Η Μέρα της Μαρμότας (Groundhog Day) ήταν μια κινηματογραφική έκπληξη που κυκλοφόρησε σαν σήμερα 12 Φεβρουαρίου πριν 32 χρόνια. Ήταν κάτι πολύ περισσότερο από μια συνηθισμένη κωμωδία.
Ήταν από εκείνες τις σπάνιες περιπτώσεις που όχι μόνο ψυχαγωγούν, αλλά και αναδιαμορφώνουν τον τρόπο που βλέπουμε τις δυνατότητες μιας ιστορίας. Η ιδέα μιας μέρας που επαναλαμβάνεται ασταμάτητα ήταν εξαιρετικά ασυνήθιστη για την εποχή της. Οι απορίες που δημιούργησε ήταν τελείως απρόσμενες και ασυνήθιστες. Τι θα κάνατε αν ήσασταν κολλημένοι σε ένα μέρος, και κάθε μέρα ήταν ακριβώς η ίδια; Τι θα γινόταν αν τίποτα από ότι κάναμε, δεν είχε σημασία; Τι θα γινόταν αν είχαμε άπειρες ευκαιρίες να διορθώσουμε τα λάθη μας; Όταν πρωτοπαρουσιάστηκε στο κοινό, κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι μια τόσο φαινομενικά απλή υπόθεση θα γινόταν ένα κινηματογραφικό φαινόμενο, συνδυάζοντας το χιούμορ με τη φιλοσοφία.
Αυτό που έκανε τη Μέρα της Μαρμότας να ξεχωρίζει ήταν το πόσο απρόβλεπτη και φρέσκια φαινόταν. Σε μια εποχή όπου οι κωμωδίες βασίζονταν συχνά σε στερεότυπα ή φαρσικές καταστάσεις, η ταινία έφερε μια νέα προσέγγιση, βάζοντας τον πρωταγωνιστή, Φιλ Κόνερς, μέσα σε μιά ανεξήγητη λούπα να ζει την ίδια μέρα κάθε μέρα και να περνάει από κάθε πιθανή αντίδραση – τον θυμό, την απελπισία, την αδιαφορία, την αυτοκριτική και τελικά την αυτοβελτίωση. Το κοινό δεν μπορούσε να σταματήσει να γελάει με τις αποτυχημένες απόπειρές του να ξεφύγει από τη λούπα, αλλά την ίδια στιγμή, ένιωθε κάτι βαθύτερο: τη δύναμη της προσωπικής αλλαγής και την αξία του να βρίσκεις χαρά και νόημα ακόμα και στις πιο τετριμμένες στιγμές.
Η ταινία του Harold Ramis είναι γοητευτική, εγκάρδια και με ένα όμορφο ηθικό δίδαγμα. Πρόκειται για μια κωμωδία που ακολουθεί έναν αλαζονικό και εγωιστή παρουσιαστή τηλεόρασης, τον Phil (τον υποδύεται εξαιρετικά ο Bill Murray), ο οποίος κάθε πρωί ξυπνά στην ίδια μέρα: 2 Φεβρουαρίου, η Ημέρα της Μαρμότας. Ό,τι κι αν κάνει, όπου κι αν πάει, δεν έχει σημασία• ξυπνά ξανά στο ίδιο μέρος, την ίδια ώρα, ακούγοντας το "I've Got You Babe" των Sonny & Cher.
Η ταινία κυλά απροσδόκητα και αιφνιδιαστικά, ξεδιπλώνοντας την ιστορία της με γλυκύτητα μέσα στον παραλογισμό της. Μέσα από την επαναλαμβανόμενη καθημερινότητα, γίνεται φανερό ότι υπάρχει ένας τελικός στόχος που πρέπει να επιτευχθεί πριν ο Phil μπορέσει να ξεφύγει από τη λούπα. Και τελικά, με έναν παράξενο αλλά ιδιαίτερα αποτελεσματικό τρόπο, κάνει τον θεατή να συνειδητοποιήσει ότι η καθημερινότητα, όσο κουραστική κι αν φαίνεται, διδάσκει, αλλά απαιτεί τριβή και προσπάθεια.
Η επιτυχία της ταινίας ήταν άμεση και όχι μόνο κινηματογραφική. Η πόλη στην οποία εξελίσετε η ιστορία (Punxsutawney), δεκαπλασίασε τους επισκέπτες της την Ημέρα της Μαρμότας, 2 Φεβρουαρίου κάθε χρόνο. Πριν από την προβολή της ταινίας, το Punxsatowney προσέλκυε περίπου 2.000 επισκέπτες την ημέρα του Groundhog. Σήμερα, είναι πλέον ένα σημαντικό τουριστικό αξιοθέατο της Pennsylvania, με περισσότερους από 40.000 επισκέπτες.
Η πιο εντυπωσιακή επιρροή της ταινίας ήταν ότι ενσωμάτωσε μια νέα φράση στο λεξικό της καθημερινής γλώσσας σε παγκόσμιο μάλιστα επίπεδο. Σήμερα, μια κατάσταση επαναλαμβανόμενη, μονότονη και δυσάρεστη την ονομάζουμε Η Μέρα Της Μαρμότας ενώ το ίδιο συμβαίνει και με το Groundhog Day στους αγγλόφωνους.
Έκτοτε, την ιδέα της χρονικής λούπας, την συναντάμε σε αρκετές σειρές της τηλεόρασης, The X-Files (1993), Buffy the Vampire Slayer (1997), Angel (1999), Stargate SG-1 (1997), Day Break (2006), Fringe (2008), Star Trek: Discovery (2017), και Supernatural (2005), σε τηλεοπτικές ταινίες, Round and Round (2023), σε animation όπως το Mickey's Once Upon a Christmas (1999) και βέβαια στο σινεμά, 50 First Dates (2004), Palm Springs (2020), Happy Death Day (2017), Edge of Tomorrow (2014) και πολλές άλλες. Μάλιστα στο Edge of Tomorrow, ο χαρακτήρας της Emily Blunt ονομάζεται Rita, όπως και η Andie MacDowell σε αυτήν την ταινία. Η ταινία έχει περιγραφεί κάποιες φορές ως "Sci-Fi Groundhog Day". Και οι δύο ταινίες είναι για δύο άντρες που παγιδεύονται σε μια μέρα που δεν τελειώνει ποτέ.
Μάλιστα ψάχνοντας στο διαδύκτιο, βρήκα ότι ένα επεισόδιο του Star Trek: The Next Generation (1987), αναφέρεται ως "Groundhog Day Loops". Είναι το επεισόδιο Cause and Effect, στο οποίο το Εντερπράιζ παγιδεύεται σε μία χρονική λούπα στην οποία το διαστημόπλοιο καταστρέφεται ολοκληρωτικά. Προβλήθηκε τον Μάρτιο του 1992 - λίγο πριν την κυκλοφορία του "Groundhog Day" και αναφέρεται ως "Groundhog Day Loops" αν και προηγήθηκε της κυκλοφορίας της ταινίας. Βέβαια το αρχικό σενάριο του Danny Rubin είχε ήδη αρχίσει να κυκλοφορεί στο Χόλιγουντ λίγα χρόνια πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα της ταινίας του Ramis.
Στα γυρίσματα της ταινίας υπήρξε μεγάλη ένταση μεταξύ του Harold Ramis και του Bill Murray. Ο Murray έπερνε διαζύγιο από την πρώτη του γυναίκα, κάτι που είχε αντίκτυπο στη συμπεριφορά του. Ήθελε η ταινία να είναι πιο φιλοσοφική, ενώ ο Ramis ήθελε να είναι κωμωδία. Ο Ramis πρωτοσκηνοθέτησε τον Murray στο Caddyshack (1980) ενώ συνπρωταγωνίστησαν σε αρκετές ταινίες, Stripes (1981) και Ghostbusters (1984). Η φιλία τους έληξε μετά την Μέρα της Μαρμότας και δεν θα ξαναμιλήσουν ο ένας τον άλλο μέχρι λίγο πριν τον θάνατο του Ramis το 2014.
Στην ταινία υπάρχει και η σκηνή του γάμου όπου το νεαρό ζευγάρι, Fred και Debbie, παντρεύονται. Ο Michael Shannon κάνει το κινηματογραφικό του ντεμπούτο ως Φρεντ και η τηλεοπτική ηθοποιός Hynden Walch είναι η Ντέμπυ.
Η ταινία ξάφνιασε και ενθουσίασε το κοινό με το ευφυές σενάριό της, το οποίο ισορροπούσε τέλεια ανάμεσα στην ελαφρότητα της κωμωδίας και στην υπαρξιακή εξερεύνηση. Ποιος θα περίμενε ότι μια ιστορία με έναν άνθρωπο εγκλωβισμένο σε μια χρονική λούπα θα μπορούσε να μας διδάξει τόσο πολλά για τη ζωή, την αλλαγή και τη σημασία του να γίνουμε καλύτεροι; Οι θεατές, που ήρθαν για μια απλή διασκεδαστική εμπειρία, βρέθηκαν μπροστά σε μια αναπάντεχα ευχάριστη έκπληξη με ένα κινηματογραφικό έργο που ήταν ταυτόχρονα ξεκαρδιστικό, πρωτότυπο και συγκινητικό. Η Μέρα της Μαρμότας, ήταν μια πρωτότυπη και απρόσμενη πολιτιστική εμπειρία που ξεπέρασε κάθε προσδοκία, θυμίζοντας μας πως οι πιο απλές ιδέες μπορούν να μετατραπούν σε διαχρονικά αριστουργήματα.
