Από τον Κωστή Δ. Μπίτσιο
«Disobedience/Ανυπακοή»
7/10
Η Χιλή κέρδισε φέτος για πρώτη φορά το Όσκαρ του καλύτερου ξενόγλωσσου φιλμ με την ταινία A Fantastic Woman. Στην επόμενη δημιουργία του ο 44χρονος Χιλιανός σκηνοθέτης και σεναριογράφος Sebastian Lelio (Gloria, 2013) αφηγείται, βασισμένος στο - με αυτοβιογραφικά στοιχεία – βιβλίο (2006) της συνομήλικής του Naomi Alderman, την ιστορία της εξοστρακισμένης Ronit (Rachel Weisz), που επιστρέφει από την Νέα Υόρκη στην κοινότητα των Ορθόδοξων Εβραίων στο Λονδίνο για την κηδεία του ραβίνου πατέρα της. Συναντά την παιδική της φίλη Esti (Rachel McAdams), που είναι πια παντρεμένη με τον Dovid (Alessandro Nivola), διάδοχο του πατέρα της, και ένα - για χρόνια καταπιεσμένο και απαγορευμένο - πάθος επιστρέφει δριμύ.
Με την συνδρομή στο σενάριο της Rebecca Lenkiewicz (Ida-2013), ο Lelio δεν διστάζει να φέρει για τρίτη φορά (Navidad-2009, Una Mujer Fantastica-2017) στο προσκήνιο το θέμα της καταπιεσμένης σεξουαλικότητας, που γεννά τον ρατσισμό για οτιδήποτε διαφορετικό. Η απλή ιστορία ευτυχεί στο καστ, καθώς Weisz, McAdams και Nivola δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό, για να υποδυθούν χωρίς ανασφάλεια τους δύσκολους ρόλους τους. Η McAdams είχε ξαναφιλήσει γυναίκα στο γκροτέσκο Passion του 2012. Εδώ όμως παίζει την Esti με υπόγεια ένταση και ασύμμετρη αποφασιστικότητα. Η Weisz έχει συνηθίσει το κοινό στα δυναμικά γυναικεία πορτραίτα. Ως Ronit προσπαθεί να είναι συγκαταβατική, αλλά όχι υποχωρητική. Ιδεαλίστρια, αλλά όχι επιθετική. Και το καταφέρνει. Ο άντρας πρωταγωνιστής καταφέρνει να μην χαθεί ανάμεσα στο γυναικείο δίδυμο των Ραχήλ. Ο Nivola φέρει τον συντηρητισμό του φανατικού, που είναι εύκολο να ταράξεις. Όταν συγκρούεται η φήμη του με το ερωτικό πάθος, καλείται να επιλέξει μεταξύ φιλίας και σεβασμού ή απώλειας.
Αυτή η ιστορία παράβασης θυμίζει το Yentl του 1983, όπου η ηρωίδα έπρεπε να μεταμφιεστεί σε άντρα, για να μπορέσει να μορφωθεί. Και πριν 35 έτη η ιστορία ήταν τοποθετημένη σε μία κοινωνία, κυριευμένη από τον θρησκευτικό φονταμενταλισμό. Η διαφορά έγκειται στο ότι η ταινία της Barbra Streisand αφορούσε στην Ευρώπη των αρχών του περασμένου αιώνα, ενώ η Ανυπακοή δυστυχώς ασχολείται με την Ευρώπη του σήμερα. Μπορεί ως γενιά να μην ζήσεις έναν πόλεμο, αλλά σίγουρα διεξάγεται σήμερα και ένας ιδεολογικός πόλεμος. Κινήματα όπως τα #MeToo και #TimesUp αφορούν στην ανάδειξη της συνεχιζόμενης καταπίεσης των γυναικών, όχι από αντιδημοκρατικά πολιτικά καθεστώτα, αλλά από καπιταλιστικές κυβερνήσεις, που ελέγχονται από τον λευκό, πλούσιο άντρα. Ο φόβος, ο σεξισμός, η θρησκολαγνεία και η προκατάληψη παλεύουν για την συντήρησή τους στις σύγχρονες κοινωνίες. Η εκπαιδευτική αλλαγή και η μορφωτική εξέλιξη θα έρθει μόνο μέσα από την σύγκρουση και την κατάργηση παλαιολιθικών νόμων, που υπέγραψαν παλιά μυαλά.
Trivia: Nivola και Weisz συμπρωταγωνίστησαν στο I Want You του 1998.
Το φιλμ κυκλοφορεί στις 4 Οκτωβρίου 2018 από την Feelgood.
