Η πολυσύνθετη φύση της γυναίκας ήταν αναμενόμενο να απασχολήσει τη μουσική, να αποτυπωθούν με νότες και λέξεις μερικά από τα χαρακτηριστικά της, κυρίως από τους άνδρες. Τοποθετήθηκαν όμως και οι ίδιες, είτε για τον εαυτό τους είτε για άλλες γυναίκες. Αναζητήσαμε «δηλώσεις» και από τα δύο γενετικά φύλα.
Ψάχνοντας σε 7 δεκαετίες μουσικής συναντήσαμε καταγεγραμμένους 15+1 τύπους θηλυκών, μέσα από τζαζ, ποπ και ροκ ερωτικά και χορευτικά ακούσματα. Άραγε, είναι προς αποφυγή ή μήπως το αντίθετο; Η δυσκολία δεν έχει τη γλύκα της για τον άνδρα κυνηγό; Εκείνο που ξέρουμε να πούμε με σιγουριά, είναι πως όποιος άνδρας πιστεύει ότι έχει καταλάβει πως λειτουργεί το μυαλό μιας γυναίκας, είναι επιεικώς… αδαής.
Sophisticated lady – Ella Fitzgerald with Duke Ellington and his orchestra (1957)
Σπουδαία τζαζ σύνθεση που πλησιάζει τον έναν αιώνα ζωής. Ο Duke Ellington συνέθεσε τη μουσική το 1932, η οποία ηχογραφήθηκε και κυκλοφόρησε την επόμενη χρονιά. Η συγκεκριμένη γυναίκα είναι εκλεπτυσμένη, επικίνδυνη προς τον ίδιο της τον εαυτό, αφού είναι παγιδευμένη στον κοινωνικό της λαβύρινθο. Για αυτήν τραγούδησαν κυρίαρχες γυναικείες φωνές, κατά χρονολογική σειρά το ηχογράφησαν οι: Ella Fitzgerald, Billie Holiday, Sarah Vaughan, Julie London, Nancy Wilson, Mina. Σημαντικές ήταν και οι ανδρικές φωνές που το προσέθεσαν στο ρεπερτόριό τους, όπως οι: Tony Bennett, Lou Rawls, Al Jarreau, Mel Torme, Boz Scaggs.
H βασίλισσα της τζαζ μουσικής το παρουσίασε μαζί με την ορχήστρα του Duke Ellington το 1967. O δίσκος “Ella Fitzgerald sings the Duke Ellington song book” είναι σαφής από τον τίτλο, ως προς το περιεχόμενό του.
Oh, pretty woman – Roy Orbison and The Candy Men (1964)
Γραμμένο από τον ίδιο μαζί με τον Bill Dees, ο οποίος αναδείχτηκε από τις συνεργασίες τους. Το “Oh, pretty woman” ήταν η τελευταία μεγάλη επιτυχία του Roy Orbison. Κατέκτησε την κορυφή της Αμερικής και της Αγγλίας για τρεις εβδομάδες αντίστοιχα, στις Ηνωμένες Πολιτείες ξεπέρασε το 1 εκατ. πωλήσεις και έγινε χρυσό, ενώ στη Μεγάλη Βρετανία τα 680.000 αντίτυπα το ανέδειξαν πλατινένιο. Το 1990 χρησιμοποιήθηκε στην αξέχαστη ομότιτλη ρομαντική ταινία με τον Richard Gere και την Julia Roberts, ενώ το 2018 στην αντίστοιχη παράσταση στο Μπρόντγουεϊ. Χάρη σε αυτό, ο Orbison κέρδισε βραβείο Grammy στην κατηγορία «Καλύτερη Ανδρική ποπ εμφάνιση με φωνητικά».
Black magic woman – Carlos Santana (1970)
Καταρχήν να δώσουμε τα εύσημα στον κιθαρίστα και τραγουδιστή των Fleetwood Mac, τον Peter Green, που έγραψε τους στίχους και το ερμήνευσε για λογαριασμό του συγκροτήματός του το 1968. Μία άλλη ηλεκτρική κιθάρα το απογείωσε δύο χρόνια αργότερα, αυτή του «μαέστρου» Carlos Santana. Τα πνευματικά δικαιώματα που προέκυψαν από τη διασκευή βοήθησαν να συντηρηθεί οικονομικά ο Green, μετά την αποχώρησή του από τους Fleetwood Mac.
Bitch – Rolling Stones (1971)
Για να ακριβολογούμε, «σκύλα» στην περίπτωση αυτή δεν είναι μία γυναίκα, αλλά η αγάπη. Βέβαια, εμπλέκεται στην ιστορία ένα θηλυκό. Ο Mick Jagger είχε αρκετές σχέσεις στις οποίες βασίστηκε, όπως αυτή με τη Marianne Faithfull, η οποία έκανε απόπειρα αυτοκτονίας όταν βρίσκονταν στην Αυστραλία το 1969, την παράτησε αφού συνήλθε. Έγραψε το “Bitch” με τον Keith Richards το 1971. Κυκλοφόρησε ως B-side του “Brown sugar”, ένα μήνα πριν το ένατο βρετανικό, ενδέκατο αμερικανικό στούντιο άλμπουμ των Rolling Stones, το πολυπλατινένιο ”Sticky fingers” που ξεπέρασε τα 3,5 εκατ. αντίτυπα παγκοσμίως.
Dark Lady – Cher (1973)
Αυτή η «Σκοτεινή κυρία» είναι μία τσιγγάνα μάντισσα, που την επισκέπτεται μία γυναίκα. Το 1973, ήταν η τελευταία χρονιά που η Cher είχε No.01 επιτυχία στην Αμερική. Ακολούθησαν 25 χρόνια απουσίας από την κορυφή, μέχρι το 1998 όπου σάρωσε με το “Believe”. Όλοι οι συντελεστές του τραγουδιού πίστευαν στην επιτυχία του, εκτός από την ίδια.
The bitch is back – Elton John (1974)
Σας τη «σκάσαμε»! Ο τίτλος “H σκύλα επέστρεψε” δεν αναφέρεται σε γυναίκα, αλλά σε άνδρα. Μια μέρα του 1974 που ο Elton John δεν ήταν στις «καλές» του, έδωσε την αφορμή στη σύζυγο του μόνιμου συνεργάτη του στους στίχους Bernie Taupine, τη Bernie, να σχολιάσει: «Oh, the bitch is back». Ο τετραπέρατος στιχουργός τη θεώρησε πιασάρικη φράση και έγραψε μία ιστορία γύρω από αυτή. Ήταν η πρώτη φορά που κυκλοφόρησε σύνθεση με τίτλο τη λέξη «Σκύλα», παρακινδυνευμένο για τη δεκαετία του ’70. Αρχικά αρκετοί ραδιοφωνικοί σταθμοί αρνήθηκαν να το μεταδώσουν, όταν όμως έγινε επιτυχία ακολούθησαν.
Όπως αναφέραμε παραπάνω, οι Rolling Stones είχαν γράψει τραγούδι με τον ίδιο χαρακτηρισμό στον τίτλο του, το 1971, αλλά κυκλοφόρησε ως B-side. Όσο για αυτό του Elton John, ξεπέρασε το μισό εκατ. αντίτυπα στην Αμερική και έγινε χρυσό.
Evil woman – Electric Light Orchestra (1975)
«Με κορόιδεψες. Πήρες το σώμα μου και έπαιξες για να κερδίσεις». Η σατανική γυναίκα, μέσα από τα μάτια του Jeff Lynne. Από τα καλύτερα που μας χάρισε ο τραγουδιστής και δημιουργός της βρετανικής ροκ μπάντας. Έγραψε τη μουσική, τους στίχους και το ερμήνευσε το 1975, για τον πέμπτο δίσκο των ELO με τίτλο “Face the music”. Στην Αμερική κυκλοφόρησε στα τέλη του ‘75 φτάνοντας στο Νο.10, το σύνολο των φυσικών πωλήσεων και του streaming ξεπέρασε το 1 εκατ. και κατέληξε πλατινένιο, ενώ στην Αγγλία στις αρχές του ‘76 όπου έφτασε στην ίδια θέση, οι συνολικά 200.000 φυσικές πωλήσεις και του streaming το κατέταξαν ασημένιο.
Bad girls – Donna Summer (1979)
Αχ, αυτά τα κορίτσια... Αν μάλιστα συνδυάζουν σκέρτσα, λικνίσματα και «ηχούν» όπως στο τραγούδι αυτό, η κατάσταση φεύγει εκτός ελέγχου. Το 1979, η πολυτάλαντη Αμερικανίδα έβαλε πολύ κόσμο στις ντίσκο, τον έκανε να λιώσει στο χορό και εξακολουθεί ως σήμερα. Έδωσε τον ίδιο τίτλο και στο άλμπουμ, που έγιναν αμφότερα Νο.01 στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το “Bad girls” παρέμεινε στη κορυφή της Αμερικής για πέντε εβδομάδες, όσο κανένα άλλο της Donna Summer, αυτό τη βοήθησε να κερδίσει τον τίτλο «Η βασίλισσα της ντίσκο». Ο δε δίσκος αποδείχτηκε ο πιο εμπορικός της, πούλησε 2,5 εκατ. αντίτυπα σε όλο τον πλανήτη.
Maneater – Daryl Hall & John Oates (1982)
«Πρόσεχε αγόρι μου, θα σε μασήσει», μέρος των στίχων που περιγράφουν την αμείλικτη γυναίκα που… καταβροχθίζει άντρες. Αξιοζήλευτο ποπ άκουσμα του αμερικανικού ντουέτου, Νο.01 στην Αμερική για τέσσερις εβδομάδες το 1982. Είναι η μεγαλύτερη επιτυχία της δεκαετίας του ’80 στην Αμερική που έχει σόλο από σαξόφωνο, ο Charles DeChant εμφανίζεται στο βίντεο κλιπ κατά τη διάρκεια του εκπληκτικού του σόλο. Ο Daryl Hall με τον John Oates έγραψαν τους στίχους και τη μουσική, στους στίχους συμμετέχει και η Sara Allen, η μακρόχρονη σχέση του Hall. Με αυτό κέρδισαν υποψηφιότητα για βραβείο Grammy, στην κατηγορία «Καλύτερη Ποπ εμφάνιση από ντουέτο ή γκρουπ με φωνητικά».
Maniac – Michael Sembello (1983)
Αυτό το θηλυκό έχει εμμονή, με την καλή έννοια, είναι παθιασμένο με το χορό. Καταιγιστικά γρήγορος ρυθμός, για πόδια και καρδιές που… αντέχουν. Ο Michael Sembello το έγραψε μαζί τον Dennis Matkosky, ο οποίος το εμπνεύστηκε όταν είδε την ταινία “Maniac” του William Lustig, η οποία αναφέρεται σ’ έναν κατά συρροή δολοφόνο που καταδιώκει τα θύματά του στη Νέα Υόρκη.
Έγινε Νο.01 επιτυχία στην Αμερική για δύο εβδομάδες το 1983, σημαδεύοντας την αξεπέραστη για τους μουσικόφιλους ταινία “Flashdance”. Ήταν υποψήφια για Όσκαρ ως το «Καλύτερο πρωτότυπο τραγούδι», καθώς και για τρία Grammy, «Ηχογράφηση της χρονιάς», «Τραγούδι της χιονιάς» και ο Sembello για την «Καλύτερη Ανδρική Ποπ εμφάνιση με φωνητικά». Τελικά, ο Αμερικανός τραγουδιστής, συνθέτης και παραγωγός το κέρδισε ως συντελεστής του “Flashdance”, όπως και ο Giorgio Moroder, στην κατηγορία «Καλύτερο σκορ σάουντρακ για οπτικά μέσα».
Lady in red – Chris de Burgh (1986)
Εντάξει, αυτός δεν είναι τύπος γυναίκας, όμως ένα έντονο κόκκινο φόρεμα μπορεί να την κάνει χαρακτηριστική και ακαταμάχητη. Αφήστε που θέλουμε και να θυμηθούμε τη διαχρονική ερωτική μπαλάντα, αφορμή ψάχναμε, περιγράφει έναν πριβέ χορό ανάμεσα στη ντάμα και τον καβαλιέρο της.
To 1986, o Chris De Burgh ξεκίνησε να το γράφει για τη γυναίκα του μετά από τσακωμό τους, δυσκολεύτηκε όμως να το ολοκληρώσει. Τίτλο βρήκε πέντε μήνες αργότερα, όταν την είδε σε ένα κλαμπ ντυμένη στα κόκκινα. Το αποτέλεσμα πάλι δε δυσκολεύτηκε καθόλου να γίνει από τα πιο κλασικά ερωτικά τραγούδια της δεκαετίας του ’80, αυτό τον ανέδειξε παγκοσμίως. Παρέμεινε στο Νο.01 της Αγγλίας για τρεις εβδομάδες, ενώ στην Αμερική έφτασε ως το Νο.03.
Ο 75χρονος μουσικός και τραγουδιστής με τις βρετανικές και ιρλανδικές ρίζες, εξακολουθεί να είναι εν ενεργεία. Τον ερχόμενο Αύγουστο έως και τον Νοέμβριο έχει ανακοινώσει 29 συναυλίες στη Γερμανία και την Ελβετία, ενώ το 2025 θα ακολουθήσουν 11 ακόμη στην Αγγλία και την Ιρλανδία. Έχει εμφανιστεί και στη χώρα μας, το 1992 στο Λυκαβηττό.
Bitch – Meredith Brooks (1997)
«Είμαι σκύλα, εραστής, παιδί, μάνα, αμαρτωλή, αγία, δεν ντρέπομαι. Είμαι η κόλαση και το όνειρό σου». Αφοπλιστικά ειλικρινής η Αμερικανίδα ερμηνεύτρια και δημιουργός, το 1997 παρουσίασε το καλύτερο τραγούδι της μέχρι σήμερα, συμμετέχει στη γραφή του. Πουλώντας 1,1 εκατ. αντίτυπα απονεμήθηκε χρυσό στη χώρα της, ενώ στην Αγγλία συνυπολογίζοντας τις φυσικές πωλήσεις με το streaming πλατινένιο.
Cold hearted woman – Chris Bell & 100% Blues (2002)
Ο «θλιμμένος» ήχος της ηλεκτρικής κιθάρας ταιριάζει γάντι με τους παραπονεμένους στίχους, καθώς ο ερωτευμένος αλλά πληγωμένος ζητά από την εκλεκτή της καρδιάς του να σταματήσει να του συμπεριφέρεται με λάθος τρόπο. Ο Αμερικανός τραγουδιστής, δημιουργός και κιθαρίστας παρέα με το σχήμα του, τους 100% Blues, το 2022 παρέθεσε ένα 100% μπλουζ αποτέλεσμα, που κυκλοφόρησε από ανεξάρτητη δισκογραφική εταιρία.
Moi… Lolita – Alizee (2000)
Μία 15χρονη γαλλόφωνη λολίτα, στο παρθενικό της τραγούδι το 2000. Η προστατευόμενη της Mylene Farmer, ήταν αυτή που έγραψε τους στίχους, με λογοτεχνική αναφορά στη “Λολίτα” του Vladimir Nabokov, νουβέλα του 1955. Στη Γαλλία έφτασε το 1,2 εκατ. αντίτυπα και αναδείχτηκε διαμαντένιο, πλατινένιο στην Ελβετία, χρυσό στην Ολλανδία, ενώ παγκοσμίως προσπέρασε δικαίως τα 2 εκατομμύρια.
Maneater – Nelly Furtado (2006)
Δεν αναφέρθηκαν μόνο οι άντρες για αυτόν τον «τύπο» γυναίκας, συνέβη και από το ίδιο… στρατόπεδο, το τόλμησε η Καναδή ερμηνεύτρια και δημιουργός. Γραμμένο από την ίδια, μαζί με τον Jim Beanz και τους παραγωγούς Timbaland και Danja το 2006. Αναφέρεται σ’ ένα θηλυκό πειρασμό που αποπλανεί και παρασύρει με την ομορφιά και τη γοητεία της, προκειμένου να πάρει αυτό που θέλει.
Σύμφωνα με τους κριτικούς, η ήχος θυμίζει Madonna και Depeche Mode των 80’ς. Με το άθροισμα των φυσικών πωλήσεων και του streaming ξεπέρασε τα 1,2 εκατ. και κατέληξε πολυπλατινένιο σε αρκετές αγορές, πιο σημαντικές αυτές της Αμερικής και της Αγγλίας όπου έγινε διπλά πλατινένιο αντίστοιχα.
The lady is a tramp – Tony Bennett & Lady Gaga (2014)
Αυτή η κυρία δεν είναι και τόσο… κυρία. Χαρακτηριστικό τζαζ αριστούργημα που μετρά αισίως τα 87 χρόνια ζωής, η πρώτη ηχογράφηση έγινε το 1937. Ακούστηκε στο μιούζικαλ του Μπρόντγουεϊ “Babes in arms” από την 17χρονη ήδη σταρ ηθοποιό Mitzi Green, πρωτοεμφανίστηκε στη μεγάλη οθόνη σε ηλικία μόλις τριών ετών με τους γονείς της ως Little Mitzi, ενώ στα 10 της πρωταγωνιστούσε σε ταινίες ως Mitzi Green. Το θεατρικό έργο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1939 με πρωταγωνιστές τον Mickey Rooney και τη Judy Garland, όπου ακούστηκε η ορχηστρική εκδοχή του.
Ο Bennett το ερμήνευσε αρχικά το 1976. Το επανεκτέλεσε μαεστρικά σε ηλικία 85 ετών, μαζί με την 25χρονη Lady Gaga, το 2011, με την τελευταία να το τραγούδα και αυτή μόνη της το 2016. Ντουέτο το είχαμε ξανακούσει το 1993 από τον Frank Sinatra με τον Luther Vandross, συμπεριλήφθηκε στο άλμπουμ του πρώτου με τίτλο “Duets”. Οι κριτικοί μίλησαν με κολακευτικά σχόλια για το πέρασμα της Lady Laga στο τζαζ ηχόχρωμα, έγραψαν ότι μπορεί να δημιουργήσει τη δική της τζαζ μουσική, ενώ το MTV εκθείασε το ντουέτο.
