Κύριε Σεφέρη, η σημερινή Ελλάδα
δεν κατέχει ηγετική θέση
στα πολιτισμικά πράγματα.
Η παρακμή ενός πολιτισμού
αυτή καθεαυτή δεν είναι
κάτι το αξιοσημείωτο.
Είναι όμως αξιοσημείωτο
το γεγονός ότι
ο ελληνικός πολιτισμός
εξακολουθεί να επιβιώνει
σε κάθε προοδευτική κοινωνία.
Τα ιδανικά που χαρακτήριζαν
την αρχαία Αθήνα
εξακολουθούν να είναι η βάση
για ό,τι αποκαλούμε σήμερα
Δημοκρατία, Επιστήμη και Τέχνη.
Που οφείλεται, κατά τη γνώμη σας,
το γεγονός ότι είναι τόσο ασήμαντη
η συμβολή της σημερινής Ελλάδας
στα πολιτισμικά θέματα;
Ίνγκμαρ Μπέργκμαν
..............................................................
Κύριε Μπέργκμαν
το ερώτημά σας δεν είναι εύκολο
γιατί δεν αφορά μόνο την Ελλάδα.
Είναι όμοιο με άλλα προβλήματα
που κάθε στοχαστικός άνθρωπος
πρέπει να έχει θέσει στον εαυτό του:
λ.χ. γιατί η Αγγλία γέννησε
έναν μονάχα Σαίξπηρ
ή γιατί η Ιταλία γέννησε
έναν μονάχα Ντάντε;
Μπορεί ο σύγχρονος κόσμος,
στο σύνολό του, να έχει
ανοίξει στον αστροναύτη
τους αστρικούς δρόμους,
μπορεί να έχει συσσωρεύσει,
σε σύντομο χρονικό διάστημα,
έναν υπέρογκο όγκο
επιστημονικών γνώσεων,
αλλά από πολλές πλευρές
δεν έφτασε
τη στάθμη των αρχαίων.
Δε μπόρεσε να παρουσιάσει
έναν Όμηρο ή έναν Αισχύλο,
έναν Ηράκλειτο ή έναν Πλάτωνα.
Τη σύγχρονη Ελλάδα
πρέπει να την κρίνουμε
μέσα στις αναλογίες
του σύγχρονου κόσμου
(ιστορικές,
πλουτοπαραγωγικές
πληθυσμιακές)
και πρέπει να μην ξεχνούμε
πως είναι ένας τόπος που
δοκιμάστηκε επί 4 αιώνες
από τη χειρότερη ξένη σκλαβιά
που γνώρισε λαός της Γης και με
τις πιο καταστροφικές συνέπειες.
Από τον καιρό που ελευθερώθηκε
ένα μικρό μέρος της, με πληθυσμό
στα 1828, 750 χιλιάδες ψυχές,
η Ελλάδα είχε υπομείνει
ατελείωτους πολέμους
χωρίς να λησμονήσω
τον τελευταίο.
Και τώρα συλλογίζομαι
τη Σουηδία που από τα 1813
χαίρεται χωρίς διακοπή
τα αγαθά της ειρήνης.
Και συλλογίζομαι ακόμη
τον Άγγλο ιστορικό
που παρατήρησε ότι
οι ιστορικοί που έζησαν σε
καιρούς ευημερίας και ειρήνης
δεν είναι συνήθως επιτυχείς
όταν κρίνουν περιόδους
πολέμων και δυστυχίας.
Γιώργος Σεφέρης
Το είδαμε: facebook.com/SintomiSinantisi