Μουσική χωρίς στίχους: 22 συνθέσεις που δε χρειάζονται τους στίχους για να περιγράψουν μια ιστορία

Ορχηστρική μουσική. Αστείρευτη επιρροή στην ψυχοσύνθεσή μας, συνειδητά ή υποσυνείδητα. 22 συνθέσεις που δε χρειάζονται τους στίχους για να περιγράψουν μια ιστορία, τη δημιουργούν αυτές. H απουσία τους δίνει τη δυνατότητα στον καθένα μας να γράψει τη δική του. Άλλωστε κάθε ιστορία είναι μοναδική. Ένα ελάχιστο δείγμα της ανεκτίμητης αυτής κατηγορίας.

STAN GETZ – STARS FELL ON ALABAMA (1953)

Τεράστιος Αμερικάνος σαξοφωνίστας, με την πορεία του να ξεκινά στα μέσα της δεκαετίας του ’40. Ο Stanley Gayetzky, παιδί Ουκρανών που μετανάστευσαν στην Αμερική το 1903, δοκίμασε διάφορα μουσικά όργανα πριν ο πατέρας του φροντίσει να αποκτήσει το πρώτο του σαξόφωνο στα 13 του χρόνια. Την επόμενη χρονιά έγινε αποδεκτός στο All-City High School της Νέας Υόρκης. Αμέτρητες οι συνεργασίες του με κορυφαία ονόματα, 711 συνολικά οι κυκλοφορίες. Ο εξωπραγματικός “The Sound” όπως τον έχουν αποκαλέσει, είναι βραβευμένος με 5 Grammy από τις 17 φορές που προτάθηκε.

Από τον δίσκο του 1953 με τίτλο ”Stan Getz plays”, το πολυδιασκευασμένο “Stars fell on Alabama”. 

HENRY MANCINI – CANDLELIGHT ON CRYSTAL (1968)

Σπουδαίος Αμερικανός συνθέτης, μαέστρος και πιανίστας Ιταλικής καταγωγής. Ο Enrico Nicola Mancini έχει συνδέσει το όνομα του με την τηλεοπτική σειρά “Peter Gunn” και πασίγνωστες ταινίες όπως “Pink Panther”, “Moon River” και “Breakfast at Tiffany’s”, αποσπώντας 20 Grammy από τα 72 συνολικά στα οποία ήταν υποψήφιος. Από το score της ταινίας “The party” του 1968, η υπέροχη σύνθεση “Candlelight on crystal”.

ENNIO MORRICONE – CINEMA PARADISO (1988)

Θρυλικός Ιταλός συνθέτης και μαέστρος που έχει συνδέσει άρρηκτα το όνομα του με τον κινηματογράφο, συμμετέχοντας σε περισσότερες από 500 ταινίες και τηλεοπτικές σειρές. Τα 4 Grammy, οι 2 Χρυσές Σφαίρες και το ένα Όσκαρ μάλλον μειώνουν το κύρος των θεσμών, παρά τον ίδιο. Από την ιταλική ταινία “Cinema paradiso” του 1988, βραβευμένη με Όσκαρ ως η καλύτερη ξενόγλωσση.

YANNI – REFLECTIONS OF PASSION (1988)

To 1994 το πρώτο live άλμπουμ του «δικού μας» Γιάννη Χρυσομάλλη με τίτλο “Live at the Acropolis”, ηχογραφημένο στο Ηρώδειο την προηγούμενη χρονιά, έγινε Νο.01 στην κατηγορία “New Age” του Billboard και Νο.05 στον γενικό κατάλογο του. Οι πωλήσεις του ξεπέρασαν τα 4 εκατομμύρια αντίτυπα.

Το 1998, το άλμπουμ “Chameleon days” έφτασε μέχρι το No.02 του Billboard στην κατηγορία “New Age”, μέσα από το οποίο ξεχωρίζει το “Reflections of passion”.

RYUICHI SAKAMOTO – THE SHELTERING SKY (1990)

O Ιάπωνας Ryuichi Sakamoto είναι συνθέτης, πιανίστας, παραγωγός και ηθοποιός. Βραβεύτηκε με BAFTA για τη μουσική του στην ταινία του 1983 “Merry Christmas Mr. Lawrence”, στην οποία πρωταγωνιστούσε ο ίδιος με τον David Bowie και τον Tom Conti. Το 1987 κέρδισε Όσκαρ, Χρυσή Σφαίρα και Grammy για το “The last emperor”.

Το 1990 κατέκτησε μια ακόμα Χρυσή Σφαίρα για το σάουντρακ της δραματικής ταινίας “The Sheltering Sky” του Bernardo Bertolucci, “Τσάι στη Σαχάρα” ο ελληνικός τίτλος, ενώ τo 2016 τιμήθηκε στα World Soundtrack Awards για τη συνεισφορά του στη μουσική.

STING – SAINT AGNES AND THE BURNING TRAIN (1991)

Ο Βρετανός τραγουδιστής, στιχουργός και μπασίστας των Police δε μας έχει συνηθίσει σε ορχηστρικές δημιουργίες ούτε με το συγκρότημα του, ούτε στη σόλο καριέρα του. Το 1991 ο Sting κυκλοφόρησε το άλμπουμ “The soul cages”, μέσα από το οποίο ξεχώρισε το τραγούδι “Mad about you”. Άξιο αναφοράς και το “Saint Agnes and the burning train”. 

MICHAEL NYMAN – THE HEART ASKS PLEASURE FIRST (1993)

Η κορυφαία στιγμή του Βρετανού συνθέτη και πιανίστα Michael Nyman είναι το σάουντρακ της ταινίας “The piano”, του 1993. Έγινε πλατινένιο στην Αυστραλία, χρυσό στην Αμερική ξεπερνώντας το μισό εκατομμύριο αντίτυπα, έγινε επίσης χρυσό στην Αγγλία, στον Καναδά και στην Ιαπωνία. Η παραλία με τη μαύρη άμμο Karekare της Νέας Ζηλανδίας έγινε διάσημη ως τουριστικός προορισμός μετά την ταινία.

RENE' AUBRY – APRES LA PLUIE II (1993)

Ο Γάλλος μουσικοσυνθέτης και πιανίστας Rene’ Aubry κυκλοφόρησε το 1993 το άλμπουμ “Apres la plue II”, από το οποίο ξεχώρισε η ομώνυμη αριστουργηματική σύνθεση “Apres la pluie II”. Μελωδία με έντονα γρήγορο ρυθμό, αλλά τη μελαγχολία να είναι διάσπαρτη από την αρχή μέχρι το τέλος. Άλλωστε «συμφωνεί» και ο τίτλος του, “Μετά τη βροχή”. Όπως ο ίδιος δήλωσε, είναι βαθιά επηρεασμένος μουσικά από το Μάνο Χατζηδάκι.

JOHN WILLIAMS – THEME FROM SCHINDLER'S LIST (1993)

Πολυβραβευμένος Αμερικανός συνθέτης και πιανίστας εν ζωή, 90 ετών. Ο John Williams έχει κερδίσει 25 Grammy με 72 υποψηφιότητες, 5 Όσκαρ με 52 υποψηφιότητες, 7 BAFTA και 4 Χρυσές Σφαίρες. Σε έξι δεκαετίες καριέρας συνέθεσε πασίγνωστες ταινίες όπως: Ο πόλεμος των άστρων, Τα σαγόνια του καρχαρία, Σούπερμαν, Ε.Τ. ο εξωγήινος, Ιντιάνα Τζόουνς, Τζουράσικ πάρκ, Η λίστα του Σίντλερ, Η διάσωση του στρατιώτη Ράιαν, 7 χρόνια στο Θιβέτ και τις 3 πρώτες ταινίες του Χάρι Πότερ. Έχει επίσης δημιουργήσει μουσικά θέματα για τέσσερις Ολυμπιακούς αγώνες: 1984,1988, 1992 και 2002. Το περασμένο καλοκαίρι δήλωσε ότι η μουσική που θα γράψει για το “Indiana Jones 5”, θα είναι η τελευταία του δημιουργία.

Από τη βραβευμένη με 7 Όσκαρ βιογραφική ταινία του 1993, βραβεύτηκε και ο ίδιος, “Schindler’s list” του Steven Spielberg με τον Liam Neeson και τον Ralph Fiennes, η ομώνυμη σύνθεση. Στη reprise εκτέλεση του μουσικού θέματος, υπάρχουν δύο εκτελέσεις στο σάουντρακ, «πρωταγωνιστούν» με σειρά εμφάνισης το πιάνο και το βιολί.

MIAMI SOUND MACHINE – ALL BECAUSE OF YOU (1994)

Αμερικανικό συγκρότημα με λάτιν επιρροές, ιδρύθηκε το 1975 από τον μουσικό και παραγωγό Emilio Estefan Jr. Το αρχικό τους όνομα ήταν Miami Latin Boys, μετονομάστηκαν σε Miami Sound Machine το 1977 και προστέθηκε στο σχήμα η πρωτοεμφανιζόμενη τραγουδίστρια Gloria Garcia. Ο Estefan Jr. την παντρεύτηκε ένα χρόνο αργότερα και τη γνωρίσαμε ως Gloria Estefan. Έκτοτε κυκλοφόρησαν άλμπουμ και ως Miami Sound Machine και ως Gloria Estefan & Miami Sound Machine.

Στη μέτρια ταινία του 1994 “The specialist” των δυνατών ονομάτων Sylvester Stallone και Sharon Stone, το σάουντρακ ξεχωρίζει κυρίως λόγω της συμμετοχής του πολυβραβευμένου συνθέτη John Barry που έγραψε το μουσικό θέμα της επιτυχίας “Turn the beat around” της Gloria Estefan και του υπέροχου ορχηστικού “All because of you” των Miami Sound Machine.

SECRET GARDEN – SONG FROM A SECRET GARDEN (1996)

Οι Secret Garden αποτελούνται από το Νορβηγό συνθέτη και πιανίστα Rolf Løvland και τη βιολίστρια και τραγουδίστρια Fionnuala Sherry. Έγιναν γνωστοί το 1995 με τη νικητήρια συμμετοχή τους στο διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision, εκπροσωπώντας τη Νορβηγία με το τραγούδι “Nocturne”. Την επόμενη χρονιά κυκλοφόρησαν το άλμπουμ “Songs from a secret garden”, μέσα από το οποίο η ομώνυμη σύνθεση. Το πιάνο και το βιολί «ένωσαν» υποδειγματικά για μια ακόμα φορά τις δυνάμεις τους.

GABRIEL YARED – CITY OF ANGELS (1998)

Ο Λιβανέζος Gabriel Yared είναι ένας ακόμη συνθέτης που η μουσική μπήκε στη ζωή του σε μικρή ηλικία. Ξεκίνησε μαθήματα ακορντεόν στα 7, στα 9 του όμως τον κέρδισε το πιάνο. Με 49 χρόνια πορείας και 95 κυκλοφορίες, κυρίως σάουντρακ, έγινε γνωστός για τη μουσική του στη γαλλική ταινία “37,2 Le Matin (Betty Blue)” το 1986. Η μεγαλύτερη επιτυχία του ήρθε το 1996 στην ταινία “The English patient”, κερδίζοντας Όσκαρ, BAFTA, Χρυσή Σφαίρα και Grammy.

Το 1998 έγραψε τέσσερις συνθέσεις για την ταινία “City of angels”, με πρωταγωνιστές τον Nicolas Cage και την Meg Ryan, κερδίζοντας υποψηφιότητα για Grammy με την ομότιτλη σύνθεση. 

ALAIN LEFEVRE – UN ANGE PASSE (2000)

Ο Καναδός συνθέτης και πιανίστας Alain Lefevre, γεννημένος στη Γαλλία, έχει οικογενειακές μουσικές ρίζες, ο πατέρας του έπαιζε κλαρινέτο, ενώ και τα 3 αδέλφια του έγιναν επαγγελματίες μουσικοί. Tο 1994 έκανε το δισκογραφικό του ντεμπούτο και τo 2010 κέρδισε βραβείο Juno. Μέχρι σήμερα έχει κυκλοφορήσει 31 άλμπουμ και μια συλλογή. Αν αναζητήσετε τη μουσική του στο άλμπουμ “Carnet de notes” του 2002 θα βρείτε τη σύνθεση με τον ελληνικό τίτλο “Thalassa”.

Από το άλμπουμ “Lylatov” του 2000, το ονειρικό “Un ange passe”.

KEVIN KERN – CHILDHOOD REMEMBERED (2001)

Ο Kevin Kern είναι Αμερικανός πιανίστας και συνθέτης. Λέγεται ότι σε ηλικία μόλις 18 μηνών τον βρήκαν οι γονείς του να παίζει στο πιάνο την «Άγια Νύχτα». Στα 4 του έμαθε να παίζει πιάνο, ενώ στα 8 να γράφει μουσική. Έχει 11 ολοκληρωμένες δουλειές και 2 συλλογές. Στο άλμπουμ “Embracing the wind” του 2001 υπάρχει μια από τις ωραιότερες δημιουργίες του, το “Childhood remembered”.

TONINO BALIARDO – REDEMPTION (2001)

Ο Γάλλος Antoine ‘Tonino’ Baliardo είναι ο βασικός κιθαρίστας των Gipsy Kings, έχει γράψει και πολλά τραγούδια του συγκροτήματος. Το 2000 κυκλοφόρησε το πρώτο του προσωπικό άλμπουμ με τίτλο “Essenses”, γράφοντας εξολοκλήρου τη μουσική. Μέσα από αυτό, το υπέροχο “Redemption” που αποτυπώνει και μουσικά με τη κιθάρα του.

YANN TIERSEN – LA VALSE D’AMELIE (2001)

Ο Γάλλος συνθέτης και μουσικός Yann Tiersen έγινε γνωστός για τη μουσική του στη γαλλική ταινία “Amelie” το 2001, υποψήφια για 4 Όσκαρ αλλά νικητήρια με 1 BAFTA και 4 Cesar. Ο ίδιος έχει δηλώσει ότι δε δημιούργησε ποτέ το συγκεκριμένο σάουντρακ, αλλά πως συμπεριέλαβε παλαιότερες συνθέσεις από τα πρώτα του άλμπουμ. Παρόλα αυτά, ξεπέρασε το 1.5 εκατομμύριο αντίτυπα, έγινε χρυσό και στην Ελλάδα. Στο ονειρικό “La valse d’Amelie” το ακορντεόν κυριαρχεί.

JOE HISAISHI – BALLADE (2001)

Ο Ιάπωνας συνθέτης Mamoru Fujisawa, γνωστός ως Joe Hisaishi, έχει γράψει μουσική για περισσότερες από 100 ταινίες και σειρές, κυρίως στη χώρα του και ως επί το πλείστον κινουμένων σχεδίων, ενώ διαθέτει και προσωπικά άλμπουμ. Είναι δημοφιλής και ως πιανίστας. Το 2001 έγραψε το σάουντρακ της ταινίας “Brother”, μέσα από το οποίο το υπέροχο “Ballade”. Στην τέταρτη πλέον δεκαετία της καριέρας του, «έντυσε» μουσικά ένα νέο ιαπωνικό animation που θα κυκλοφορήσει σύντομα.  

ABDULLAH IBRAHIM – BLUE BOLERO (2002)

Ο Adolph Johannes Brand είναι συνθέτης και πιανίστας από τη Νότια Αφρική. Ξεκίνησε μαθήματα πιάνου σε ηλικία 7 ετών. Άρχισε να παίζει τζαζ επαγγελματικά το 1949, στα 15 του, εξαιρετικά δύσκολο για έναν μαύρο στη ρατσιστική περιοχή του λιμανιού του Κέιπ Τάουν. Λόγω των φυλετικών προβλημάτων μετακόμισε στην Ευρώπη το 1962, ταξίδεψε στην Αμερική και συνεργάστηκε με συνθέτες όπως ο Duke Ellington. To 1973 επέστρεψε στη Νότια Αφρική, ασπάστηκε το Ισλάμ και άλλαξε το όνομα του σε Abdullah Ibrahim. Εκτός από πιάνο παίζει φλάουτο, σαξόφωνο και τσέλο.

To 2002 κυκλοφόρησε το άλμπουμ με τίτλο “African magic”, μέσα στο οποίο συμπεριλαμβάνεται το “Blue bolero”.

BRIAN CULBERTSON – REFLECTIONS (2005)

Ο Brian Culbertson είναι ένας Αμερικανός τζαζ μουσικοσυνθέτης με 23 άλμπουμ στο ενεργητικό του. Παίζει πιάνο, συνθεσάιζερ και τρομπόνι. Σε ηλικία 20 ετών έγραψε και ηχογράφησε το ντεμπούτο του, στην κρεβατοκάμαρα του στο Σικάγο.

Από το άλμπουμ “It’s on tonight” του 2005, ξεχωρίζει το “Reflections”.

ABEL KORZENIOWSKI – DANCE FOR ME WALLIS (2012)

Ο Πολωνός Abel Korzeniowski έγινε γνωστός για τις συνθέσεις του στον κινηματογράφο και σε θεατρικά έργα. Η  πιο επιτυχημένη ταινία που συμμετείχε είναι το “A single man” το 2009, σε σενάριο και σκηνοθεσία του Tom Ford, με πρωταγωνιστές τον Colin Firth και την Julianne Moore. Ήταν υποψήφια για 1 Όσκαρ, 1 BAFTA και 3 Χρυσές Σφαίρες, μια από αυτές για τον Korzeniowski.

Το 2011 στη δεύτερη σκηνοθετική απόπειρα της Madonna με τίτλο “W.E.”, μετά το “Filth and wisdom” του 2008, o συνθέτης έγραψε τη μουσική. To σάουντρακ κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 2012, μέσα από το οποίο ξεχωρίζει η εξαιρετική σύνθεση “Dance for me Wallis”.

JUSTIN HURWITZ – MIA & SEBASTIAN'S THEME (2016)

O Αμερικανός συνθέτης Justin Hurwitz ξεκίνησε τη πορεία του το 2011 γράφοντας μουσική στις τηλεοπτικές σειρές “The Simpsons”, σε ένα επεισόδιο, “The league” σε 7 και “Curb your enthusiasm” σε 11. Έγινε όμως γνωστός από τη δεύτερη ταινία στην οποία συμμετείχε με τίτλο “Whiplash” το 2014, νικητήρια με 3 Όσκαρ, κερδίζοντας Grammy στην κατηγορία «Καλύτερο άλμπουμ μουσικής επένδυσης οπτικών μέσων».

Η καλλιτεχνική του «εκτόξευση» έγινε το 2016 συνθέτοντας τη μουσική για το “La La Land” των 297 υποψηφιοτήτων σε διάφορους θεσμούς, με κερδισμένες τις 243. O ίδιος κέρδισε 2 Όσκαρ, 1 BAFTA, 2 Χρυσές Σφαίρες και 2 Grammy. Ένα από τα θέματα του σαρωτικού μιούζικαλ, το “Mia & Sebastian’s theme”.  

CRAIG ARMSTRONG – FOR EMMA (2018)

Ο Σκοτσέζος συνθέτης Craig Armstrong χάρη στη μουσική του στην ταινία “Romeo + Juliet” του Baz Luhrmann το 1996, κέρδισε BAFTA και Ivor Novello. Μαζί του θα συνεργαστεί και στο περιβόητο “Moulin Rouge!” το 2001 κερδίζοντας BAFTA και Χρυσή Σφαίρα, αλλά και στο “The Great Gatsby” το 2013 κερδίζοντας υποψηφιότητα για Grammy, το οποίο όμως θα κατακτήσει την επόμενη χρονιά για τη βιογραφική ταινία “Ray”. Μετρά αισίως 37 άλμπουμ, σάουντρακ και προσωπικά.

Ένα από τα καλύτερα προσωπικά του άλμπουμ κυκλοφόρησε το 2018, με τίτλο “Sun to you”. Μέσα από αυτό, η σύνθεση “For Emma”. Αξίζει να ακούσετε και την εκτέλεση με τα φωνητικά της Hero Fisher, η ίδια έγραψε και τους στίχους.