Από τον Κωστή Δ. Μπίτσιο
«Από τη Ρωσία με αγάπη»
Βαθμολογία: 6,5/10
Η συχνή εναλλαγή διευθυντών και ρεπερτορίου έχει αρχίσει να καίει το μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (ΕΛΣ). Έρχονται πολύ καλοί, καλοί και λιγότερο καλοί διευθυντές του μπαλέτου και ο καθένας επιβάλλει το όραμά του, το οποίο όμως – αφού δεν έχει διάρκεια στον χρόνο – τελικά περισσότερο ταλαιπωρεί, παρά εμπλουτίζει τα μέσα των χορευτών. Κάτι πρέπει να αποφασιστεί, και άμεσα. Καρεκλοκένταυροι καλλιτέχνες και συντελεστές πρέπει να απομακρυνθούν αν δεν έχουν κάτι να προσφέρουν. Και αυτό δεν αφορά μόνο στο μπαλέτο, αλλά και στην όπερα και στην ορχήστρα και στα φωνητικά σύνολα. Πρόκειται για τέχνες με τέλος. Παράλληλα θα έπρεπε από την ΕΛΣ να γίνονται συνέχεια ακροάσεις για νέους καλλιτέχνες σε όλα τα είδη. Δεν είναι δυνατόν να παρακολουθείς επί σκηνής νέους χορευτές, που διάγουν την ακμή της σωματικής τους υγείας, να κινούνται ξέπνοοι πέρα-δώθε λόγω κακών χορογραφιών. Επίσης η μείξη παλιών και νέων χορευτών δεν δένει οπτικά στην σκηνή. Ίσως θα έπρεπε να δίδονται κάποιες παραστάσεις στα μέτρα των μεγαλύτερης ηλικίας χορευτών και κάποια πιο απαιτητικά τεχνικά έργα να παίζονται μόνο από τους νεότερους χορευτές. Σπουδαίοι χορευτές του εξωτερικού έχουν δείξει τον δρόμο και καλό είναι και οι Έλληνες συνάδελφοί τους να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους. Υπάρχουν έργα μεγάλης έμπνευσης και ερμηνευτικών απαιτήσεων, στα οποία οι παλαίμαχοι χορευτές της ΕΛΣ θα μπορούσαν να διαπρέψουν, χορεύοντας ακόμα και μετά τα εξήντα τους. Παράλληλα τα νέα αστέρια του μπαλέτου θα μπορούσαν να δοκιμαστούν σε πρωταγωνιστικούς ρόλους και σε έργα, που απαιτούν νιάτα, αντοχή και δύναμη.
Όλες τις παραπάνω σκέψεις γέννησε η θέαση των τριών μπαλέτων (που οι οργανωτές παρουσιάζουν σε τρίπτυχο υπό τον κινηματογραφικό τίτλο From Russia With Love), τα οποία γράφτηκαν για τα Ρωσικά Μπαλέτα και συνέβαλαν αποφασιστικά στην καθιέρωση του συνθέτη Ίγκορ Στραβίνσκι (Igor Stravinsky, 1882-1971). Τα μπαλέτα αυτά υπήρξαν καρποί της δημιουργικής συνεργασίας του Στραβίνσκι με τον ιμπρεσάριο Σεργκέι Ντιάγκιλεφ (Sergei Diaghilev, 1872-1929), ο οποίος δημιούργησε τα Ρωσικά Μπαλέτα στο Παρίσι, συνεργαζόμενος με ορισμένους από τους πλέον ταλαντούχους Ρώσους καλλιτέχνες, οι οποίοι ζούσαν και εργάζονταν μακριά από την πατρίδα τους.
Και στα τρία έργα ξεχώρισαν με τις επιδόσεις τους οι πιανίστες.
Η ιεροτελεστία της άνοιξης (1913)
Χορογραφία: Δάφνις Κόκκινος
Βαθμολογία: 6/10
Το 1913 ο συνθέτης και ο χορογράφος Βάτσλαβ Νιζίνσκι (Vaslav Nijinsky, 1889-1950) αντιμετώπισαν τις αρνητικές κριτικές των οπισθοδρομικών για την δημιουργία τους. Έκτοτε το έργο χορογράφησε ο Μορίς Μπεζάρ και η Πίνα Μπάους, η οποία εμφύσησε ζωώδη ενέργεια στην δημιουργία της. Το Φεστιβάλ Αθηνών είχε παρουσιάσει την νεοκλασική χορογραφία του Μωρίς Μπεζάρ (Maurice Bejart, 1927-2007) την Δευτέρα 16/06/2008 στο Ηρώδειο με το Μπαλέτο του Τόκυο (βαθμολογία: 9/10). O Έλληνας χορευτής της Πίνα Μπάους Δάφνις Κόκκινος (γεννηθείς στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1965) συνεργάζεται για πρώτη φορά με το Μπαλέτο της ΕΛΣ και χορογραφεί, επίσης για πρώτη φορά, ένα από τα έργα που συνδέθηκαν με την Πίνα Μπάους (Pina Bausch, 1940-2009), την Ιεροτελεστία της άνοιξης (The Rite of Spring/Le Sacre Du Printemps). Ο Κόκκινος είναι από το 1993 ο μοναδικός Έλληνας χορευτής στο Χοροθέατρο του Βούππερταλ (Tanztheater Wuppertal). Από το 2002 έως το 2009 υπήρξε βοηθός της θρυλικής χορογράφου, ενώ έως σήμερα εξακολουθεί να εργάζεται ως χορευτής και υπεύθυνος προβών του Χοροθεάτρου. Ως Daphnis Kokkinos είχε χορέψει με το Xοροθέατρο του Βούππερταλ στο Μέγαρο Μουσικής (Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη) την Παρασκευή 09/07/2010 στην χορογραφία της Πίνα Μπάους Agua (βαθμολογία: 6,5/10) στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών 2010. Τον ίδιο μήνα και στον ίδιο χώρο παρουσιάστηκε και το έργο της Nefes, όπου ο Κόκκινος επίσης συμμετείχε ως χορευτής. Στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών 2010 είχε παρουσιαστεί ένα άλλο έργο του συνθέτη, το Apollo (1928), σε χορογραφία George Balanchine (1904-1983) με αστέρια και σολίστ του Μπαλέτου της Νέας Υόρκης (βαθμολογία: 8/10), υπό τον 32χρονο Μπενζαμέν Μιλπιέ (Benjamin Millepied), λίγο πριν κάνει οικογένεια με την Natalie Portman.
Δυστυχώς η χορογραφία απογοήτευσε. Ενώ η μουσική από μόνη της φέρει μεγάλη ένταση, η χορογραφία ήταν αδύναμη. Δεν έβγαζε νόημα και δεν είχε ροή. Επαναλαμβάνονταν τετριμμένες κινήσεις. Δεν είχες την αίσθηση ότι παρακολουθείς κάτι, που δεν μπορείς να δεις και εκτός ΕΛΣ. 25 χορευτές (Μαρία Κουσουνή, Πόπη Σακελλαροπούλου, Γεωργία Τρίτση, Έλενα Κέκκου, Μάγδα Κούκου-Φέρρα, Δέσποινα Μπισμπίκη, Αγιούκα Νίττα, Ρίνα Σιμάντα, Ελευθερία Στάμου, Ζωή Σχοινοπλοκάκη, Βίκυ Τσιρογιάννη, Αριάδνη Φιλιππάκη, Βαγγέλης Μπίκος, Αγάπιος Αγαπιάδης, Στέλιος Κατωπόδης με look που θύμιζε τον Kratos από το God of War, Έκτωρ Μπολλάνο, Γιάννης Γκάντσιος, Γιάννης Λάβνερ, Κρίστιαν Μάνεβ, Γιάννης Μητράκης, Νίκος Μοσχής, Τζορντάνο Μπότσα, Έλτον Ντιμρότσι, Θανάσης Σολωμός, Δημήτρης Φέρρας) πάσχιζαν στο σανίδι, αλλά ελάχιστες υπήρξαν οι ξεχωριστές στιγμές. Γιατί η Γεωργία Τρίτση υποχρεώθηκε να πηγαινοέρχεται πάνω στις γόβες της; Γιατί το εύρημα των καρεκλών δεν χρησιμοποιήθηκε πιο ευφάνταστα; Τί εξυπηρέτησε η χρήση των τριών οθονών στην αρχή;
ΣΚΗΝΙΚΑ Δάφνις Κόκκινος, Αΐντα Βαϊνιέρι (Aida Vainieri). ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ Δώρα Στυλίδου. ΦΩΤΙΣΜΟΙ Χρήστος Τζιόγκας. ΠΙΑΝΟ Στέφανος Νάσος, Απόστολος Παληός.
Το τραγούδι του αηδονιού (1914/1917/1920)
Χορογραφία: Μάρκο Γκαίκε (Marco Goecke)
Βαθμολογία: 8/10
Η χορογραφία Το τραγούδι του αηδονιού (Le Chant du rossignol / The Song of the Nightingale) του Μάρκο Γκαίκε (γεννηθέντος στο Βούππερταλ της Γερμανίας το 1972) παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 2009 στο Μπαλέτο της Λειψίας, ενώ το 2015 μια νέα εκδοχή της ανέβηκε από το Μπαλέτο της Στουτγάρδης. Υπήρξε η μοναδική δημιουργία της βραδιάς που διαπνεόταν από πρωτοτυπία. Ένοιωθες ότι παρακολουθούσες κάτι φρέσκο και ανάλαφρο, αλλά όχι φτηνό. Έξι άντρες (Βαγγέλης Μπίκος, Στέλιος Κατωπόδης, Γιάννης Γκάντσιος, Γιάννης Λάβνερ, Θανάσης Σολωμός, Έλτον Ντιμρότσι) και τρεις γυναίκες (Μάγδα Κούκου-Φέρρα, Αγιούκα Νίττα, Ελευθερία Στάμου) υπηρέτησαν την δημιουργία, δείχνοντας να την απολαμβάνουν.
ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ Μιχαέλα Σπρίνγκερ (Michaela Springer). ΦΩΤΙΣΜΟΙ Ούντο Χάμπερλαντ (Udo Haberland). ΠΙΑΝΟ Γιώργος Κωνσταντίνου.
Οι Γάμοι (1923)
Χορογραφία: Κωνσταντίνος Ρήγος
Βαθμολογία: 6/10
Ο Διευθυντής του Μπαλέτου της ΕΛΣ Κωνσταντίνος Ρήγος (γεννηθείς στην Αθήνα το 1967), χορογράφησε τους Γάμους/Les Noces του Στραβίνσκι το 1993 για το Χοροθέατρο ΟΚΤΑΝΑ. Ενώπιον του κοινού εξελίσσονται οι προετοιμασίες ενός γάμου. Ωραίοι χορευτές χαντακώθηκαν. Ο Ρήγος δεν έριξε τον προβολέα σε κάποιο καλλιτέχνη. Η νύφη της Ευρυδίκης Ισαακίδου και ο γαμπρός του Ντανίλο Ζέκα υπήρξαν αόρατοι. Ο Νίκος Βασιλείου ίδρωσε την φανέλα διευθύνοντας μουσικούς, μονωδούς και φωνητικά σύνολα. Η χορωδία ήταν ανισόρροπη. Οι σοπράνο ξεχώριζαν, ενώ οι βαθύφωνοι απογοήτευσαν. Καταπληκτική από την αρχή ως το τέλος η Μίνα Πολυχρόνου. Απαράδεκτη η Μαργαρίτα Συγγενιώτου. Πολύ καλοί οι Φίλιππος Μοδινός και Πέτρος Μαγουλάς.
ΣΚΗΝΙΚΑ-ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ Διονύσης Φωτόπουλος. ΦΩΤΙΣΜΟΙ Χρήστος Τζιόγκας. ΠΙΑΝΟ Γιώργος Κωνσταντίνου, Στέφανος Νάσος, Απόστολος Παληός, Σοφία Ταμβακοπούλου. Συμμετέχει η Χορωδία της ΕΡΤ. Συμμετέχει το ATHENS PERCUSSION GROUP Θοδωρής Βαζάκας, Χριστίνα Ματσατσίνη-Υφαντή, Θοδωρής Μιλκόβ, Κωνσταντίνος Μποτίνης, Γιάννα Παναγοπούλου, Στέφανος Ψαραδάκης.
Χορευτές:
Γυναίκες: Πόπη Σακελλαροπούλου, Άννα Φράγκου, Κλεοπάτρα Ανερούσου, Όλγα Ζουρμπινά, Έλενα Κέκκου, Μάγδα Κούκου-Φέρρα, Μαργαρίτα Κώστογλου, Αγιούκα Νίττα, Ρίνα Σιμάντα, Ελευθερία Στάμου, Ζωή Σχοινοπλοκάκη, Βίκυ Τσιρογιάννη, Αριάδνη Φιλιππάκη, Μαρία Κουσουνή.
Άνδρες: Στέλιος Κατωπόδης, Έκτωρ Μπολλάνο, Μιχάλης Παππάς, Γιάννης Γκάντσιος, Γιάννης Λάβνερ, Κρίστιαν Μάνεβ, Γιάννης Μητράκης, Νίκος Μοσχής, Εσμεράλντο Μπίτρο, Τζορντάνο Μπότσα, Έλτον Ντιμρότσι, Ιλίρ Σίπρι, Δημήτρης Φέρρας.
«ΑΠΟ ΤΗ ΡΩΣΙΑ ΜΕ ΑΓΑΠΗ» ΤΡΙΠΤΥΧΟ ΧΟΡΟΥ ΣΤΡΑΒΙΝΣΚΙ
• Κεντρική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής - Αίθουσα «Σταύρος Νιάρχος». Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Διάρκεια: 130’ λεπτά (με δύο διαλείμματα).
