Γιώργος Παπαστεφάνου: Το κοριτσάκι της φωτογραφίας

Το κοριτσάκι της φωτογραφίας έχει εδώ και πολλά χρόνια μεγαλώσει. Ασχολείται σοβαρά με τον κινηματογράφο και ήδη μάς έχει δώσει μια σειρά από εξαιρετικά ντοκυμανταίρ, που έκαναν εντύπωση. Πρώτα για το μεταναστευτικό ρεύμα των Ελλήνων, που ήθελαν να ζήσουν από κοντά το αμερικάνικο όνειρο. Ύστερα για την Καταστροφή της Σμύρνης και την ανταλλαγή των πληθυσμών. Και μετά, ήρθε το τρυφερό αφιέρωμα που χάρισε η Μανίνα στην γιαγιά της.

Στην πρώτη φωτογραφία τις βλέπουμε και τις δύο πλάι-πλάι. Γιαγιά της Μαρίας Ηλιού ήταν η Αντιγόνη Μεταξά, η θρυλική Θεία Λένα των παιδικών μας χρόνων. Ακόμα έχω στα αυτιά μου την χαμογελαστή φωνή της. Οι εκπομπές της στο ραδιόφωνο με γοήτευαν, το ίδιο τα βιβλία και οι δίσκοι της. Όμως, αν και την πρόλαβα στο ΕΙΡ στα γραφεία τής Ρηγίλλης και στον ραδιοφωνικό σταθμό των Ενόπλων όταν έκανα την θητεία μου λίγο καιρό αργότερα, ποτέ δεν την πλησίασα για να της πω πόσο πολύ την θαύμαζα.

Φωτογραφία του Γιώργος Παπαστεφάνου.

Συνδέθηκα όμως με την κόρη της, την Μαρία-Λήδα Κροντηρά και με την εγγονή της την Μανίνα, δηλαδή την Μαρία Ηλιού. Η Αντιγόνη Μεταξά (1905-1971) ήταν κόρη εκπαιδευτικού. Σάς θυμίζω πως η Σχολή Μεταξά ήταν κάποτε απ’ τα πολύ γνωστά σχολεία της Αθήνας. Παιδαγωγική είχε σπουδάσει και η Αντιγόνη.

Όμως παράλληλα σπούδασε και θέατρο. Μάλιστα συνεργάστηκε με τον Σπύρο Μελά και τον Αιμίλιο Βεάκη και το 1933, δημιούργησε στην Αθήνα το πρώτο θέατρο για παιδιά. Ήταν η πρώτη επίσης που ασχολήθηκε με το παιδί στο νεογέννητο ελληνικό ραδιόφωνο, αργότερα πέρασε και στην τηλεόραση.

Φωτογραφία του Γιώργος Παπαστεφάνου.

Ο σύζυγός της, ο Κώστας Κροντηράς, ήταν από τους πρώτους Έλληνες ραδιοσκηνοθέτες. Τις θεατρικές εκπομπές του που έχει στο αρχείο της η ΕΡΤ, τις παίζουνε ακόμη. Μετά τον θάνατο της Αντιγόνης Μεταξά, το έργο της το συνέχισε η Λήδα. Στην δεύτερη φωτογραφία τις βλέπετε μαζί, μαμά και κόρη. Και η Λήδα είχε σπουδάσει παιδαγωγική και θέατρο.

Αλλά και εκείνη την απορρόφησαν το ραδιόφωνο, η τηλεόραση, το γράψιμο. Κάθε χρόνο, στην Φιλοθέη, στον ωραίο κήπο του σπιτιού της, η Λήδα (1933-2005) συνήθιζε να μάς καλεί για να γιορτάζουμε τον Μάη. Ακριβώς μια τέτοια μέρα βγήκε η τρίτη φωτογραφία που σάς δείχνω. Καθιστός με γυρισμένο το κεφάλι είναι ο Αλέξης Σολομός, ο εξαίρετος σκηνοθέτης που τόσες σπουδαίες παραστάσεις τού χρωστά το ελληνικό θέατρο. Πίσω του ακριβώς, η οικοδέσποινα, η Λήδα Κροντηρά. Και δίπλα της εγώ, με το αριστερό μου χέρι αγκαλιάζω την Μπίλλυ Κωνσταντοπούλου, από τις πρώτες σταρ του ελληνικού κινηματογράφου, μαζί με την Ζινέτ Λακάζ, την Καίτη Πάνου και την Σμαρούλα Γιούλη.

Η Μπίλλυ έπαιξε στον «Μαρίνο Κοντάρα» του Γιώργου Τζαβέλλα δίπλα στον Μάνο Κατράκη και στον «Μεθύστακα» του ίδιου σκηνοθέτη, δίπλα στον Ορέστη Μακρή, πριν εγκαταλείψει το ηθοποιηλίκι για να γίνει καθηγήτρια αγγλικών στη Σχολή Μωραΐτη. Ήταν παντρεμένη με τον Νίκο Δενδραμή, περίφημο jeune premier του Εθνικού (Βασιλικού τότε) Θεάτρου. Στα Δεκεμβριανά, είχαν ειδοποιήσει και εκείνον μαζί με την Ελένη Παπαδάκη ότι έχει προγραφεί και κινδυνεύει.

Η μεγάλη ηθοποιός είπε «Είμαι η Παπαδάκη, τί θα μού κάνουν» και είχε το τραγικό τέλος που ξέρουμε. Ο Δενδραμής πήρε στα σοβαρά την απειλή, κρύφτηκε και γλύτωσε. Εγκατέλειψε όμως το θέατρο για πάντα και ασχολήθηκε με ακίνητα. Πέθανε 98 ετών το 1999. Η Μπίλλυ που είχε γεννηθεί το 1928, πέθανε πρόσφατα, Μάρτιο του 2018.

Γιώργος Παπαστεφάνου