Μόλις ένα μήνα πριν από την ημερομηνία, κατά την οποία η Βρετανία υποτίθεται ότι αποχωρεί από την Ευρωπαϊκή Ενωση, Εργατικοί και Τόρις αλλάζουν τακτική στο ζήτημα του Brexit, με την πρωθυπουργό Τερέζα Μέι να προσφέρει στη Βουλή τη δυνατότητα να σταματήσει το ρολόι, ενώ ο Τζέρεμι Κόρμπιν, ηγέτης των Εργατικών, τάσσεται πλέον ανοιχτά υπέρ ενός δεύτερου δημοψηφίσματος. Οπως επισημαίνει στο τελευταίο του τεύχος ο Economist, αμφότερα τα δύο μεγάλα κόμματα της χώρας άλλαξαν στάση, καθώς η Μέι, που κάποτε έλεγε ότι «η μη συμφωνία είναι καλύτερη από μια κακή συμφωνία», δίνει πλέον τη δυνατότητα στο Κοινοβούλιο να εμποδίσει μια τέτοια προοπτική. Την ίδια στιγμή, ο Κόρμπιν, ο οποίος ανθίστατο σθεναρά στις πιέσεις μελών του κόμματός του για ένα δεύτερο δημοψήφισμα, λέει πλέον ότι οι Εργατικοί υπό προϋποθέσεις θα στήριζαν μια νέα προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία.
Αυτή την εβδομάδα η πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι οι βουλευτές θα έχουν τη δυνατότητα να ψηφίσουν επί του σχεδίου συμφωνίας της για την έξοδο από την Ε.Ε. μέχρι το αργότερο στις 12 του μηνός. Αν απορρίψουν αυτό το σχέδιο, όπως έπραξαν τον περασμένο μήνα με μεγάλη πλειοψηφία, τότε θα θέσει την επόμενη μέρα σε ψηφοφορία τη λύση της εξόδου χωρίς συμφωνία.
Αν, τέλος, απορριφθεί και αυτή η εναλλακτική, όπως φαίνεται από κάποιες δοκιμαστικές ψηφοφορίες που έχουν γίνει, τότε στις 14 Μαρτίου θα τεθεί υπόψη του σώματος το αίτημα για μια «σύντομη, περιορισμένης διάρκειας αναβολή» ενεργοποίησης του άρθρου 50 για το Brexit. Η Μέι προτείνει η παράταση αυτή να μην υπερβαίνει τους τρεις μήνες, ώστε να μην υποχρεωθεί η χώρα να συμμετάσχει στις ευρωεκλογές του Μαΐου. Συνεπώς, τα σχέδιά της δεν αποκλείουν πλήρως τη μη συμφωνία, δίνοντας όμως την ευκαιρία στους βουλευτές να αναβάλουν την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ενωση κατά τρεις μήνες.
Κατά τη βρετανική επιθεώρηση, αυτές οι αποκλίσεις στα δύο κόμματα ενδέχεται να μοιάζουν μικρές σε πρακτικό επίπεδο, αφού ελάχιστα αλλάζουν τη γενικότερη στάση των κομμάτων. Είναι όμως σοβαρές υποχωρήσεις σε επίπεδο αρχών. Και στις επόμενες εβδομάδες μέχρι τα τέλη Μαρτίου, δεν αποκλείεται να οδηγήσουν σε νέα ανατροπή στρατηγικής εκ μέρους των Συντηρητικών και των Εργατικών.
Απώλεια ελέγχου
Η αλλαγή πλεύσης και στα δύο κόμματα αποδεικνύει πως τόσο η Μέι όσο και ο Κόρμπιν έχασαν τον έλεγχο των δικών τους πολιτικών αλλά και των δικών τους κομμάτων με τις πρόσφατες μαζικές παραιτήσεις και ανεξαρτητοποιήσεις βουλευτών. Η αναδίπλωσή τους είναι ευπρόσδεκτη. Η διστακτική αρχικά υποστήριξη των Εργατικών σε ένα δεύτερο δημοψήφισμα, θέτει μεν όρους, αλλά τουλάχιστον για πρώτη φορά ο Κόρμπιν παραδέχεται πως ο λαός πρέπει να έχει το δικαίωμα να εγκρίνει ή να απορρίψει οιαδήποτε συμφωνία. Και η στροφή 180 μοιρών εκ μέρους της Μέι καθιστά εξαιρετικά απίθανη μια άτακτη έξοδο της χώρας από την Ε.Ε., στα τέλη του μηνός, χωρίς συμφωνία. Είναι πρόωρο όμως να ενθουσιαστεί κανείς για τις εξελίξεις, προειδοποιεί το βρετανικό περιοδικό, αφού αυτές δεν σημαίνουν ότι η χώρα δεν οδεύει ολοταχώς προς τον γκρεμό, απλώς η πορεία αυτή αναβάλλεται και μάλιστα όχι για πολύ. Μπορεί η πρωθυπουργός να αγοράζει χρόνο, αλλά μοιάζει αποφασισμένη να συνεχίσει να παριστάνει πως επαναδιαπραγματεύεται τη συμφωνία της με τις Βρυξέλλες, με την ελπίδα ότι οι βουλευτές της θα υποχρεωθούν τελικά να στηρίξουν το σχέδιό της καθώς το ρολόι μετρά αντίστροφα.
Η στρατηγική αυτή έχει κακές επιδόσεις στο παρελθόν. Η Μέι σκόπευε αρχικά να παρουσιάσει το σχέδιό της στους βουλευτές τον Δεκέμβριο, αλλά το απέσυρε όταν έγινε σαφές ότι θα το απορρίψουν. Τον Ιανουάριο, όταν ο κλοιός άρχισε να σφίγγει, η πρόταση απορρίφθηκε με 230 ψήφους διαφορά. Η συμφωνία επρόκειτο να επιστρέψει στη Βουλή αυτήν την εβδομάδα για μια νέα προσπάθεια, αλλά η πρωθυπουργός υπαναχώρησε, φοβούμενη νέα ήττα. Τώρα έχει θέσει ως καταληκτική ημερομηνία τη 12η Μαρτίου, 17 μέρες δηλαδή πριν από την ημέρα του Brexit. Ισως πράγματι ενδώσουν.
Κάποιοι σκληροπυρηνικοί υπέρμαχοι της εξόδου από την Ε.Ε. αφήνουν να εννοηθεί ότι προτιμούν να αποχωρήσουν εμπρόθεσμα παρά να καθυστερήσει το Brexit και να διακινδυνεύσουν τελικά ένα νέο δημοψήφισμα. Αλλοι, αντίστροφα, αντί να νιώθουν πίεση όσο πλησιάζει η καταληκτική ημερομηνία, φαίνονται να βυθίζονται στην επαναστατική τους ζέση.
Δυσπιστούν, άλλωστε, τόσο πολύ στις διαβεβαιώσεις της Μέι ότι η τελική διορία είναι ο Ιούνιος, ώστε αμφισβητούν πλήρως τις δεσμεύσεις της και θεωρούν ότι η αξιοπιστία της έχει τρωθεί ανεπανόρθωτα. Κανείς δεν τους εγγυάται ότι το αδιέξοδο δεν θα συνεχιστεί για τρεις ακόμη μήνες και πάει λέγοντας.
Γι’ αυτό το περιοδικό Economist πιστεύει ότι η Ε.Ε. πρέπει να επιμείνει σε μια μεγαλύτερη παράταση, ίσως και ώς τα τέλη του χρόνου. Η αναβολή έχει νόημα μόνο αν το Λονδίνο εκμεταλλευθεί τον χρόνο για να οικοδομήσει μια νέα στρατηγική που μπορεί να εξασφαλίσει μία στέρεη πλειοψηφία στις τάξεις των βουλευτών και της κοινής γνώμης. Και αυτό είναι εφικτό μόνο αν υπάρξει άπλετος χρόνος. Δεν αποκλείεται η λύση να είναι νέες εκλογές, προκειμένου να αρθεί το αδιέξοδο στη Βουλή, αν και οι δημοσκοπήσεις συγκλίνουν ότι μια πρόωρη αναμέτρηση μάλλον θα το παρατείνει. Η βρετανική επιθεώρηση ανέκαθεν ήταν υπέρ ενός δημοψηφίσματος για το σχέδιο-προϊόν διαπραγμάτευσης της Μέι ώστε να εξασφαλιστεί η συμφωνία. Ωστόσο, η προοπτική αυτή απαιτεί χρόνο, σίγουρα πάνω από τρεις μήνες για να πετύχει ευρεία συναίνεση.
Οι κίνδυνοι
Μια μακρά παράταση ενέχει φυσικά κινδύνους. Ορισμένοι Τόρις βιάζονται να ρίξουν τη Μέι. Ο διάδοχός της ενδέχεται να αποδειχθεί ακόμη σκληρότερος συνομιλητής. Και αν η Βρετανία παραμείνει στην Ε.Ε. πέραν του Ιουνίου, τότε ίσως είναι νομικά υποχρεωμένη να συμμετάσχει στις ευρωεκλογές, κάτι που προς το παρόν δεν προβλέπεται. Ωστόσο, ακόμη και ένας θεσμός τόσο στενά οριοθετημένος νομικά όσο η Ε.Ε. θα πρέπει να βρει τρόπους να παρακάμψει τέτοιου είδους σκοπέλους, αν το τελικό έπαθλο είναι ένα καλύτερο Brexit για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Οταν η Μέι ζητήσει περισσότερο χρόνο σε δύο εβδομάδες από τώρα, όπως μοιάζει πλέον πιθανό, η Ε.Ε. θα πρέπει να την πιέσει να αποδεχθεί μια μεγαλύτερη παράταση. Και η πρωθυπουργός καλά θα κάνει να δεχθεί αυτήν την προσφορά.
Πηγή: Καθημερινή, μέσω Economist
