Ένας θεσμός με αξιόλογες στιγμές, μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού
Ο διαγωνισμός που λαμβάνει χώρα αυτές τις ημέρες στη Σουηδία είναι ο 68ος στην Ιστορία και όπως κάθε φορά, έτσι και φέτος, αποτελεί αντικείμενο συζητήσεων και διαφωνιών, οι οποίες δε σχετίζονται αποκλειστικά με το μουσικό κομμάτι. Θέματα όπως η διοργάνωση, η φιλοξενία, η αισθητική, ακόμα και οι πολιτικές προεκτάσεις του διαγωνισμού, μονοπωλούν τα social media σε έναν διάλογο που πολλές φορές φτάνει στα άκρα. Και στον οποίο κάποιοι από εμάς προτιμάμε να μη συμμετέχουμε.
Για έναν ή και περισσότερους από τους παρακάτω λόγους.
1) Ο διαγωνισμός υπεραναλύεται στα τηλεοπτικά κανάλια σε υπερβολικό-αποπνικτικό βαθμό, καταλήγοντας φυσικά σε κυνήγι εντυπώσεων, καθώς και σε θεματολογία η οποία πολύ σπάνια έχει σχέση με την καλλιτεχνική αξία των τραγουδιών. Το αν αυτό λέει για την αξία τους καθαυτή, εναπόκειται στον καθένα από εμάς και τον κρίση του.
2) Η ελληνική συμμετοχή, κυρίως μετά την πρώτη επιτυχία της Έλενας Παπαρίζου όταν και έγινε γνωστή με τους Antique, αποτελεί πάντα αντικείμενο έριδος, διαφωνιών και κάποιου είδους ακήρυχτου πολέμου. Κόσμος που θεωρεί πως έμεινε στην "απ' έξω", κρίσεις και κακοήθειες που για κάποιο λόγο πρέπει να ακουστούν και να ξαναακουστούν, μια κατάσταση γενικότερα που παρουσιάζει το διαγωνισμό ως το highlight της όποιας καριέρας του συμμετέχοντος ή της συμμετέχουσας. Κάτι το οποίο δεν είναι.
3) Χειρότερη δε από τους προαναφερθέντες καυγάδες είναι η μετατροπή του διαγωνισμού σε μια χαμηλότατου επιπέδου συζήτηση εξωτερικής πολιτικής, όπου ενίοτε συμμετέχουν ακόμα και αυτοί που διαμορφώνουν την εξωτερική πολιτική. Η σημειολογία που έχει αποκτήσει το ετήσιο 12άρι της Κύπρου, καθώς και οι βαθμοί των "φιλικών" προς την Ελλάδα χωρών, είναι το λιγότερο υπερβολική, σε έναν επιεική χαρακτηρισμό του φαινομένου.
4) Αποτελεί κοινό μυστικό ότι η ψηφοφορία γίνεται συχνά με πρώτα τα κριτήρια δημοφιλίας της κάθε χώρας και της εκάστοτε παρουσίας της στην επικαιρότητα, για θετικό ή αρνητικό λόγο, με τα μουσικά κριτήρια να έρχονται δεύτερα. Στην καλύτερη των περιπτώσεων.
5) Ο διαγωνισμός αποτελεί πλέον πεδίο δόξης λαμπρό για τους εκφραστές του χάσματος των γενεών, οι οποίοι (στις περισσότερες περιπτώσεις) νοσταλγούν την παλιά καλή Eurovision του "Genghis Khan", των Abba και του Johnny Logan, αδυνατώντας να δεχτούν την "κατάντια" του διαγωνισμού. Χωρίς να καταλαβαίνουν ότι τα σύγχρονα τραγούδια και οι νέοι συμμετέχοντες, σπάνια απευθύνονται σε αυτούς.
6) Δε λέμε κάτι καινούριο αλλά πραγματικά, οι περιπτώσεις που η μουσική και οι μελωδίες έμειναν περισσότερο στη μνήμη του κόσμου, σε σχέση με την εμφάνιση και τη γενικότερη αισθητική μιας συμμετοχής, είναι μετρημένες στα δάχτυλα των δύο χεριών. Ίσως και του ενός.
7) Η ποιότητα των τραγουδιών είναι στην καλύτερη περίπτωση μέτρια. Μπορεί να αποτελεί θέμα προσωπικού γούστου, μπορεί να αποτελεί και θέμα της γενικότερης προσέγγισης της μουσικής ως τέχνη. Πάνω από όλα αποτελεί την ελευθερία ενός ακροατή να μη συγκινείται κατ' ελάχιστο από την πλειοψηφία των τραγουδιών που συμμετέχουν.
8) Αποτελεί τα τελευταία χρόνια ένα φεστιβάλ υποκρισίας, όπου ο καθένας ψάχνει να βρει το ελάχιστο στοιχείο πάνω στο οποίο θα αναπτύξει το σκεπτικό της ευθιξίας του. Ένα ρούχο, ένας στίχος, μια χορογραφία, μια χειρονομία. Σε μια εποχή που έχουν παιχτεί, έχουν γραφτεί και έχουν ακουστεί τα πάντα. Η πρόκληση καλώς ή κακώς, ήταν πάντα εγγενές στοιχείο της δημιουργίας και της μουσικής ειδικότερα. Ένας διαγωνισμός, σε οποιοδήποτε πλαίσιο, κομμένος και ραμμένος στα μέτρα του καθενός, χάνει σε αξιοπιστία, χάνει σε ελευθερία έκφρασης.
Για αυτό και είναι πολύ όμορφο που ο διαγωνισμός συνεχίζεται κάθε χρόνο, μέσα στις όποιες εξελίξεις, διατηρώντας σε όποιο βαθμό το πνεύμα και το αφήγημα της όποιας ευρωπαϊκής ενότητας. Και διότι την ελευθερία της έκφρασης, θα την επιζητούμε ακόμα και για αυτά που μας αφήνουν αδιάφορους. Ίσως πρωτίστως για αυτά.
