Ο Κώστας Καρυωτάκης (1896-1928), θεωρείται ο αντιπροσωπευτικότερος ποιητής της λογοτεχνικής γενιάς του 1920. Το έργο του χαρακτηρίζεται από ένα πληθωρικό πόθο ζωής και από μια μεστή αντίληψη της πραγματικότητας, ταυτόχρονα με την αίσθηση του μάταιου, του ανεκπλήρωτου και του χαμένου. Κεντρικός πυρήνας της θεματικής του είναι «το κυνήγημα του ιδανικού, κι έπειτα η αποτυχία. Ο πόθος, κι έπειτα η απάτη. Η πλάνη, κι έπειτα η απογοήτευση».
Χαρακτηριστικό είναι επίσης το γεγονός, ότι ταυτίζεται με το σύνολο των ποιητών της γενιάς του, οι οποίοι ενστερνίζονται τον πεσιμισμό και τον αποπροσανατολισμό που βίωσε η χώρα, μετά την αποτυχία της «Μεγάλης Ιδέας».
Ο Καρυωτάκης μέσα από μια σειρά επιμέρους θεματικών αντιθέσεων, όπως : δυστυχισμένο παρόν – ευτυχισμένο παρελθόν, σκληρή πραγματικότητα – ανεκπλήρωτα όνειρα κ.λ.π., συνθέτει την κεντρική του αντίθεση, την οποία προσδιορίζει στην παρακάτω παραδοχή: «ο τωρινός, απατηλός και νόθος κόσμος είναι το φαινόμενο, ενώ ο αλλοτινός, μακρινός, σχεδόν ονειρικός και αυθεντικός, είναι η χαμένη ουσία». Αυτή η παραδοχή τον οδηγεί να απορρίψει την «τραγική πραγματικότητα» και να επιλέξει το θανάτο έναντι της ζωής.
Η αρνητική ψυχική διάθεση του ποιητή - μαζί με ένα αίσθημα δυσφορίας - εκδηλώνονται με την περιγραφή θλιμμένων φυσικών τοπίων, ενώ παράλληλα απηχεί πλήρως τον τύπο του «καταραμένου ποιητή», ο οποίος συνθέτει το έργο του αναλώνοντας τον εαυτό του, αφού θεωρεί – στο πλαίσιο του γαλλικού συμβολισμού – ότι ζωή και τέχνη αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο.
Νίκος Καρζής
Αθήνα, Μάρτιος 2014
