Η καλύτερη συμβουλή που μπορεί να δοθεί σε έναν Ψυχολόγο: "Μη δίνετε συμβουλές"

Η παροχή συμβουλών από τον ψυχολόγο πρέπει να είναι κάτι σπάνιο μέσα στην θεραπευτική διεργασία.
Θυμάμαι όταν ξεκίνησα να εργάζομαι ως ψυχολόγος. Μου άρεσε να δίνω συνέχεια συμβουλές. Είχα τόσο σημαντικές και καλές συμβουλές να μοιραστώ με τους θεραπευόμενους.

Στην πραγματικότητα, είχα την τάση να δίνω συνέχεια συμβουλές πριν ακόμα να γίνω ψυχολόγος. Είχα τόσες καλές ιδέες για όλους σε κάθε περίσταση. Κάποια στιγμή στο πανεπιστήμιο, αποφάσισα να δοκιμάσω ένα πείραμα. Αντί να παρέχω συμβουλές με τόση άνεση, περίμενα μέχρι οι άλλοι να μου τις ζητήσουν. Γιατί να πρέπει να το κάνω τόσο εύκολο για τον καθένα; Παραδόξως, κανείς δεν μου ζήτησε κάποια συμβουλή.

Ίσως και αυτό να είναι ένα μέρος αυτού που τελικά με οδήγησε να ασκήσω αυτό το επάγγελμα. Φανταστείτε την έκπληξή μου όταν την τρίτη βδομάδα στην πρακτική μου, ο επόπτης είπε στους εκπαιδευόμενους: Η δουλειά σας φέτος είναι να μάθετε να ακούτε και όχι να βοηθήσετε κάποιον.

Τι; Σκέφτηκα μέσα μου.

Θεώρησα ότι αυτό που είπε ήταν πολύ εκνευριστικό. Σκέφτηκα ότι ήθελε απλά να πει κάτι σημαντικό και συγκλονιστικό, κάτι που θα μας κάνει να σκεφτούμε δυο φορές αυτό που είχαμε επιλέξει ως επάγγελμα.

Πραγματικά, ο επόπτης μου είχε δίκιο. Η παροχή συμβουλών από τον ψυχολόγο πρέπει να είναι κάτι σπάνιο μέσα στην θεραπευτική διεργασία.

Ας δούμε τους πιο βασικούς λόγους:

Ο θεραπευόμενος είναι ο ειδικός

Δεν είναι μια απλή επιχειρηματική στρατηγική, όπως η πρόταση ο πελάτης έχει πάντα δίκιο. Μέρος της μετάβασης στη θεραπεία είναι να μάθει το άτομο να εμπιστεύεται και πάλι τον εαυτό του. Σίγουρα, θα υπάρχει ένα εξωτερικό πρόσωπο που θα το βοηθήσει να δει το δάσος και όχι το δέντρο αλλά η ψυχοθεραπεία είναι μια διαδικασία που απέχει πολύ από την υπαγόρευση. Τελικά-και ίσως αυτό είναι το πιο δύσκολο που θα πρέπει να ακούσει και να καταλάβει ο θεραπευόμενος- είναι ότι εκείνος γνωρίζει τον εαυτό του καλύτερα από τον καθένα και ίσως ο κυριότερος λόγος προσέλευσης στην θεραπεία είναι για να ανακαλύψει περισσότερα.

Ενδυνάμωση

Η θέληση του ψυχολόγου να δώσει συμβουλές, ιδίως του νέου ψυχολόγου, εξυπηρετεί κυρίως τον ίδιον παρά το άτομο στην ψυχοθεραπεία. Αν δίνονται συμβουλές, ακόμα και σημαντικές, έξυπνες συμβουλές, θα πρέπει ο ψυχολόγος να είναι σίγουρος ότι δεν παρακωλύεται η ανάπτυξη της ικανότητας του θεραπευόμενου να λαμβάνει μόνος του αποφάσεις.

Φυσικά και ο ψυχολόγος μπορεί να γνωστοποιήσει την άποψή του, αν υπάρχει κάποια άσχημη απόφαση από τον θεραπευόμενο, αλλά εκτός αν πρόκειται για ένα πολύ σοβαρό ζήτημα. Βασική δουλειά του είναι να καθοδηγεί την σκέψη (και το συναίσθημα) μέσω μιας εξελισσόμενης κατάστασης. Κάποια μέρα, ο θεραπευόμενος θα σταματήσει τη θεραπεία. Είναι άραγε προετοιμασμένος για αυτή τη συνθήκη;

Ο Ίρβιν Γιάλομ και η Τέχνη της Ψυχοθεραπείας

Ο ψυχολόγος δέχεται σπάνια ικανοποίηση από τις συμβουλές που δίνει

Δεν μπορώ να θυμηθώ μια φορά που να έδωσα μια συμβουλή, η οποία να ήταν βοηθητική σε μακροπρόθεσμη βάση. Όταν συνέβη κάτι τέτοιο, είτε δεν έγινε αποδεκτή από τον θεραπευόμενο, είτε δόθηκε γιατί προσπαθούσαμε να αποφύγουμε κάτι άλλο που υπήρχε αλλά δεν μπορούσαμε να διαχειριστούμε. Πιο συγκεκριμένα: ίσως να δώσαμε συμβουλές σε κάποιο άτομο στην προσπάθειά μας να το ανακουφίσουμε από το άγχος που είχε για κάποιο σοβαρό θέμα.

Συμβουλές μπορεί κανείς να πάρει από τους φίλους και την οικογένεια. Από κάποιο blog μαγειρικής ή κάποιο δικηγόρο ή έμπιστο πρόσωπο. Κανείς δεν θα έρθει στη θεραπεία για να πάρει συμβουλές. Στην αρχή της θεραπευτικής σας εργασίας, η τάση σας αυτή θα ερμηνεύεται ως μια εισβολή σαν: ως ψυχολόγος, σας γνωρίζω καλύτερα από ό,τι γνωρίζετε εσείς τον εαυτό σας.

Είναι η σχέση που θεραπεύει

Τελικά φαίνεται ότι είναι η αλληλεπίδραση του ψυχολόγου και του θεραπευόμενου που προσφέρει την επούλωση και την ανάπτυξη του δεύτερου. Παρόλο που ο ψυχολόγος μπορεί να κάνει κάποιες αρκετά χρήσιμες ερμηνείες για ένα θέμα ή να αποκαλύψει ένα στερεοτυπικό μοτίβο σκέψης και δράσης στον θεραπευόμενο, όταν ρωτήθηκαν οι θεραπευόμενοί μου τι ήταν το πιο βοηθητικό στοιχείο μέσα στην θεραπεία, οι περισσότεροι – κυρίως τα παιδιά – απάντησαν ότι η θεραπεία είναι ένα μέρος που αισθάνονταν άνετα γιατί μπορούσε κάποιος να τους ακούσει.

Το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται κάποιος είναι να του λένε τι να κάνει

Ας είμαστε ειλικρινείς, πριν έρθει κάποιος για θεραπεία έχει δίπλα του πολλά άτομα που του παρέχουν συνέχεια συμβουλές: οι γονείς, ο/η σύντροφος, τα πεθερικά, οι φίλοι ακόμα και κάποιος άγνωστος. Αν κάποιος θέλει μια συμβουλή, σίγουρα υπάρχει φθηνότερος τρόπος για να την πάρει από το να μπει σε θεραπεία.

Ωστόσο, τίποτα από τα παραπάνω δεν είναι πάγιο ή σημαίνει ότι δεν μπορεί κάποια στιγμή να δοθεί μία συμβουλή στον θεραπευόμενο. Δεν είναι καθόλου βοηθητικό για τον ψυχολόγο να είναι συγκρατημένος ή συνειδητά ασαφής. Όμως, μέσα από την εμπειρία χρόνων, έμαθα να δίνω όλο και λιγότερες συμβουλές και οι θεραπευόμενοί μου να είναι όλο και περισσότερο ικανοποιημένοι.

Μερικές φορές, από την έλλειψη συμβουλών είναι δυνατόν να αναδυθούν κάποια έντονα συναισθήματα. Σκεφτείτε κάποτε που θέλατε κάποιος να πάρει μια απόφαση αντί για εσάς. Όταν το έκανε, χάσατε την ευκαιρία να είστε καλύτερα προετοιμασμένοι για την επόμενη φορά που θα προκύψει μια παρόμοια κατάσταση.

Είναι σαν τότε που η μητέρα μας, μας έλεγε να ψάξουμε στο λεξικό μια λέξη που δεν καταλαβαίναμε, αντί να μας πει απευθείας τι σημαίνει. Πάντα θυμώναμε όταν γινόταν αυτό. Ίσως να το θεωρούσαμε ότι είναι υποκριτικό και χειραγωγικό. Όμως τελικά, μάθαμε τι σημαίνει κάθε λέξη που δεν γνωρίζαμε το νόημά της.

Πηγή: PsychologyNow.gr