Μήπως ανησυχείτε υπερβολικά για τα πάντα...;

Μήπως ανησυχείτε υπερβολικά για τα πάντα...;

"Τα άτομα που επιδεικνύουν μη ανοχή στην αβεβαιότητα, βιώνουν την αβεβαιότητα με αποδιοργάνωση και άγχος"

Η ΓΑΔ (Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή) είναι μια συχνή διαταραχή της εποχής μας και ιδιαίτερα τώρα που κοινωνικά επικρατεί ανασφάλεια και έλλειψη σταθερότητας, οι αγχώδεις διαταραχές και οι διαταραχές διάθεσης σημειώνουν άνοδο.

Τα χαρακτηριστικά της ΓΑΔ είναι τα εξής:

1. Υπερβολικό άγχος και ανησυχία (φοβισμένη προσδοκία) που συμβαίνουν τις περισσότερες ημέρες μιας περιόδου τουλάχιστον 6 μηνών, για μια σειρά γεγονότων ή δραστηριοτήτων.

2. Το άτομο νιώθει ότι είναι δύσκολο να ελέγξει την ανησυχία του.

3. Το άγχος και η ανησυχία συνδέονται με τρία ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα:

- Νευρικότητα ή αίσθημα αγωνίας ή τεντωμένα νεύρα

- εύκολη κόπωση

- δυσκολία συγκέντρωσης ή αίσθημα ότι το μυαλό αδειάζει

- ευερεθιστότητα

- μυϊκή τάση

- διαταραχή του ύπνου (δυσκολία επέλευσης ή διατήρησης του ύπνου ή ανήσυχος, μη ικανοποιητικός ύπνος. (DSM-IV, APA, 1994)

Πολλοί μπερδεύουν την ΓΑΔ με την Διαταραχή Πανικού όμως η ΓΑΔ έχει πιο ήπια συμπτώματα, με βαθμιαία έναρξη ενώ βασικό της χαρακτηριστικό είναι το αίσθημα υπερβολικής ανησυχίας. Tα άτομα που έχουν ΓΑΔ βιώνουν έντονο άγχος και κύρια απασχόληση τους είναι η ανησυχία για γεγονότα και καταστάσεις που μπορεί να συμβούν, ασχολούνται πολύ με θέματα, αποδοχής, ελέγχου, επάρκειας, ευθύνης, απειλητικές καταστάσεις κ.α. Οι σκέψεις των ατόμων αυτών τείνουν να υπεργενικεύουν, ενώ έχουν καταστροφικό και απόλυτο χαρακτήρα.

Οι Dugas & Koerner (2005), έχουν προτείνει ότι η ανησυχία στη ΓΑΔ παίρνει τη μορφή σύγκρουσης, ανάμεσα στην συνεχή επαγρύπνηση για απειλητικά σημάδια από το περιβάλλον και στην αποφυγή ή ακόμα και πρόληψη σκέψεων που συνδέονται με απειλή. Δηλαδή, τα άτομα με ΓΑΔ από τη μια μεριά εξαιτίας της ελαττωμένης ικανότητας ανοχής στην αβεβαιότητα, συνεχώς ανιχνεύουν το περιβάλλον για υποκείμενες απειλές ή κινδύνους και από την άλλη αποφεύγουν οποιαδήποτε σκέψη έχει να κάνει με απειλή ή κίνδυνο.

Η ανοχή στην αβεβαιότητα είναι ένα χαρακτηριστικό της ΓΑΔ που λόγω της κρίσης διογκώνεται, ανοχή στην αβεβαιότητα καλείται η τάση αρνητικής αντίδρασης σε συναισθηματικό, γνωστικό και συμπεριφορικό επίπεδο, μπροστά σε καταΜήπως ανησυχείς υπερβολικά για τα πάντα;στάσεις και γεγονότα που χαρακτηρίζονται από αβεβαιότητα. Τα άτομα που επιδεικνύουν μη ανοχή στην αβεβαιότητα, βιώνουν την αβεβαιότητα με αποδιοργάνωση και άγχος, την θεωρούν ως ιδιαίτερα αρνητική διάσταση και τείνουν να την αποφεύγουν και αντιμετωπίζουν πολλές δυσκολίες στο να λειτουργούν υπό τέτοιες συνθήκες (Buhr & Dugas, 2002, in Dugas & Koerner, 2005).

Τα άτομα με υψηλά επίπεδα ανησυχίας αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα στην επίλυση καθημερινών δυσκολιών και ότι αυτό οφείλεται μάλλον στην ύπαρξη αρνητικού προσανατολισμού ως προς αυτές. Ο αρνητικός προσανατολισμός ως διαδικασία είναι η εξής: απειλή, μειωμένη αυτοπεποίθηση, χαμηλή επάρκεια ελέγχου του προβλήματος, μια τάση για ματαίωση και θυμού κατά την απόπειρα επίλυσης προβλήματος και μια πεσιμιστική προοπτική της έκβασης .

Η θεραπευτική δουλειά εστιάζει στις σκέψεις και τις πεποιθήσεις που έχουν καταστοφικό χαρακτήρα, αλλά και στην ανάπτυξη στρατηγικών αναγνώρισης, κατανόησης και αντιμετώπισης των καταστάσεων που χαρακτηρίζονται από αμφιβολία ή αβεβαιότητα. Ο θεραπευόμενος μαθαίνει να αντέχει την αβεβαιότητα αφού εκ των πραγμάτων η αβεβαιότητα είναι στοιχείο της ζωής, δουλεύει θέματα που αφορούν τον έλεγχο, την διαχείριση των συναισθημάτων του αλλά και του άγχους.

Tips:

- Μάθε να διακρίνεις τους πραγματικούς κινδύνους από τις καταστροφικές σκέψεις.

- Η πρόληψη στη ζωή βοηθάει αλλά σίγουρα δεν μπορούμε να τα προνοούμε όλα αλλά ακόμα και να μπορούσαμε δεν θα ξέραμε το αποτέλεσμα.

- Το άγχος σε ένα φυσιολογικό βαθμό ενεργοποιεί τον άνθρωπο, το πολύ άγχος όμως αποδιοργανώνει και το μακροχρόνιο άγχος εξαντλεί νοητικά και σωματικά τον άνθρωπο.

- Το να σκέφτεσαι αρνητικά για μια μελλοντική κατάσταση ώστε να μην σε πειράξει το πιθανό αρνητικό αποτέλεσμα, δημιουργεί μια πεσιμιστική οπτική που μπορεί να ισοπεδώσει και ένα θετικό αποτέλεσμα.

- Σκέψου και ασχολήσου με αυτά που μπορείς να ελέγξεις και να επηρεάσεις, ίσως είναι λίγα αλλά η αβεβαιότητα δεν θέλει φοβισμένους ανθρώπους αλλά ψύχραιμους ώστε να μπορούν να σκεφτούν εναλλακτικές λύσεις.

Πολλές φορές βλέποντας το δάσος νιώθουμε μικροί και φοβισμένοι βλέποντας όμως το δέντρο – την ζωή μας ίσως μπορέσουμε πιο ψύχραιμα να πάρουμε κάποιες αποφάσεις.

Κείμενο: Έλενα Λεβεντάκη, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια

Πηγή: psycho-logia.gr