Εκεί που είναι σήμερα η Λευκωσία βρισκόταν στα αρχαία χρόνια η πόλη-βασίλειο της Κύπρου Λήδρα. Εμένα όμως άλλα μου θυμίζει αυτό το όνομα. Κάτι σαν κρυφό σχολειό, όπου το τραγούδι λειτουργούσε λυτρωτικά μέσ'στο σκοτάδι. Το σκοτάδι εκείνης της εποχής.
Ήταν 1971, όταν άνοιξε σε μια γωνιά της Πλάκας η μπουάτ Λήδρα. Ο Γιάννης Μαρκόπουλος και ο Νίκος Ξυλούρης μάς περίμεναν εκεί για να μάς δώσουν μια ανάσα ελευθερίας και ελπίδας. Η σκιά τού «χαφιέ που μάς ακολουθεί» φυσικά δεν έφευγε απ'το νου μας, αλλά φαίνεται πως ήταν πολύ πιο δυνατή η ανάγκη για εκτόνωση και αντίσταση μέσα από τα μηνύματα των τραγουδιών.
Όσοι δεν ξέραμε τον Ξυλούρη από το παραδοσιακό κρητικό του ρεπερτόριο και τα ωραία πανηγύρια του νησιού του, τον είχαμε μάθει ένα χρόνο πριν από το Χρονικό του 1970. Τι ήταν το Χρονικό; Σίγουρα κάτι περισσότερο από ένα απλό κύκλο τραγουδιών, ιδιαίτερα εκείνη τη στιγμή. Ήταν ένα ταξίδι μέσα σε ατέλειωτα χρόνια Ελληνικής μνήμης και Ιστορίας μαζί και μια βόλτα σε μουσικά στέκια ελληνικά, που ο Γιάννης Μαρκόπουλος είχε ετοιμάσει και προτείνει μελοποιώντας τους αλληγορικούς στίχους του Κώστα Γεωργουσόπουλου.
Τού Κ.Χ. Μύρη όπως τον βρίσκουμε εδώ, με όνομα δανεισμένο απ'τον Καβάφη. Στο Χρονικό συμμετείχε και η Μαρία Δημητριάδη, Μαίρη Δημητριάδη την ήθελε ακόμα ο δίσκος, η οποία είχε ήδη συνεργαστεί με τον Μαρκόπουλο στον «Ήλιο τον πρώτο» σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη. Και ερχόμαστε στο 1976.
Για τη "Μουσική βραδιά" με τον Νίκο Ξυλούρη που έχω στα σκαριά, ζητώ απ'τη Μαρία Δημητριάδη να αφιερώσει στον Νίκο ένα τραγούδι από το Χρονικό και εκείνη τού χαρίζει το Λιονταρόπουλο με συνοδεία κιθάρας από τον Ανδρέα Μικρούτσικο. Αυτό το στιγμιότυπο θα δείτε.
Οπερατέρ στο κινηματογραφικό μας συνεργείο είχαμε τον Λάκη Καλύβα, ηχολήπτη τον Δημήτρη Γεωργίου, μοντέρ τον Γιάννη Κριαράκη και τον Μιχάλη Παπανικολάου σκηνοθέτη.
