Κριτική της ασπρόμαυρης ουγγρικής ταινίας «Carousel»

Κριτική της ασπρόμαυρης ουγγρικής ταινίας «Carousel»

Από τον Κωστή Δ. Μπίτσιο

«Carousel»
7/10

Ταινία του 1956 από την Ουγγαρία κυκλοφορεί σε μία άδεια Αθήνα υπό τον τίτλο της εταιρείας που την διανέμει, Carousel. Το φιλμ (με τον πρωτότυπο τίτλο Korhinta) πρωτοκυκλοφόρησε στην Ελλάδα το 1957 με τον γραφικό τίτλο Τίποτα δεν σβήνει τον πόθο. Η ταινία - επίσημη συμμετοχή στο Φεστιβάλ των Καννών του 1956 - βγαίνει με πλήρη ψηφιακή αποκατάσταση σε 4Κ από το εργαστήριο Magyar Labor των Ουγγρικών αρχείων κινηματογράφου.

Ο σκηνοθέτης Zoltan Fabri (1917 – 1994) συνεργάστηκε στο σενάριο με τον Laszlo Nadasy (1927-1983), ενώ η ιστορία βασίζεται στο διήγημα Στο Πηγάδι (1955) του Imre Sarkadi (1921-1961). Η υπόθεση μας μεταφέρει σε ένα φθινόπωρο στην Ουγγαρία του 1953. Η υπόθεση του έργου του Fabri θυμίζει το ελληνικό φιλμ Το χώμα βάφτηκε κόκκινο (1965) του συγχρόνου του Βασίλη Γεωργιάδη (1921-2000): Ο Istvan (o Bela Barsi, 1906-1968), γαιοκτήμονας, αποχωρεί από την κολλεκτίβα των αγροτών και απαγορεύει στην κόρη του Mari (η Mari Torocsik, 1935) να βλέπει τον Mate (ο Imre Soos, 1930-1957), αγαπημένο της και υπέρμαχο του συνεταιρισμού. Ο Mate αντιδρά, αλλά και η Mari δεν αποδέχεται τα σχέδια που έχει για αυτήν ο πατέρας της περί γάμου με τον ευκατάστατο Sandor (ο Adam Szirtes, 1925-1989). Η χειραφέτησή της συγκλονίζει την μητέρα της (η Manyi Kiss, 1911-1971), ενώ οι συγκρούσεις με αφορμή την κολλεκτιβοποίηση κορυφώνονται. Άραγε το χωράφια είναι πιο ισχυρά από την αγάπη;

Δύο σκηνές κάνουν το φιλμ να ξεχωρίζει και σήμερα: ο έρωτας του ζευγαριού στο πάρκο διασκέδασης και ο χορός τους στο γαμήλιο πάρτυ. Η χρήση φορητής κάμερας στην δύσκολη πρώτη σκηνή εντυπωσιάζει ακόμα και τώρα, καθώς προσφέρει ενδιαφέροντα πλάνα με την συνδρομή του διευθυντή φωτογραφίας Barnabas Hegyi (1914-1966). Ο χορός στον γάμο χαρακτηρίζεται από έξαψη, δυνάμει του μοντάζ του Ferencne Szecsenyi (1928-2009), με 77 cut σε δύο λεπτά.

Ο Fabri, υπεύθυνος και για την καλλιτεχνική διεύθυνση, επέλεξε την Mari Torocsik, θεατρική ηθοποιό στα πρώτα της βήματα, η οποία ζει μέχρι και σήμερα, σε αντίθεση με τον συμπρωταγωνιστή της Imre Soos, που πέθανε στα 27 του. Ο θάνατός του αποδόθηκε σε αυτοκτονία, αν και διάφορα ευρήματα τροφοδότησαν υποψίες δολοφονίας του. Οι εικόνες της χωριάτικης ζωής αποτελούν γνώριμες εικόνες για πολλούς εξ ημών. Δεν απουσιάζει το κλαρίνο, το θορυβώδες ρολόι, η στόφα, η φλοκάτη, η πλεκτή κανάτα του κρασιού, η λάμπα πετρελαίου, οι ποδιές, τα άλογα, τα κάρα, τα προικιά, το μουσλούκι.

Είναι περίεργο που εν έτει 2019 έρχεται να μιλήσει για την αγάπη μια ταινία του 1956 από την Ουγγαρία, χώρα που έχει πρόσφατα ποινικοποιήσει την παροχή βοήθειας σε μετανάστες…

Το φιλμ κυκλοφορεί στις 15 Αυγούστου 2019 από την Carousel FILMS.