Τις πρώτες σημαντικές πιέσεις τόσο στο μέτωπο των καταθέσεων όσο και στα «κόκκινα» δάνεια δέχονται οι τράπεζες, εξαιτίας της επιδείνωσης του κλίματος, ενώ η ανησυχία για αδιέξοδο στην αξιολόγηση έπληξε μετοχές και ομόλογα. Στην κατ’ ευφημισμόν αγορά ομολόγων, δεδομένου του εξαιρετικά χαμηλού όγκου συναλλαγών, τόσο το 10ετές όσο και το 2ετές ομόλογο κατέγραψαν χθες απότομη αύξηση αποδόσεων, ενώ το κλίμα επιβάρυναν οι αναφορές του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ Νίκου Ξυδάκη περί δραχμής. Χαρακτηριστικό της ανησυχίας είναι ότι δεν υπάρχει αγοραστικό ενδιαφέρον ούτε για ομόλογο του ελληνικού Δημοσίου που λήγει σε 5 μήνες και διαπραγματεύεται σε τιμή κοντά στο 95 (έναντι 100 ονομαστικής τιμής), πλέον του κουπονιού, του επιτοκίου δηλαδή, του ομολόγου! Η αβεβαιότητα πυροδότησε ρευστοποιήσεις και στο Χρηματιστήριο, με τις τραπεζικές μετοχές να δέχονται τις ισχυρότερες πιέσεις χάνοντας περίπου 15% σε λίγες μόνο συνεδριάσεις.
Οι συνεχείς καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης, η απόσταση μεταξύ κυβέρνησης - θεσμών, η έντονη ανησυχία για τον κίνδυνο νέου εκτροχιασμού του προγράμματος και η αναβίωση της συζήτησης περί Grexit έχουν επιδεινώσει δραστικά την εμπιστοσύνη και το κλίμα και, σύμφωνα με επιτελικά στελέχη τραπεζών, αυτό αποτυπώνεται με εκροές καταθέσεων και επιδείνωση της εικόνας των «κόκκινων» δανείων. Οπως σημειώνουν, από τα μέσα Ιανουαρίου καταγράφεται μείωση καταθέσεων με επιταχυνόμενο ρυθμό (στο πλαίσιο πάντα των capital controls), με αποτέλεσμα ο Ιανουάριος να είναι αρνητικός, ενώ το δίκτυο καταστημάτων δέχεται βροχή ερωτήσεων για το ενδεχόμενο «κουρέματος» καταθέσεων. Τραπεζικές πηγές σημειώνουν ότι ο χρόνος κυλάει εναντίον της χώρας και οι καθυστερήσεις μπορεί να αποδειχθούν μοιραίες, καθώς τυχόν αποτυχία του τρίτου μνημονίου θα οδηγήσει –στην καλύτερη περίπτωση– σε νέο πακέτο οικονομικής βοήθειας. Μέχρι τώρα κάθε μνημόνιο συνοδεύτηκε με ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών και ενδεχόμενη τέταρτη ανακεφαλαιοποίηση θα γίνει με βάση το νέο θεσμικό πλαίσιο που περιλαμβάνει και bail-in. Η επιδείνωση του κλίματος αποτυπώνεται και στο κρίσιμο μέτωπο των «κόκκινων» δανείων καθώς καταγράφεται μείωση των αιτήσεων για ρυθμίσεις αλλά και μείωση της αποπληρωμής οφειλών. Τραπεζικά στελέχη προειδοποιούν ότι αν η αξιολόγηση δεν κλείσει άμεσα, το δυσμενές κλίμα θα παγιωθεί οδηγώντας σε εκτροχιασμό των στόχων για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων το 2017, εξέλιξη που θα αποδυναμώσει δραστικά τη θέση των εγχώριων τραπεζών, ακόμα και αν δεν φτάσουμε σε νέο μνημόνιο, ενόψει του νέου stress test που θα διενεργήσει η ΕΚΤ το 2018.
Από την άλλη πλευρά, πηγές που συνομιλούν με κυβερνητικούς παράγοντες μεταφέρουν την αποφασιστικότητα του πρωθυπουργού να «κλείσει» την αξιολόγηση τις επόμενες ημέρες, τερματίζοντας την αβεβαιότητα. Στελέχη τραπεζών ωστόσο υπογραμμίζουν τον κίνδυνο, λόγω των καθυστερήσεων, ακόμα και αν κλείσει άμεσα η αξιολόγηση, το κρίσιμο ζήτημα της ένταξης της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ θα μετατεθεί για τον προσεχή χειμώνα, κάτι που, αν επιβεβαιωθεί, θα οδηγήσει σε αισθητά χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης από το +2,7% του προϋπολογισμού.
Χθες η HSBC σε ανάλυσή της διατύπωσε την εκτίμηση ότι η ολοκλήρωση της αξιολόγησης είναι μάλλον πολύ κοντά, υπογραμμίζοντας ότι αυτό είναι προς το συμφέρον τόσο της Ελλάδας όσο και της Ευρωζώνης. Ωστόσο η HSBC σημείωσε ότι η αβεβαιότητα αναφορικά με τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα παραμένει, ενώ η ένταξη της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ φαίνεται απίθανη, τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι. Και η Citi σε ανάλυσή της εκτιμά ότι η ελληνική κυβέρνηση θα υποχωρήσει και θα δεσμευτεί σε πρόσθετα μέτρα λιτότητας ολοκληρώνοντας την αξιολόγηση, ενώ προσθέτει ότι αυτό θα είναι πιθανότατα αρκετό για να παραμείνει το ΔΝΤ στο πρόγραμμα, τουλάχιστον με συμβουλευτικό ρόλο.
Πηγή: Καθημερινή, του Γιάννη Παπαδογιάννη
