Στέγη Ιδρύματος Ωνάση: To Onassis Culture στο 82ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας

Το Ίδρυμα Ωνάση συμμετέχει σε ένα από τα πιο σημαντικά διεθνή φεστιβάλ κινηματογράφου στο Lido της Βενετίας, από 27 Αυγούστου έως 6 Σεπτεμβρίου, με δύο συμπαραγωγές σε παγκόσμια πρεμιέρα, την πρώτη ταινία μεγάλου μήκους της Εύης Καλογηροπούλου, “Gorgonà” και τη νέα ταινία μικρού μήκους του Charlie Kaufman, “How to Shoot a Ghost”, γυρισμένη στην Αθήνα. Παράλληλα, στο Venice Immersive ανάμεσα στις εγκαταστάσεις, 360° βίντεο, virtual & mixed reality έργα, και immersive worlds, το Onassis ONX παρουσιάζει τρία ψηφιακά έργα, τη ζωντανή περφόρμανς και εγκατάσταση “Blur” των Craig Quintero και Phoebe Greenberg, τη διαδραστική εμπειρία εικονικής πραγματικότητας “Collective Body” της Sarah Silverblatt-Buser και μια νέα εκδοχή της εγκατάστασης “Constantinopoliad” των Sister Sylvester και Nadah El Shazly.

“Gorgonà” της Εύης Καλογηροπούλου

Μετά τη βραβευμένη στις Κάννες ταινία «Στον Θρόνο του Ξέρξη», το Onassis Culture στηρίζει τη σκηνοθέτρια στην πρώτη της μεγάλου μήκους. Η “Gorgonà” είναι μια ιστορία που διαδραματίζεται σε ένα άχρονο δυστοπικό μέλλον, σε μια πατριαρχική πόλη-κράτος που μαστίζεται από βία και περιβαλλοντική μόλυνση. Δυο γυναίκες επαναστατούν και αγωνίζονται για την ελευθερία και την ταυτότητά τους, μετατρέποντας εαυτές σε σύμβολα αντίστασης και μεταμόρφωσης. Αναπολογητικά πολιτικό και έμφυλο, κραυγαλέα αταξινόμητο, καταιγιστικό στην ενέργεια και την αισθητική του, το “Gorgonà” θα μπορούσε να είναι ένα απλό μεταφυσικό δράμα, αλλά είναι κάτι πολύ πιο διασκεδαστικό, με τα λόγια της σκηνοθέτιδας «μια ταινία εκδίκησης εμποτισμένη με υπερφυσικά στοιχεία και φεμινιστική μανία».

Η Εύη Καλογηροπούλου αναφέρει στο σημείωμά της: «Πάντοτε με τραβούσαν οι ταινίες πολεμικών τεχνών και τα γουέστερν. Ως γυναίκα όμως, δεν ένιωθα ποτέ να συμπεριλαμβάνομαι στις αφηγήσεις τους και φαντασιωνόμουν ταινίες δράσης που θα ανέτρεπαν τα στερεότυπα του είδους και θα εστίαζαν στη γυναικεία εμπειρία. Το “Gorgonà” είναι η εκπλήρωση αυτής της φαντασίωσης, το γράμμα αγάπης μου σε αυτό το είδος σινεμά. Στον πυρήνα του, είναι μια ιστορία χειραφέτησης μέσω της επιθυμίας: η αγάπη μεταξύ δύο γυναικών πυροδοτεί την εσωτερική μεταμόρφωση και προκαλεί έναν κόσμο που έχει φτιαχτεί για να τις καταπιέζει. Στο “Gorgonà”, παραλληλίζω την πατριαρχία με την περιβαλλοντική καταστροφή. Το έργο διαδραματίζεται στην Ελευσίνα, μια μολυσμένη βιομηχανική πόλη κοντά στην Αθήνα. Ωστόσο, αυτός ο τόπος φιλοξενούσε κάποτε τα παγανιστικά Ελευσίνια Μυστήρια, που εξυμνούσαν τη γυναικεία δύναμη. Αυτό το παράδοξο ενέπνευσε τον κόσμο του Gorgonà, καθώς και τον μύθο της Μέδουσας, της απόλυτης μορφής της γυναικείας οργής και μεταμόρφωσης.»

Η “Gorgonà” έρχεται να συμπληρώσει τη φιλμογραφία της Καλογηροπούλου που μέσα από τις ταινίες της ερευνά θεματικές που σχετίζονται με τον αποκλεισμό και την συμπερίληψη, την πολυπολιτισμική ταυτότητα, τη γυναικεία παρουσία στα πλαίσια της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας και τα μετα-αποκαλυπτικά περιβάλλοντα. H ταινία σε παραγωγή της Neda Film είναι μια συμπαραγωγή του Onassis Culture, της BLONDE, της Blue Monday Productions και της Kidam σε διανομή της World Sales Playtime. Πρωταγωνιστούν οι Μελισσάνθη Μάχουτ, Aurora Marion, Χρήστος Λούλης, Κώστας Νικούλι, Σταύρος Σβήγκος, Έρρικα Μπίγιου, Νίκη Βακάλη, Ξένια Ντάνια, Εριφύλη Κιτζόγλου, Μυρτώ Κοντονή, Nayla Gougni, Ηρακλής Τσουζίνοφ, Βασίλης Μίχας και η Τόνια Σωτηροπούλου. Το τραγούδι των τίτλων τέλους ερμηνεύει η Τάμτα σε διασκευή Billie Kark.

Η “Gorgonà” θα κάνει πρεμιέρα στις 31 Αυγούστου 2025, στην Εβδομάδα Κριτικής της Βενετίας που συστήνει σκηνοθέτες από όλο τον κόσμο.

“How to Shoot a Ghost” του Charlie Kaufman

Ο πολυβραβευμένος σκηνοθέτης των ταινιών “Synecdoche, New York” (Η συνεκδοχή της Νέας Υόρκης) και “Anomalisa”, αλλά και βραβευμένος με Όσκαρ σεναριογράφος του “Eternal Sunshine of the Spotless Mind” (Η αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού), ο Charlie Kaufman, γύρισε τη νέα του ταινία μικρού μήκους στην Αθήνα. Το “How to Shoot a Ghost” αποτελεί το δεύτερο μέρος ενός δίπτυχου ταινιών –μετά το “Jackals & Fireflies” το σενάριο των οποίων υπογράφει η ποιήτρια Eva HD. Στην ταινία, δύο φαντάσματα που μόλις έχουν πεθάνει περιπλανιούνται στους δρόμους της Αθήνας, παρασυρόμενα από τον παλλόμενο αστικό ιστό και τους επίμονους απόηχους της Ιστορίας.

Αναφορικά με την επιλογή της Αθήνας ως σκηνικού της ταινίας, ο Τσάρλι Κάουφμαν εξηγεί: «Η Αθήνα είναι μια πόλη όπου τα οστά της Ιστορίας είναι διαρκώς εκτεθειμένα – είτε πρόκειται για τις ζωντανές πληγές από τη δικτατορία της δεκαετίας του 1970 είτε για τα μνημεία που στέκονταν όρθια όταν ο λοιμός εξολόθρευσε τόσους πολίτες πριν από δύο χιλιάδες χρόνια. Είναι ο ιδανικός τόπος για να εξερευνήσει κανείς το κουβάρι του παρελθόντος και του παρόντος και το πώς οι πολιτικές και οι επιθυμίες των νεκρών συνεχίζουν να ζουν μέσα μας».

Η ταινία, σε παραγωγή της Monarch Kaleidoscope και με την υποστήριξη του Onassis Culture, θα κάνει παγκόσμια πρεμιέρα στο 82ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, ενώ θα κάνει την Αθηναϊκή της πρεμιέρα στη Στέγη μέσα στο 2026.

Venice Immersive

Το Onassis ONX για άλλη μια χρονιά συμμετέχει στην κατηγορία immersive στο φεστιβάλ της Βενετίας. Μετά τις Κάννες τον Μάιο και το Tribeca τον Ιούνιο, το ONX θα βρεθεί στο νησί του immersive, Lazzaretto Vecchio, με τρεις παραγωγές/συμπαραγωγές. Στην κατηγορία του Διαγωνιστικού παρουσιάζονται τα έργα “Blur” των Craig Quintero και Phoebe Greenberg και “Collective Body” της Sarah Silverblatt-Buser (ONX Resident), ενώ στα Εκτός Διαγωνιστικού συμμετέχει το έργο “Constantinopoliad” της Sister Sylvester (ONX Resident &  Onassis AiR Fellow) και της Nadah El Shazly.

“Blur” των Craig Quintero και Phoebe Greenberg
Καναδάς, Ταϊπέι, Ελλάδα / 50’ / εγκατάσταση, εικονική πραγματικότητα, ζωντανή παράσταση

Ο μύθος της ζωής και της απώλειας. Το “Blur”, μια θεατρική παραγωγή εκτεταμένης πραγματικότητας (XR) που ξεδιπλώνει ένα ονειρικό τοπίο, προσκαλεί τους συμμετέχοντες σε ένα ταξίδι αναστοχασμού γύρω από το πένθος και την αθανασία. Σε σενάριο και σκηνοθεσία των Craig Quintero και Phoebe Greenberg, αυτή η εμπειρία μεικτής πραγματικότητας (MR) δημιουργεί έναν νέο μύθο για τη σύγχρονη εποχή, όπου η επιστήμη έχει αλλάξει το πώς σκεφτόμαστε τη ζωή και τον θάνατο.

Μια συμπαραγωγή των PHI Centre (Καναδάς), Riverbed Theatre Ltd. (Ταϊβάν) και Onassis Culture, που επιθυμεί να μας βυθίσει σε έναν κόσμο όπου τα όρια ανάμεσα στο πραγματικό και το εικονικό, το φυσικό και το τεχνητό, καταρρέουν.

Η παγκόσμια πρεμιέρα του πραγματοποιήθηκε στην Ταϊβάν τον Μάρτιο του 2025, με σκοπό να ανατρέψει τις συμβατικές αφηγηματικές δομές και να παρασύρει τους θεατές σε μια μεταμορφωτική αφήγηση που δοκιμάζει τις αντιλήψεις τους, ενδυναμώνοντας τη σύνδεσή μας με την ανθρώπινη ύπαρξη.

“Collective Body” της Sarah Silverblatt-Buser
Γαλλία, ΗΠΑ / 20’ / εγκατάσταση, εικονική πραγματικότητα

Τι είδους ιστορίες λέει το σώμα μας; Οι μοναδικοί τρόποι με τους οποίους κινούμαστε στον κόσμο ως ένα νέο σημείο συνάντησης. Το “Collective Body” είναι μια διαδραστική εμπειρία εικονικής πραγματικότητας που μας ενθαρρύνει να επανασυνδεθούμε με τον εαυτό μας και μεταξύ μας μέσω της κίνησης. Αντί να μας απομακρύνει από την πραγματικότητα, η εμπειρία αξιοποιεί την εικονική πραγματικότητα για να μας γειώσει από κοινού στον φυσικό κόσμο, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί μια νέα αντίληψη για το ποιοι είμαστε ως διαφορετικά άτομα μέσα σε ένα συλλογικό σύνολο. Με τη βοήθεια αφήγησης και διαδραστικής μουσικής, οι συμμετέχοντες εμπλέκονται σε αυτοσχέδια ελεύθερη κίνηση: οι κινήσεις τους μετατρέπονται σε εκφραστικές οπτικές αναπαραστάσεις, δημιουργώντας εξατομικευμένα avatars που εξελίσσονται κατά τη διάρκεια της εγκατάστασης.
H Sarah Silverblatt-Buser αναφέρει: «Η ικανότητα του σώματος να αφηγείται ιστορίες και να αντιλαμβάνεται τον κόσμο βρίσκεται στον πυρήνα της δουλειάς μου.  […] Μέσα από τον χορό, έμαθα ότι το σώμα μου μπορεί να είναι ένα «κινητό συμπόσιο» – γεμάτο ατελείωτες ανακαλύψεις και σιωπηλές ιστορίες που περιμένουν να μοιραστούν. Αυτή η περιέργεια για τη σοφία του σώματος ορίζει την καλλιτεχνική μου έρευνα και μέσα από το έργο μου επιδιώκω να αναδείξω τη διαίσθηση του σώματος και τις δεξιοτεχνικές του ικανότητες να αλληλεπιδρά με τον κόσμο. Να δίνει νόημα στον κόσμο γύρω του.»

“Constantinopoliad” των Sister Sylvester και Nadah El Shazly
Ηνωμένο Βασίλειο, Ελλάδα / 55’ / εμβυθιστική εγκατάσταση

Από χαμένα και ελλείποντα αρχεία μέσα στον χρόνο έως τα φαντάσματα, ερωτικά και ιστορικά, που επισκέπτονται τον ώριμο Καβάφη στα ποιήματά του. Ένα τρισδιάστατο χειροποίητο βιβλίο, το οποίο διαβάζεται συλλογικά από το κοινό μέσα σε μία ηχητική εγκατάσταση. Πρόκειται για μια απόκριση στο αρχείο του ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη, εμπνευσμένη από τις κενές και σκισμένες σελίδες του «Κωνσταντινοπολιάδα, ένα έπος» - το ημερολόγιο που ξεκίνησε ο έφηβος Καβάφης όταν αυτός και η οικογένειά του διέφυγαν από την Αλεξάνδρεια προς την Κωνσταντινούπολη.
Η εκδοχή της εγκατάστασης του “Constantinopoliad” είναι συμπαραγωγή του Onassis ONX.  Μια ανάθεση του Ιδρύματος Ωνάση στο πλαίσιο του φεστιβάλ “Archive of Desire” στη Νέα Υόρκη (Απρίλιος, 2023) με την υποστήριξη του Onassis AiR και τη στήριξη του Αρχείου Καβάφη στην Αθήνα. H εκδοχή της περφόρμανς παρουσιάστηκε και στην Ωνάσειο Βιβλιοθήκη τον Νοέμβριο του 2023.