Στις 4 Φεβρουαρίου του 1918, ενώ η Αγγλία διανύει την τελευταία χρονιά του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, γεννιέται σε μια οικογένεια ηθοποιών ένα ατίθασο κορίτσι. Δέκα μέρες μετά, πέντε γερμανικά Ζέπελιν βομβαρδίζουν το Λονδίνο, προκαλώντας τρόμο και αναστάτωση. Όμως η μοίρα είχε άλλα σχέδια για αυτό το μικρό κορίτσι, που έμελλε να διαγράψει μια καριέρα στο σινεμά που θα επαναπροσδιορίσει το ανδροκρατούμενο Χόλιγουντ και να γίνει πρωτοπόρος του πρωτο-φεμινιστικού κινηματογράφου, φέρνοντας παράλληλα ριζοσπαστικές αλλαγές στη βιομηχανία. Συμπτωματικά, η γέννησή της συνέπεσε με την ιστορική χρονιά που οι γυναίκες της Αγγλίας απέκτησαν δικαίωμα ψήφου.
Η Ida Lupino ήταν Βρετανίδα ηθοποιός, σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός, και η πρώτη γυναίκα που σκηνοθέτησε ένα film noir, το The Hitch-Hiker το 1953, μια ταινία για έναν κατά συρροή δολοφόνο, με ένα καθαρά αντρικό καστ. Ήταν επίσης από τους πρώτους σκηνοθέτες που καταπιάστηκαν με θέματα-ταμπού, όπως η ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, η πολιομυελίτιδα, ο βιασμός, η διγαμία και η γονική κακοποίηση, ανοίγοντας τον δρόμο για έναν κινηματογράφο πιο τολμηρό, πιο ρεαλιστικό και πιο ανθρώπινο.
Ο πατέρας της ήταν ο Βρετανός κωμικός Stanley Lupino, τον οποίο για να ευχαριστήσει θα εισέλθει στην βιομηχανία του θεάματος αν και η ίδια ήθελε να γίνει συγγραφέας. Η μητέρα της ήταν η ηθοποιός Connie Emerald, η οποία όταν το 1932 πήρε μαζί της την 14χρονη Ida στην οντισιόν της ταινίας Her First Affaire του Allan Dwan, έχασε τον ρόλο από την ίδια της την κόρη, η οποία έκανε το ντεμπούτο της στο σινεμά.
Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της επόμενης ταινίας της, Money for Speed, η Ida Lupino είχε ένα τρομακτικό ατύχημα. Ένα αυτοκίνητο τη χτύπησε και την πέταξε στον αέρα, αφήνοντάς την με σοβαρούς τραυματισμούς. Πέρασε εβδομάδες καλυμμένη με επιδέσμους, ζώντας με τον φόβο ότι το ατύχημα θα την παραμόρφωνε μόνιμα. Ευτυχώς, το μόνο που έμεινε ήταν ένα μικρό σημάδι στο μέτωπο, το οποίο έκρυβε επιδέξια με τα μαλλιά της.
Όμως η ατυχία της δεν σταμάτησε εκεί. Δύο χρόνια αργότερα, στα 16 της, διαγνώστηκε με πολιομυελίτιδα, σε μια περίοδο που το Χόλιγουντ μαστιζόταν από επιδημία λόγω μολυσμένων πισίνων. Τα βιώματά της με την αρρώστια θα τα μεταφέρει στην ταινία της Never Fear (1949), την πρώτη επίσημη σκηνοθετική της δουλειά, σε σενάριο και παραγωγή δική της και του δεύτερου άντρα της, Collier Young. Παρά τις αντιξοότητες, η Ida δεν το έβαλε κάτω. Με ατσάλινη θέληση και πείσμα, ξεπέρασε την ασθένεια και επέστρεψε δριμύτερη, γυρίζοντας τη μία ταινία μετά την άλλη, κερδίζοντας τη θέση της στο νέο, απαιτητικό, αλλά λαμπερό κόσμο του Χόλιγουντ.
Ως ηθοποιός, θα συννεργαστεί με την αφρόκρεμα των σκηνοθετών του Χόλιγουντ όπως Henry Hathaway, Lewis Milestone, Rouben Mamoulian, Raoul Walsh, William A. Wellman, Michael Curtiz, Anatole Litvak, Charles Vidor, Archie Mayo, Fritz Lang, Jean Negulesco παίρνοντας μαθήματα από τις τεχνικές τους και την εμπειρία τους. Η Ida Lupino στάθηκε δίπλα στα μεγαλύτερα ονόματα της εποχής: Gary Cooper, Bing Crosby, George Raft, Rita Hayworth, Humphrey Bogart, Edward G. Robinson, John Garfield, Jean Gabin, Olivia de Havilland, Errol Flynn, και Glenn Ford.
Παρ’ όλα αυτά, η ανήσυχη φύση της δεν της επέτρεψε να είναι ικανοποιημένη με τους δευτερεύοντες και επιφανειακούς ρόλους που προσέφερε το Χόλιγουντ στις γυναίκες. Απέρριπτε συνεχώς ρόλους που θεωρούσε ελαφρείς και ψεύτικους, απαιτώντας δυναμικές αλλαγές στα σενάρια. Αυτή της η στάση προκαλούσε προβλήματα στα στούντιο, τα οποίο την έβλεπαν ως την απόλυτη ντίβα με τις ιδιοτροπίες της. Η Ida όμως δεν νοιαζόταν• ήξερε ακριβώς τι ήθελε. Ως απάντηση, η Warner Bros την τιμώρησε με επαναλαμβανόμενες αναστολές, δημιουργώντας ένα βαρύ κλίμα γύρω της.
Συνειδητοποιώντας ότι οι καλοί ρόλοι για γυναίκες ήταν ελάχιστοι, πήρε μια τολμηρή απόφαση. Το 1947 εγκατέλειψε τη Warner Brothers, έγινε ανεξάρτητη ηθοποιός και, μαζί με τον σύζυγό της, Collier Young, ίδρυσε τη δική τους ανεξάρτητη εταιρεία παραγωγής. Οι δυο τους ανέλαβαν τη συγγραφή σεναρίων με έντονο κοινωνικό περιεχόμενο και την παραγωγή ταινιών, δημιουργώντας έργα που ξεχώρισαν για την αυθεντικότητα και το θάρρος τους. Η ταινία Not Wanted (1949) με θέμα μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη είναι το πρώτο σενάριό της το οποίο θα σκηνοθετήσει ο Elmer Clifton. Ο Clifton όμως έπαθε έμφραγμα λίγο μετά το ξεκίνημα των γυρισμάτων και η Ida ανέλαβε η ίδια την σκηνοθεσία χωρίς όμως να την πιστωθεί στους τίτλους. Ήταν το ανεπίσημο σκηνοθετικό της ντεμπούτο.
Αντισυμβατική και αμφιλεγόμενη ήταν και η επόμενή της δουλειά, το Outrage του 1950. Η ταινία πραγματεύεται την οδυνηρή προσπάθεια μιας νεαρής κοπέλας να ξαναβρεί τη θέση της στην καθημερινότητα μετά τον τραυματικό βιασμό της. Με αυτή την τολμηρή θεματολογία, η Ida Lupino έσπασε τη σιωπή γύρω από ένα θέμα-ταμπού, αποδεικνύοντας για ακόμη μια φορά το θάρρος και την αποφασιστικότητά της να ασχοληθεί με κοινωνικά ζητήματα που οι άλλοι απέφευγαν. Η λογοκρισία απέρριψε το σενάριο λόγω των λέξεων rape-βιασμός, rapist-βιαστής και sex maniac, οι οποίες μόλις αφαιρέθηκαν, τότε το σενάριο έλαβε την έγκρισή του.
Το Hard, Fast and Beautiful! (1951) είναι ένα σενάριο γραμμένο από μια άλλη γυναίκα, την Martha Wilkerson για μια νεαρή τεννίστρια και την πιεστική και φιλόδοξη μητέρα της. Η Claire Trevor υποδύεται την μαμά και η Sally Forrest την κόρη. Στο On Dangerous Ground, σε σενάριο του A.I. Bezzerides, που πρωταγωνίστησε δίπλα στον Robert Ryan, ο σκηνοθέτης Nicholas Ray υπέστη ψυχική κατάρρευση και η Lupino για δεύτερη φορά αναλαμβάνει την σκηνοθεσία σε μια ταινία που δεν ξεκίνησε η ίδια. Στην ταινία χρησιμοποιήθηκε σε πολλές σκηνές κάμερα στο χέρι κάνοντας πιο ζωντανή την δράση, μια τεχνική εξαιρετικά σπάνια εκείνη την εποχή.
Στην ταινία The Bigamist, οι δύο γυναικείοι χαρακτήρες αντιπροσωπεύουν τη γυναίκα καριέρας και την νοικοκυρά. Ο πρωταγωνιστής είναι παντρεμένος με μια γυναίκα (Joan Fontaine) η οποία, μη μπορώντας να κάνει παιδιά, έχει αφιερώσει την ενέργειά της στην καριέρα της. Σε ένα από τα πολλά επαγγελματικά ταξίδια, συναντά μια σερβιτόρα (Lupino) με την οποία έχει ένα παιδί, και στη συνέχεια την παντρεύεται. Αυτή ήταν η μόνη φορά που η Lupino σκηνοθέτησε τον εαυτό της και το αξιοσημείωτο είναι ότι το σενάριο το έγραψε μόνος του ο Collier Young, ο οποίος μόλις είχε χωρίσει με την Ida και παντρεύτηκε την επόμενη γυναίκα του που ήταν η Joan Fontaine.
Η Ida Lupino είχε μια μοναδική και χαρακτηριστική ομορφιά που την έκανε να ξεχωρίζει στο Χόλιγουντ της εποχής της. Με όμορφα και εκφραστικά μάτια που αντανακλούσαν το φως με εντυπωσιακό τρόπο στην οθόνη και που έμοιαζαν να αποκαλύπτουν κάθε σκέψη και συναίσθημα, διαπεραστικό βλέμμα και λεπτά, καλοσχηματισμένα χαρακτηριστικά, είχε μια γοητεία που δεν στηριζόταν μόνο στην εξωτερική της εμφάνιση, αλλά και στη δυναμική της παρουσία. Τα ξανθά μαλλιά της, συχνά κομμένα σε κομψά και μοντέρνα χτενίσματα, πλαισίωναν το πρόσωπό της, ενώ το ελαφρύ σημάδι στο μέτωπό της, πρόσθετε μια διακριτική πινελιά αυθεντικότητας.
Ήταν η εικόνα μιας γυναίκας που ήξερε πώς να ισορροπεί ανάμεσα στη φαινομενική ευθραυστότητα και την εσωτερική της δύναμη. Η ίδια είχε μια δια βίου περιφρόνηση για την εμφάνισή της. Ποτέ δεν βρήκε τον εαυτό της όμορφο, αν και οι κινηματογραφικές κάμερες απέδειξαν το αντίθετο. Παρ'όλα αυτά χρησιμοποίησε αρκετές φορές την θυληκότητά της και την σεξουαλικότητά της για να καταφέρει αυτό που ήθελε, που συνήθως ήταν χρηματοδότες για τις ταινίες της. Τα θέματά της ήταν προκλητικά και μη εμπορικά, κάτι που αποθάρρυνε τους παραδοσιακούς επενδυτές. Όπως ο πολυεκατομμυριούχος Howard Hughes, ο οποίος ήταν και διαβόητος γυναικάς, μια αδυναμία του που η Ida φαίνεται πως εκμεταλλεύτηκε στρατηγικά.
Ένας από τους πιο διάσημους φίλους της Ida ήταν ο Ronald Reagan. Η φιλία τους βασιζόταν κυρίως στις πολιτικές τους πεποιθήσεις, ως δημοκρατικοί και οι δύο. Όταν ο Reagan άλλαξε στρατόπεδο και πέρασε στους ρεπουμπλικανούς, η Ida τον θεώρησε προδότη και διέκοψε την φιλία τους. Άλλοι επώνυμοι φίλοι της ήταν ο Errol Flynn και ο σκηνοθέτης Raoul Walsh.
Η Lupino ήταν ηθοποιός, σκηνοθέτης, σεναριογράφος, παραγωγός, αλλά έγραφε και παιδικά βιβλία όπως και μικρές ιστορίες ενώ συνέθετε και μουσική. Κατά τη διάρκεια της 48χρονης καριέρας της, εμφανίστηκε σε περίπου 60 ταινίες, σκηνοθέτησε οκτώ, ενώ στην τηλεόραση σκηνοθέτησε περισσότερα από 100 επεισόδια τηλεοπτικών εκπομπών, από γουέστερν, κωμωδίες και ιστορίες με γκάγκστερ μέχρι υπερφυσικές ιστορίες και μυστηρίου. Αν και Βρετανίδα, η καριέρα της αναπτύχθηκε κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου έγινε πολίτης το 1948. Θεωρείται ευρέως ως η πιο εξέχουσα γυναίκα σκηνοθέτης που εργάστηκε στη δεκαετία του 1950 κατά τη διάρκεια του συστήματος στούντιο του Χόλιγουντ και συγκρίνεται με άλλες γυναίκες πρωτοπόρους δημιουργούς όπως Lois Weber και Dorothy Arzner. Η σκηνοθετική καριέρα της, που πραγματεύεται θέματα γυναικών παγιδευμένων από κοινωνικές συμβάσεις, ήταν σύντομη, αλλά εξαιρετικά σημαντική.
Αυτή η ατίθαση καλλιτέχνης και ατρόμητη δημιουργός, που στα τελευταία χρόνια της ζωής της ζούσε σαν ερημίτισσα και είχε σχεδόν χάσει τα μαλλιά της, κατάφερε να πάρει τον πλήρη έλεγχο των ταινιών της. Δημιουργούσε ιστορίες με βάθος και κοινωνικό περιεχόμενο, θέματα που άλλοι φοβούνταν να αγγίξουν. Και όλα αυτά σε έναν κόσμο που κυριαρχούνταν από άνδρες, λειτουργούσε αποκλειστικά για άνδρες και ελεγχόταν από πανίσχυρα, αδιάλλακτα στούντιο. Σήμερα, το έργο της παραμένει ζωντανό, θυμίζοντας μας πως οι πιο σημαντικές μάχες δίνονται μακριά από τη λάμψη. Η Λουπίνο δίδαξε ότι η τέχνη μπορεί να είναι πράξη αντίστασης και αφοσίωσης στην αλήθεια.
