Nina Simone: Το Ακατέργαστο Διαμάντι της Ψυχής
Υπάρχουν φωνές που τραγουδούν, και υπάρχουν φωνές που απαιτούν να τις ακούσεις.
Η φωνή της Nina Simone ανήκει στη δεύτερη κατηγορία — εκεί όπου το τραγούδι παύει να είναι διασκέδαση και γίνεται μαρτυρία.
Γεννημένη το 1933 στη Βόρεια Καρολίνα, η Eunice Waymon –όπως ήταν το πραγματικό της όνομα– μεγάλωσε σε μια εποχή που οι μαύροι καλλιτέχνες έπρεπε να παλεύουν διπλά για να ακουστούν. Από παιδί έδειξε χαρισματική δεξιοτεχνία στο πιάνο, ονειρευόταν να γίνει κλασική πιανίστρια και να παίξει στις μεγάλες αίθουσες της Ευρώπης. Όμως η κοινωνία είχε άλλα σχέδια∙ οι πόρτες της ακαδημίας της κλείστηκαν εξαιτίας του χρώματός της.
Αυτός ο αποκλεισμός δεν την έσπασε — τη μεταμόρφωσε.
Η Nina Simone γεννήθηκε μέσα από αυτή την πληγή. Και κάθε της τραγούδι ήταν μια πράξη αντίστασης, μια κραυγή ελευθερίας.
Η μουσική της δεν χωρούσε σε είδη. Ήταν τζαζ, μπλουζ, γκόσπελ, soul, αλλά και Bach.
Ήταν ένα κράμα παράδοξο, όπως και η ίδια: πειθαρχημένη και εκρηκτική, εύθραυστη και ατσάλινη. Στις συναυλίες της, μπορούσε να περάσει από τη σιωπή σε μια καταιγίδα συναισθημάτων μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα.
Κομμάτια όπως το “I Loves You, Porgy” αποκάλυπταν τη βαθιά της ευαισθησία, ενώ το “Mississippi Goddam” ή το “Four Women” αποκάλυπταν την πολιτική της οργή. Ήταν από τις πρώτες καλλιτέχνιδες που χρησιμοποίησαν τη μουσική ως όπλο κοινωνικής αφύπνισης — με κόστος τη φήμη και την καριέρα της.
Η Nina Simone δεν ήθελε να είναι «αρεστή».
Ήθελε να είναι ελεύθερη.
Και αυτή η ελευθερία της, αυτό το “ακατέργαστο” στοιχείο, είναι που κάνει το έργο της σήμερα πιο ζωντανό από ποτέ. Στην εποχή της υπερπαραγωγής και της τεχνητής τελειότητας, η φωνή της Simone μάς θυμίζει πως η αληθινή τέχνη γεννιέται από την αλήθεια — όχι από την ευκολία.
Η Nina Simone έφυγε το 2003, αλλά η παρουσία της δεν έσβησε.
Ακούγοντάς την, νιώθεις ότι δεν τραγουδά απλώς για τον κόσμο· τραγουδά απέναντί του.
Με την ίδια δύναμη, την ίδια φωτιά, την ίδια ανελέητη ομορφιά.
Ένα ακατέργαστο διαμάντι που ακόμη λάμπει,
όχι γιατί είναι τέλειο — αλλά γιατί είναι αληθινό.
