Από τον Γιάννη Πετρίδη
Ο συνθέτης-τραγουδιστής Tom Waits είναι για πολλούς μία αναβίωση της εποχής των μπίτνικς.
Συνήθως εμφανίζεται φορώντας ένα ξεχωριστό καπέλο, κρατώντας στο χέρι του ένα τσιγάρο, τραγουδάει με τη συνοδεία ενός σαξοφωνίστα της τζαζ και γράφει ρομαντικές μπαλάντες που έχουν διασκευαστεί από ονόματα όπως οι Eagles, Bruce Springsteen, Rod Stewart, Ramones, Meatloaf, η Ricky Lee Jones κ.ά.
Ο ίδιος ισχυρίζεται ότι γεννήθηκε μέσα σε ένα κινούμενο ταξί στην Pomona της Καλιφόρνια στις 7 Δεκεμβρίου του 1949.
Το 1960, που χώρισαν οι γονείς του, έζησε μαζί με τη μητέρα του στο San Diego, κοντά στα μεξικανικά σύνορα και μαζί με τον πατέρα του έκαναν συχνά ταξίδια στο Μεξικό ακούγοντας στη διαδρομή τραγούδια που, όπως θα δηλώσει αργότερα, τον επηρέασαν ως μουσικό.
Η πρώτη επαφή του με κάποιο μουσικό όργανο έγινε σε ηλικία 10 ετών, όταν άρχισε να παίζει πιάνο στο σπίτι ενός γείτονα και το πρώτο του συγκρότημα ήταν όταν στα 15 συμμετείχε στους System που έπαιζαν ρυδμ εντ μπλουζ.
Στα ενδιαφέροντά του ως νέου ήταν η μουσική που έγραφαν συνθέτες όπως οι George Gershwin και Stephen Foster (συνθέτης του 19ου αιώνα που έγραψε μεταξύ άλλων το Oh Susannah και θεωρείται ο πατέρας της αμερικανικής μουσικής), Hoagy Carmichael, τραγουδιστές όπως οι Frank Sinatra, Marty Robbins, Bob Dylan, Bing Crosby και συγγραφείς όπως οι Jack Kerouac και Charles Bukowski.
Σε ηλικία 20 ετών δούλευε σαν πορτιέρης στο κλαμπ Heritage του Λος Αντζελες και εκεί ήταν που αποφάσισε να γίνει τραγουδιστής μεταφέροντας τους διαλόγους που είχε με τους πελάτες του νυχτερινού κλαμπ, σε τραγούδια.
Η πρώτη του εμφάνιση έγινε το 1969 στο κλαμπ Troubador όπου τον άκουσε ο Herb Cohen, μάνατζερ τότε του Frank Zappa, ο οποίος τον βοήθησε αρχικά να εγκαταλείψει το αυτοκίνητο όπου ζούσε και να βρει δωμάτιο στο μοτέλ Tropicana, γνωστό για τους αστέρες του ροκ που συχνά φιλοξενούσε.
Ανοίγοντας συναυλίες γνωστών καλλιτεχνών, έκτιζε σταδιακά την καριέρα του σε έναν καλλιτεχνικό κύκλο και το 1972 με παραγωγό τον Jerry Yester, που ήταν πρώην μέλος του συγκροτήματος των Lovin' Spoonful, ηχογραφεί το πρώτο του άλμπουμ για την εταιρία Asylum. Το υλικό που είχε ηχογραφήσει στην περίοδο 1970-72, θα κυκλοφορήσει 20 χρόνια αργότερα σε δύο cd με τίτλο The Early Years Vol. 1 και 2.
Ο πρώτος γνωστός τραγουδιστής που διασκεύασε κάποιο από τα τραγούδια του, ήταν ο Tim Buckley, που συμπεριέλαβε το τραγούδι Martha από το άλμπουμ του Waits Closing Time, στο άλμπουμ του Sefronia. Από το Closing Time ήταν και το Ol' 55 που θα τραγουδήσουν το 1974 οι Eagles στο άλμπουμ τους On The Border.
Ο ήχος των τραγουδιών του Tom Waits είναι συνήθως πιο κοντά στην τζαζ από το ροκ και η διαφορά του με δημιουργούς, όπως ο Bob Dylan, είναι ότι ενώ ο Dylan μάς αποκαλύπτει με ένα δικό του τρόπο τις αναζητήσεις του μυαλού του μέσα από τους στίχους των τραγουδιών του και ο Bruce Springsteen συνήθως περιπλανάται με τους στίχους του στις μεγάλες σε πληθυσμό αμερικάνικες πόλεις, ο Waits που κυκλοφόρησε το πρώτο του άλμπουμ την ίδια χρονιά με αυτό του Springsteen, αντλεί τις εμπνεύσεις των στίχων των τραγουδιών του από τα μικρά κλαμπ των μεγάλων πόλεων, όπου συχνά έκανε πάντα τις εμφανίσεις του σαν ένας λευκός Louis Armstrong.
Στο δεύτερο άλμπουμ The Heart Of Α Saturday Night, ο Waits αποκαλύπτει το ποιητικό του ταλέντο με τραγούδια όπως τα Diamonds On My Windshield και San Diego Serenade, με το οποίο γεφυρώνει το χάσμα που υπήρχε στην εικόνα που έδειχνε στον κόσμο με αυτό που ήταν στην πραγματικότητα.
Με το Nighthawks At The Diner που ακολούθησε το 1975, ο Waits συνεχίζει τις αναζητήσεις του μέσω των ποιητικών του εμπνεύσεων που θα μπορούσαμε να τις χαρακτηρίσουμε σαν επαναστατικές για την εποχή τους, με το ξεχωριστό χιούμορ του να δένει απόλυτα με τις υπαρξιακές του ανησυχίες στην ηλικία των 26 ετών.
Στο επόμενο Small Change, το ύφος είναι αυτό που μας έχει συνηθίσει στους προηγούμενους δίσκους του, με ήχους που παραπέμπουν συχνά στη νυχτερινή ζωή της Νέας Ορλεάνης, σε σημείο που φαίνεται η επιρροή τραγουδιστών όπως ο D. John, αλλά παράλληλα και η δικιά του επίδραση σε καλλιτέχνες όπως οι Dire Straits που την ίδια χρονιά κυκλοφορούν το πρώτο τους άλμπουμ.
Στο Small Change υπάρχει ένα από τα πιο γνωστά του τραγούδια, το Tom Traubert's Blues που διασκεύασε αργότερα και ο Rod Stewart.
Το Foreign Affair που ακολούθησε δεν μας πρόσφερε κάτι το εξαιρετικό, ενώ το Blue Valentine του 1978 μάς προσφέρει τη διασκευή του στο Somewhere από το West Side Story.
Η δεκαετία του '80 ανοίγει με το Heartattack And Vine, ένα άλμπουμ εντελώς διαφορετικό από αυτά που μας είχε συνηθίσει μέχρι τότε. Όλα τα τραγούδια είναι σημαντικά και ο λόγος που ο Bruce Springsteen διασκεύασε ένα από αυτά, το Jersey Girl, είναι επειδή ταίριαζε απόλυτα στο ύφος των δικών του τραγουδιών σαν ρομαντική μπαλάντα με αναφορά στην εργατική τάξη.
Το Swordfishtrombones, που κυκλοφόρησε το 1983 στην εταιρία Island, ήταν ίσως το πιο δύσκολο άλμπουμ του γι' αυτούς που είχαν συνηθίσει στον τρόπο ερμηνείας που ακολουθούσε στη δεκαετία του '70. Γι' αυτό και χρειάστηκε ένα χρόνο περίπου για να βρει εταιρεία που θα το κυκλοφορούσε. Τελικά ο χρόνος το καθιέρωσε σαν ένα από τα καλύτερα άλμπουμ του.
Το Rain Dogs του 1985 είναι για πολλούς το αριστούργημά του, ενώ παράλληλα αναφέρεται σαν ο δίσκος που αρχίζει η λεγόμενη «σχιζοφρενική» του περίοδος.
Υπάρχουν τραγούδια που θυμίζουν ήχους από τις δεκαετίες του '20 και '30, τζαζ, μπλουζ, ακόμα και λατινικοί ρυθμοί σε τραγούδια όπως το Jockey Full Of Bourbon. Σε άλλα τραγούδια υπάρχουν ομοιότητες με τον ήχο του Bruce Springsteen και τέλος μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του, το Downtown Train.
Με το Frank Wild Years του 1987 συμπληρώνεται για πολλούς, η τριλογία των παράξενων δίσκων του και η δεκαετία του '80 κλείνει με το Big Time του 1988.
Το Bone Machine του 1992 είναι ένας δίσκος με σαφείς αναφορές στον θάνατο και τον Tom να προσπαθεί για μία ακόμα φορά να αποκοπεί από το παρελθόν του.
Η δεκαετία του '90 θα συμπληρωθεί με δίσκους, όπως τα άλμπουμ The Black Rider (1993) και Mule Variations (1999).
Alice (2002), Blood Money (2002), με τα δύο αυτά άλμπουμ να έχουν γραφτεί 10 χρόνια νωρίτερα για θεατρικές συνεργασίες του με τον Robert Wilson, Real Gone (2004), Orphans: Brawlers, Bawlers, & Bastards (2006) που ήταν 54 τραγούδια, ανάμεσα στα οποία υπήρχαν ανέκδοτες ηχογραφήσεις του, σπάνια κομμάτια και μερικά καινούργια.
Το 2008, η γνωστή ηθοποιός Scarlett Johansson κυκλοφορεί το πρώτο της άλμπουμ στο οποίο υπάρχουν συνθέσεις μόνο τού Tom Waits, ο Robert Plant διασκεύασε το Trampled Rose από το άλμπουμ Real Gone, στο δίσκο του Raising Sand που κυκλοφόρησε με την Alison Krauss και η τελευταία εμφάνιση του ίδιου του Tom, που πρόσφατα εντάχθηκε στο Rock And Roll Hall Of Fame, είναι η συμμετοχή του στο τραγούδι του χιπ χοπ συγκροτήματος των NASA, Spacious Thoughts.
Εκτός από τραγουδιστής και συνθέτης, ο Tom Waits έχει κάνει σύντομες εμφανίσεις σε αρκετές κινηματογραφικές ταινίες όπως τα The Outsiders (1983), Rumble Fish (1983), The Cotton Club (1984) όλα σε σκηνοθεσία του Coppola.
Γυναίκα του είναι η Kathleen Brennan, με την οποία γνωρίστηκαν στο γύρισμα της ταινίας One From The Heart που ένα από τα τραγούδια της χάρισε μάλιστα και μία υποψηφιότητα για το βραβείο Όσκαρ. Η Brennan που αναφέρεται σαν συνεργάτης του στη σύνθεση αρκετών τραγουδιών του, ήταν αυτή που στη δεκαετία του '80 τον έκανε να ασχοληθεί περισσότερο με τη μουσική του Captain Beefheart, με τον οποίο είχε τον ίδιο μάνατζερ στα πρώτα χρόνια της καριέρας του, αλλά δεν είχε εντρυφήσει στη μουσική του.
5 ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΤΟΜ...
1 CHOCOLATE JESUS
2 HOLD ON
3 HELL BROKE LUCE
4 DOWNTOWN TRAIN
5 OL’ 55
