23 σπουδαία albums ένα βήμα πριν το θάνατο
Ο θάνατος είναι απόλυτα συνυφασμένος με την ανθρώπινη φύση, διότι είναι αναπόφευκτος. Βέβαια, οι καλλιτέχνες έχουν το μοναδικό προνόμιο να αφήνουν πίσω τους έργα αθάνατα, υπερνικώντας αυτή την αδυσώπητη δύναμη που στο τέλος καταβάλει κάθε μορφή ζωής στον πλανήτη. Η νίκη αυτή του καλλιτέχνη μέσω του έργου του αποδεικνύεται πάντα Πύρρειος, αφού ο ίδιος θνήσκει. Ο τρόπος που ο καθένας εγκαταλείπει αυτόν τον κόσμο διαφέρει δραματικά, τόσο ώστε η σοφία της φράσης του Σόλωνα «Μηδένα προ του τέλους μακάριζε» να παραμένει διαχρονική και αναμφισβήτητη.
Κάποιοι καλλιτέχνες έφυγαν πλήρεις ημερών με το τελευταίο album τους να αποτελεί το επιστέγασμα μια αξιόλογης πορείας πολλών δεκαετιών, κάποιοι είχαν προσφέρει ήδη πολλά στην μουσική αλλά μια ανίατη ασθένεια ή ένα δυστύχημα δεν τους επέτρεψε να μας αφήσουν πίσω τους κάτι παραπάνω και άλλοι έφυγαν πολλοί νέοι, στο απόγειο του δημιουργικού οίστρου τους, χτυπημένοι από τη μοίρα ή τα πάθη τους.
Η λίστα είναι ενδεικτική και θα μπορούσαν να προστεθούν αρκετοί ακόμα δίσκοι. Δεν συμπεριλήφθηκαν καλλιτέχνες, οι οποίοι την τελευταία δεκαετία της ζωής τους ήταν σχέδον απόντες από τη δισκογραφία και τα 1-2 albums που κυκλοφόρησαν πολύ πριν το θάνατό τους ήταν επιεικώς απαράδεκτα (βλ. Michael Jackson, Whitney Houston κλπ.). Έχουν περιληφθεί θρυλικά ονόματα τα οποία πρόλαβαν να αφήσουν το στίγμα τους, αλλά και κάποιοι φερέλπιδες τραγουδοποιοί που πιθανότατα θα μας είχαν προσφέρει πολλά περισσότερα, αν δεν είχαν φύγει νωρίς.
Buddy Holly – “Buddy Holly” / “That Will Be the Day” (1958)
Ο πρωτεργάτης του rock n’ roll ήρθε στο προσκήνιο με τους Crickets και ακολούθησε solo καριέρα, κυκλοφορώντας 2 δίσκους το 1958, με τελευταίο το “That Will Be the Day”. Δεν πρόλαβε να δώσει περισσότερα στη μουσική, καθώς σκοτώθηκε σε ηλικία 22 ετών έπειτα από πτώση μικρού αεροσκάφους το Φεβρουάριο του 1959 στην Αϊόβα (στο ίδιο αεροσκάφος επέβαινε ο επίσης αδικοχαμένος φέρελπις τραγουδοποιός Ritchie Valens). Πάντως, πάρα τη σύντομη καριέρα του, επηρέασε σε σημαντικό βαθμό μεγαθήρια της μουσικής, όπως τον Bob Dylan, τους Beatles, τους Rolling Stones, τον Eric Clapton και τον Elton John.
Sam Cooke – “Ain’t That Good News” / “Sam Cooke at the Copa” (1964)
Ο “εφευρέτης της μουσικής soul”, όπως τον έχουν χαρακτηρίσει, είχε μια διαρκή δισκογραφική παρουσία από το 1957 μέχρι και το “Ain’t That Good News” του 1964, το οποίο θεωρείται από τους κριτικούς ως το πιο σημαντικό studio album του. Τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς κυκλοφόρησε και η ηχογράφηση της ζωντανής εμφάνισής του στο κλαμπ Copacabana της Νέας Υόρκης. Σκοτώθηκε στα 33 του στις 11 Δεκεμβρίου 1964, ενώ διέμενε στο Hacienda Motel του Λος Άντζελες. Σύμφωνα με την αναφορά της αστυνομίας, η υπεύθυνη του μοτέλ, Bertha Franklin, πυροβόλησε τον Cooke όντας σε κατάσταση αυτοάμυνας, αφού αυτός εισέβαλε στο γραφείο της και της επιτέθηκε.
Otis Redding – “King and Queen” / “Live in Europe” (1967)
Από τους κορυφαίους τραγουδιστές της soul και του RnB, μέσα στο 1967 κυκλοφόρησε τη δισκογραφική συνεργασία του με την Carla Thomas ονόματι “King and Queen”, πραγματοποίησε εμφανίσεις σε Παρίσι, Λονδίνο, Σουηδία (απ’ όπου προήλθε και το υλικό του “Live in Europe”), στο Monterey Pop Festival και στις αρχές Δεκεμβρίου ηχογράφησε νέο υλικό για το “Dock of the Bay”. Δυστυχώς, δεν πρόλαβε να το κυκλοφορήσει, καθώς σκοτώθηκε στα 26 του σε αεροπορικό δυστύχημα στο Madison του Wisconsin.
Janis Joplin - “I Got Dem Ol' Kozmic Blues Again Mama!” (1969)
Η σπουδαιότερη λευκή ροκ τραγουδίστρια της δεκατίας του ‘60 ήρθε στο προσκήνιο αρχικά με το συγκρότημα Βig Brother and the Holding Company. Ακολούθησε solo καριέρα και με την υποστήριξη της Kozmic Blues Band ηχογράφησε το “I Got Dem Ol' Kozmic Blues Again Mama!” και εμφανίστηκε ζωντανά στο Woodstock. Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 27 ετών έπειτα από υπερβολική δόση ηρωίνης τον Οκτώβριο του 1970, 3 μόλις μήνες πριν από την κυκλοφορία του πιο πετυχημένου album της “Pearl”.
Jimi Hendrix – “Band of Gypsys” (1970)
Ίσως ο πιο εντυπωσιακός κιθαρίστας όλων εποχών, έφυγε σε ηλικία μόλις 27 ετών, αφήνοντας πίσω πλήθος ηχογραφήσεων, τόσο από την περίοδο που εργαζόταν σε μπάντες σπουδαίων μουσικών, όσο και από την περίοδο που έλαμψε με τους Jimi Hendrix Experience. Έπειτα από 3 studio albums, με τελευταίο το “Electric Ladyland” του 1968, οι Experience διαλύονται την επόμενη χρονιά και ο Hendrix κυκλοφορεί το πρώτο live album του (το μοναδικό πριν το θάνατό του) με υλικό από τις ζωντανές εμφανίσεις του στο Filmore East της Νέας Υόρκης στις 31 Δεκεμβρίου 1969 και την 1η Ιανουαρίου 1970. Τον Hendrix πλαισίωσαν οι Billy Cox (μπάσο) και Buddy Miles (ντραμς), ενώ με την κυκλοφορία εκπληρώθηκε η υποχρέωση του κιθαρίστα όπως αυτή προέκυπτε από συμβόλαιο που είχε συνάψει με τον παραγωγό Ed Chaplin. Το άψυχο σώμα του Hendrix μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο St Mary Abbot στο Λονδίνο, στις 17 Σεπτεμβρίου 1970. Η νεκροψία έδειξε ως αιτία θανάτου την πνευμονική αναρρόφηση του εμετού του και ασφυξία ενώ βρισκόταν υπό την επήρεια βαρβιτουρικών. Μέχρι και σήμερα, η εταιρεία Experience Hendrix LLC, η οποία διαχειρίζεται τα δικαιώματα του κιθαρίστα, έχει προχωρήσει σε μετά θάνατον κυκλοφορία δεκάδων albums με ακυκλοφόρητο υλικό του.
Doors – “L.A. Woman” (1971)
Με το 6ο studio album του και με σαφή προσανατολισμό προς το blues, το συγκρότημα συνδύασε καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία, καθώς το “L.A. Woman” έγινε ο 2ος πιο επιτυχημένος δίσκος μετά το ντεμπούτο τους. Μετά την ολοκλήρωση της ηχογράφησης το Μάρτιο του 1971, ο τραγουδιστής Jim Morrison αναχώρησε για το Παρίσι μαζί με τη σύντροφό του Pamela Courson. Στις
3 Ιουλίου βρέθηκε νεκρός στην μπανιέρα του διαμερίσματος όπου διέμεναν. Δεν πραγματοποιήθηκε νεκροψία, αλλά πιθανολογείται πως έφυγε από καρδιακή προσβολή σε ηλικία 27 ετών. Οι Doors διαλύθηκαν το 1973.
Nick Drake – “Pink Moon” (1972)
Παρόλο που τα 3 albums που κυκλοφόρησε ο Drake ενόσω ζούσε (με τελευταίο το “Pink Moon” του 1972) είχαν λάβει εξαιρετικές κριτικές, η απήχησή του εκτοξεύτηκε μετά το θάνατό του, φτάνοντας στο σημείο να θεωρείται από τους επιδραστικούς Βρετανούς συνθέτες. Έφυγε από τη ζωή το Νοέμβριο του 1974 έπειτα από υπερβολική δόση αντικαταθλιπτικών.
T. Rex – “Dandy In The Underworld” (1977)
Οι Τ. Rex ήταν το δημιούργημα του συνθέτη/κιθαρίστα/τραγουδιστή τους Marc Bolan,ενώ εξελίχθηκαν στο πιο επιδραστικό και προεξέχον συγκρότημα της αγγλικής glam rock σκηνής της δεκαετίας του ‘70. Το συγκεκριμένο album κυκλοφόρησε στις αρχές του 1977, λαμβάνοντας πολύ καλές κριτικές, ενώ το Σεπτέμβρη του ίδιου έτους ο Bolan σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα.
Elvis Presley – “Moody Blue” (1977)
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Βασιλιάς του Rock n’ Roll είδε το γάμο του να καταρρέει, εθίστηκε σε συνταγογραφούμενα ναρκωτικά, ακολούθησε ένα εξαντλητικό πρόγραμμα ζωντανώς εμφανίσεων και όταν δεν περιόδευε, απομονωνόταν στη Graceland, όπου πλέον ηχογραφούσε και albums χρησιμοποιώντας ένα φορτηγό της δισκογραφικής RCA. Κάπως έτσι δημιουργήθηκε και το τελευταίο album του, μείγμα νέου υλικού και ζωντανών εμφανίσεων, το οποίο παρόλο που δεν είχε ιδιαίτερα θερμή υποδοχή από τους κριτικούς, σημείωσε επιτυχία σε airplay και πωλήσεις, λόγω της μεγάλης εμπορικής δυναμικής του Elvis. 2 μήνες μετά την κυκλοφορία του, στις 16 Αυγούστου 1977, ο 42χρονος τραγουδιστής βρέθηκε αναίσθητος στο πάτωμα του μπάνιου του. Μεταφέρθηκε στο Baptist Memorial Hospital, όπου και διαπιστώθηκε ο θάνατός του, ενώ ο ιατροδικαστής ανακοίνωσε πως υπέστη καρδιακή προσβολή.
Led Zeppelin – “In Through the Out Door” (1979)
Έχοντας επιτύχει μέσα σε 9 χρόνια να έχουν μαγέψει κοινό και κριτικούς με συγκλονιστικούς δίσκους, να θεωρούνται η καλύτερη μπάντα τις εποχής τους και να σπάνε κάθε ρεκόρ πωλήσεων παγκοσμίως, οι Zeppelin ηχογράφησαν το Νοέμβρη του 1978 στα Polar Studios της Στοκχόλμης το album που έμελε να είναι και το τελευταίο τους. Ήταν εμφανής η διάθεσή τους να πειραματιστούν, αλλά η υποδοχή των κριτικών ήταν ανάμεικτη. Αυτό βέβαια δεν εμπόδισε το album να γίνει Νο 1 σε Αγγλία και Αμερική και να ξαναμπεί όλος ο κατάλογος του συγκροτήματος στο Billboard Top 200 στα τέλη Οκτωβρίου 1979. Όμως, ο επίλογος της σπουδαίας πορείας τους έμελε να είναι τραγικός, καθώς ο 32χρονος ντράμερ John Bohnam έφυγε από τη ζωή στις 24 Σεπτεμβρίου 1980 από ασφυξία λόγω αναρρόφησης στον ύπνο του. Στις 4 Δεκεμβρίου τα εναπομείναντα μέλη του συγκροτήματος ανακοίνωσαν τη διάλυσή του.
Bob Marley – “Uprising” (1980)
Ο άνθρωπος που εκτόξευσε τη reggae, βγάζοντάς τη με μια σειρά εξαιρετικών albums έξω από τη σύνορα της Τζαμάικα και κερδίζοντας διεθνή αναγνώριση, διαγνώσθηκε πως έπασχε από καρκίνο το 1997. Το “Uprising” του 1980 έμελε να είναι το τελευταίο album του, καθώς έχασε τη μάχη με την επάρατο νόσο στις 11 Μαΐου 1981 σε ηλικία 36 ετών.
Joy Division – “Closer” (1980)
Με το δεύτερο album τους, οι Joy Division συνέχισαν να απολαμβάνουν την αποδοχή των κριτικών, ενώ η εμπορική τους επιτυχία αυξανόταν διαρκώς. Δυστυχώς, η κατάσταση της υγείας του τραγουδιστή Ian Curtis, ο οποίος υπέφερε από επιληπτικές κρίσεις, διαρκώς επιδεινωνόταν. Λίγο πριν την έναρξη της πρώτης περιοδείας τους επί αμερικανικού εδάφους το Μάιο του 1980, ο Curtis αυτοκτόνησε με απαγχονισμό στην κουζίνα του σπιτιού του. Ήταν μόλις 23 ετών.
John Lennon – Double Fantasy (1980)
Το Νοέμβριο του 1980 ο πάλαι ποτέ frontman των Beatles επέστρεψε δισκογραφικά με το συγκεκριμένο δίσκο, ο οποίος ήταν προϊόν της σύμπραξης με τη σύζυγό του Yoko Ono. Και ενώ το album ξεκίνησε να σκαρφαλώνει στα charts, στις 8 Δεκεμβρίου ο Lennon δέχεται 4 πυροβολισμούς στην πλάτη εξ επαφής από τον θαυμαστή του Mark David Chapman στην είσοδο του κτιρίου όπου διέμενε στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης. Σύμφωνα με μαρτυρίες, ο Lennon λίγες ώρες νωρίτερα είχε υπογράψει ένα αντίτυπο του “Double Fantasy”, το οποίο ανήκε στον Chapman. Το “σκαθάρι” μεταφέρθηκε εσπευσμένα στα επείγοντα του νοσοκομείου Roosevelt και λίγα λεπτά αργότερα ανακοινώθηκε ο θάνατός του. Ήταν 40 ετών.
Marvin Gaye – “Midnight Love” (1982)
Μετά από πολλά χρόνια επιτυχημένης παρουσίας στη δισκογραφική Motown, o Gaye υπέγραψε στην Columbia, με πρώτη κυκλοφορία στη νέα εταιρεία το “Midnight Love” το 1982, το οποίο, πέρα από την επιτυχία στα charts, του χάρισε και τα 2 πρώτα βραβεία Grammy στην καριέρα του. Όμως, η εξάρτησή του από την κοκαΐνη επιδεινωνόταν και στην ύστατη προσπάθεια να ανακτήσει τον έλεγχο της ζωής του και να αντιμετωπίσει τους προσωπικούς του δαίμονες, πήρε την απόφαση να επιστρέψει στο πατρικό του. Δυστυχώς, οι καβγάδες με τον πατέρα του ήταν άνευ προηγουμένου και τον ωθούσαν στην κατάθλιψη, με τον τραγουδιστή να απειλεί σε αρκετές περιπτώσεις πως θα αυτοκτονήσει. Τελικά, την 1η Απριλίου 1984, μία μέρα πριν τα 45α γενέθλιά του, ο πατέρας του τον πυροβόλησε και τον σκότωσε, έπειτα από έντονο καβγά μεταξύ των δύο ανδρών.
Queen - “Innuendo” (1991)
Ο τραγουδιστής Freddie Mercury είχε διαγνωσθεί από το 1987 πως είναι φορέας του HIV, αλλά το συγκεκριμένο γεγονός παρέμενε επτασφράγιστο μυστικό και γνώστες του ήταν μόνο συνεργάτες και φίλοι. Κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης του “Innuendo” το 1990 η κατάσταση της υγείας του είχε επιδεινωθεί σημαντικά και μπορούσε να δουλεύει στο studio 1-2 ώρες κάθε φορά. Ο δίσκος κυκλοφόρησε στις αρχές του 1991 και στις 23 Νοεμβρίου ο Mercury με γραπτή δήλωσή του επιβεβαίωσε πως έπασχε από AIDS. Μία μέρα μετά πέθανε από βρογχοπνευμονία σε ηλικία 45 ετών.
Nirvana – “In Utero” (1993)
Μετά την εξωφρενική επιτυχία του “Nevermind”, το οποίο υπήρξε ορόσημο για τη δεκαετία κυκλοφορίας του και για μία ολόκληρη γενιά, οι Nirvana ηχογράφησαν μέσα σε μόλις 2 εβδομάδες την άνοιξη του 1993 το “In Utero”, το οποίο τελικά κυκλοφόρησε το Σεπτέμβριο. Τη συγκεκριμένη περίοδο, ήταν εμφανής πλέον η κατάπτωση του τραγουδιστή τους Kurt Cobain από τον εθισμό του στις ναρκωτικές ουσίες. Τον Νοέμβριο ηχογράφησαν την ακουστική εμφάνισή τους στο MTV Unplugged (κυκλοφόρησε σαν album το Νοέμβριο του 1994) και τελικά στις 8 Απριλίου 1994 ο Cobain, ο οποίος φλέρταρε στο παρελθόν με το θάνατο με απόπειρες αυτοκτονίας από υπερβολική δόση, βρέθηκε νεκρός στο σπίτι του στο Seattle. Κατά τα φαινόμενα, έβαλε τέλος στη ζωή του σε ηλικία 27 ετών έχοντας αυτοπυροβοληθεί στο κεφάλι.
Jeff Buckley – “Grace” (1994)
Γιος του Tim Buckley, folk τραγουδοποιού και κιθαρίστα με μια σειρά πολύ καλών δίσκων στο ενεργητικό του μέχρι το θάνατό του από υπερβολική δόση ηρωίνης το 1975 σε ηλικία 28 ετών. Το “Grace” ήταν το μοναδικό studio album του Jeff που κυκλοφόρησε εν ζωή, πήρε εξαιρετικές κριτικές και θεωρείται από τα καλύτερα της δεκαετίας του ‘90. Πνίγηκε σε ένα κανάλι του Μισισιπή, κοντά στο Μέμφις του Tennessee στις 29 Μαΐου 1997, σε ηλικία 30 ετών. Στο Μέμφις βρισκόταν για την ηχογράφηση του νέου δίσκου του, ο οποίος κυκλοφόρησε μετά θάνατον με τίτλο “Sketches for My Sweetheart the Drunk”.
2Pac – “All Eyez on ME” (1996)
Εν μέσω ενός πολέμου μεταξύ Ανατολικής και Δυτικής όχθης, που από μουσικός εξελίχθηκε σε σύρραξη με πραγματικά πυρά, ο 25χρονος superstar του gangsta rap της Δυτικής Όχθης δέχθηκε 4 πυροβολισμούς ενώ επέβαινε σε αυτοκίνητο σε δρόμο του Las Vegas στις 7 Σεπτεμβρίου 1996 και 6 μέρες αργότερα κατέληξε. Το 4ο studio album του είχε κυκλοφορήσει τον Φεβρουάριο, χαρακτηρίστηκε ένα από τα σημαντικότερα του είδους και μέχρι σήμερα έχει γίνει 10 φορές πλατινένιο στις ΗΠΑ. Μετά θάνατον κυκλοφόρησαν άλλα 5 albums του 2Pac.
Notorious B.I.G. - “Life After Death” (1997)
Δυστυχώς, ο τίτλος του 2ου δίσκου του Νεοϋορκέζου ράπερ αποδείχθηκε προφητικός. Ενώ είχε θεωρηθεί ύποπτος για τη δολοφονία του 2Pac (πρώην φίλοι που έγιναν εχθροί, με διαρκείς λεκτικές απειλές του ενός κατά του άλλου και τούμπαλιν ακόμα και μέσω των τραγουδιών τους), δολοφονήθηκε με παρόμοιο τρόπο στις 9 Μαρτίου 1997 στο Los Angeles. Ο 24χρονος Notorious BIG βρέθηκε εκεί στα πλαίσια της προώθησης αυτού του album, το οποίο είχε προγραμματιστεί να κυκλοφορήσει στις 25 Μαρτίου. H σύμπτωση του θανάτου με την κυκλοφορία του “Life After Death” εκτόξευσαν τις πωλήσεις του (μέχρι σήμερα έχει γίνει 11 φορές πλατινένιο στις ΗΠΑ). Το “Life After Death” ακολούθησαν άλλα 3 albums.
Johnny Cash – “American IV: The Man Comes Around” (2002)
Μια από τις πιο εμβληματικές μορφές στην ιστορία της country έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 71 ετών το Σεμπτέμβρη του 2003. Έπασχε από σακχαρώδη διαβήτη και παρά τη νοσηλεία του σε νοσοκομείο του Nashville κατέληξε εξαιτίας επιπλοκών. Λίγους μήνες νωρίτερα είχε αποβιώσει η σύζυγός του June Carter Cash. To “American IV” ήταν το 4ο project του Cash ε παραγωγό τον Rick Rubin, το οποίο έμελε να αποτελέσει, πέρα από το κύκνειο άσμα του, και την πιο εμβληματική κυκλοφορία της σειράς εξαιτίας των συγκλονιστικών διασκευών σε τραγούδια όπως το “Hurt” και το “Personal Jesus”.
Amy Winehouse – “Back To Black” (2006)
To 2o album της απογείωσε την καριέρα της Βρετανίδας τραγουδίστριας παγκοσμίως το 2006, φτάνοντας τη σημείο να τη συγκρίνουν με ιερά τέρατα της jazz, της soul και της pop. Δυστυχώς, ο εθισμός της σε αλκοόλ και ναρκωτικά, η διαρκής παρουσία της σε tabloids και ο προβληματικός γάμος της δεν την άφησαν να προχωρήσει δημιουργικά. Πέθανε σε ηλικία 27 ετών τον Ιούλιο του 2011, με τις τοξικολογικές εξετάσεις να υποδεικνύουν την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ως αιτία θανάτου.
David Bowie – “Blackstar” (2016)
O χαμαιλέοντας της ροκ, μετά το καταιγισμό κορυφαίων albums τη δεκαετία του ‘70 και το δυναμικό come back του στις αρχές του ‘90, αναγκάστηκε να αποσυρθεί βίαια από το προσκήνιο λόγω καρδιακής προσβολής που υπέστη κατά τη διάρκεια περιοδείας το 2004. Επέστρεψε δισκογραφικά μετά από απουσία μιας δεκαετίας ανήμερα των γενεθλίων του στις 8 Ιανουαρίου του 2013 με το “Next Day” και το 2016 πάλι ανήμερα των γενεθλίων του με το “Blackstar”. Και ενώ κοινό και κριτικοί παραληρούσαν για την αρτιότητα του συγκεκριμένου δίσκου, στις 10 Ιανουαρίου, 2 μέρες μετά τα 69α γενέθλια του, ο Bowie πεθαίνει στη Νέα Υόρκη νικημένος από τον καρκίνο. Η διάγνωση είχε γίνει 18 μήνες νωρίτερα, η ασθένεια του τραγουδιστή έμεινε επτασφράγιστο μυστικό από τον στενό κύκλο του και κάπως έτσι δόθηκε η εξήγηση για το σκοτεινό χαρακτήρα του album, που ο καλλιτέχνης το συνέθεσε ως το προσωπικό του requiem.
Leonard Cohen – “You Want It Darker” (2016)
Με διαρκή δισκογραφική παρουσία από τη δεκαετία του ‘60, ο Καναδός τραγουδοποιός, ποιητής και συγγραφέας κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 2016 το συγκεκριμένο album, το οποίο θεωρείται από τα καλύτερά του, αλλά έμελε να είναι το τελευταίο του, καθώς απεβίωσε στις 7 Νοεμβρίου του ίδιου έτους σε ηλικία 82 ετών.
Χρήστος Γκούβελος
