Ορχηστρική μουσική. Αστείρευτη επιρροή στην ψυχοσύνθεση μας, συνειδητά ή υποσυνείδητα. Υπάρχουν συνθέσεις που δε χρειάζονται τους στίχους για να περιγράψουν την ιστορία τους, «μιλούν» οι νότες, έχουν τη δική τους φωνή. Οι στίχοι εκ των πραγμάτων είναι κατευθυντήριοι, περιγράφουν ένα συγκεκριμένο αισιόδοξο ή απαισιόδοξο γεγονός. Η απουσία των λέξεων δίνει τη δυνατότητα να «γράψουμε» τη δική μας ιστορία, το δικό μας σενάριο, με εικόνες και καταστάσεις από την προσωπική μας ζωή.
Την αξία της ορχηστρικής μουσικής θα τη γευτούμε μέσα από 25+1 συνθέσεις που γεννήθηκαν σε 8 διαφορετικές δεκαετίες, με αφετηρία του ’50 ως αυτή που διανύουμε.
Stan Getz – Stars fell on Alabama (1953)
Τεράστιος Αμερικάνος σαξοφωνίστας, γόνος Ουκρανών μεταναστών στην Αμερική. Η πορεία του ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του ’40. Δοκίμασε διάφορα μουσικά όργανα πριν αποκτήσει το πρώτο του σαξόφωνο, σε ηλικία δεκατριών ετών. Την επόμενη χρονιά έγινε αποδεκτός στο All-City High School της Νέας Υόρκης. Αμέτρητες οι συνεργασίες με κορυφαία ονόματα, 725 συνολικά οι κυκλοφορίες του, 45άρια, ep, δίσκοι και συλλογές. Ο εξωπραγματικός “The Sound” όπως τον έχουν αποκαλέσει, κέρδισε πέντε βραβεία Grammy από τις 17 φορές που προτάθηκε. Από το άλμπουμ “Stan Getz plays” του 1953, το πολυδιασκευασμένο “Stars fell on Alabama”. H «φωνή» του σαξόφωνου μαγεύει.
Henry Mancini – Candlelight on crystal (1968)
Τεράστιος Αμερικανός συνθέτης, μαέστρος και πιανίστας. Ο Enrico Nicola Mancini έχει συνδέσει το όνομά του με την τηλεοπτική σειρά “Peter Gunn” και πασίγνωστες ταινίες όπως “Pink Panther”, “Moon River” και “Breakfast at Tiffany’s”. Είναι κάτοχος 20 βραβείων Grammy από τα 72 που τέθηκε υποψήφιος. Στο score του ρομαντικού φιλμ “The party” του 1968, η σύνθεση “Candlelight on crystal” σαγηνεύει.
Love Unlimited Orchestra – Love’s theme (1973)
Barry Eugene Carter, τον γνωρίσαμε ως Barry White. Καρπός παράνομου έρωτα, της ηθοποιού και δασκάλας πιάνου Sandy Marie Carter με τον μηχανικό Melvin White. Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 κυκλοφόρησε δίσκους με το όνομα Barry Lee, αλλά και ως μέλος των συγκροτημάτων Upfronts, Atlantics και Majestics. Το 1972 δημιούργησε την Love Unlimited Orchestra, ένα γυναικείο φωνητικό τρίο. Από τον δεύτερο δίσκο του σχήματος με τίτλο “Under the influence of… Love Unlimited” του 1973, το αλησμόνητο “Love’s theme”.
Herb Albert – Rise (1979)
Σπουδαίος Αμερικανός μουσικός και τρομπετίστας. Είναι ο πρώτος καλλιτέχνης που κατάφερε να κατακτήσει την κορυφή των σινγκλς στις Ηνωμένες Πολιτείες, με τραγούδι και ορχηστρική σύνθεση. Το 1968 ερμήνευσε το “This guy’s in love with you”, έπαιξε και τρομπέτα, παραμένοντας στο Νο.01 για τέσσερις εβδομάδες. Το 1979 παρουσίασε με την τρομπέτα του το ορχηστρικό “Rise” και επέστρεψε στην κορυφή του Billboard για δύο εβδομάδες, κερδίζοντας βραβείο Grammy στην κατηγορία «Καλύτερη ποπ ορχηστρική εμφάνιση».
Ennio Morricone – Cinema paradiso (1988)
Θρυλικός Ιταλός συνθέτης και μαέστρος. Συνέδεσε άρρηκτα το όνομά του με το σινεμά και την τηλεόραση, έγραψε μουσική για περισσότερες από 400 ταινίες και τηλεοπτικές σειρές, καθώς και 100 κλασικά έργα. Βραβεύτηκε με τρία Grammy, τρεις Χρυσές Σφαίρες, δύο Όσκαρ και έξι BAFTA. Μία από τις πιο χαρακτηριστικές του συνθέσεις, είναι αυτή που επένδυσε το ιταλικό φιλμ “Cinema paradiso” το 1988, βραβευμένο με Όσκαρ ως η καλύτερη ξενόγλωσση ταινία.
Yanni – Reflections of passion (1988)
To 1994 το πρώτο live άλμπουμ του «δικού μας» Γιάννη Χρυσομάλλη με τίτλο “Live at the Acropolis”, ηχογραφημένο στο Ηρώδειο την προηγούμενη χρονιά, κατέληξε τετραπλά πλατινένιο στην Αμερική. Έγινε Νο.01 στην κατηγορία “New Age” του Billboard και Νο.05 στον γενικό κατάλογο των άλμπουμ, ξεπερνώντας τα 4 εκατ. αντίτυπα. Έξι χρόνια πριν, το 1998, ο τέταρτος δίσκος του “Chameleon days” ανέβηκε στο No.02 του Billboard στην κατηγορία “New Age”. Μέσα από αυτόν, το “Reflections of passion”. Από τις ωραιότερες δημιουργίες του. Ρομαντισμός και αισιοδοξία σε κοινή πορεία.
Ryuichi Sakamoto – The sheltering sky (1990)
Κορυφαίος Ιάπωνας συνθέτης, πιανίστας, παραγωγός και ηθοποιός. Βραβεύτηκε με BAFTA για τη μουσική του στην ταινία “Merry Christmas Mr. Lawrence”, του 1983, στην οποία συμπρωταγωνιστούσε με τον David Bowie και τον Tom Conti. Το 1987 κέρδισε Όσκαρ, Χρυσή Σφαίρα και Grammy για το “The last emperor”, ενώ το 1990 μία ακόμα Χρυσή Σφαίρα για το σάουντρακ της δραματικής ταινίας “The Sheltering Sky” του Bernardo Bertolucci, “Τσάι στη Σαχάρα” ο ελληνικός τίτλος. Πριν αφεθούμε στο μουσικό θέμα της ταινίας, να θυμίσουμε ότι τιμήθηκε στα World Soundtrack Awards τo 2016 για τη συνεισφορά του στη μουσική.
Sting – Saint Agnes and the Burning Train (1991)
Ο Βρετανός τραγουδιστής, μουσικός και μπασίστας των Police δε μας έχει συνηθίσει σε ορχηστρικές συνθέσεις ούτε με το συγκρότημά του, ούτε στη σόλο του διαδρομή. Στο προσωπικό του άλμπουμ “The soul cages” του 1991, No.01 στην Αγγλία, εκτός από το “Mad about you” που ξεχώρισε, το “Saint Agnes and the Βurning train” είναι μεν δική του δημιουργία, παίρνει όμως σάρκα και οστά από την κιθάρα του Mikhail Olenchenko.
Michael Nyman – The heart asks pleasure first (1993)
Η κορυφαία στιγμή του Βρετανού συνθέτη και πιανίστα είναι το σάουντρακ της ταινίας “The piano”, του 1993. Απονεμήθηκε πλατινένιο στην Αυστραλία και στην Ισπανία, χρυσό στην Αμερική όπου ξεπέρασε το μισό εκατ. αντίτυπα, επίσης χρυσό σε Καναδά, Αγγλία, Ιαπωνία, Ελβετία και Νέα Ζηλανδία, ενώ διπλά χρυσό στην Γαλλία. Οι πωλήσεις του ξεπέρασαν συνολικά το 1,2 εκατ. αντίτυπα. Η παραλία Karekare της Νέας Ζηλανδίας, με τη μαύρη άμμο, έγινε διάσημη ως τουριστικός προορισμός μετά την ταινία.
René Aubry – Après la pluie II (1993)
Ο Γάλλος μουσικοσυνθέτης και πιανίστας το 1993 κυκλοφόρησε το άλμπουμ “Apres la plue II”, μέσα από το οποίο ξεχώρισε η ομότιτλη αριστουργηματική σύνθεση. Νότες με γρήγορο ρυθμό, με τη μελαγχολία να είναι διάσπαρτη, από την αρχή ως το τέλος. Άλλωστε «συμφωνεί» και ο τίτλος του, “Μετά τη βροχή”. Όπως ο ίδιος έχει δηλώσει, είναι βαθιά επηρεασμένος από το Μάνο Χατζηδάκι.
John Williams – Theme from Schindler’s list (1993)
Πολυβραβευμένος Αμερικανός συνθέτης και πιανίστας, εν ζωή, 92 ετών. Έχει κερδίσει 26 Grammy από 76 υποψηφιότητες, πέντε Όσκαρ από 54, επτά BAFTA, τέσσερις Χρυσές Σφαίρες και τρία Emmy. Σε έξι δεκαετίες αξιοζήλευτης καριέρας έγραψε τη μουσική σε πασίγνωστες ταινίες όπως “Ο πόλεμος των άστρων”, “Τα σαγόνια του καρχαρία”, “Σούπερμαν”, “Ε.Τ. ο εξωγήινος”, “Ιντιάνα Τζόουνς”, “Τζουράσικ πάρκ”, “Η λίστα του Σίντλερ”, “Η διάσωση του στρατιώτη Ράιαν”, “7 χρόνια στο Θιβέτ” και τις τρεις πρώτες ταινίες του "Χάρι Πότερ". Έχει συνθέσει τα μουσικά θέματα τεσσάρων Ολυμπιακών αγώνων, 1984, 1988, 1992 και 2002. Παρόλο που είχε δηλώσει ότι μετά το περσινό “Indiana Jones 5” θα σταματούσε, κέρδισε υποψηφιότητα για Όσκαρ, σε πρόσφατη συνέντευξη άφησε υπονοούμενα ότι ίσως συνεχίσει.
Θα μεταφερθούμε στο 1993, στην ταινία “Η λίστα του Σίντλερ” του Steven Spielberg, με τον Liam Neeson και τον Ralph Fiennes. Ήταν υποψήφια για δώδεκα Όσκαρ, επτά τα νικηφόρα, ένα για τον John Williams. Στη reprise εκτέλεση του μουσικού θέματος, υπάρχουν δύο στο σάουντρακ, τα όργανα που «πρωταγωνιστούν» με σειρά εμφάνισης είναι το πιάνο και το βιολί.
Miami Sound Machine – All because of you (1994)
Αμερικανικό συγκρότημα με λάτιν επιρροές, που ιδρύθηκε το 1975 από τον μουσικό και παραγωγό Emilio Estefan Jr. Το αρχικό τους όνομα ήταν Miami Latin Boys, μετονομάστηκαν σε Miami Sound Machine το 1977, όταν προστέθηκε στο σχήμα η πρωτοεμφανιζόμενη τραγουδίστρια Gloria Garcia. Ο Estefan Jr. την παντρεύτηκε ένα χρόνο αργότερα και τη γνωρίσαμε ως Gloria Estefan. Έκτοτε, κυκλοφόρησαν άλμπουμ ως Miami Sound Machine και ως Gloria Estefan & Miami Sound Machine.
Στη μέτρια ταινία του 1994 “The specialist”, των δυνατών ονομάτων Sylvester Stallone και Sharon Stone, το σάουντρακ ξεχωρίζει κυρίως λόγω της συμμετοχής του πολυβραβευμένου συνθέτη John Barry που έγραψε το μουσικό θέμα του φιλμ, της επιτυχίας “Turn the beat around” της Gloria Estefan, αλλά και του θεσπέσιου ορχηστρικού “All because of you” των Miami Sound Machine.
Secret Garden – Song from a secret garden (1996)
Σκανδιναβικό ντουέτο που αποτελείται από τον Νορβηγό συνθέτη και πιανίστα Rolf Løvland και την Ιρλανδή βιολίστρια και τραγουδίστρια Fionnuala Sherry. Έγιναν γνωστοί το 1995 από τη νικητήρια συμμετοχή τους στο διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision, εκπροσώπησαν τη Νορβηγία με το “Nocturne” που περιείχε μόλις 24 λέξεις. Την επόμενη χρονιά κυκλοφόρησαν το άλμπουμ “Songs from a secret garden”, μέσα από το οποίο η ομώνυμη σύνθεση. Το πιάνο και το βιολί «ένωσαν» υποδειγματικά τις δυνάμεις τους.
Gabriel Yared – City of angels (1998)
Ο Λιβανέζος Gabriel Yared είναι ένας ακόμη συνθέτης που οι νότες μπήκαν στη ζωή του σε μικρή ηλικία. Ήταν επτά ετών όταν ξεκίνησε μαθήματα ακορντεόν, στα εννέα όμως τον κέρδισε το πιάνο. Με πέντε δεκαετίες καριέρας και περισσότερες από 100 κυκλοφορίες, κυρίως σάουντρακ, έγινε γνωστός για τη μουσική του στο γαλλικό φιλμ “37,2 Le Matin (Betty Blue)” το 1986. Η καταξίωση ήρθε με την ταινία “The English patient” το 1996, όπου κέρδισε Όσκαρ, Χρυσή Σφαίρα, BAFTA και Grammy. Το 1998 έγραψε τέσσερις συνθέσεις για την ταινία “City of angels”, με τον Nicolas Cage και τη Meg Ryan, κερδίζοντας υποψηφιότητα για Grammy με την ομότιτλη σύνθεση.
Alain Lefèvre – Un ange passe (2000)
Ο Καναδός συνθέτης και πιανίστας, γεννημένος στη Γαλλία, έχει οικογενειακές μουσικές ρίζες. O πατέρας του έπαιζε κλαρινέτο, ενώ και τα τρία αδέλφια του έγιναν επαγγελματίες μουσικοί. Tο 1994 έκανε δισκογραφικό ντεμπούτο, τo 2010 κέρδισε βραβείο Juno και μέχρι σήμερα έχει κυκλοφορήσει 34 δίσκους. Αν αναζητήσετε τo άλμπουμ “Carnet de notes” του 2002, θα βρείτε τη σύνθεση με τον ελληνικό τίτλο “Thalassa”. Στο “Lylatov” που προηγήθηκε, το 2000, «κρύβεται» το θλιμμένο “Un ange passe”.
Yann Tiersen – La valse d'Amélie (2001)
Ο Γάλλος συνθέτης και μουσικός έγινε γνωστός για τη μουσική του στην εκπληκτική γαλλική ταινία “Amélie” το 2001, υποψήφια για τέσσερα Όσκαρ, νικητήρια με ένα BAFTA και ένα Cesar. Ο ίδιος έχει δηλώσει ότι δε δημιούργησε ποτέ νέο υλικό για το εν λόγω σάουντρακ, αλλά ότι συμπεριέλαβε παλαιότερες συνθέσεις από τα πρώτα του άλμπουμ. Ξεπέρασε το 1,5 εκατ. αντίτυπα, έγινε πολυπλατινένιο στην Ευρώπη, ενώ χρυσό στην Ελλάδα. Στο ονειρικό “La valse d’Amélie”, το ακορντεόν κλέβει την παράσταση.
Joe Hisaishi – Ballade (2001)
Ο Ιάπωνας συνθέτης Mamoru Fujisawa, γνωστός ως Joe Hisaishi, έχει γράψει μουσική για περισσότερες από 100 ταινίες και σειρές, κυρίως εγχώριες, οι περισσότερες είναι κινουμένων σχεδίων. Διαθέτει επίσης προσωπικά άλμπουμ, είναι δημοφιλής και ως πιανίστας. Στην τέταρτη πλέον δεκαετία της καριέρας του, αυτή την περίοδο βρίσκεται σε παγκόσμια περιοδεία στην Ευρώπη, Αμερική και Ιαπωνία. Το 2001 έγραψε το σάουντρακ της ταινίας “Brother”, με το υπέροχο “Ballade” να ξεχωρίζει.
Kevin Kern – Childhood remembered (2001)
Αμερικανός πιανίστας και συνθέτης, λέγεται ότι σε ηλικία μόλις 18 μηνών οι γονείς του τον βρήκαν να παίζει στο πιάνο νότες από την “Άγια Νύχτα”. Σε ηλικία τεσσάρων ετών έμαθε να παίζει πιάνο, ενώ στα οκτώ έγραφε μουσική. Έχει 11 ολοκληρωμένες δουλειές και τέσσερις συλλογές. Στο άλμπουμ “Embracing the wind” του 2001, υπάρχει η πιο μαγική δημιουργία του. Το μελαγχολικό “Childhood remembered” είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα σύνθεσης που οι στίχοι είναι περιττοί.
Tonino Baliardo – Redemption (2001)
Ο Γάλλος Antoine ‘Tonino’ Baliardo είναι ο βασικός κιθαρίστας των Gipsy Kings, έχει συνθέσει πολλά τραγούδια του συγκροτήματος. Το 2000 κυκλοφόρησε το πρώτο του προσωπικό άλμπουμ με τίτλο “Essenses”, όπου επιμελήθηκε εξολοκλήρου τη μουσική. Αξιοπρόσεκτο το “Redemption”, που αποτυπώνει μουσικά με την ισπανική κιθάρα του.
Abdullah Ibrahim – Blue bolero (2002)
Ο Adolph Johannes Brand είναι ένας συνθέτης και πιανίστας από τη Νότια Αφρική. Ξεκίνησε μαθήματα πιάνου σε ηλικία 7 ετών. Ξεκίνησε να παίζει τζαζ επαγγελματικά στα 15, εξαιρετικά δύσκολο για έναν μαύρο στη ρατσιστική περιοχή του λιμανιού του Κέιπ Τάουν. Λόγω των φυλετικών προβλημάτων μετακόμισε στην Ευρώπη το 1962, στη συνέχεια ταξίδεψε στην Αμερική και συνεργάστηκε με συνθέτες όπως ο Duke Ellington. To 1973 επέστρεψε στη Νότια Αφρική, ασπάστηκε το Ισλάμ και άλλαξε το όνομά του σε Abdullah Ibrahim. Εκτός από πιάνο παίζει φλάουτο, σαξόφωνο και τσέλο. To 2002 κυκλοφόρησε το άλμπουμ “African magic”, μέσα στο οποίο συμπεριλαμβάνεται το “Blue bolero”. Το πιάνο, είναι η «φωνή» που αντικαθιστά τους στίχους.
Brian Culbertson – Reflections (2005)
Αμερικανός τζαζ μουσικοσυνθέτης, με 24 άλμπουμ στο ενεργητικό του. Παίζει πιάνο, συνθεσάιζερ και τρομπόνι. Σε ηλικία 20 ετών έγραψε και ηχογράφησε την πρώτη του ολοκληρωμένη δουλειά, στην κρεβατοκάμαρα του, στο Σικάγο. Στο άλμπουμ “It’s on tonight” του 2005, ξεχωρίζει το “Reflections”, φροντίζει το πιάνο για αυτό.
Abel Korzeniowski – Dance for me Wallis (2012)
Ο Πολωνός δημιουργός έγινε γνωστός για τις συνθέσεις του στον κινηματογράφο και σε θεατρικά έργα. Η πιο επιτυχημένη συμμετοχή του σε ταινία είναι το “A single man” του 2009, σε σενάριο και σκηνοθεσία του Tom Ford, με πρωταγωνιστές τον Colin Firth και την Julianne Moore. Ήταν υποψήφια για Όσκαρ, BAFTA και τρείς χρυσές Σφαίρες, μία από αυτές για τον Korzeniowski. Το 2011, στη δεύτερη σκηνοθετική απόπειρα της Madonna με τίτλο “W.E.”, είχε προηγηθεί το “Filth and wisdom” του 2008, έγραψε τη μουσική. To σάουντρακ κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 2012, μέσα από το οποίο ξεχωρίζει επάξια το “Dance for me Wallis”. Βιολιά και πιάνο «συνομιλούν» μεταξύ τους, συνωμοτώντας να κερδίσουν την καρδιά μας.
Evgeny Grinko – Valse (2014)
Ρώσος μουσικός, πιανίστας και ντράμερ, υπογράφει συνθέσεις και με το όνομα Greendaizer. Έγινε μέλος σε διάφορα συγκροτήματα της χώρας του, στη συνέχεια αφιερώθηκε στην ενορχήστρωση και το 2009 κυκλοφόρησε το πρώτο του EP. Λέγεται ότι είναι πιο διάσημος στην Τουρκία παρά στη χώρα του, επειδή έχει δώσει πολλές συναυλίες σε αυτή. Από το ντεμπούτο του άλμπουμ “Ice for Aureliano Buendia”, του 2014, η σύνθεση με τίτλο “Valse” έχει ξεπεράσει τα 48 εκατ. προβολές στο YouTube. Πιάνο και ακορντεόν ένωσαν τις δυνάμεις τους.
Justin Hurwitz – Mia & Sebastian's theme (2016)
O Αμερικανός συνθέτης ξεκίνησε την πορεία του το 2011, γράφοντας μουσική στις τηλεοπτικές σειρές “The Simpsons”, σε ένα επεισόδιο, “The league” σε επτά και “Curb your enthusiasm” σε έντεκα. Γνωστός έγινε στη δεύτερη ταινία που συμμετείχε, στο τριπλά οσκαρικό “Whiplash” το 2014, ήταν υποψήφιος για Grammy στην κατηγορία «Καλύτερο άλμπουμ μουσικής επένδυσης οπτικών μέσων». Η καλλιτεχνική εκτόξευση ήρθε το 2016 όταν συνέθεσε τo σάουντρακ του “La La Land”, των 307 συνολικά υποψηφιοτήτων σε διάφορους θεσμούς, με κερδισμένες τις 241. Πήρε δύο Όσκαρ, ένα BAFTA, δύο Χρυσές Σφαίρες και δύο Grammy. Ένα από τα μουσικά θέματα του σαρωτικού μιούζικαλ είναι το “Mia & Sebastian’s theme”. Το πιάνο «αγγίζει» την καρδιά μας, φροντίζει όμως και η μνήμη μας για αυτό, καθώς μας φέρνει εικόνες της ταινίας.
Craig Armstrong – For Emma (2018)
Ο Σκοτσέζος συνθέτης χάρη στη μουσική του στην ταινία “Romeo + Juliet” το 1996, του Baz Luhrmann, κέρδισε BAFTA και Ivor Novello. Μαζί του θα συνεργαστεί και στο περιβόητο “Moulin Rouge!” το 2001, κερδίζοντας BAFTA και Χρυσή Σφαίρα, καθώς και στο “The Great Gatsby” το 2013 όπου απέκτησε υποψηφιότητα για Grammy, τελικά έγινε δικό του την επόμενη χρονιά για τη βιογραφική ταινία “Ray”. Μετρά αισίως 37 άλμπουμ, σάουντρακ και προσωπικά. Ένα από τα καλύτερα προσωπικά του κυκλοφόρησε το 2018, με τίτλο “Sun to you”. Εκεί υπάρχει η σύνθεση “For Emma”, με το πιάνο και το βιολί να βγάζουν έντονη δόση μελαγχολίας. Αξίζει να ακούσετε και την εκτέλεση με τα φωνητικά της Hero Fisher, η οποία έγραψε τους στίχους. Η ερμηνεία της εναρμονίζεται απόλυτα με το γκρίζο συναίσθημα των εν λόγω οργάνων.
Andrea Guerra – Nuovo Olimpo (2023)
Ιταλός συνθέτης, η διαδρομή του ξεκίνησε τη δεκαετία του ’90. Έχει γράψει μουσική σε 21 ταινίες, οι περισσότερες εγχώριες, ενώ το 2015 έκανε το ντεμπούτο του σε παραγωγή του Bollywood. Το 2023, στην ιταλική ταινία “Nuovo Olimpo” δεν έκλεψε μουσικά την παράσταση μόνο η Mina με το νέο της απίθανο τραγούδι “Povero amore”, αλλά και ο ίδιος με τις αισθαντικές συνθέσεις του. Μία από αυτές, το μουσικό θέμα του δακρύβρεχτου ρομαντικού φιλμ. Το πιάνο συνοδευόμενο από βιολιά έκανε πάλι το θαύμα του, «ακύρωσε» τους στίχους περιγράφοντας συναισθήματα με νότες.
