"Μπήκαμε στα "χωράφια" του Barry Manilow"
Θεωρείται σήμερα ως ένα από τα πλέον αμφιλεγόμενα ροκ τραγούδια. Προοδευτικό και φιλόδοξο για την εποχή του, το Mr. Roboto από το "Kilroy Was Here" των Styx (1983) έμελλε να είναι από πολλές απόψεις η (προσωρινή) ταφόπλακα ενός από τα σημαντικότερα γκρουπ των 70s. Το φουτουριστικό concept με τα robot που "εξαφανίζουν" το rock 'n' roll αποδείχτηκε παράταιρο για εκείνα τα χρόνια, έμελλε δε να δημιουργήσει το πλέον δυσάρεστο κλίμα μεταξύ των μελών του γκρουπ. Κυρίως δε μεταξύ δύο εξόχως έντονων προσωπικοτήτων, όπως αυτές των Dennis DeYoung και Tommy Shaw. Πως έφτασαν οι Styx σε αυτό το σημείο;
Η πορεία από το 1975 μέχρι το "Mr.Roboto"
Στα εξαιρετικά απαιτητικά και ανταγωνιστικά 70s, τα πρώτα albums των Styx δεν είχαν την αναμενόμενη επιτυχία. Κάποια τραγούδια ξεχώρισαν κατά καιρούς, αλλά ουσιαστικά μονάχα το θρυλικό "Lady" από το Styx II είχε τα φόντα να γίνει κάποιου είδους "hit". Αυτό ακριβώς έγινε το 1975 όταν ο τοπικός ραδιοφωνικός σταθμός του Chicago, WLS, άρχισε να μεταδίδει το τραγούδι σε καθημερινή βάση. Το συγκρότημα δείχνει έτοιμο να αντιμετωπίσει τις καινούργιες προκλήσεις, με την πρώτη από αυτές να είναι η αντικατάσταση του αποχωρήσαντα κιθαρίστα, John "J.C." Curulewski. Στο lineup των Styx προστίθεται ένας ενεργητικός και παθιασμένος μουσικός, ο οποίος έχει και την απαραίτητη σκηνική παρουσία που εν μέρει ήταν απούσα από το γκρουπ μέχρι και τότε. Το όνομα του είναι Tommy Shaw και με αυτόν στο δυναμικό τους, οι Styx θα γνωρίσουν την απόλυτη επιτυχία.
Τα επόμενα πέντε albums του συγκροτήματος θα γίνουν πλατινένια στις ΗΠΑ. Τα "Grand Illusion" και "Pieces of Eight" θεωρούνται και δικαίως από τον περισσότερο κόσμο, ως οι καλύτερες δουλειές των Styx. Σε υψηλά επίπεδα κινείται και το Cornerstone του 1979, ωστόσο το έμπειρο ροκ αυτί θα ακούσει ένα τραγούδι το οποίο δεν ταιριάζει πολύ με τα υπόλοιπα, αλλά ούτε και με το υλικό στο οποίο είχαν συνηθίσει οι Styx τους οπαδούς τους. Το τραγούδι αυτό ήταν το "Babe" και ήταν το δώρο του Dennis DeYoung προς τη σύζυγό του, Suzanne, για τα γενέθλια της. Είναι ένα πανέμορφο κομμάτι, ιδιαίτερα αταίριαστο όμως με το brand των Styx. Τα πρώτα σύννεφα άρχισαν να εμφανίζονται.
Οι "δύο" Styx που δημιουργήθηκαν
Στο ίδιο μήκος κύματος και το "First Time", αλλά δεν ήταν η πρώτη φορά που ένα ροκ album περιείχε δύο μπαλάντες. Το πρόβλημα ωστόσο ξεκίνησε όταν ο DeYoung ήθελε να κυκλοφορήσει το τραγούδι ως δεύτερο single του "Cornerstone", με τον Tommy Shaw να αντιδρά καθώς θέωρησε (δικαίως όπως θα φανεί αργότερα), πως οι rock fans θα αποξενωθούν. "Μπήκαμε στα "χωράφια" του Barry Manilow" θα πει χαρακτηριστικά. Πληροφοριακά, το Cornerstone περιέχει και το γνωστότερο ίσως τραγούδι των Styx στη χώρα μας, το "Boat on the River". Αντί για το First Time κυκλοφορεί το Why Me ως single, με το γκρουπ να έχει χωριστεί πλέον σε δύο στρατόπεδα. Από τη μία το πομπώδες ύφος του Dennis DeYoung και από την άλλη η ροκ διάθεση των Tommy Shaw και James Young. Το γεγονός επίσης ότι ο κόσμος τους αποκαλούσε ως "corporate rock" δε βοηθούσε ιδιαίτερα. Μιλώντας στο παρελθόν και στο κανάλι VH1 για τις δυναμικές μεταξύ των μελών, ο Shaw υπήρξε ξεκάθαρος:
"Ένα συγκρότημα υποτίθεται πως είναι σε μια κοινή αποστολή, μια ομάδα. Που αφού συνθέτει μαζί, μετά πίνει και παρτάρει μαζί κλπ. Δεν κάναμε τίποτα από όλα αυτά. Σ'εκείνο το σημείο ήμασταν σαν εταιρεία".
Σε ένα meeting του γκρουπ, ο Dennis DeYoung θα απολυθεί προσωρινά. Δύο μήνες αργότερα, οι Styx καταλαβαίνουν ότι δεν μπορούν να τον αντικαταστήσουν και έτσι επανέρχεται. Το "Paradise Theatre" του 1981 θα φτάσει μέχρι την πρώτη θέση των charts, κάτι που ωστόσο δεν είναι ικανό να γεφυρώσει το χάσμα των δημιουργικών διαφορών. Για τη συνέχεια, ο Tommy Shaw έχει στο μυαλό έναν ξεκάθαρα ροκ δίσκο, ωστόσο ο DeYoung έχει ήδη συλλάβει ένα μεγαλεπίβολο και δυστοπικό concept.
Η κυκλοφορία του "Kilroy Was Here" υπήρξε η πλέον κομβική στιγμή στην ιστορία του γκρουπ.
Το θεατρικό album που αποξένωσε τη ροκ κοινότητα
Το album από εμπορικής άποψης δεν πάει καθόλου άσχημα και σε μικρό διάστημα, το "Mr. Roboto" είναι no.1 στα singles charts. Ο δίσκος γίνεται και αυτός πλατινένιος, αλλά η περιοδεία που ακολουθεί έχει ως venues μικρά clubs όπου η θεατρικότητα των τραγουδιών θα αναπαρίσταται με τον πλέον ιδανικό τρόπο. Ο Tommy Shaw ασφυκτιά, τόσο από το ύφος των τραγουδιών, όσο και από το γεγονός ότι πρέπει κάθε βράδυ να υποδύεται κάποιον "ρομποτικό" ρόλο. Στα προβλήματα προστέθηκε και η οικονομική δυσπραγία, καθώς τα σκηνικά του "Kilroy Was Here" ήταν ιδιαίτερα κοστοβόρα. Μετά το τέλος αυτής της τουρνέ, οι Styx έχουν προγραμματίσει να εμφανιστούν στο δημοφιλές Texxas World Music Festival στο Dallas. Μαζί τους θα ήταν σπουδαία ονόματα όπως ο Sammy Hagar, ο Ted Nugent, οι Triumph και οι Uriah Heep. Σε ένα καυτό καλοκαιρινό σκηνικό, το θεατρικό σκηνικό του "Kilroy" έμελλε να αποδοθεί αμέσως μετά το straight rock 'n' roll των υπόλοιπων headliners. Ο κόσμος άρχισε να αποχωρεί ενώ το set των Styx δεν είχε φτάσει ούτε στα μισά...
Το συγκρότημα είχε φτάσει στο Έβερεστ, αλλά η πτώση αποδείχτηκε απότομη.
Η ζωή μετά το "Kilroy Was Here"
Σαν κάθε υπέρ-επιτυχημένο γκρουπ που σέβεται τον εαυτό του και την εταιρική του φύση, οι Styx διατηρούν μέχρι σήμερα το brand τους μαζί με σποραδικές (από καλές έως εξαιρετικές) κυκλοφορίες. Στο ενδιάμεσο, το γκρουπ έχασε τον original drummer του, John Panozzo από κίρωση του ήπατος, ενώ ο αδερφός του Chuck έκανε coming out ως ομοφυλόφιλος και φορέας του ιού HIV. Στο μουσικό κομμάτι, ο Tommy Shaw θα βρει την "υγειά" του καθώς με το σχήμα των Damn Yankees (μαζί με Ted Nugent και Jack Blades των Night Ranger) θα επιδοθούν σε κλασικό αμερικανικό hard rock της εποχής. Το δε προσωρινό reunion με τον Dennis DeYoung δεν κράτησε για πολύ, καθώς μέσα από νομικές διαδικασίες ο μουσικός έχασε το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το όνομα του γκρουπ, του οποίου υπήρξε ιδρυτής. Τον John Panozzo αντικαθιστά εδώ και περισσότερα από 20 χρόνια, ένας από τους καλύτερους drummers των τελευταίων 30 ετών, ο Todd Sucherman. Οι Styx δίνουν μέχρι σήμερα πλήθος συναυλιών στις ΗΠΑ, γιορτάζοντας τη σπουδαία κληρονομιά που μας άφησαν με τα ιστορικά albums των περασμένων δεκαετιών.