνθρωποι» τού 1948 ή στο θέατρο Κοτοπούλη και στο καλοκαιρινό τού Σαμαρτζή λίγο μετά, εκθειάζανε κι αυτοί τη βυζαντινή όπως συνηθίσαμε να λέμε ομoρφιά της.
Εγώ την Ειρήνη τη γνώρισα κάπως μεγάλη στο τέλος τής δεκαετίας τού ‘70, όταν επρόκειτο να γυρίσουμε με την Δάφνη Τζαφέρη για την τηλεόραση τις «Ωδές» τού Βαγγέλη Παπαθανασίου. Ήταν και πάλι εκθαμβωτική. Και ήταν πολύ απλή, με χιούμορ και μιλούσε έξω απ’ τα δόντια. Δεν χάριζε τα λόγια της. Με τα «Παιδιά τής Αφροδίτης» είχε ήδη συζητηθεί για το τολμηρό «666» και μετά τις Ωδές, στις «Ραψωδίες», θα ξανασυναντούσε τον Βαγγέλη.
Τελικά τις Ωδές δεν τις κάναμε εμείς, αλλά ο Γιάννης Διαμαντόπουλος και με τον τίτλο «Παρουσίες», μπορείτε να τις βρείτε στο διαδίκτυο, νομίζω το αξίζουν. Η δική μας συνεργασία που δεν έγινε, δεν εμπόδισε καθόλου τη φιλία μου με την Ειρήνη να ανθίσει.
Ακόμα θυμάμαι το μεσημέρι που πήγαμε μαζί στο σπίτι του φίλου μας, τού Μιχάλη Κακογιάννη στον περιφερειακό τού Φιλοπάππου. Στην «Ηλέκτρα»,την «Ιφιγένεια», τις «Τρωάδες», ο Μιχάλης Κακογιάννης ήταν ο σκηνοθέτης, όπως και στον «Ζορμπά» και στο ανάλαφρο «Πάνω, κάτω και πλαγίως». Αλλά και στον όχι και τόσο επιτυχημένο σαιξπηρικό «Αντώνιο και Κλεοπάτρα» στο Ηρώδειο.
Η Ειρήνη είχε δουλέψει και με πολλούς άλλους σκηνοθέτες, τον Γιώργο Τζαβέλλα στην «Αντιγόνη», τον Κώστα Γαβρά στο Z, τον Έλιο Πέτρι,τον Φραντσέσκο Ρόζι, τον Μανοέλ ντε Ολιβέιρα. Η φωτογραφία που βλέπετε εδώ είχε βγει στο σπίτι τής Ειρήνης στο Κολωνάκι, μία από τις πολλές φορές που ήμουν καλεσμένος της. Μαζί μας ο αγαπημένος ποιητής Νίκος Καρούζος.
Γιώργος Παπαστεφάνου
