Scorsese: "Μια ταινία δεν είναι καθηλωτική όταν την παρακολουθείτε από το τηλέφωνο, ενώ είστε στη τουαλέτα".

Της Ηλιάνας Παπαπάνου

Η τέχνη εμπλουτίζει, ενώ το περιεχόμενο αποσπά την προσοχή. Η τέχνη είναι ένα γεγονός, το περιεχόμενο το δεχόμαστε καθημερινά. Ταξιδεύουμε στην τέχνη ενώ το περιεχόμενο είναι σαν να πλημμυρίζει πάνω μας. Η τέχνη εκτιμάται, το περιεχόμενο καταναλώνεται απερίσκεπτα. Η τέχνη είναι ανεκτίμητη, το περιεχόμενο είναι σκουπίδι.

Αυτό θα ήθελε ο Μάρτιν Σκορσέζε να πιστεύουμε, έτσι κι αλλιώς.

Ο Αμερικανός σκηνοθέτης πρόσφατα αναφέρθηκε στον ιταλικό θρύλο του κινηματογράφου Federico Fellini σε άρθρο που επιμελήθηκε για το περιοδικό Harper’s Bazaar.
Στο άρθρο του αυτό ο Σκορσέζε επισημαίνει το πώς επισκιάζεται και υποτιμάται ο κινηματογράφος λόγω της επανάστασης του online streaming. Ο σπουδαίος σκηνοθέτης υπενθύμισε στους αναγνώστες την εποχή όπου οι διανομείς και οι προγραμματιστές όπως οι Amos Vogel και Dal Talbot επιμελούνταν πολύ γενναιόδωρα τα προγράμματα κινηματογράφων, επιτρέποντας στους σκηνοθέτες Fellini, Bertolucci, Bergman, Godard και Kubrick να φθάσουν στα διαδεδομένα ακροατήρια, «επανεφεύροντας έτσι τον κινηματογράφο με κάθε καινούριο τρόπο κινηματογράφισης.»

Σήμερα, αντίθετα, "η τέχνη του κινηματογράφου υποτιμάται συστηματικά, παραγκωνίζεται, υποβαθμίζεται και μειώνεται στο χαμηλότερο κοινό παρονομαστή της, το "περιεχόμενο", υποστηρίζει μεταξύ άλλων ο σκηνοθέτης.
Το λεγόμενο "περιεχόμενο" έγινε ένας επιχειρηματικός όρος για όλες τις κινούμενες εικόνες: μια ταινία του David Lean, ένα βίντεο γάτας, ένα διαφημιστικό super bowl, ένα επεισόδιο σειράς. Συνδέθηκε, φυσικά, όχι με τη θεατρική εμπειρία αλλά με την προβολή στο σπίτι, στις πλατφόρμες ροής που έχουν βαλθεί να ξεπεράσουν την κινηματογραφική εμπειρία, ακριβώς όπως η Amazon ξεπέρασε τα φυσικά καταστήματα."

Ως σκηνοθέτης της ταινίας "Ο Ιρλανδός" που προβλήθηκε πέρυσι στη δημοφιλή πλατφόρμα streaming Netflix, ο Σκορσέζε βρίσκεται σίγουρα μέσα στη μετάβαση που δημιουργείται από τον κινηματογράφο στο streaming.
Ιστορικά, οι ταινίες μόνο για streaming ήταν ταινίες χαμηλού προϋπολογισμού, δοξασμένες τηλεοπτικές ταινίες ή μεγάλα οχήματα αστέρων που απέτυχαν στις ΗΠΑ.

Σταδιακά, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κοσκινίζουν μερικά διαμάντια από τη λάσπη, ταινίες όπως τις Annihilation, Bird Box, Uncut Gems, The Ballad Of Buster Scruggs, Marriage Story, The Irishman.
Η εμπειρία της παρακολούθησής ταινιών streaming σε οικιακές συσκευές είναι πλέον η νόρμα. "Μια ταινία δεν είναι τόσο καθηλωτική όταν την παρακολουθείτε στο τηλέφωνό ενώ είστε στην τουαλέτα", αναφέρει χαρακτηριστικά ο Μάρτιν Σκορσέζε.

Συνήθως, επειδή οι ταινίες αυτές θα υποπέσουν στην αντίληψή μας μέσω της φλυαρίας που δημιουργείται στο Twitter και όχι μέσω μιας μεγάλης διαφήμισης. 'Ετσ τις παρακολουθούμε για να μη χάσουμε ό,τι είναι στη μόδα αυτό τον καιρό, για να συμβαδίσουμε με τα τρέχοντα γούστα στα κοινωνικά δίκτυα.

"Σπουδαίες ταινίες υποτιμήθηκαν πράγματι από το streaming, όχι μόνο επειδή φυσικά ασχολούμαστε περισσότερο με τα πράγματα που μας κοστίζουν περισσότερο χρόνο και χρήμα, αλλά επειδή απλά έπεσαν στον αδιάκοπο χείμαρρο του "περιεχομένου" και αφέθηκαν να μας κακομεταχειριστούν όπως όλοι οι άλλοι για τον πολύτιμο χρόνο μας. Τα Όσκαρ και οι Χρυσές Σφαίρες δεν ασχολήθηκαν ποτέ μαζί τους, ήταν απλώς κινηματογραφικά cast-offs. Κατά ειρωνικό τρόπο, ταινίες όπως το Annihilation κυκλοφόρησαν στο streaming επειδή ήταν πολύ προκλητικές ή έξυπνες για το κοινό των ΗΠΑ - οι ίδιες οι ταινίες που κάποτε ώθησαν τα όρια ως προς το που μπορεί ο κινηματογράφος να "μεταφέρει" τον θεατή, αποστέλλονταν τώρα στα ψηφιακά ράφια ταινιών Β μαζί με όλες τις ταινίες Breaking Bad, τις ταινίες του Shawn Mendes και μια ποικιλία από τις χαμηλότερες βαθμολογίες της Meryl Streep."

Ο Σκορσέζε τονίζει το γεγονός πως το κλείσιμο του κινηματογράφου ανάγκασε ταινίες που διαφορετικά προορίζονταν για τη μεγάλη οθόνη να κυκλοφορήσουν στο διαδίκτυο.
"Tα φώτα της δημοσιότητας μετατοπίστηκαν σταθερά σε πρωτότυπες ταινίες από το Netflix και το Amazon, οι οποίες εντάθηκαν στο πιάτο με τους ομοίους του Charlie Kaufman's I's I'm Thinking Ending Things, Borat 2, Mank, Tom Hanks western News Of The World και The Dig."

Η λύση δεν είναι να γυρίσουμε πίσω στη χρυσή εποχή του Σκορσέζε, αλλά να μάθουμε τα μαθήματά του.
Σύμφωνα με τον Μάρτιν Σκορσέζε, "Η επιμέλεια και όχι η αλγοριθμική διοχέτευση, είναι το κλειδί για να δεχθούν οι μεγάλες ταινίες τον σεβασμό που τους αξίζει και να ενθαρρυνθούν οι κινηματογραφιστές να χρησιμοποιήσουν τις πλατφόρμες έτσι ώστε να παραδώσουν το είδος των πρωτοποριακών έργων που επέτρεψαν σε σπουδαίους σκηνοθέτες όπως ο Fellini να μεγαλουργήσουν."

Ίσως μερικές αξιόπιστες ανθρώπινες φωνές που προτείνουν τις καλύτερες νέες ταινίες στο διαδίκτυο θα ήταν μια καλή πρώτη λύση. Ταινίες που μπορεί να μας σοκάρουν, να μας εκπλήξουν και να μας προκαλέσουν πρέπει να φανούν.
Το μέλλον του κινηματογράφου εξαρτάται από το αν θα το αφήσουμε να λάμψει.

Με πληροφορίες από το NME