O Menoussis (Dance Of Thrace) / Ο Μενούσης (Θρακικός Χορός) - Μια παραδοσιακή σύνθεση

Από τον Θοδωρή Φαχουρίδη

Κάνοντας μια επίσκεψη σε ένα φιλικό σπίτι το Σαββατοκύριακο, έπεσε το μάτι μου σε ένα πικάπ καταχωνιασμένο σε μια γωνία του σπιτιού, με μερικούς δίσκους βινυλίου στο έπιπλο που το συνόδευε. Δεν μπόρεσα να αντισταθώ στον πειρασμό να τους «περάσω» μια ματιά για να δω περί τίνος πρόκειται. Λαϊκά πίστας, δίπλα σε συλλογές με ξένο ρεπερτόριο από την δεκαετία του ’80, μέχρι και μια του περιοδικού Και από το 1987 όπου συνυπήρχαν η Δάφνη Μπόκοτα στο Ντίβα με τους Σαμποτέρ, με τους It’s a material και το Driving away from Home. «Υπήρχαν στο σπίτι όταν μετακομίσαμε» μου «δικαιολογήθηκε» η νέα ιδιοκτήτρια. Επέμεινα σε έναν διπλό δίσκο που κυκλοφόρησε πριν από εικοσιοκτώ χρόνια. Ο δίσκος της Ελένη Δήμου, που σε λίγο καιρό, στις 27 Δεκεμβρίου, γίνεται εξήντα χρονών, Αντιθέσεις, από τους πιο πετυχημένους της, αυτή η 6η προσωπική δουλειά της τότε είχε φτάσει να γίνει χρυσή. Βλέποντας την τρίτη πλευρά του δίσκου συνειδητοποίησα ότι είχα ξεχάσει την ενδιαφέρουσα συνεύρεση της υπέροχης χαρακτηριστικής φωνής της Ελένης με τον τεράστιο αφρικανό καλλιτέχνη Salif Keita να τη σιγοντάρει τραγουδώντας και στα ελληνικά, σε μια ενδιαφέρουσα έως τολμηρή επιλογή. Τιμώντας ίσως την καταγωγή της από την πλευρά του πατέρα της, δεν διάλεξε ένα σύγχρονο τραγούδι αλλά κάτι από την πλούσια μουσική κληρονομιά της χώρας, το παραδοσιακό, ο Μενούσης, σχετικά κοντά στην ηπειρώτικη γνωστή εκδοχή του, σε μοντέρνα ενορχήστρωση του Δημήτρη Παπαδημητρίου με συμμετοχή στο όλο εγχείρημα και των Νίκου Αντύπα και Γιάννη Σπάθα μεταξύ άλλων.

Στις ηχογραφημένες στο Λονδίνο Ωδές του 1979, η συνεργασία Βαγγέλη Παπαθανασίου και Ειρήνης Παπά το είχε ανεβάσει σε άλλα επίπεδα…

Ακόμη πιο πίσω ο Μίμης Πλέσσας στο θρυλικό δίσκο του με τους Orbiters, Greece Goes Modern, πριν από 50 χρόνια, ήταν ο πρώτος διδάξας της πιο σύγχρονης ματιάς στην παράδοση αλλά και της ανάδειξης της διαχρονικότητας των συνθέσεων. Στην αυθεντική έκδοση έγραφε στις σημειώσεις του δίσκου «Πιστεύω ότι αυτός είναι ένας τρόπος να κάνουμε τη μουσική μας διεθνώς αποδεκτή από τους νέους, ξυπνώντας το ενδιαφέρον τους για τους τόσο πολλούς και τόσο μοναδικούς παραδοσιακούς ρυθμούς και μελωδίες.». Δεν είχε καθόλου άδικο… Το εκπληκτικό εξώφυλλο ανήκει στον βραβευμένο με όσκαρ το 1964 για την καλλιτεχνική του διεύθυνση στον Ζορμπά, Βασίλη Φωτόπουλο.

O Menoussis (Dance Of Thrace) / Ο Μενούσης (Θρακικός Χορός)

Και για ιστορικούς λόγους, από την τέταρτη γενιά των Χαλκιάδων (Κάμψος το αρχικό οικογενειακό τους όνομα), ο δευτερότοκος γιός του Πολυχρόνη Χαλκιά, Ο Δημήτρης (Μήτσος) (1900-1967), και αυτός αυτοδίδακτος μουσικός, στο βιολί, σε μια ηχογράφηση του 1927.

Για αυτό αγαπώ τη μουσική, μπορεί τόσο εύκολα να μετατρέψει μια συνηθισμένη βόλτα σε ένα συναρπαστικό ταξίδι στο χρόνο…