«Παντρεύτηκες από έρωτα ή χωρίς ιδέα από έρωτα. Αυτό ήταν λάθος, νομίζω.» Λέων Τολστόι
Αξιοσημείωτα από το βιβλίο «αννα καρένινα» του ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΗ
-…δεν τον βασάνιζε, όπως συμβαίνει συχνά, τόσο το ίδιο το γεγονός, όσο ο τρόπος που απάντησε στο λόγια αυτά της γυναίκας του.
-…αυτός υποστήριζε θερμά τις απόψεις πάνω σ΄όλα τα θέματα που υποστήριζε η πλειοψηφία και η εφημερίδα του, και τις άλλαζε μόνο τότε που τις άλλαζε η πλειοψηφία, ή για να το πούμε καλύτερα, δεν τις αλλάζει αυτός, αλλά αλλάζουν μόνες τους μέσα του απαρατήρητα.
-Μέσα του μια φωνή του έλεγε πως δε χρειάζεται να πάει, πως, εξόν από την υποκρισία εδώ δε μπορεί να γίνει τίποτα, ότι είναι αδύνατο να βελτιωθούν, να διορθωθούν οι σχέσεις τους, γιατί είναι αδύνατο να γίνει αυτή ξανά ελκυστική και άξια να εμπνεύσει έρωτα, ή εκείνος να γίνει γεροντάκι, ανίκανο να ερωτευτεί.
–Αηδιάζω τις ναυαγισμένες γυναίκες. Συ φοβάσαι τις αράχνες κι εγώ φοβάμαι αυτά τα ερπετά.
-Μα και στον πλατωνικό έρωτα δε μπορεί να υπάρχει δράμα, γιατί στον έρωτα αυτό όλα είναι καθαρά και ξάστερα, γιατί…
–Ο ένοχος νιώθει χειρότερα από τον αθώο, είπε, αν αισθάνεται πως από το δικό του σφάλμα προέρχεται όλο το κακό.
-Η Άννα Αρκάντιεβνα διάβαζε και καταλάβαινε, μα δεν την ευχαριστούσε το διάβασμα δηλαδή να, είναι νοερός ας πούμε, θεατής της ζωής των άλλων. Είχε μεγάλη επιθυμία να ζήσει η ίδια.
-Ο Βρόνσκη δεν έβλεπε τίποτα και κανέναν μπροστά του. Ένιωθε τον εαυτό του βασιλιά, όχι γιατί πίστευε πως είχε κάνει εντύπωση στην Άννα- αυτό δεν το είχε πιστέψει ακόμα – αλλά γιατί η εντύπωση που κείνη είχε προκαλέσει σ΄αυτόν τον έκανε ευτυχισμένο και περήφανο.
-Ήξερε μόνο πως της είχε πει την αλήθεια, πως πήγαινε εκεί όπου κατοικεί αυτή πως όλη την ευτυχία της ζωής, το μοναδικό νόημα της ζωής το ΄βρισκε τώρα σ΄αυτή: να τη βλέπει και να την ακούει.
–Αρχίζω να κουράζομαι από τη μάταιη πάλη για την αλήθεια, κι έρχονται στιγμές που απογοητεύομαι.
-Αυτά τα ψεύτικα μαλλιά-τι ανοησία! Θέλεις να χαϊδέψεις τα μαλλιά της κόρης σου και χαϊδεύειες τα μαλλιά κάποιας μακαρίτισας γυναικούλας.
-…ο ρόλος ενός άντρα που έχει βάλει στο μάτι μια παντρεμένη γυναίκα και παίζει κορώνα γράμματα τη ζωή του για να την παρασύρει σε μοιχεία, ήξερε ότι έχει, ο ρόλος αυτός, κάτι το ωραίο, το μεγαλειώδες, και ποτέ δεν μπορεί να είναι γελοίος…
-Ναι, μα οι γυναίκες που δεν έχουν σκιά, έχουν συνήθως άσχημο τέλος...
–Τί φταίει αυτή, αν είναι όλοι ερωτευμένοι μαζί της και την ακολουθούν σαν τον ίσκιο της;
-Το πρόσωπό της ήταν συνέχεια όμορφο, και γι΄αυτό λιγότερο αξιολύπητο.
-…το μυαλό της δε γεννούσε σκέψεις για να τη βοηθήσει να καταλάβει τι γίνεται στην ψυχή της.
-Κάποιος μαθηματικός είπε πως η απόλαυση δε βρίσκεται στην ανακάλυψη της αλήθειας αλλά στην αναζήτησή της.
–Μόνο ένα πλάσμα ήταν στον κόσμο ικανό να συγκεντρώσει γι΄αυτόν όλο το φως και το νόημα της ζωής.
-Πρέπει να ξέρεις πως από τη μέρα που σ΄αγάπησα, όλα για μένα άλλαξαν. Για μένα περ΄από την αγάπη που νιώθω για σένα, δεν υπάρχει τίποτ΄άλλο. Με αυτή, νιώθω τον εαυτό μου, τόσο ψηλά, τόσο δυνατό που τίποτα για μένα δε μπορεί να είναι ταπεινωτικό.
–Είμαι ευτυχισμένος, και η ευτυχία μου δε μπορεί να είναι ούτε πιο μεγάλη, ούτε πιο μικρή, ότι και αν κάνετε.
-Να σου πω την αλήθεια – έχω τρομερή αδυναμία στις ιδέες μου και στη δουλειά μου, μα στην ουσία- να σκεφτείς ένα πράμα: όλος αυτός ο δικός μας κόσμος δεν είναι παρά μια μικρή μούχλα που φύτρωσε πάνω στο μικροσκοπικό πλανήτη μας. Και μεις νομίζουμε πως μπορεί να΄χουμε κάτι μεγάλο-ιδέες, πράξεις! Όλ΄αυτά δεν είναι παρά κόκκος άμμου.
-Είμαι η ίδια πάντα…Μα μέσα μου υπάρχει μια άλλη, κι αυτή φοβάμαι – αυτή αγάπησε κείνον, κι εγώ ήθελα να σε μισήσω και δε μπορούσα να ξεχάσω κείνη που ήμουν παλιότερα. Κείνη κι όχι εγώ. Τώρα είμαι η πραγματική ολόκληρη.
-Οι ρόλοι είχαν αλλάξει απότομα. Ο Βρόνσκη έβλεπε το ύψος του άλλου και την ταπείνωση τη δική του, την ειλικρίνεια τη δική του. Είδε πως ο σύζυγος ήταν μεγαλόψυχος ακόμα και στην πίκρα του κι αυτός είναι ποταπός, ρηχός στην απάτη του.
-Την είδε καλά-καλά σ΄όλη τη διάρκεια της αρρώστιας της, γνώρισε την ψυχή της, και του φάνηκε πως ποτέ ως τώρα δεν την είχε αγαπήσει. Και τώρα ακριβώς που τη γνώρισε τόσο καλά, που την αγάπησε όσο της άξιζε ταπεινώθηκε μπροστά της και την έχασε για πάντα αφήνοντάς της μια αισχρή για τον εαυτό του ανάμνηση.
–Έχω ακούσει πως οι γυναίκες αγαπάνε τους άνδρες ακόμα και για τα ελαττώματά τους, άρχισε ξαφνικά να λέει η Άννα, μα εγώ τον μισώ για τις αρετές του.
–Παντρεύτηκες από έρωτα ή χωρίς ιδέα από έρωτα. Αυτό ήταν λάθος, νομίζω.
-Η Άννα, την πρώτη αυτή περίοδο της ελευθερίας της και της γρήγορης ανάρρωσής της, ένιωθε ασυγχώρητα ευτυχισμένη και πλημμυρισμένη από τη χαρά της ζωής.
-Η πραγματοποίηση αυτή του έδειξε το αιώνιο λάθος που κάνουν οι άνθρωποι νομίζοντας πως ευτυχία είναι η πραγματοποίηση μιας επιθυμίας.
-Η λέξη «ταλέντο» που μ΄ αυτή εννοούσαν την έμφυτη, σχεδόν φυσική ικανότητα, ανεξάρτητη από το μυαλό και την καρδιά και που μ΄αυτή ήθελαν να ονομάσουν όλα όσα είχε ζήσει τα βιώματά του, ο καλλιτέχνης, ακουγόταν πολύ συχνά στη συζήτησή τους, τους ήταν απαραίτητη για να ονομάσουν κείνο που αυτοί αγνοούσαν τελείως, αλλά που ήθελαν να το λένε.
-…στην πράξη, πέρα από τη μεγάλη ευχαρίστηση, υπάρχουν και πολλές δυσκολίες.
-…το πρόσωπό του ξαναπήρε το αυστηρό παραπονιάρικο ύφος του ετοιμοθάνατου που ζηλεύει τους ζωντανούς.
-Ένιωθε πως η αγάπη τον έσωζε από την απελπισία και πως η αγάπη αυτή μπροστά στον κίνδυνο της απελπισίας γινόταν δυνατότερη και αγνότερη.
-Δε νομίζω τίποτα, εγώ πάντα σ΄αγαπούσα κι αν αγαπάς ένα πρόσωπο, το αγαπάς έτσι όπως είναι κι όχι όπως το ήθελες να είναι.
-Ενωθήκαμε με τα δεσμά του έρωτα που είναι τα πιο ιερά για μας.
-Και θυμήθηκε πως η Άννα είχε καμπουριάσει τα μάτια της τη στιγμή που γινόταν λόγος για τις βαθύτερες πλευρές της ζωής. «Λες και καμπουριάζει τα μάτια μπροστά στη ζωή της για να μην τα βλέπει όλα«, σκέφτηκε η Ντόλλυ.
–Για να με συγχωρήσει πρέπει να περάσει κείνα που πέρασα εγώ, κι αυτό, ο Θεός να μην της το χρωστάει.
-Ναι, απάντησε σκεφτηκώς ο Λεβίν, είναι μια σπάνια γυναίκα! Όχι τόσο για την εξυπνάδα της, όσο για την καταπληκτική ειλικρίνειά της. Τη λυπάμαι τρομερά!
–Πολλές οικογένειες παραμένουν για χρόνια στις παλιές αντιλήψεις, ανυπόφορες και στους δυο συζύγους, μόνο και μόνο γιατί δεν υπάρχει ούτε ρήξη, ούτε συμφωνία.
-Ήταν ένας εκνευρισμός εσωτερικός που οφειλώταν για την Άννα, στη λιγότερη τώρα αγάπη του, και για το Βρόνσκη- στο μετάνιωμα που για χάρη της είχε βρει το μπελά του, κι αυτή αντί να δίνει τόπο στην οργή, σκληραίνει τη στάση της.
-Τον σεβασμό την βρήκαν για να κρύβουν το κενό όπου πρέπει να υπάρχει αγάπη.
-Μια γυναίκα που δεν είδε με τα μάτια της καρδιάς πού βρίσκεται η ευτυχία και η τιμή του γιού της η γυναίκα δεν έχει καρδιά.
