Κείμενο από τον Κωστή Δ. Μπίτσιο
Προς τα πού κατευθύνεται το σινεμά του Χόλιγουντ, που είναι αυτό που εδώ και δεκαετίες ανατρέφει γενιές και γενιές; Τα τελευταία χρόνια οι περιπέτειες της Marvel και οι χαζοκωμωδίες «του κώλου» έχουν κερδίσει τη μερίδα του λέοντος των αιθουσών και των εισιτηρίων. Η μονοχρωματική βεντάλια του σημερινού κινηματογράφου έσπρωξε καλλιτέχνες και θεατές στην Αμερική προς τη μικρή οθόνη. Ποιος το περίμενε ότι το κοινό θα ανυπομονούσε εναγωνίως για τις νέες σεζόν τηλεοπτικών σειρών, για να απολαύσει και ερμηνείες ηθοποιών. Σειρέςόπωςτα «Transparent», «Homeland», «American Horror Story», «House of cards», «True Detective», «Downton Abbey», «The Following», «The Fall», «Breaking Bad» και τόσες άλλες δίνουν την ευκαιρία σε ξεχασμένους ηθοποιούς να λάμψουν. Αποτελούν μάλιστα μοναδική ευκαιρία για γυναίκες, που έχουν ξεπεράσει τα 40 έτη, να επιβεβαιώσουν την αξία τους, αφού το φαλλοκρατικό Hollywood από παλιά έχτισε με επιτυχία το μύθο του πάνω σε αντρικές φιγούρες, παραμελώντας το θηλυκό δυναμικό του.
Η Φράνσις ΜακΝτόρμαντ έπρεπε να παίξει στο mini-series «Olive Kitteridge», για να ξαναπρωταγωνιστήσει. Η Γκουίνεθ Πάλτροου αρκείται να υποδύεται την έξυπνη σύντροφο του Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ στους «Εκδικητές». Στην ίδια σειρά ταινιών η Σκάρλετ Γιόχανσον ξεχωρίζει σαν τη μύγα μες στο γάλα μέσα στο ανδροκρατούμενο καστ. Η Μαριόν Κοτιγιάρ αναγκάζεται σε μικρό ρόλο στο «The Dark Knight Rises», ενώ διατηρεί την καλλιτεχνική της αξία ψηλά βρίσκοντας απαιτητικές ηρωίδες να υποδυθεί στο ευρωπαϊκό σινεμά («Δύο ημέρες, μία νύχτα»). Αναρωτιέται κανείς πότε θα γυριστεί το νέο «Θέλμα και Λουίζ». Η Σούζαν Σαράντον σήμερα έχει περιοριστεί σε μικρούς, υποστηρικτικούς ρόλους και η Τζίνα Ντέιβις είναι μία γιατρός του «Grey’s Anatomy». Στα 45 της η Τζένιφερ Άνιστον αναγκάζεται να το παίζει ξέκωλο στο «We’re the Millers», χωρίς να είναι σίγουρο ότι θα ξαναβρεί ρόλο σαν αυτόν του «Cake». Δεν αρκεί μία Μέριλ Στριπ, για να φέρει την άνοιξη. Ίσα-ίσα που η Στριπ αποτελεί την εξαίρεση, που επιβεβαιώνει τον κανόνα. Πού είναι η εμπιστοσύνη του Χόλιγουντ σε αστέρια του παρελθόντος, που ανήκουν στο γυναικείο φύλο; θα ξαναδούμε κινηματογραφικό συνεργείο να στήνεται, για να πρωταγωνιστήσουν οι Λάιζα Μινέλι, Μπετ Μίντλερ, Μπάρμπρα Στράισαντ, Σερ, Σίρλεϊ ΜακΛέιν; Οι συνομήλικές τους Τζέιν Φόντα και Λίλι Τόμλιν κατέφυγαν στο sitcom «Grace and Frankie» μόνο και μόνο, για να διαπιστώσουν ότι και εκεί είναι «ριγμένες» σε σύγκριση με τους αρσενικούς δευτεραγωνιστές Jane Fonda and Lily Tomlin call out Netflix after finding out their supporting male co-stars are getting the same salary . Εδώ καλά-καλά έχουν χαθεί οι νεώτερες Μισέλ Φάιφερ, Κάθι Μπέιτς, Τζόντι Φόστερ, Ρενέ Ζελβέγκερ, Κάθριν-Ζέτα Τζόουνς, Ούμα Θέρμαν, Χάλι Μπέρι, Σάρον Στόουν, Σιγκούρνι Γουίβερ, Χόλι Χάντερ, Κριστίν Σκοτ Τόμας.
Η αλήθεια είναι ότι τα φιλμς με πρωταγωνιστές τους σούπερ-ήρωες της Marvel δεν υπόσχονται πολλά σεναριακά. Βασίζονται σε κόμικς, όπου η υπόθεση είναι πάντα συγκεκριμένη και επαναλαμβανόμενη: το καλό, το κακό, η τελική αναμέτρηση. Οι ταινίες τεράτων από την άλλη αποτελούν χωνευτήρι ακόμα και των ανδρών πρωταγωνιστών (βλ. τον Μπράιαν Κράνστον του «Breaking Bad» και την κάτοχο Όσκαρ Ζιλιέτ Μπινός στο «Γκοτζίλα»). Το αρνητικό του θέματος έγκειται στο ότι παρόμοια φιλμς έχουν κατακτήσει το κινηματογραφικό πανί. Αντί ως θεατής να αναμένεις τις νέες ερμηνείες της σεζόν, αναμένεις το νέο μπλέξιμο των ηρώων της Marvel, οι ταινίες των οποίων έχει καταντήσει σίριαλ. Τα ριμέικ καταδεικνύουν την έλλειψη σεναρίων ή τη μη προσφορά ευκαιριών σε κάτι διαφορετικό, ενώ οι «ταινίες τέχνης» φαίνεται να απευθύνονται σε ένα κοινό, που συρρικνώνεται.
Παλιότερα οι περιπέτειες είχαν τη θέση τους στο κινηματογραφικό γίγνεσθαι, αλλά υπήρχαν και εισπρακτικές επιτυχίες από lowbudget ταινίες, φιλμς του αμερικάνικου ανεξάρτητου κινηματογράφου ή προϊόντα της ευρωπαϊκής ή ασιατικής παραγωγής. Όσο οι νέοι εθίζονται όμως αποκλειστικά στο μπουνοκλωτσίδι, στα 3D εφέ και στους ταχείς ρυθμούς, τόσο πιο δύσκολο θα είναι μεγαλώνοντας να αντέξουν να δουν κάτι διαφορετικό. Πριν 25 χρόνια υπήρχε αγωνία για την έξοδο του «Σωματοφύλακα», αλλά και για τη νέα ταινία του Νιλ Τζόρνταν. Το κριτήριο του κοινού δεν πρόκειται να ανέβει τόσο εύκολα, αφού ο κύριος όγκος των προσφερόμενων ταινιών είναι μέτριου επιπέδου. Πόσω μάλλον που στη χώρα μας δεν υπάρχουν στο primetime των ξεπεσμένων ιδιωτικών καναλιών οι πετυχημένες αμερικάνικες σειρές του σήμερα. Όταν προβάλλονται, αυτό γίνεται σε ακατάλληλη ώρα και απευθύνονται είτε σε νυχτοφύλακες είτε σε άνεργους. Όταν οι ελληνικές καλές σειρές φέτος είναι μόνο δύο («Εθνική Ελλάδος», «Το κάτω Παρτάλι») και εξορίζονται στις 22:30, γιατί να φερθούν καλύτερα στην παραγωγή του εξωτερικού; Δυστυχώς η δύναμη της τηλεόρασης στη χώρα μας χρησιμοποιείται για το λάθος στόχο, μόνο για προπαγάνδα. Αυτό έχει μία καλή συνέπεια: πολλοί δεν έχουν πια τηλεόραση ή τη διατηρούν κλειστή. Η τάση δείχνει να είναι η κατεύθυνση του κόσμου στην καλωδιακή, ενώ θα έπρεπε να διατηρηθεί η καλή ελεύθερη τηλεόραση. Πόσοι μπορούν να πληρώνουν, για να βλέπουν ξένα κανάλια; πόσοι είναι αυτοί, που καταφεύγουν στο παράνομο downloading; οι συνταξιούχοι δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τηλεόραση χωρίς υπότιτλους, ενώ όσοι θέλουν να δουν τα σίριαλ του ελληνικού primetime πρέπει να μαντεύουν πότε θα προβληθεί νέο επεισόδιο, αφού τα προβλήματα πληρωμής των συντελεστών τους, καθιστούν τη ροή των καναλιών παιχνίδι της τύχης κάθε βδομάδα. Με έκπληξη διαπιστώνεις ότι πολλοί σημερινοί 30άρηδες παρακολουθούν σειρές στο κινητό τους.
Ο εξανδραποδισμός των σύγχρονων κοινωνιών τα τελευταία δέκα χρόνια είναι παγκόσμιο φαινόμενο. Ο φασισμός και ο σεξισμός είναι στα πάνω του και η αστυνομική βία πάντα παρούσα, ακόμα και στην αμερικανική ήπειρο με μαύρο Πρόεδρο. Ότι ζούμε σήμερα στην παιδεία, στον αθλητισμό, στην πολιτική και στην τέχνη είναι αποτέλεσμα πολλών ετών κοινωνικής αδιαφορίας, αμορφωσιάς και άκρατου καταναλωτισμού. Γιατί το σύγχρονο σινεμά να αποτυπώσει κάτι διαφορετικό πλην του υπαρκτού αξιακού κώδικα; «Άρτος και θεάματα» λοιπόν και οι λίγοι-εκλεκτοί στις κατακόμβες του downloading. Μέχρι την τελική απελευθέρωση. Μακάρι η νέα ΕΡΤ να θυμηθεί τον παλιό καλό εαυτό της, όπως κάθε δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό μέσο του εξωτερικού για να προωθηθεί το καλό σινεμά, ντοκιμαντέρ, τραγούδι, σίριαλ, θέατρο, αλλά και η ωραία διασκέδαση, πέρα από στρωμένα τραπεζάκια.
