Μανόλης Δρεττάκης*
Ο τίτλος του άρθρου είναι ένα από τα πολύ γνωστά γνωμικά που περιλαμβάνονται στο έργο του Μενάνδρου (4ος π.χ. αιώνας) «Μενάνδρου γνώμαι μονόστιχοι».
Το γνωμικό αυτό ισχύει στα όσα ζήσαμε τον Δεκέμβριο του 2016 και εκείνα που ζήσαμε στο διάστημα Ιανουαρίου - Ιουλίου 2015 σε ό,τι αφορά τις σχέσεις κυβέρνησης-δανειστών.
Η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛΛ., δηλαδή, παρά τα πολύ σοβαρά λάθη στα οποία υπέπεσε πέρυσι στις σχέσεις αυτές επανέλαβε τα ίδια λάθη («δις εξαμαρτείν τ’ αυτόν») τον Δεκέμβριο του 2016, με παρόμοιες (αν και διαφορετικές σε έκταση και βάθος) συνέπειες.
Δυστυχώς η σημερινή κυβέρνηση δεν είχε πριν από τις εκλογές του Ιανουαρίου 2015 εκτιμήσει σε ποια ακριβώς κατάσταση βρισκόταν η χώρα και ειδικότερα η οικονομία της το 2014, έπειτα από 40 χρόνια διακυβέρνησής της από τη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ, και ούτε προσπάθησε να την εξακριβώσει όταν ανέλαβε την εξουσία, και από την άλλη, είχε υπερεκτιμήσει, τόσο προεκλογικά όσο και μετεκλογικά, τις δυνατότητές της να αντιμετωπίσει την κατάσταση αυτή.
Πιο συγκεκριμένα:
Η κυβέρνηση που σχηματίστηκε μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου 2015 προφανώς παραγνώρισε ένα γνωμικό που περιλαμβάνεται επίσης στο έργο του Μενάνδρου που προαναφέρθηκε ότι «τα δάνεια δούλους τους ελεύθερους ποιούσι».
Στην περίπτωση της χώρας μας τα δάνεια που συνήψαν η χούντα (1967-74) και όλες οι μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ.(1974-2009) συνολικού ύψους 300 δισ. ευρώ είχαν, ουσιαστικά, πτωχεύσει τη χώρα το 2009, για έβδομη φορά, όπως αναφέρει ο καθηγητής Γ.Β. Δερτιλής στο πρόσφατο βιβλίο του («Επτά πόλεμοι, τέσσερις εμφύλιοι και επτά πτωχεύσεις 1821-2016»), και την είχαν υποδουλώσει στους δανειστές.
Αυτή την πραγματικότητα την είχαν παραδεχτεί αυτοί που την προκάλεσαν (δηλαδή η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ) –χωρίς, όμως, μέχρι τώρα να ζητήσουν συγγνώμη από τον ελληνικό λαό– και γι’ αυτό οι κυβερνήσεις που σχημάτισαν χωριστά ή μαζί την περίοδο 2009-2014 υπέγραψαν τα δύο μνημόνια που τους υπαγόρευσαν οι δανειστές και εφάρμοσαν τα μέτρα που περιλαμβάνονταν σ’ αυτά με τα γνωστά καταστροφικά για τον παραγωγικό ιστό της χώρας και οδυνηρά για τον λαό αποτελέσματα.
Και όπως προσθέτει ο Δερτιλής, με τα μνημόνια συγκάλυψαν την πτώχευση της χώρας.
Προκειμένου να αντιμετωπίσει αυτή την εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση την οποία παρέλαβε από τους προκατόχους τους, ο πρωθυπουργός (χωρίς καμιά κυβερνητική πείρα και μικρή κοινοβουλευτική) αντί να επιλέξει ένα ικανό στέλεχος με την απαιτούμενη κοινοβουλευτική πείρα για τη θέση του υπουργού Οικονομικών που θα διαπραγματευόταν με τους δανειστές, ανέθεσε το δύσκολο αυτό έργο σε νεοεκλεγέντα βουλευτή, ο οποίος, χωρίς αυτή την πείρα, εφάρμοσε –δυστυχώς με την έγκριση του πρωθυπουργού, ο οποίος φέρει την κύρια ευθύνη– μια συγκρουσιακή (αντί διπλωματική) πολιτική έναντι των δανειστών, που κατέληξε στην απομάκρυνσή του και τον εξαναγκασμό του πρωθυπουργού να υπογράψει το τρίτο Μνημόνιο που του υπαγόρευσαν οι δανειστές.
Τα αποτελέσματα της εφαρμογής των μέτρων που περιλαμβάνονται στο Μνημόνιο αυτό τα βιώνουμε εδώ και πάνω από ένα χρόνο.
Και ενώ υπήρχε η εξουθενωτική αυτή κατάληξη της επιλεχθείσας πέρυσι συγκρουσιακής πολιτικής, ο πρωθυπουργός, με αδικαιολόγητη βιασύνη και χωρίς καμιά διπλωματικότητα, αποφάσισε να διαθέσει 617 εκατ. ευρώ από το διαπιστωθέν από την κυβέρνηση (αλλ’ όχι από τη Εurostat) πλεόνασμα σε χαμηλοσυνταξιούχους, με αποτέλεσμα να συγκρουστεί, για μια ακόμη φορά με τους δανειστές και να αναγκαστεί, διά του υπουργού Οικονομικών, να αποστείλει τη δημοσιευθείσα με καθυστέρηση (για ποιο λόγο;) τριών ημερών επιστολή με την οποία, ανάμεσα στα άλλα, η κυβέρνηση δεσμεύεται να μην επαναλάβει την (εσφαλμένη όπως παραδέχεται) τακτική που ακολούθησε στη διάθεση των 617 εκατ. ευρώ.
Αν ο πρωθυπουργός περίμενε να επικυρωθεί από τη Εurostat το πλεόνασμα, θα μπορούσε να διαπραγματευτεί με τους δανειστές τον τρόπο κατανομής του προτείνοντας σ’ αυτούς τη διανομή μέρους του στους χαμηλοσυνταξιούχους πριν από το Πάσχα και το υπόλοιπο σε παροχή τροφίμων και φαρμάκων σε όσους δεν έχουν τα οικονομικά μέσα να τα προμηθευτούν καθώς και για άλλους σκοπούς που θα υποδείκνυαν αυτοί.
Δεν το έκανε (για ποιο λόγο, αφού τώρα παραδέχεται ότι έκανε λάθος;)
Τα δύο αυτά πεπραγμένα (τρίτο Μνημόνιο και επιστολή) της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛΛ. τη διετία 2015-16 ήρθαν να προστεθούν στα πεπραγμένα (πρώτο και δεύτερο Μνημόνιο) των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. (χωριστά και μαζί) της περιόδου 2010-2014.
Επί εφτά ολόκληρα χρόνια η χώρα μας έχει κυβερνήσεις οι οποίες, παρά τις όποιες διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, τελικά υποκύπτουν και εφαρμόζουν τα εξουθενωτικά για τη χώρα και τον λαό μέτρα που αυτοί απαιτούν.
Αυτή η κατάσταση έχει προκαλέσει μια πρωτοφανή απογοήτευση στον λαό και σε ένα μεγάλο τμήμα του τη στέρηση βασικών αγαθών και υπηρεσιών ενώ ταυτόχρονα έχει αποδυναμώσει τη χώρα.
Πρόκειται για μια πολύ σοβαρή κατάσταση πού εγκυμονεί πολλαπλούς κινδύνους. Κυρίως η κυβέρνηση, αλλά και η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ (ως πρώην και επί μακρό χρόνο κυβερνώντα κόμματα), πρέπει να αντιληφθούν ότι ερασιτεχνισμοί, μαξιμαλισμοί και μικροκομματισμοί δεν χωρούν.
Χρειάζεται σοβαρότητα και νηφαλιότητα από όλους για να εφαρμοστεί η πολιτική εκείνη που θα αποτρέψει τους κινδύνους αυτούς και θα βοηθήσει τη χώρα να βγει από τα μνημόνια και να ορθοποδήσει.
*Πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ
Πηγή: Εφημερίδα των συντακτών
