Νίκος Καζαντζάκης: Να πεθαίνεις κάθε μέρα. Να γεννιέσαι κάθε μέρα. Ν' αρνιέσαι ό,τι έχεις κάθε μέρα
(18 Φεβρουαρίου 1883 - 26 Οκτωβρίου 1957)
25 αποφθέγματα - μαθήματα ζωής από τον Νίκο Καζαντζάκη
Υπήρξε ο μεγαλύτερος Έλληνας συγγραφέας της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Ένας σύγχρονος φιλόσοφος του οποίου το έργο είναι διανθισμένο με φράσεις οι οποίες φωτίζουν το “ωραίο ταξίδι” ενός ανθρώπου στον κόσμο, όπως θα έπρεπε να είναι.
Προτροπές:
1. Ποτέ μην αναγνωρίσεις τα σύνορα του ανθρώπου! Να σπας τα σύνορα! Ν' αρνιέσαι ό,τι θωρούν τα μάτια σου. Να πεθαίνεις και να λες: Θάνατος δεν υπάρχει!
2. Ν' αγαπάς την ευθύνη. Να λες εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν χαθεί, εγώ θα φταίω.
3. Να πεθαίνεις κάθε μέρα. Να γεννιέσαι κάθε μέρα. Ν' αρνιέσαι ό,τι έχεις κάθε μέρα.
4. Να 'σαι ανήσυχος, αφχαρίστητος, απροσάρμοστος πάντα. Όταν μια συνήθεια καταντήσει βολική, να τη συντρίβεις. Η μεγαλύτερη αμαρτία είναι η ευχαρίστηση.
5. Νίκησε τον στερνό, τον πιο μεγάλο πειρασμό, την ελπίδα.
Για την ευτυχία:
6. Η ευτυχία είναι πράγμα απλό και λιτοδίαιτο -ένα ποτήρι κρασί, ένα κάστανο, ένα φτωχικό μαγκαλάκι, η βουή της θάλασσας. Τίποτα άλλο.
7. Έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα, ζωγράφισε τον παράδεισο και μπες μέσα.
8. Τι θα πει ευτυχία; Να ζεις όλες τις δυστυχίες. Τι θα πει φως; Να κοιτάς με αθόλωτο μάτι όλα τα σκοτάδια.
9. Δεν ελπίζω τίποτα, δεν φοβούμαι τίποτα, λυτρώθηκα από τον νου κι από την καρδιά, ανέβηκα πιο πάνω, είμαι λεύτερος.
Για τον πλούτο:
10. Πλούσιος είναι όποιος δεν πεθυμάει τον πλούτο· φτωχός είναι ο πλούσιος που πεθυμάει κι άλλα πλούτη.
11. Είδα κάποτε μια μέλισσα πνιγμένη μέσα στο μέλι και κατάλαβα.
Για την αγάπη και τις επιθυμίες:
12. Τι 'ναι η αγάπη, αδερφοί μου; Δεν είναι μονάχα συμπόνια μήτε καλοσύνη· στη συμπόνια είναι δύο, αυτός που πονάει και αυτός που συμπονάει· στην καλοσύνη είναι δύο, αυτός που δίνει και αυτός που δέχεται· μα στην αγάπη είναι ένας, σμίγουν οι δύο και γίνουνται ένα, δεν ξεχωρίζουν· το εγώ κι εσύ αφανίζουνται· αγαπώ θα πει χάνουμαι.
13. Ό,τι δεν συνέβη ποτέ, είναι ό,τι δεν ποθήσαμε αρκετά.
Για τη ζωή, τη λευτεριά και τον άνθρωπο:
14. Ερχόμαστε από μία σκοτεινή άβυσσο. Καταλήγουμε σε μία σκοτεινή άβυσσο. Το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή. Ευθύς ως γεννηθούμε, αρχίζει και η επιστροφή, ταυτόχρονα το ξεκίνημα και ο γυρισμός. Κάθε στιγμή πεθαίνουμε. Γι' αυτό πολλοί διαλάλησαν: Σκοπός της ζωής είναι ο θάνατος. Μα και ευθύς ως γεννηθούμε, αρχίζει και η προσπάθεια να δημιουργήσουμε, να συνθέσουμε, να κάνουμε ζωή την ύλη. Κάθε στιγμή γεννιόμαστε. Γι' αυτό πολλοί διαλάλησαν: Σκοπός της εφήμερης ζωής είναι η αθανασία.
15. Ε κακομοίρη άνθρωπε, μπορείς να μετακινήσεις βουνά, να κάμεις θάματα, κι εσύ να βουλιάζεις στην κοπριά, στην τεμπελιά και στην απιστία! Θεό έχεις μέσα σου, Θεό κουβαλάς και δεν το ξέρεις - το μαθαίνεις μονάχα την ώρα που πεθαίνεις, μα 'ναι πολύ αργά. Ας ανασκουμπωθούμε εμείς που το ξέρουμε, ας σύρουμε μπορεί να μας ακούσουν!
16. Δεν έχουμε παρά μια μονάχα στιγμή στη διάθεσή μας. Ας κάνουμε τη στιγμή αυτή αιωνιότητα. Άλλη αθανασία δεν υπάρχει.
17. Η νιότη ζητάει αθανασία, δεν την βρίσκει, συμβιβασμό δεν καταδέχεται, κι από περφάνια αρνιέται τα πάντα. Όχι κάθε νιότη. Η νιότη η λαβωμένη από την αλήθεια.
18. Τα τετραθέμελα του κόσμου τούτου: ψωμί, κρασί, φωτιά, γυναίκα.
19. Ένα καράβι είναι το σώμα μας και πλέει απάνω σε βαθιογάλαζα νερά. Ποιος είναι ο σκοπός μας; Να ναυαγήσουμε!
20. Η λευτεριά δεν έχει σκοπό. Μήτε βρίσκεται στη γης ετούτη - στη γης ετούτη βρίσκεται μονάχα ο αγώνας για τη λευτεριά. Αγωνιζόμαστε για τα άφταστα, και γι' αυτό ο άνθρωπος έπαψε να είναι ζώο.
21. Δεν υπάρχουν ιδέες - υπάρχουν μονάχα άνθρωποι που κουβαλούν τις ιδέες κι αυτές παίρνουν το μπόι του ανθρώπου που τις κουβαλάει.
22. Δεν υπάρχει πράμα πιο κοντά μας από τον ουρανό· η γης είναι κάτω από τα πόδια μας και την πατούμε· ο ουρανός είναι μέσα μας.
23. Σωτηρία θα πει να λυτρωθείς απ' όλους τους σωτήρες· αυτή ‘ναι η ανώτατη λευτεριά, η πιο αψηλή, όπου με δυσκολία αναπνέει ο άνθρωπος. Αντέχεις;
24. Η πέτρα, το σίδερο, το ατσάλι δεν αντέχουν. Ο άνθρωπος αντέχει.
25. Μια αστραπή η ζωή μας... μα προλαβαίνουμε.
