Το υποθετικό «αν» ή «εάν» είναι ένας γραμματικός σύνδεσμος που δημιουργεί ένα βασανιστικό ερώτημα, το οποίο καλώς ή κακώς θέτουμε καθημερινά στον εαυτό μας ή σε άλλα πρόσωπα. Κάποια πήραν απάντηση, άλλα είναι σε αναμονή, μερικά δε θα απαντηθούν ποτέ, ίσως γιατί δεν τολμήσαμε καν να ρωτήσουμε.
Τα τραγούδια βρήκαν το θάρρος και μίλησαν. 22 από αυτά, από τη δεκαετία του ’60 ως αυτή που διανύουμε. Θα συνοδευτούν με δυο λόγια, είτε για την ιστορία της κάθε σύνθεσης είτε για τους ερμηνευτές.
If you go away – Tom Jones (1968)
Η ιστορία της διαχρονικής αυτής μελωδίας ξεκίνησε το 1959, όταν ο σπουδαίος Βέλγος συνθέτης, στιχουργός και τραγουδιστής Jacques Brel έγραψε τη μουσική και το ερμήνευσε αριστουργηματικά στα γαλλικά ως “Ne me quitte pas”. Ακολούθησαν διασκευές από τεράστια ονόματα τόσο στην ίδια γλώσσα όσο και στα αγγλικά, με τίτλο “If you go away”, κυρίως από γυναικείες φωνές. H πιο απογειωτική αγγλόφωνη ανδρική εκτέλεση είναι του Ουαλού Tom Jones το 1968, ειδικά αν αναλογιστούμε ότι η φωνή αλλά και ο τρόπος που το απέδωσε ανήκουν σ’ έναν 28χρονο, με πρώτο ηχογραφημένο ντέμο στα 22 ενώ ντεμπούτο σινγκλ στα 24.
If you leave now – Chicago (1976)
Ο Peter Cetera, μπασίστας και ερμηνευτής των Chicago, έγραψε τους στίχους και το συνέθεσε με την κιθάρα του το 1976. Το συναίσθημα της ανασφάλειας εκφράστηκε με τον πιο γλυκό τρόπο, μέσα από μία από τις ωραιότερες μπαλάντες εκείνης της δεκαετίας και όχι μόνο. Έγινε Νο.01 σε Αμερική, Καναδά και Αυστραλία.
If I can’t have you – Yvonne Elliman (1977)
Ντίσκο τραγούδι γραμμένο από τους Bee Gees τον Νοέμβριο του 1977, για την αξέχαστη ταινία “Saturday night fever” της ίδιας χρονιάς με πρωταγωνιστή τον John Travolta. Ερμηνεύτηκε αρχικά από την Yvonne Elliman παρόλο που δεν την ενθουσίασε, ήταν επιλογή της δισκογραφικής εταιρίας, η οποία δικαιώθηκε αφού κατέκτησε την κορυφή της Αμερικής. Από το θρυλικό συγκρότημα κυκλοφόρησε ένα μήνα αργότερα, ως B-side της εμβληματικής επιτυχίας “Stayin’ alive”.
If you don’t understand – Shirley Bassey (1984)
Σύνθεση που γεννήθηκε στην Ιταλία το 1983, όταν ο Toto Cutugno έγραψε τις νότες και o Sergio Bardotti με την Ornella Vanoni τους στίχους, με την τελευταία να το ερμηνεύει με τίτλο “Rabbia libertà fantasia”. Ένα χρόνο αργότερα, μας συστήθηκε με αγγλικό στίχο ως “If you don’t understand” από την ανεπανάληπτη Shirley Bassey, για το άλμπουμ της “I am what I am”. Τραγουδήθηκε και στα ολλανδικά από τον André Hazes, “Ik blijf eenzaam”, το 1987. Αυτό το «αν» χορεύτηκε και στις τρεις παραπάνω γλώσσες.
If you were here tonight – Alexander O'Neal (1985)
Το «κατόπιν εορτής» ερώτημα, τη διάσταση του ζευγαριού, έγινε ένα από το πιο γνωστά τραγούδια του Αμερικανού τραγουδιστή το 1985. Από τις πιο χαρακτηριστικές μπαλάντες, δικαίως, της δεκαετίας του '80.
If you asked me to – Patti LaBelle (1989)
Σύνθεση της Diane Warren το 1989, για τον ένατο δίσκο της Patti Labelle με τίτλο “Be yourself”. Προστέθηκε επίσης στο σάουντρακ της δέκατης έκτης ταινίας του James Bond “License to kill” της ίδιας χρονιάς, ακούγεται στους τίτλους τέλους. Τρία χρόνια αργότερα, η Celine Dion φρόντισε να γνωρίσει μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία, Νο.04 στην Αμερική.
If I could turn back time – Cher (1989)
Αυτό το βασανιστικό ερώτημα, το πιο διαχρονικό και ανούσιο σε όλους τους τομείς της ζωής μας που δεν απέφυγε κανείς. Μία ακόμη επιτυχία της ταλαντούχας Αμερικανίδας Diane Warren, το έγραψε ειδικά για τη Cher το 1989, για το δέκατο ένατο στούντιο άλμπουμ της “Heart of stone”. Ήταν ο πρώτος δίσκος της εκκεντρικής σταρ που βραβεύτηκε τριπλά πλατινένιος στην Αμερική, ξεπερνώντας τα 3 εκατ. αντίτυπα.
If only I could – Sydney Youngblood (1989)
Ο Αμερικανογερμανός τραγουδιστής και συνθέτης συμμετέχει στη δημιουργία του. Το συμπεριέλαβε στο ντεμπούτο του άλμπουμ “Feeling Free”, το 1989. Έθεσε ένα θεωρητικό ερώτημα, τι θα έκανε στον κόσμο αν είχε υπερφυσικές δυνάμεις για χάρη του έρωτα. Το Βέλγιο πάντως πείστηκε, αφού το έκανε Νο.01 επιτυχία. Ακούστηκε περισσότερο στην Ευρώπη σε ραδιόφωνα και σε νυχτερινούς χώρους διασκέδασης, στην Αγγλία έφτασε ως το Νο.03 ενώ στη Γηραιά ήπειρο συνολικά στο Νο.05.
If you don’t know me by now – Simply Red (1989)
Η πρώτη εξίσου υπέροχη εκτέλεση κυκλοφόρησε το 1972, από ένα από τα πιο γνωστά σόουλ σχήματα των '70s στη Φιλαδέλφεια, τον Harold Melvin με την μπάντα του Blue Notes. Αρκετοί νόμιζαν ότι το ερμήνευε ο Teddy Pendergrass, γεγονός που είχε ενοχλήσει τον Harold Melvin. Ο Pendergrass ήταν ο ντράμερ του γκρουπ και μετέπειτα ο βασικός τραγουδιστής, αφού ο Melvin είχε αποχωρήσει και οι Blue Notes είχαν ενωθεί με τους Cadillacs, γκρουπ που επίσης συμμετείχε ο Pendergrass.
Οι Simply Red το έκαναν τόσο μεγάλη επιτυχία το 1989, που έμελλε να γίνει μία από τις μεγαλύτερες του βρετανικού συγκροτήματος. Μπορεί στη χώρα τους να έφτασε μέχρι το Νο.02, στην Αμερική όμως έγινε το δεύτερο Νο.01 σινγκλ τους. Συγκριτικά με την πρωτότυπη εκδοχή μοιάζει με κόπια, τόσο μουσικά όσο και ερμηνευτικά. Ο Mick Hucknall όμως, έχει αποδείξει ότι δε στερείτε από ταλέντο για να κάνει κάτι τέτοιο. Θέλησε να δείξει το σεβασμό του στη συναδελφική μπάντα, στον τρόπο με τον οποίο αποδόθηκε αρχικά, σε μία σύνθεση που για να τη διασκευάσει προφανώς έχει αδυναμία.
If you can’t say no – Lenny Kravitz (1998)
Τραγουδιστής, μουσικός, στιχουργός και παραγωγός, o Αμερικανός ρόκερ ενεργοποίησε όλες τις δυνάμεις του. Στο δε βίντεο κλιπ, εμφανίζεται το διάσημο μοντέλο και ηθοποιός Milla Jovovich. Το έγραψε για τον πέμπτο του δίσκο με τίτλο “5” το 1998, στο οποίο ενεπλάκη επιτυχημένα με την ηλεκτρονική μουσική κερδίζοντας το πρώτο του Grammy.
If you ever leave me – Barbra Streisand & Vince Gill (1999)
Δημιουργία του Richard Marx, σε συμπαραγωγή με τον ειδήμων του είδους David Foster, κάτοχο 16 βραβείων Grammy από τις 47 φορές που τέθηκε υποψήφιος. Η τεράστια Barbra Streisand με τον αστέρα της κάντρι μουσικής Vince Gill αντάλλαξαν το ανασφαλές ερώτημα της πιθανής εγκατάλειψης, μέσα από μια μπαλάντα που κυκλοφόρησε το 1999. Άξιοι αναφοράς οι ρομαντικοί στίχοι «If you ever leave me, will you take me with you?». Εντάχτηκε στο άλμπουμ της Streisand “A love like ours”, καθώς και στο “Duets” της ίδιας το 2002.
If you had my love – Jennifer Lopez (1999)
Μπορεί όταν έγραφε τη μουσική ο Rodney Jerkins να είχε στο μυαλό του τον Michael Jackson, όμως ο επίσης παραγωγός και ένας από τους στιχουργούς του τραγουδιού Cory Rooney ήταν αυτός που δικαιώθηκε, όταν πρότεινε να δωθεί στην Jennifer Lopez που ξεκινούσε τότε την καριέρα της. H εκρηκτική Λατίνα το εκτόξευσε στην κορυφή της Αμερικής, της Αυστραλίας, του Καναδά, στα ραδιόφωνα της Ευρώπης, ακόμη και της Ελλάδας. Το ντεμπούτο της άλμπουμ “On the 6” του 1999, απονεμήθηκε τριπλά πλατινένιο στις Ηνωμένες Πολιτείες ενώ παγκοσμίως ξεπέρασε τα 10 εκατ. αντίτυπα.
If I told you that – Whitney Houston with George Michael (2000)
To γνωρίσαμε αρχικά από μία φωνή. Tο 1998, από τη Whitney Houston που το ερμήνευσε για τον τέταρτο δίσκο της “My love is you love”, ενώ επανακυκλοφόρησε ντουέτο με τον George Michael το 2000, ως το πρώτο σινγκλ του άλμπουμ της “Whitney: The greatest hits”. Όσο για το δικό μας πικρό ερώτημα, το χαμό των δύο μεγάλων ταλέντων, θα παραμένει για πάντα. Κι ας γνωρίζουμε την απάντηση...
If tomorrow never comes – Ronan Keating (2002)
Ίσως το πιο σημαντικό, ουσιαστικό ερώτημα της ζωής. Το συναίσθημα της αγάπης προσπαθεί να ισορροπήσει με τη λογική στο ισοζύγιο του χρόνου, κάποιες φορές και με τον εγωισμό. Πώς θα συμπεριφερόμασταν αν γνωρίζαμε ότι δεν θα υπήρχε επόμενη μέρα; Ο πρώτος που το εξέφρασε με νότες είναι ο σπουδαίος Αμερικανός κάντρι τραγουδιστής Garth Brooks το 1989, το έγραψε μαζί με τον Kent Blazy. Διασκευάστηκε υποδειγματικά από τον Ιρλανδό Ronan Keating το 2002. Και οι δύο εκδοχές δικαιώθηκαν στην Αγγλία, αφού έγιναν Νο.01.
If I could – Celine Dion (2004)
Ερμηνεύτηκε αρχικά από τη Nancy Wilson το 1998, παίρνοντας κατά σειρά τη σκυτάλη σπουδαίοι καλλιτέχνες όπως ο Ray Charles, η Regina Belle και η Barbra Streisand. Το 1998, η Celine Dion αφιέρωσε τον εικοστό πρώτο δίσκο της με τίτλο “Miracle”, ένατο αγγλόφωνο, στη μητρότητα. Η ίδια είναι μητέρα τριών αγοριών. Συγκλονιστικό τραγούδι, εκφράζει την υπέρτατη επιθυμία του γονιού να κάνει το αδύνατο δυνατό προκειμένου να προστατεύσει το παιδί του.
If I ain’t got you – Alicia Keys (2004)
Το πολύπλευρο μουσικό της ταλέντο και οι φωνητικές της ικανότητες ενώθηκαν για να αφιερωθούν στην οριστική απώλεια. Με αφορμή το θάνατο της 22χρονης ταλαντούχας τραγουδίστριας Aaliyah σε αεροπορικό δυστύχημα στις Μπαχάμες το 2001, έγραψε τους στίχους και τη μουσική του “If I ain’t got you”, ερμηνεύοντάς το ιδανικά. Ως σινγκλ κυκλοφόρησε το 2004, αφού εμφανίστηκε πρώτα στο δεύτερο πολυπλατινένιο άλμπουμ της ”The diary of Alicia Keys” το 2003, το οποίο της χάρισε τρία βραβεία Grammy, ένα από αυτά για τη συγκεκριμένη σύνθεση ως η «Καλύτερη Γυναικεία R&B εμφάνιση».
If there’s any justice – Lemar (2004)
Ο Βρετανός ερμηνευτής τα έβαλε με το σύμπαν, αφού δε συνέβαλε ώστε να γνωρίσει τη γυναίκα που ερωτεύτηκε, πριν αυτή δεσμευτεί. Η γλυκιά πλευρά της R&B μουσικής δηλώνει παρουσία στην εν λόγω σύνθεση, Νο.03 στην Αγγλία. Συμπεριλαμβάνεται στον δεύτερο δίσκο του “Time to grow” που κυκλοφόρησε το 2004.
If I found out – Athlete (2005)
Ιδιαίτερη ίντι ροκ μπάντα. Εξομολογήσεις και διαπιστώσεις, στην εξαιρετική του είδους της μπαλάντα. Βρίσκεται στη δεύτερη ολοκληρωμένη δουλειά των Λονδρέζων με τίτλο “Tourist” του 2005, που ανέβηκε στο Νο.01 της Αγγλίας και της Σκωτίας.
Αν – Δήμητρα Γαλάνη (2012)
Στιγμάτισε την ταινία “Αν…” το 2012, σε σενάριο και σκηνοθεσία του Χριστόφορου Παπακαλιάτη, που έκοψε 531.547 εισιτήρια στην Ελλάδα. Ήταν η δεύτερη εμπορικότερη εκείνης της χρονιάς μετά την εικοστή τρίτη ταινία του James Bond “Skyfall” και η δεύτερη εμπορικότερη ελληνική της δεκαετίας του ‘10, o “Ένας άλλος κόσμος” του ίδιου σκηνοθέτη και σεναριογράφου είχε προσελκύσει στις σκοτεινές αίθουσες 668.892 κοινό.
Το ομότιτλο τραγούδι είναι ένα απίθανο βαλς που δημιουργήθηκε ειδικά για το φιλμ. Ο Παρασκευάς Καρασούλης υπογράφει τους εκπληκτικούς στίχους, χαρακτηριστική η ατάκα «Σ’ αγαπούσα πριν μας δω μαζί», ενώ η σπουδαία Δήμητρα Γαλάνη τη μουσική και την ερμηνεία. Αυτό το «αν», όπως και το κάνουμε, εφόσον αντηχεί στη δική μας γλώσσα επιδρά διαφορετικά στη ψυχοσύνθεσή μας, έχει άλλη υπόσταση.
If I only had a brain – Robbie Williams (2013)
Το ερώτημα αυτό, μουσικά, μας πηγαίνει πολλές δεκαετίες πριν. Η πρώτη ηχογράφηση έγινε από τον Victor Young και την ορχήστρα του στις 29 Ιουλίου του 1939, που κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς. Μόλις 14 μέρες αργότερα, το ερμήνευσε η μετέπειτα θρυλική Judy Garland ντουέτο με τον Ray Bolger στο μιούζικαλ σταθμό της καριέρας της “The wizard of Oz”, ήταν ο πρώτος της ρόλος σε ηλικία 16 ετών.
Ο Robbie Williams το απέδωσε εξαιρετικά για τον No.01 δίσκο του στην Αγγλία και τη Σκοτία “Swings both ways” το 2013, ο δεύτερος σουίνγκ του Βρετανού σταρ μετά το “Swing when you’re winning” το 2001.
If it’s a light – Mavis Staples (2016)
Μπορεί να είναι σύνθεση του 2016, η Mavis Staples όμως ξεκίνησε τη λαμπρή πορεία της το μακρινό 1948, ως μέλος του οικογενειακού γκρουπ Staples Singers. Ήταν μόλις 11 ετών, όταν εμφανίστηκε μαζί με τα αδέλφια της σε εκκλησίες. Το συγκρότημα υπέγραψε το πρώτο του επαγγελματικό συμβόλαιο το 1952, ενώ η πρώτη επιτυχία ήρθε το 1957. H προσωπική της διαδρομή ξεκινά το 1969, όπου τραγουδά, γράφει στίχους, παίζει σε ταινίες, εμφανίζεται σε τηλεοπτικές εκπομπές και στο μέλλον θα δραστηριοποιηθεί ως ακτιβίστρια.
Οι Staples Singers απέκτησαν το δικό τους αστέρι στο περιβόητο Rock and Roll Hall of Fame το 1999, ενώ βραβεύτηκαν με Grammy για τη συνεισφορά τους στη μουσική το 2005. Το 2016, σε ηλικία 77 ετών και με τρία ακόμη Grammy στο ενεργητικό της, η Mavis κυκλοφόρησε το δέκατο σόλο άλμπουμ της “Livin’ on a high note”, στο οποίο υπάρχει το “If it’s a light”. Στην περίπτωση αυτή το «αν» τίθεται μόνο στο τραγούδι, γιατί στη ζωή της το φως εξακολουθεί να υπάρχει.
If you love me – Melody Gardot (2020)
H Αμερικανίδα τραγουδίστρια και στιχουργός σε μια ακόμη αναδρομή της σε κλασικούς τζαζ και μπλουζ ήχους, με επιρροές από τον Stan Getz και τον Miles Davis ως τον George Gershwin. Το δικό της «αν» είναι ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς την αντίπερα όχθη, «If you love me, let me know. Tell my heart which way to go». Συμπεριλαμβάνεται στον πέμπτο της δίσκο “Sunset in the blue”, που κυκλοφόρησε το 2020.
